Նակդոնգ
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Նակդոն (այլ կիրառումներ)
| Նակդոնգ | |
|---|---|
 | |
| Բնութագիր | |
| Երկարություն | 506 կմ |
| Ավազանի մակերես | 23 384 կմ² |
| Գետաբերանի տեղակայում | Խաղաղ օվկիանոս |
| Կոորդինատներ | |
| Հոսող հոսքեր | Nam River?, Geumho River?, Hwang River? և Yeong River? |
| Երկրամաս | Հյուսիսային Գյոնգսանգ, Հարավային Գյոնգսանգ, Գանգվոն, Դեգու և Բուսան |
Նակդոնգ (հանգըլ՝ 낙동강), Հարավային Կորեայի ամենաերկար գետը, որի մոտակայքում գտնվում են երկրի մի քանի խոշոր քաղաքներ, ինչպիսիք են Դեգուն և Բուսանը (գետաբերանի մոտ)։ Թափվում է Կորեական նեղուցի արևմտյան հատվածում[1] գտնվող Նակդոնգ ծոցը[2]։
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նակդոնգի ակունքները տեղակայված են Ճապոնական ծովի մերձակայքում գտնվող Արևելյան Կորեայի լեռների հարավարևմտյան լանջերին։ Գետը սկսվում է Գանգվոն նահանգի Տաեբաեկ քաղաքում գտնվող Չորամչեոն և Հվանգջիչոն հոսանքների միացումից։ Այն հոսում է Կորեական թերակղզու հարավային մասի հարթավայրերով։ Գետի երկարությունը 526 կիլոմետր է։ Սննդամթերքը հիմնականում անձրևոտ է ՝ ամառային ջրհեղեղներով։ Գետաբերանում ջրի միջին երկարատև արտանետումը կազմում է 380 մ 2 / վ։ Գետը նավարկելի է գետաբերանից 340 կիլոմետր հեռավորության վրա։
Պատմությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նակդոնը կարևոր դեր է խաղացել երկրի կյանքում նրա սկզբնավորման ժամանակներից ի վեր։ Գետի ավազանը սիրված է թերակղզու բնակիչների կողմից,նրա տարածքում հայտնաբերվել են նեոլիթյան ժամանակներում ապրող մարդկային հետքեր։ 1-ին դարում գետի ափին ապրել են Պյոնհանի ցեղերը։ Երեք թագավորությունների ժամանակաշրջանում գետի հովիտը վերահսկում էր Կայա կոնֆեդերացիան մինչ նրա գրավվումը Սիլլա թագավորության կողմից 562 թ.-ին։ Այս պետությունները հետևողականորեն օգտագործում էին գետը որպես տրանսպորտի և առևտրի միջոց։ Սիլլայի ,Կորյոյի և Չոսոնի ժամանակաշրջաններում գետը հանդիսանում էր Կյոնսան տարածաշրջանի հիմնական տրանսպորտային ուղին։
Որպես բնական պատնեշ Նակդոնը ճանաչում է ձեռք բերել Կորեայում պատերազմի ժամանակ։ Գետի հարավային ափերը սահմանափակում էր բուսանական պարագիծը, որը զբաղեցրել էին ՄԱԿ -ի զորքերը պատերազմի սկզբում։ Վեգվանի կամուրջը պայթեցվել էր 1950 թ.-ի օգոստոսի 3-ին նրա համար,որ կասեցվեր Տեգու քաղաքի գրավումը հյուսիսային կոալիցիայի զորքերի կողմից։
Էկոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նակդոնգի տարածքում կան այնպիսի ընդարձակ խոնավ տարածքներ, ինչպիսին է Ուֆոյի ճահիճը Չանգնյոնում, Գյոնսանգբուկ-դո։ Այս ճահիճներում բնակվում են մեծ թվով հազվագյուտ և անհետացող կենդանիներ `կաթնասուններ, թռչուններ, ձկներ և անողնաշարավոր կենդանիներ։ Աշնանն ու գարնանը այստեղ ապաստան են գտնում չվող թռչունների ավելի քան 30 տեսակներ ՝ բադեր, սագեր, արագիլներ, դաուրյան կռունկներ և այլն։
Գետի բերանը Էուլսուկդո (을숙도) կոչվող հսկայական դելտա է, որտեղ եղեգները խիտ են աճում ՝ կազմելով թռչունների արգելավայր։
Նակդոնգը և նրա վտակները խմելու ջուր են մատակարարում այն ամբողջ տարածաշրջանին, որով հոսում է։
Դերը Էկոնոմիկայում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Չնայած այն հանգամանքին, որ մեր օրերում Նակդոնը կորցրել է իր տրանսպորտային և առևտրային նշանակությունը, այնուամենայնիվ մինչ հիմա գետը ծառայում է որպես սննդի ու եկամտի աղբյուր տարածաշրջանի բնակիչների համար` հիմնականում ձկնորսության և ոռոգման շնորհիվ։
Անդոնի մոտ կառուցվել է մի քանի խոշոր ՀԷԿ, ինչը հանգեցրել է մի քանի ջրամբարների ձևավորմանը, որոնցից ամենամեծը Անդոնհոն է։ Այդ ջրամբարները հանդիսանում են հանգստի գոտիներ։