Մուխթար Աուեզով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Մուխթար Աուեզով
ղազ.՝ Мұхтар Омарханұлы Әуезов
KZ-1997-20tenge-Auezov.png
Ծնվել էսեպտեմբերի 28, 1897(1897-09-28)[1]
ԾննդավայրՌուսական կայսրություն
Վախճանվել էհունիսի 27, 1961(1961-06-27)[2][3][1] (63 տարեկանում)
Վախճանի վայրՄոսկվա, ԽՍՀՄ
Մասնագիտությունգրող և բանաստեղծ
Լեզուղազախերեն
ՔաղաքացիությունՌուսական կայսրություն
Flag of the Soviet Union (1924–1955).svg ԽՍՀՄ
ԿրթությունՍանկտ Պետերբուրգի համալսարանի լեզվաբանական ֆակուլտետ
Գիտական աստիճանբանասիրական գիտությունների դոկտոր
Ժանրերվեպ
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն և Ղազխստանի ազգային գիտությունների ակադեմիա
ՊարգևներՍտալինյան մրցանակ Լենինի շքանշան «Պատվո նշան» շքանշան Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ անձնվեր աշխատանքի համար» մեդալ և Լենինյան մրցանակ
ԶավակներQ4072504?
Mukhtar Auezov Վիքիպահեստում

Մուխթար Օմարխանովիչ Աուզեով (ղազ.՝ Мұхтар Омарханұлы Әуезов, սեպտեմբերի 28, 1897(1897-09-28)[1], Ռուսական կայսրություն - հունիսի 27, 1961(1961-06-27)[2][3][1], Մոսկվա, ԽՍՀՄ), ղազախ սովետական գրող և գիտնական։ ՂԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս (1946), գիտության վաստակավոր գործիչ (1957)։ Լենինյան (1961) և Ստալինյան առաջին աստիճանի (1949) մրցանակների դափնեկիր[4]: Եղել է Ղազախստանի գրողների միության նախագահ։ Նրա «Աբայի ուղի» վեպն ընդգրկել է «Համաշխարհային գրականության գրադարանում»[5]:

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մուխթար Օմարխանովիչ Աուզեովը ծնվել է 1897 թվականին հոկտեմբեր 16-ին Ղազախական ՍՍՀ Սեմիպալատինսկի մարզի Չինգիսթաու բնակավայրում[5]: 1928 թվականին ավարտել է Լենինգրադի համալսարանը, հետագայում՝ Տաշքենդի միջինասիական համալսարանին կից ասպիրանտուրան։ Գրական ասպարեզ է մտել 1917 թվականիին, ֆեոդալական ցեղային կարգերի դեմ ուղղված «Էնլիք–Քեբեք» պիեսով։ Գրել է պիեսներ, կոլտնտեսային կյանքն ու սոցիալիստական շինարարությունը պատկերող պատմվածքներ։ Սովետական գրականության աչքի ընկնող սաեղծագործություններից է ղազախ մեծ բանաստեղծ–լուսավորիչ Աբայ Կունանբաևի կյանքին նվիրված «Աբայի ուղին» վեպ–էպոպեան, որը կազմված է «Աբայ» և «Աբայի ուղին» մասերից[6].։ Նա եղել է ականավոր գիտնական, աբայագիտության հիմնադիրը, ղազախական և կիրգիզական գրականությանը և բանահյուսությանը նվիրված ուսումնասիրությունների հեղինակ։ Մուխթար Աուզեովը մահացել է 1961 թվականին հուլիսի 27-ին Մոսկվայում: Ղազախական ակադեմիական թատրոնը կրում է Աուզեովի անունը։ Ալմա–Աթայում է գտնվում նրա տուն-թանգարանը։

Մուխթար Աուեզովը հայերեն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Ауэзов Мухтар Омарханович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Munzinger-Archiv — 1913.
  4. ↑ Стадничук Б. Перевод неадекватен. Тернистый путь Абая к русскому читателю // 27 мая 2008
  5. ↑ 5,0 5,1 Из КНЭ|1|304|Памятники Ауэзову
  6. ↑ УО school.edu.by

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Нурпеисов Р. Ауэзов и Алаш. — Алматы, 1995.
  • Анастасьев Н. Трагедия триумфатора. — М., 2006. — (серия ЖЗЛ)
  • Анастасьев Н. Трагедия триумфатора. — Алматы, 2007. — Издание 2-е, исправленное и дополненное.
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ CC-BY-SA-icon-80x15.png
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մուխթար_Աուեզով&oldid=6919499» էջից