«Մուրճ», գրական կազմակերպություն։ Հիմնվել է 1922 թվականի սեպտեմբեր-հոկտեմբերին, Երևանում՝ Ա․ Վշտունու նախաձեռնությամբ։ «Մուրճ»-ի շուրջը համախմբվել էին խորհրդահայ սկսնակ գրողներ ու քննադատներ Ն․ Զարյանը, Վ․ Սլագանը, Գ․ Մահարին, Հ․ Սիրասը, Գ․ Վանանդեցին, Դ․ Սիմոնյանը, Ն․ Դաբաղյանը և ուրիշներ։ Գաղափարական-գեղագիտական ծրագրային հարցերում մուրճականները հետևում էին 1920 թվականից Մոսկվայում գործող «Կուզնիցա» գրական խմբին՝ գտնելով, որ նոր գրականությունը պետք է ստեղծվի բացառապես պրոլետարիատի և չքավոր աշխատավորության ծոցից ելած գրողների ջանքերով։ Գրականության, մասնավորապես՝ բանաստեղծության, նյութը պետք է լիներ բանվոր դասակարգը, գործարանը, մեքենան, պողպատը։ Անձնական կյանքը, քնարերգությունը վտարված էին գրականությունից։ Նրանք ժխտում էին անցյալի գրողներին, գրական ժառանգությունը՝ այն հայտարարելով «մանր բուրժուական», «քաղքենիական»։ «Մուրճ»-ի գրական ուղղության քննադատությամբ հանդես եկավ Ա․ Մյասնիկյանը իր «Պրոլետարական գրականությանը նվիրված «Մուրճ» ամսագրի N* 1-ի առթիվ» հոդվածով։ «Մուրճ»-ը դադարեց գործելուց 1923 թվականի սկզբին։ Նրա անդամներն ընդգրկվեցին Հայաստանի պրոլետարական գրողների ասոցիացիայի մեջ։ «Մուրճ»-ի գործունեության շրջանում համանման գրական կազմակերպություններ էին Թիֆլիսի «Դարբնոցը» (Հ․ Հակոբյանի) և Մոսկվայի «Քուրան» (Գ․ Հայկունու)։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 99)։
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մուրճ (այլ կիրառումներ)
