Ցերեկային լույս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Աշխարհի քարտեզ, որը ցույց է տալիս Երկրի այն տարածքները, որոնք ցերեկային լույս են ստանում ապրիլին ժամը 13:00 UTC-ի սահմաններում

Ցերեկային լույս, ցերեկային ժամերին ուղղակի և անուղղակի արևի լույսի համակցությունը։ Սա ներառում է արևի ուղիղ լույսը, երկնքի ցրված ճառագայթումը և (հաճախ) երկուսն էլ արտացոլված Երկրի և երկրային օբյեկտների կողմից, ինչպիսիք են երկրի ռելիեֆը և շենքերը։ Աստղագիտական առարկաների կողմից ցրված կամ արտացոլված արևի լույսը սովորաբար ցերեկային լույս չի համարվում։ Հետևաբար, ցերեկային լույսը բացառում է լուսնի լույսը, չնայած այն արտացոլվում է արևի անուղղակի լույսով։

Սահմանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ցերեկային լույսը առկա է որոշակի վայրում, որոշ չափով, երբ Արևը գտնվում է տեղական հորիզոնից վեր։ Ցերեկային օրվա տևողությունը միջինում մի փոքր ավելի է, քան 24-ժամյա օրվա կեսը։ Արևը կետ չէ, այլ ունի 32 րոպե աղեղի ակնհայտ չափ։ Բացի այդ, մթնոլորտը բեկում է արևի լույսն այնպես, որ դրա մի մասը հասնում է գետնին, նույնիսկ երբ Արևը գտնվում է հորիզոնից ցածր՝ մոտ 34 րոպե աղեղով։ Այսպիսով, առաջին լույսը հասնում է գետնին, երբ Արեգակի կենտրոնը դեռ գտնվում է հորիզոնից ցածր մոտ 50 րոպե աղեղով[1]։ Այսպիսով, ցերեկը միջինում 7 րոպեով ավելի է, քան 12 ժամը[2]։

Այնուամենայնիվ, դրսի լուսավորությունը կարող է տատանվել 120,000 լյուքսից կեսօրվա արևի ուղիղ ճառագայթների դեպքում, ինչը կարող է առաջացնել աչքի ցավ, մինչև 5 լյուքսից պակաս ամպրոպաբեր ամպերի առկայությամբ։ Օրը կարող է ավելի մութ լինել արտասովոր հանգամանքներում, ինչպիսիք են արևի խավարումը կամ մթնոլորտային մասնիկների շատ բարձր մակարդակը, որը ներառում է ծուխը (տես Նոր Անգլիայի մութ օրը), փոշին[3] և հրաբխային մոխիրը[4]։

Ինտենսիվությունը տարբեր պայմաններում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լուսավորություն Օրինակ
120000 լյուքս Ամենապայծառ արևի լույս
111000 լյուքս Պայծառ արևի լույս
109,880 լյուքս AM 1.5 գլոբալ արեգակնային սպեկտրի արևի լույս (= 1000.4 Վտ/մ 2)[5]
20000 լյուքս Ստվեր ՝ լուսավորված ամբողջ պարզ կապույտ երկնքով, կեսօր
1000–2000 լյուքս Տիպիկ ամպամած օր, կեսօր
400 լյուքս Արևածագ կամ մայրամուտ պարզ օր (միջավայրի լուսավորություն)
<200 լյուքս Ամենախիտ ամպրոպային ամպերի էքստրեմալ, կեսօր
40 լյուքս Ամբողջությամբ ամպամած, մայրամուտ/արևածագ
<1 լյուքս Ամենախիտ փոթորիկ ամպերի ծայրահեղություն, մայրամուտ/ծագում

Համեմատության համար գիշերային լուսավորության մակարդակներն են.

Լուսավորություն Օրինակ
<1 լյուքս Լուսնի լույս[6], պարզ գիշերային երկինք
0.25 լյուքս Լիալուսին, պարզ գիշերային երկինք[7][8]
0.01 լյուքս Քառորդ Լուսին, պարզ գիշերային երկինք
0.002 լյուքս Աստղային լույս, պարզ առանց լուսնի գիշերային երկինք, ներառյալ օդային փայլը[7]
0,0002 լյուքս Աստղային լույս, պարզ, առանց լուսնի գիշերային երկինք, բացառությամբ օդի լույսի[7]
0,00014 լյուքս Վեներան ամենապայծառ[7], պարզ գիշերային երկինք
0,0001 լյուքս Աստղային լույս, ամպամած, առանց լուսնի գիշերային երկինք[7]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 32′2 + 34′ = 50′
  2. 50°60 ÷ 360° × 2(for sunrise and set) × 24 hours ≈ 7 min
  3. Cox, Clifford. «Dust Bowl». Perryton.com. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  4. «Volcanic Ash Impacts & Mitigation». USGS. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  5. «Air mass (solar energy)». Wikipedia. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 14-ին.
  6. Bunning, Erwin; Moser, Ilse (1969 թ․ ապրիլ). «Interference of moonlight with the photoperiodic measurement of time by plants, and their adaptive reaction». Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 62 (4): 1018–22. Bibcode:1969PNAS...62.1018B. doi:10.1073/pnas.62.4.1018. PMC 223607. PMID 16591742.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Schlyter, Paul (2006). «Radiometry and photometry in astronomy FAQ».
  8. «Petzl reference system for lighting performance». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունիսի 20-ին. Վերցված է 2007 թ․ ապրիլի 24-ին.