Ոսկե ժամ (լուսանկարչություն)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ցերեկային լույսի և ոսկե ժամի համեմատություն, Նյուբարի Ռեյսքորս

Լուսանկարչության մեջ «ոսկե ժամը» օրվա ժամ է, արևածագից քիչ անց կամ մայրամուտից առաջ, որի ընթացքում ցերեկային լույսն ավելի կարմիր է և ավելի փափուկ, քան այն ժամանակ, երբ արեգակը բարձր շողում է երկնքում։

Ոսկե ժամը երբեմն կոչվում է նաև «կախարդական ժամ»։ Այն այդպես անվանում են հիմնականում կինեմատոգրաֆիստները և լուսանկարիչները[1][2]։ Այս ժամերին երկնքի պայծառությունը համընկնում է փողոցային լուսավորության, փողոցային նշանների, մեքենաների լույսերի ու լուսավորված պատուհանների լույսի հետ։

Արևածագին նախորդող կամ մայրամուտին հաջորդող ոսկե ժամից առաջ ժամանակահատվածը կոչվում է «կապույտ ժամ»։ Սա այն ժամանակն է, երբ արևը զգալիորեն խորն է հորիզոնում։ Արևի ոչ ուղիղ ճառագայթները կապույտ ստվեր են ստանում։ Այս ժամանակ ստվերները հստակ չեն, քանի որ արևը դեռևս ոչ լիարժեք ծագել է, ոչ էլ արդեն մայր է մտել։

Մանրամասներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ցերեկային լույսի գունային ջերմաստիճանը տատանվում է օրվա ժամերին։ Այն մոտավորապես լինում է 2,000 K արևածագից կարճ ժամանակ անց և մինչև մայրամուտը, մոտավորապես 3,500 K «ոսկե ժամի» ընթացքում և մոտավորապես 5,500 K կեսօրին։ Գունային ջերմաստիճանը կարող է նշանակալիորեն փոխվել նաև՝ կախված աշխարհագրական լայնությունից, սեզոնից և եղանակային պայմաններից։

Երբ արևը հորիզոնի ներքևում է, արև ճառագայթներն ավելի երկար ճանապարհ են անցնում Երկրի մթնոլորտով, այսպիսով լուսավորության մեծ մասը հասնում է երկնքից [3]` նվազեցնելով լույսի հարաբերությունը։ Տեխնիկապես սա լույսի դիֆուզիայի ձև է։ Ավելի շատ կապույտ լույս է ցրվում, այսպիսով եթե արևը շողում է, դրա լույսն ավելի կարմիր է թվում։ Ավելին, արևի ցածր անկյունը հորիզոնի նկատմամբ ստեղծում է ավելի երկար ստվերներ։

«Ժամ» տերմինը հարաբերականորեն է օգտագործվում։ Այս երևույթի տևողությունը հստակ նշված չէ և տարբերվում է ըստ եղանակի ու աշխարհագրական լայնության։ Լույսի բնութագրիչները որոշվում են ըստ արևի բարձրության, արևի՝ հորիզոնում շարժվելը և որոշակի բարձրությունը կախված է դիրքի աշխարհագրական լայնությունից և տարվա ժամանակաշրջանից[4]։

Լոս Անջելեսում արևածագից առաջ և մայրամուտից հետո արևի բարձրությունը մոտավորապես 10-12° է[5]։

Հասարակածին մոտ գտնվող դիրքում նույն բարձրությունը տևում է ավելի քիչ, քան մեկ ժամը, իսկ հասարակածից հեռու վայրերում այն տևում է ժամից ավել։ Հասարակածից բավականաչափ հեռու վայրերում արևը կարող է չհասնել 10°-ի, և ոսկե ժամը որոշակի սեզոնների կարող է տևել ամբողջ օրը։

Կեսօրին պայծառ փայլող արևը կարող է ստեղծել ուժեղ գունանշումներ և մուգ ստվերներ։ Լուսակայման աստիճանը կարող է տարբեր լինել, քանի որ տարբեր տեսախցիկներ ու լուսանկարչական պարագաներ տարբեր դիապազոններ ունեն։

Այս լուսային հարցը կարևոր է հատկապես դիմանկարներ անելիս, որտեղ առկայծումը հաճախ անհրաժեշտ է՝ մարմնի ու դեմքի լուսային հարաբերակցությունը պահելու համար։

Քանի որ հակադրությունը ոսկե ժամին ավելի քիչ է, ստվերներն ավելի պարզ են, և գունանշումներն ավելի բաց են։ Բնանկարչության մեջ ցածր արևի տաք գույները հաճախ շատ ցանկալի են՝ տեսարանի գույները հարստացնելու համար[6]։ Սա բնանկարչության համար լավագույն պահն է համարվում[7]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Steven Ascher, The Filmmaker's Handbook, 5th edition, 2019, p. 428.
  2. ↑ Blain Brown, Cinematography: Theory and Practice, 3rd edition, 2016, p. 283.
  3. ↑ Thomas 1973, 9–13.
  4. ↑ Bermingham 2003, 214.
  5. ↑ Solar altitude in Los Angeles, CA, at 1 hour after sunrise computed for 21 March, 21 June, 21 September, and 21 December 2009 using the U.S. Naval Observatory Data Services Archived 2021-01-17 at the Wayback Machine. Altitude and Azimuth of the sun or moon During One Day Archived 2011-08-01 at the Wayback Machine. on 30 July 2009. Values obtained were 11.7°, 10.5°, 11.7°, and 9.75°.
  6. ↑ Bauer Mark (2020-05-12)։ «Golden Hour Photography: A Landscape Photographer's Guide»։ Nature TTL (en-GB)։ Վերցված է 2020-05-14 
  7. ↑ «35 Best Sunset Photography Tips and Ideas - PhotographyAxis»։ PhotographyAxis (en-US)։ 2018-08-02։ Վերցված է 2018-08-11 

Մատենագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Bermingham, Alan. 2003. Location Lighting for Television. Boston: Focal Press. 0-240-51937-X
  • Lynch, David K., and William Livingston. 1995. Color and Light in Nature. Cambridge: Cambridge University Press. 0-521-46836-1
  • Lynch-Johnt, Barbara A., and Michelle Perkins. 2008. Illustrated Dictionary of Photography: The Professional's Guide to Terms and Techniques. Buffalo, NY: Amherst Media, Inc. 978-1-58428-222-8
  • Singleton, Ralph S., and James A. Conrad. 2000. Filmmaker's Dictionary. 2nd ed. Ed. Janna Wong Healy. Hollywood, California: Lone Eagle Publishing Company. 1-58065-022-8
  • Thomas, Woodlief, ed. 1973. SPSE Handbook of Photographic Science and Engineering. New York: John Wiley and Sons. 0-471-81880-1

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ոսկե ժամ (լուսանկարչություն) Վիքիպահեստում
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ոսկե_ժամ_(լուսանկարչություն)&oldid=8796447» էջից