Նոամ Էլկիս

Նոամ Էլկիս;
Ծնվել է	օգոստոսի 25, 1966 (57 տարեկան)
Ծննդավայր	Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Կրթություն	Հարվարդի համալսարան, Կոլումբիայի համալսարան և Սթայվեսանթի անվան ավագ դպրոց
Մասնագիտություն	մաթեմատիկոս, շախմատային տեսաբան, համալսարանի դասախոս և շախմատիստ
Աշխատավայր	Հարվարդի համալսարան և Ռեդկլիֆ քոլեջ
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Putnam Fellow? Պեկոյի կուրս Paul R. Halmos - Lester R. Ford Awards? Գիտության և ճարտարագիտության Փեքարդ կրթաթոշակ և William O. Baker Award for Initiatives in Research?
Անդամություն	ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա
	Noam Elkies Վիքիպահեստում

Նոամ Դեյվիդ Էլկիս (անգլ.՝ Noam David Elkies, օգոստոսի 25, 1966(1966-08-25), Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ^[1]), ամերիկացի մաթեմատիկոս, մաթեմատիկայի պրոֆեսոր Հարվարդի համալսարանում։ Հիմնական գործերը եղել են թվերի տեսության և կոմբինատորիկայի բնագավառներում։

ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ է (2017 թվականից)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1966 թվականին Նյու Յորքում, բայց 1970-1978 թվականներին ընտանիքի հետ ապրել է Իսրայելում, ԱՄՆ վերադառնալուց հետո նա ստիպված է եղել յուրացնել անգլերենը^[10]։ 1982 թվականին Էլկիսը ավարտել է Նյու Յորքի դպրոցը^[11]^[12], ընդ որում ավարտելուց մի տարի առաջ (1981) նա պարգևատրվել է ոսկե մեդալով՝ մաթեմատիկայի 22-րդ միջազգային օլիմպիադայում^[13]։

Այնուհետև Էլկիսը ընդունվել է Կոլումբիայի համալսարան, որտեղ նա դարձել է Վիլյամ Լոուել Պատնեմի անվան մաթեմատիկայի օլիմպիադայի ամենաերիտասարդ հաղթողը^[14]։ 1987 թվականին Էլկիսը ստացել է դոկտորական աստիճան՝ Հարվարդի համալսարանում, ղեկավարները եղել են Բենեդիկտ Գոսսը և Բարրի Մազուրը^[15]։ Դոկտորական աստիճանը պաշտպանելուց հետո նա որպես դասախոս մնացել է Հարվարդում։

Էլկիսի կողմից մի քանի արդիական մաթեմատիկական խնդիրների հաջող լուծումը նրան բերեց ճանաչում և Հարվարդի դոցենտի պաշտոնը (1990)^[11]։ Երեք տարի հետո (1993) 26-ամյա Էլկիսը դարձավ ամենաերիտասարդ հաստիքային պրոֆեսորը Հարվարդի պատմության մեջ^[16]։

Գիտական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1987 թվականին իր դիսերտացիայում ապացուցել է, որ ցանկացած էլիպտիկ կորագիծ ռացիոնալ թվերի հանդեպ պարունակում է անվերջ մեծ սուպերսինգուլար պարզ թվեր^[17]։

1988 թվականին նա ուսումնասիրել է Էիլերի հիպոթեզը չորրորդ աստիճանի հավասարման համար, ինչից հետևում է, որ $a^{4}+b^{4}+c^{4}=d^{4}$ հավասարումը լուծում չունի ամբողջ թվերի հետ (ընդհանրացում՝ Ֆերմայի մեծ թեորեմ)։ Էլկիսը հերքել է այս՝ գտնելով հակաօրինակը^[18]^[19]։

2682440^{4}+15365639^{4}+18796760^{4}=20615673^{4}.

Զարգացնելով անգլիացի մաթեմատիկոս Արթուր Էթկինի աշխատանքները, Էլկիսը ընդլայնել է գաղտնագրության մեջ կարևոր Շուֆայի ալգորիթմը, լրացված տարբերակը հիմա անվանվում է ալգորիթմ Շուֆա-Էլկիս-Էթկին։

1994 թվականին Էլկիսը որպես զեկուցող հրավիրված է եղել Մաթեմատիկայի միջազգային կոնգրեսին՝ Ցյուրիխում^[20]։

Հետաքրքրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էլկիսի հետաքրքրությունների մեջ են մտնում երաժշտությունը և շախմատը։ Էլկիսը ուսումնասիրել է երաժշտության և մաթեմատիկայի մեջ եղած կապը, նա մտնում է «Journal of Mathematics and Music» ամսագրի խորհրդակցական խորհրդի մեջ^[21]^[22]։

Նա հանդիսանում է շախմատի վարպետ^[23], բացի այդ, նա փորձառու շախմատային կոմպոզիտոր է։ 1996 թվականին Էլկիսը դարձել է Շախմատի կոմպոզիցիաների լուծման աշխարհի առաջնության հաղթող (Թել Ավիվ)^[16]։

Էլկիս՝ Կոնվեյի «Կյանք» խաղի էնտուզիաստ, նա հայտնաբերել է շատ նոր հաստատուն դիրքեր^[24] և ուսումնասիրել է նատյուրմորտի մաթեմատիկան վանդակային ավտոմատների այս տարբերակում^[25]։

Մրցանակներ և մեծարանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2004 թվականին ստացել է Լեստեր Ֆորդի^[26] և Կոնտանտի մրցանակ՝ Ամերիկյան մաթեմատիկական ընկերության կողմից^[27]։
2017 թվականին ընտրված է եղել ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի կողմից^[28]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 http://conwaylife.com/wiki/Noam_Elkies
↑ http://jewprom.50webs.com/JewPromSite_files/sheet007.htm
↑ http://link.springer.com/chapter/10.1007%2F978-3-540-70997-8_10
↑ http://www.jstor.org/stable/3647742
↑ https://people.math.harvard.edu/~elkies/
↑ Mathematical Association of America William Lowell Putnam Mathematical Competition
↑ https://www.packard.org/what-we-fund/science/packard-fellowships-for-science-and-engineering/fellowship-directory/elkies-noam-d/
↑ https://www.nasonline.org/programs/awards/initiatives-in-research.html
↑ http://www.nasonline.org/member-directory/members/20035984.html
↑ Altman, Daniel (1995 թ․ փետրվարի 9). «Math and Music: For the Moment». The Harvard Crimson. «Elkies spent eight years of his youth in Israel, and he came to New York City having read a Hebrew translation of Euclid but without any significant knowledge of English.»
↑ ^11,0 ^11,1 Elkies, Noam D. «CV». Noam Elkies. Department of Mathematics, Harvard University. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 10-ին.
↑ Castillo, Tom (2000 թ․ ապրիլի 20). «Fifteen Minutes: Gnoshin' with Noam». The Harvard Crimson.
↑ Կաղապար:IMO results
↑ Gallian, Joseph A. «The Putnam Competition from 1938–2006» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2006 թ․ նոյեմբերի 13-ին. Վերցված է 2007 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
↑ Նոամ Էլկիս Mathematics Genealogy Project կայքում
↑ ^16,0 ^16,1 McClain, Dylan Loeb (2010 թ․ օգոստոսի 28), «Skilled at the Chessboard, Keyboard and Blackboard», The New York Times
↑ Elkies N. The existence of infinitely many supersingular primes for every elliptic curve over Q, Invent. Math. 89 (1987), 561-568.
↑ Noam Elkies On A⁴ + B⁴ + C⁴ = D⁴(ռում.) // Mathematics of Computation^[en]. — 1988. — Т. 51. — № 184. — С. 825—835. — doi:10.1090/S0025-5718-1988-0930224-9
↑ «Mathematicians Find New Solutions To An Ancient Puzzle». 2008.
↑ «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 24-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 19-ին.
↑ «Editorial Board of Mathematics and Music».
↑ Morantz, Alison D. (1988 թ․ նոյեմբերի 30). «Music + Math: A Common Equation?». The Harvard Crimson.
↑ Рейтинговая карта Noam D Elkies, USCF
↑ Game of Life Status page,
↑ Noam D.; Elkies Voronoi's Impact on Modern Science, Book I (und) // Proc. Inst. Math. Nat. Acad. Sci. Ukraine. — 1998. — Т. 21. — С. 228—253. — math.CO/9905194
↑ «Paul R. Halmos – Lester R. Ford Awards». Mathematical Association of America. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 10-ին.
↑ 2004 Conant Prize (PDF)
↑ Избраны члены Национальной академии наук и иностранные партнёры, Национальная академия наук, 2 мая 2017 г.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

[_0ea1414cc5675395-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 http://conwaylife.com/wiki/Noam_Elkies

[_3d0281b369401761-2] ttp://jewprom.50webs.com/JewPromSite_files/sheet007.htm

[_69dac59a0bc91df3-3] ttp://link.springer.com/chapter/10.1007%2F978-3-540-70997-8_10

[_3e5b21208ad0f52f-4] ttp://www.jstor.org/stable/3647742

[_45cb9cce1a91bb85-5] ttps://people.math.harvard.edu/~elkies/

[_0bcb91ce8c770ce5-6] Mathematical Association of America William Lowell Putnam Mathematical Competition

[_ce2b9b89921f80c7-7] ttps://www.packard.org/what-we-fund/science/packard-fellowships-for-science-and-engineering/fellowship-directory/elkies-noam-d/

[_44a389dc23ca3d95-8] ttps://www.nasonline.org/programs/awards/initiatives-in-research.html

[_872a7ad52f45da03-9] ttp://www.nasonline.org/member-directory/members/20035984.html

[10] Altman, Daniel (1995 թ․ փետրվարի 9). «Math and Music: For the Moment». The Harvard Crimson. «Elkies spent eight years of his youth in Israel, and he came to New York City having read a Hebrew translation of Euclid but without any significant knowledge of English.»

[cv-11] 11,0 ^11,1 Elkies, Noam D. «CV». Noam Elkies. Department of Mathematics, Harvard University. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 10-ին.

[Crimson-12] Castillo, Tom (2000 թ․ ապրիլի 20). «Fifteen Minutes: Gnoshin' with Noam». The Harvard Crimson.

[13] Կաղապար:IMO results

[14] Gallian, Joseph A. «The Putnam Competition from 1938–2006» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2006 թ․ նոյեմբերի 13-ին. Վերցված է 2007 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.

[15] Նոամ Էլկիս Mathematics Genealogy Project կայքում

[nyt-16] 16,0 ^16,1 McClain, Dylan Loeb (2010 թ․ օգոստոսի 28), «Skilled at the Chessboard, Keyboard and Blackboard», The New York Times

[17] Elkies N. The existence of infinitely many supersingular primes for every elliptic curve over Q, Invent. Math. 89 (1987), 561-568.

[Elkies1988-18] Noam Elkies On A⁴ + B⁴ + C⁴ = D⁴(ռում.) // Mathematics of Computation^[en]. — 1988. — Т. 51. — № 184. — С. 825—835. — doi:10.1090/S0025-5718-1988-0930224-9

[19] «Mathematicians Find New Solutions To An Ancient Puzzle». 2008.

[20] «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 24-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 19-ին.

[21] «Editorial Board of Mathematics and Music».

[22] Morantz, Alison D. (1988 թ․ նոյեմբերի 30). «Music + Math: A Common Equation?». The Harvard Crimson.

[23] Рейтинговая карта Noam D Elkies, USCF

[24] Game of Life Status page,

[25] Noam D.; Elkies Voronoi's Impact on Modern Science, Book I (und) // Proc. Inst. Math. Nat. Acad. Sci. Ukraine. — 1998. — Т. 21. — С. 228—253. — math.CO/9905194

[26] «Paul R. Halmos – Lester R. Ford Awards». Mathematical Association of America. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 10-ին.

[27] 2004 Conant Prize (PDF)

[28] Избраны члены Национальной академии наук и иностранные партнёры, Национальная академия наук, 2 мая 2017 г.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]