Ոսկե սանդուղքը
 | |
|---|---|
 | |
| տեսակ | գեղանկար |
| նկարիչ | Էդվարդ Բյորն-Ջոնս[1] |
| տարի | 1880 և 1876[1] |
| բարձրություն | 269,2 սանտիմետր[2] |
| լայնություն | 116,8 սանտիմետր[2] |
| ուղղություն | Պրեռաֆայելիտներ[1] և էսթետիզմ[1] |
| նյութ | կտավ և յուղաներկ |
| գտնվում է | Թեյթ Բրիտանիա[3] |
| հավաքածու | Թեյթ Բրիտանիա և Լոնդոնի ազգային պատկերասրահ |
պատկերված են
| |
| կայք | |
Ծանոթագրություններ | |
 The Golden Stairs Վիքիպահեստում | |
«Ոսկե սանդուղքը» (անգլ.՝ The Golden Stairs), պրեռաֆայելիտ նկարիչ Էդվարդ Բերն-Ջոնսի ամենահայտնի նկարներից մեկը։ Աշխատանքներն սկսվել են 1876 թվականին, և 1880 թվականին նկարը ցուցադրվել է Գրոսվենոր պատկերասրահում[4][5]։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ի տարբերություն Բերն-Ջոնսի բազմաթիվ այլ աշխատանքների՝ «Ոսկե սանդուղքի» կոմպոզիցիան գրական սկզբնաղբյուրի հիման վրա չէ։ Այն դասվում է սիմվոլիստական նկարների շարքին, քանի որ չունի հստակ սյուժե, այլ ավելի շուտ տրամադրություն է հաղորդում[6]։ Նկարն առանձնանում է գույների ներդաշնակությամբ՝ 1860-ական և 1870-ական թվականների արվեստի գործերի գեղագիտության ավանդույթներով։ Դա հստակ երևում է երաժշտական գործիքներով մի խումբ երիտասարդ կանանց պատկերում, որոնք իջնում են պարուրաձև աստիճաններով և հագնված են սպիտակ, ոսկե և արծաթագույն դասական զգեստներ[7][8]։ Քննադատ Ֆրեդերիկ Ջորջ Սթիվենսը «Աթենեում» հանդեսում գրել է, որ երաժիշտները «հմայված անցնում են, ինչպես հմայված երազի մեջ ոգիներ... ուր են գնում, ովքեր են, դրա մասին ոչինչ չի կարելի ասել»[9]։ «Apollo» ամսագրի տեսաբանի կարծիքով դա «Արվեստն արվեստի համար» հայեցակարգի էսթետիկ արքետիպն է։ Թեյթի ֆոնդապահ Էլիսոն Սմիթը դիտարկել է այն որպես նկարչի՝ գեղարվեստի և նոտային գրառման կամ չափածոյի չափականության միջև «համապատասխանության» գաղափարի փոխանցման փորձ[10]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Ոսկե սանդուղքը» եղել է այն բազմաթիվ նկարներից մեկը, որի ուրվանկարները Բերն-Ջոնսն արել է 1872 թվականին Իտալիա այցից հետո։ 1876 թվականին նա սկսել է աշխատել հենց կտավի վրա և փութով ավարտել է այն 1880 թվականի ապրիլին՝ Գրոսվենոր պատկերասրահի ցուցադրության բացումից ընդամենը մի քանի օր առաջ։ Քննադատ Սթիվենսը «Ոսկե սանդուղքը» կտավում հայտնաբերել է Պիեռո դելլա Ֆրանչեսկայի արվեստի ազդեցությունը, որի որմնանկարները Բերն-Ջոնսը տեսել և կրկնօրինակել է 1871 թվականին[8]։
Երաժիշտ կանանց մարմիններն ստեղծվել են պրոֆեսիոնալ բնորդուհիների օգնությամբ, իսկ գլուխները Բերն-Ջոնսի շրջապատի կանանցն էին[4]։ Այսպես, նրա դուստր Մարգարեթը պատկերված է վերևից չորրորդ տեղում և ձեռքին շեփոր կա[11], Էդիթ Ջելլիբրանդը, որը հայտնի է Էդիթ Չեսթեր բեմական անունով, վերևից յոթերորդն է և կռացած է[12] (որոշները պնդում են, որ դա Դորոթի Դինն է[13]), Մեյ Մորիսը՝ Ուիլյամ Մորիսի դուստրը, վերևից իններորդն է և ձեռքին ջութակ կա, Ֆրենսիս Գրեմը՝ հետագայում լեդի Հորներ, Ուիլյամ Գրեմի դուստրը, ներքևից ձախում է և պահում է ծնծղաներ[11]։ Նրա մոտ աստիճանին կանգնած է Մերի Գլադստոնը՝ Ուիլյամ Գլադստոնի դուստրը[14]։ Բացի այդ, նկարում պատկերված է Լորա Տենանտի դեմքը՝ հետագայում առավել հայտնի Լորա Լիթլթոն անունով, և Մերի Ստյուրատ-Ուորթլին՝ հետագայում լեդի Լավլեյս[4]։
Նկարը ձեռք է բերել Սիրիլ Ֆլաուերը (1843-1907)՝ հետագայում առավել հայտնի որպես լորդ Բաթերսի, քաղաքագետ և մեկենաս, հետագայում ժառանգվել է Թեյթ բրիտանական պատկերասրահին, որտեղ էլ պահվում է այժմ[4][5]։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Աղջկա գլխի գծանկար, 1879 -
Երկու աղջիկների ճեպանկար -
Երաժիշտ աղջկա ճեպանկար
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Կազմեք ցանկեր, ոչ թե պատերազմ — 2013.
- ↑ 2,0 2,1 http://www.tate.org.uk/art/artworks/burne-jones-the-golden-stairs-n04005
- ↑ https://artuk.org/discover/artworks/the-golden-stairs-117715
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Wildman and Christian (1998), pp. 246—249
- ↑ 5,0 5,1 Wood (1997), pp. 88-89
- ↑ Wood (1997), p. 88
- ↑ «The Golden Stairs». Smarthistory at Khan Academy. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 30-ին.
- ↑ 8,0 8,1 Wildman and Christian (1998), p. 247
- ↑ Quoted in Wood (1997), p. 88
- ↑ Moore, 2016
- ↑ 11,0 11,1 MacCarthy (2011), p. 102 (caption to colour plate VI)
- ↑ Marcus (1975), p. 54.
- ↑ Furness, 2016
- ↑ MacCarthy (2011), p. 277
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- MacCarthy, Fiona (2011). The Last Pre-Raphaelite: Edward Burne-Jones and the Victorian Imagination. London: Faber and Faber. ISBN 978-0-571-22861-4.
- Marcus, Penelope, ed. (1975). Burne-Jones: The paintings, graphic and decorative work of Sir Edward Burne-Jones 1833–98. London: Arts Council of Great Britain. ISBN 0-7287-0073-5.
- Wood, Christopher (1997). Burne-Jones. Phoenix Illustrated. ISBN 9780753807279.
- Wildman, Stephen; Christian, John (1998). Edward Burne-Jones: Victorian Artist-Dreamer. New York: Metropolitan Museum of Art. ISBN 0-87099-859-5.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ոսկե սանդուղքը» հոդվածին։ |