Կապույտ ժամ

Կապույտ ժամ (ֆրանսերեն՝ l'heure bleue^[1]), մթնշաղի ժամանակշրջան (առավոտյան կամ երեկոյան, մթնշաղի ժամանակ), երբ արեգակը գտնվում է հորիզոնից զգալի ցածր մակարդակի վրա և արեգակնային ճառագայթներն ստանում են կապույտ գուներանգ, որը տարբերվում է պարզ օրվա տեսանելի գույնից։

Կապույտ ժամն առաջանում է այն ժամանակ, երբ Արեգակը բավականաչափ ցածր է հորիզոնից, այնպես որ արևի լույսի կապույտ ալիքները գերակշռում են օզոնի կողմից լույսի կլանման պատճառով^[2]։ Քանի որ տերմինը խոսակցական է, այն չունի պաշտոնական սահմանում, որը նման է լուսաբացին, մթնշաղին և մթնշաղի երեք փուլերին։ Փոխարենը, դա վերաբերում է բնական լուսավորության այն վիճակին, որը սովորաբար տեղի է ունենում մթնշաղի շրջանում՝ ծովում (լուսաբացին կամ մթնշաղին)^[3]։

Ինչպես և երբ է դա տեղի ունենում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ներկայումս գործող ոչ ճիշտ բացատրությունը պնդում է, որ Երկրի հետմայրամուտյան և նախաարշալույսյան մթնոլորտն ընդունում և ցրում է արեգակի համեմատաբար կարճ կապույտ ճառագայթները և ցրում է ավելի երկար, կարմրավուն ալիքները, որով էլ բացատրվում է այս ժամի կապույտ երանգը^[4]։ Փաստորեն, կապույտ ժամը տեղի է ունենում այն ժամանակ, երբ Արեգակը բավականաչափ ցածր է հորիզոնից, որպեսզի արևի լույսի կապույտ ալիքները գերակշռեն օզոնով առաջացած Chappuis-ի կլանման պատճառով^[2]։ Նույնիսկ որոշ կայքեր, որոնք նվրված են օզոնի մասին տեղեկատվությանը, դեռ տարածում են այն սխալ պնդումը, որ օզոնը չի նպաստում երկնքի կապույտ գույնին^[5], չնայած օրվա երկրորդ կեսին՝ առավոտյան և երեկոյան մթնշաղին, այդ ազդեցությունը շատ ավելի թույլ է։

Երբ երկինքը պարզ է, կապույտ ժամը կարող է լինել տարբեր գույների, արևի անուղղակի լույսով երկինքը կարող է ունենալ դեղին, նարնջագույն, կարմիր և կապույտ երանգ։ Այս ազդեցությունն առաջանում է տեսանելի լույսի ավելի փոքր ալիքի երկարությունների (կապույտ ճառագայթների) հարաբերական ցրվածությունից՝ ավելի մեծ ալիքների երկարությունից (կարմրագույն ճառագայթներ)^[6]։ Կապույտ «ժամի» ընթացքում կարմիր լույսն անցնում է տարածության միջով, մինչ կապույտ լույսը ցրված է մթնոլորտում, ուստի հասնում է Երկրի մակերեսին։ Կապույտ ժամը սովորաբար տևում է մոտ 20-30 րոպե մայրամուտից անմիջապես հետո և արևածագից առաջ։ Օրինակ, եթե արևը մայր մտնի երեկոյան 18:30-ին, կապույտ ժամը տեղի կունենա երեկոյան 18:40-ից մինչև երեկոյան 7-ը։ Եթե արևը ծագի առավոտյան 7:30-ին, կապույտ ժամը տեղի կունենա առավոտյան 7-ից առավոտյան 7:20-ը: Տարվա ժամանակը, գտնվելու վայրը և օդի որակը ազդում են կապույտ ժամի ճշգրիտ ժամանակի վրա^[7]։

Կապույտ ժամի լուսանկարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շատ նկարիչներ այս ժամանակահատվածը գնահատում են հաճելի լույսի համար։ Չնայած կապույտ ժամը չունի պաշտոնական սահմանում, կապույտ գույնի լուսապատկերը առավել ակնառու է, երբ Արեգակը հորիզոնից 4°-ից 8° ցածր է^[6]։ Լուսանկարիչները սիրում են կապույտ ժամը՝ ստեղծած հանդարտ տրամադրության համար։ Կապույտ ժամը լուսանկարելիս խորհուրդ է տրվում լուսանկարել առարկաներ, որոնք ունեն արհեստական լույսի աղբյուրներ, ինչպիսիք են շենքերը, հուշարձանները, քաղաքային պատկերները կամ կամուրջները։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վեներայի գոտի
Գույնի ջերմաստիճան
Ոսկե ժամ (լուսանկարներ)
Կանաչ շող
Բևեռային ցերեկ
Բևեռային գիշեր
Ամառային երեկոն Սկագենի հարավային լողափին
Մթնշաղ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Verfaillie Roland (2011)։ L'heure Bleue։ San Francisco: Purple Onion Press։ էջ 5
↑ ^2,0 ^2,1 Hoeppe Götz (2007)։ Why the Sky Is Blue: Discovering the Color of Life։ Princeton: Princeton University Press։ էջեր 249–53։ ISBN 0-691-12453-1
↑ «The Blue Hour»։ timeanddate.com։ Վերցված է 6 April 2019
↑ «What is the blue hour? Learn about this magic time between daylight and darkness»։ mnn.com։ Վերցված է 7 April 2019
↑ «Արխիվացված պատճենը»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2019-08-05-ին։ Վերցված է 2020-11-03
↑ ^6,0 ^6,1 «Blue Hour – Magic Hour»։ timeanddate.com։ Վերցված է 16 October 2017
↑ «What is the blue hour?»։ earthsky.org։ Վերցված է 7 April 2019

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Կապույտ ժամ կատեգորիայում։

[1] Verfaillie Roland (2011)։ L'heure Bleue։ San Francisco: Purple Onion Press։ էջ 5

[Hoeppe-2] 2,0 ^2,1 Hoeppe Götz (2007)։ Why the Sky Is Blue: Discovering the Color of Life։ Princeton: Princeton University Press։ էջեր 249–53։ ISBN 0-691-12453-1

[3] «The Blue Hour»։ timeanddate.com։ Վերցված է 6 April 2019

[4] «What is the blue hour? Learn about this magic time between daylight and darkness»։ mnn.com։ Վերցված է 7 April 2019

[5] «Արխիվացված պատճենը»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2019-08-05-ին։ Վերցված է 2020-11-03

[timeanddate-6] 6,0 ^6,1 «Blue Hour – Magic Hour»։ timeanddate.com։ Վերցված է 16 October 2017

[7] «What is the blue hour?»։ earthsky.org։ Վերցված է 7 April 2019

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]