Մասնակից:Has alaverdyan/Ավազարկղ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Ինքնադրսևորումը գիտակցված կամ ենթագիտակցական գործընթաց է, երբ մարդիկ փորձում են ազդել այլ մարդկանց պատկերացումների վրա որևէ անձի, առարկայի կամ իրադարձության վերաբերյալ՝ կարգավորելով և վերահսկելով տեղեկատվությունը սոցիալական շփման մեջ [1]։ Այն առաջին անգամ սահմանվել է Էրվինգ Գոֆմանի կողմից 1959 թվականին «Սեփական անձն առօրյա կյանքում» գրքում, իսկ հետո ընդլայնվել է 1967 թվականին։

Ինքնադրսևորման վարքագծերը ներառում են հաշվետվություններ (բացատրություններ բացասական դեպքի վերաբերյալ՝ կշտամբանքից խուսափելու համար»), արդարացումներ (ժխտել «բացասական հետևանքների համար պատասխանատվությունը»), կարծիքի համապատասխանություն («խոսել կամ վարվել թիրախին համահունչ ձևերով») և շատ այլ գործոններ [2] ։ Օգտագործելով նման վարքագիծ՝ նրանք, ովքեր ցուցաբերում են ինքնադրսևորում կարող են վերահսկել ուրիշների ընկալումը իրենց կամ իրենց առնչվող իրադարձությունների վերաբերյալ: Ինքնադրսևորումը հնարավոր է գրեթե ցանկացած իրավիճակում, օրինակ՝ սպորտում (շողշողուն հագուստ կրելը կամ երկրպագուներին իրենց հմտություններով տպավորելու փորձը), կամ սոցիալական ցանցերում (միայն դրական գրառումներ կատարելը): Ինքնադրսևորումը կարող է ունենալ ինչպես բարյացակամ, այնպես էլ չարամիտ նպատակներ:

Ինքնադրսևորումը սովորաբար օգտագործվում է որպես ինքնաներկայացման հոմանիշ, որի դեպքում մարդը փորձում է ազդել իր կերպարի ընկալման վրա: Ինքնադրսևորում հասկացությունը սկզբում կիրառվել է դեմ առ դեմ հաղորդակցման համար, բայց հետո ընդլայնվել է՝ օգտագործվելով համակարգչային միջնորդությամբ հաղորդակցության համար: Ինքնադրսևորում հասկացությունը կիրառելի է ուսումնական այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են՝ հոգեբանությունը և սոցիոլոգիան, ինչպես նաև գործնական ոլորտներում, ինչպիսիք են՝ կորպորատիվ հաղորդակցությունը և մեդիան:

Նախապատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինքնադրսևորման հիմքը և այն սահմանող սկզբունքները ստեղծվել են Էրվինգ Գոֆմանի կողմից «Սեփական անձն առօրյա կյանքում» գրքում: Ինքնադրսևորման տեսությունը նշում է, որ մարդը փորձում է փոխել իր ընկալումը՝ ըստ իր նպատակների: Այլ կերպ ասած՝ տեսությունն այն մասին է, թե ինչպես են անհատները ցանկանում ներկայացնել իրենցայնպես, որ բավարարի իրենց կարիքներն ու նպատակները: Գոֆմանը «առաջարկեց կենտրոնանալ  առօրյա աշխատանքային իրավիճակներում մարդկանց ինքնաներկայացման վրա և այդ կերպ ինչպիսի ազդեցություն են ունենում ուրիշների վրա», և նա «հատկապես հետաքրքրված էր, թե ինչպես է մարդը ուղղորդում և վերահսկում, թե ինչպես են ուրիշները տպավորություն ստեղծում իր մասին, և անձը ինչ կարող է անել, կամ չանել, երբ ներկայանում է նրանց առջև»[3]։

Տեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շարժառիթներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարելի է առանձնացնել մի շարք գործոններ, որոնք կարգավորում են ինքնադրսևորումը: Կարելի է ասել, որ ինքնադրսևորումն անհրաժեշտ է ցանկացած սոցիալական իրավիճակում՝ իրական, թե երևակայական: Տրամաբանորեն կարևոր է նաև մշտադիտարկման  հնարավոր սուբյեկտ լինելու գիտակցումը։ Ավելին, կարևոր են տվյալ սոցիալական իրավիճակի բնութագրերը: Մասնավորապես, շրջապատող մշակութային նորմերն են որոշում որոշակի ոչ խոսակցական վարքագծի համապատասխանությունը[4]։ Գործողությունները պետք է համապատասխանեն թիրախներին և այդ մշակույթի նորմերին, որպեսզի այդ լսարանը, ինչպես նաև լսարանի հետ հարաբերությունները որոշեն ինքնադրսևորման  ձևը: Ինքնադրսևորման ուղիներն ու ռազմավարությունները կառավարող ևս մեկ գործոն են անձի նպատակները։ Սա վերաբերում է հաստատուն բովանդակությանը, որը նաև հանգեցնում է սեփական անձի ասպեկտների ներկայացման հստակ ձևերի: Ինքնարդյունավետության աստիճանը բնութագրում է, թե արդյոք մարդը համոզված է, որ հնարավոր է փոխանցել ծրագրած տպավորությունը[5]։

Նոր ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ մնացած գործոնները չհաշված՝ մարդիկ ավելի հավանական է ուշադրություն դարձնեն նրանց, ովքեր կապված են բացասական բամբասանքների հետ, քան չեզոք կամ դրական ասոցիացիաներ ունեցողներին: Ուսումնասիրությունը նպաստում է մի շարք աշխատանքների, որոնք ցույց են տալիս, որ օբյեկտիվ լինելուց զատ մարդկային ընկալումները ձևավորվում են ուղեղի անգիտակից գործընթացներով, որոնք որոշում են, թե ինչ են նրանք «ընտրում» տեսնել կամ անտեսել նույնիսկ նախքան դրա մասին տեղյակ լինելը: Հետազոտության արդյունքները նաև առաջ են քաշում այն գաղափարը, որ ուղեղը զարգացել է, որ հատկապես զգայուն լինի «վատ տղաների» կամ խաբեբաների նկատմամբ՝ այն մարդկանց, որոնք խաթարում են սոցիալական կյանքը խաբեությամբ, գողությամբ կամ այլ, ոչ համագործակցային վարքագծով։[6]

Ինքնաներկայացման ետևում կան բազմաթիվ մեթոդներ, այդ թվում՝ ինքնաբացահայտում (ճանաչել, թե ինչն է քեզ դարձնում «դու» մեկ այլ անձի համար), արտաքին տեսքի կառավարում (փորձել համապատասխանել), ներգրավվածություն, գործողությունների համահունչ լինելը (գործողությունները գրավիչ կամ հասկանալի թվացող դարձնել) և այտեր ինքնության պարտադրում (այլ մարդկանց ինքնության պարտադրում)։ Ինքնաներկայացման այն տարբերակի պահպանումը, որն ընդհանուր առմամբ համարվում է գրավիչ, կարող է օգնել բարձրացնել սոցիալական կապիտալը, և այս մեթոդը սովորաբար կիրառվում է անհատների կողմից նոր շփումների ժամանակ: Այս ինքնաներկայացման մեթոդները կարող են օգտագործվել նաև կորպորատիվ մակարդակում՝ որպես ինքնադրսևորում:[1][7]

Ինքնաներկայացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինքնաներկայացումը անհատի՝ իր մասին տեղեկություններ կամ ընդհանուր պատկեր փոխանցելն է ուրիշներին: Գոյություն ունեն ինքնաներկայացման շարժառիթների երկու տեսակներ.

  • Ներկայացում, որը միտված է համապատասխանել սեփական պատկերացումներին։
  • Ներկայացում, որը միտված է լսարանի ակնկալիքներին և նախասիրություններին համապատասխանելու համար [8] ։

Ինքնաներկայացումը արտահայտիչ է: Անհատները կերտում են իրենց կերպարը, որպեսզի հավակնեն անձնական ինքնության և իրենց ներկայացնում են այդ կերպարին համապատասխան: Եթե զգում են, որ այդ կերպարը սահմանափակված է, նրանք հաճախ ցուցաբերում են դիմադրություն կամ դառնում են անհնազանդ. փորձում են իրենց ազատությունը հաստատել նրանց դեմ, որոնք կձգտեն նվազեցնել ինքնաներկայացման արտահայտչականությունը: Այս դինամիկայի օրինակ է նա, ով մեծացել է ծայրահեղ խիստ կամ վերահսկող ծնողների հետ: Այս իրավիճակում հայտնված երեխան կարող է զգալ, որ իր ինքնությունը և զգացմունքները ճնշված են, ինչը կարող է պատճառ դառնալ, որ նա բացասական վարքագիծ դրսևորի ուրիշների նկատմամբ:

  • Պարծենկոտություն — Միլոնը նշում է, որ անհատներն ինքնաներկայանալիս փորձում են հավասարապես պարծենալ և վարկաբեկել՝ չափից դուրս ինքնագովազդելովկամ բռնվելով և սխալ դուրս գալով: Անհատները հաճախ սահմանափակ կարողություններ ունեն ընկալելու, թե ինչպես են իրենց ջանքերն ազդում ուրիշների կողմից իրենց ընկալնան և դուր գալու վրա [9]։
  • Շողոքորթություն — շողոքորթություն կամ գովասանք՝ սոցիալական գրավչությունը բարձրացնելու համար [10]։
  • Ահաբեկում — զայրույթի ագրեսիվ դրսևորում, որպեսզի ուրիշները լսեն և ենթարկվեն իրենց պահանջներին [11]։

Ինքնաներկայացումը կարող է լինել պաշտպանական կամ հաստատակամ ռազմավարություններով (նաև նկարագրվում է որպես պաշտպանականն ընդդեմ ձգտման) [12]։ Մինչդեռ պաշտպանական ռազմավարությունները ներառում են այնպիսի վարքագծեր, ինչպիսիք են սպառնալից իրավիճակներից խուսափելը կամ ինքնազերծման միջոցները, հաստատակամ ռազմավարությունները վերաբերում են ավելի ակտիվ վարքագծին, ինչպիսին է սեփական անձի բանավոր իդեալիզացիան, կարգավիճակի խորհրդանիշների օգտագործումը կամ նմանատիպ գործելաոճեր[13]։

Այս ռազմավարությունները կարևոր դեր են խաղում անձի ինքնագնահատականը պահպանելու գործում [14]։ Անձի ինքնագնահատականի վրա ազդում է սեփական գործողությունների գնահատումը և իրենց ընկալումը, թե ինչպես են ուրիշներն արձագանքում իրենց գործողություններին: Արդյունքում մարդիկ ակտիվորեն դրսևորում են այնպիսի հատկանիշներ, որոնք կառաջացնեն ուրիշների կողմից ինքնագնահատականը բարձրացնող արձագանքները [15]։

2019 թվականին, քանի որ ֆիլտրով լուսանկարները օգտատերերի կողմից ընկալվում էին որպես խաբուսիկ, PlentyOfFish-ը ծանոթությունների այլ կայքերի հետ միասին սկսեց արգելել ֆիլտրով լուսանկարները [16]։

Սոցիալական փոխազդեցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գոֆմանը իր 1967 թվականի «Փոխազդեցության ծես» գրքում պնդում էր, որ մարդիկ մասնակցում են սոցիալական փոխազդեցություններին՝ մի տող ասելով կամ կատարելով «վերբալ և ոչ վերբալ գործողությունների օրինաչափություն», որը ստեղծվում և պահպանվում է ինչպես խոսողի, այնպես էլ լսողի կողմից [17]։ Տողն արդյունավետորեն արտահայտելով՝ մարդը դրական սոցիալական արժեք է ստանում, որը կոչվում է նաև «դեմք»։ Սոցիալական փոխազդեցության հաջողությունը կախված կլինի խոսողի դեմքը պահպանելու իր կարողությունից [18]։ Արդյունքում անհատից պահանջվում է դրսևորել մի տեսակ բնավորություն՝ դառնալով «ինչ-որ մեկը, ում վրա կարելի է հույս դնել՝ պահպանելու իրեն որպես փոխազդեցության, հաղորդակցության համար պատրաստ, և վարվելու այնպես, որ ուրիշներն իրենց վտանգի տակ չդնեն՝ ներկայանալով որպես նրա հետ փոխազդողներ»[17]։ Գոֆմանը վերլուծում է, թե ինչպես է մարդ արարածը «սովորական աշխատանքային իրավիճակներում ներկայացնում իրեն և իր գործունեությունը ուրիշներին, ինչպես է նա առաջնորդում և վերահսկում տպավորությունը, որ նրանք ձևավորում են իր մասին, և այն ամենը, ինչ նա կարող է և չի կարող անել՝ մինչ այդ պահպանելով իր կատարումը նրանց առջև» [19]։

Գոֆմանն իր ուշադրությունը սևեռեց սոցիալական փոխազդեցության մեջ ֆիզիկապես ներկայացված մարդկանց վրա: «ինքնադրսևորման սոցիալական հարթությունը, անշուշտ, ավելի վեր է, քան կազմակերպության ներգրավվածության կոնկրետ վայրն ու ժամանակը»: Ինքնադրսևորումը «սոցիալական գործունեություն է, որն ունի անհատական և համայնքային հետևանքներ» [18]։ Մենք դա անվանում ենք «հպարտություն», երբ անձը դրսևորում է լավ ներկայացում՝ ինքն  իրեն պարտավորվածությունից ելնելով, մինչդեռ մենք դա անվանում ենք «պատիվ», երբ նա «դա անում է ավելի լայն սոցիալական միավորների հանդեպ ունեցած պարտականությունների պատճառով և դրանում աջակցություն է ստանում այդ պարտականություններից» [17]։

Բարոյական չափանիշների մեկ այլ մոտեցում, որը հետապնդում է Գոֆմանը, «վարքագծի կանոններ» հասկացությունն է, որը «մասամբ կարող է ընկալվել որպես պարտավորություններ կամ բարոյական սահմանափակումներ»: Այս կանոնները կարող են լինել բովանդակային (ներառում են օրենքներ, բարոյագիտություն և էթիկա) կամ արարողակարգային (ներառում են վարվելակարգեր)[18]։ Վարքագծի կանոնները կարևոր դեր են խաղում, երբ հարաբերությունները «ասիմետրիկ են, և մեկ անձի ակնկալիքները մյուսի նկատմամբ հիերարխիկ են»[18]։

Դրամատուրգիական անալոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գոֆմանը ինքնադրսևորումը ներկայացրեց դրամատուրգիկ կերպով՝ բացատրելով, որ սոցիալական միջավայրում մարդկային բարդ ներկայացումների դրդապատճառները  հիմնված փոխաբերության վրա [20]։ Գոֆմանի աշխատանքը ներառում է սիմվոլիկ ինտերակտիվիստական հեռանկարի ասպեկտներ [21]՝ ընդգծելով հաղորդակցման գործընթացի ինտերակտիվ բնույթի որակական վերլուծությունը։ Ինքնադրսևորումը պահանջում է ուրիշների ֆիզիկական ներկայությունը: Իրենց շահերից ելնող որոշ նպատակներ փնտրող կատարողները պետք է «աշխատեն հարմարեցնել իրենց վարքագիծը, որպեսզի ճիշտ տպավորություն թողնեն որոշակի լսարանի վրա» և «անուղղակիորեն խնդրեն, որ հանդիսատեսը լրջորեն վերաբերվի իրենց կատարմանը»[18]։ Գոֆմանը առաջարկեց, որ այլ մարդկանց մեջ անհատը միշտ կձգտի վերահսկել այն տպավորությունը, որ ուրիշները ձևավորում են իր մասին, որպեսզի հասնեն անհատական կամ սոցիալական նպատակներին [22]։

Կատարողը, շրջապատի և թիրախային լսարանի կողմից ձևավորված, փոխազդեցությունը ընկալում է որպես ներկայացում: Ներկայացման նպատակն է հանդիսատեսին դերասանի ցանկացած նպատակներին համահունչ տպավորություն ստեղծել[23]։ Այսպիսով, ինքնադրսևորումը նույնպես մեծապես կախված է իրավիճակից[24]։ Ի հավելումն այս նպատակների՝ անհատները տարբերվում են ինտերակտիվ միջավայրում արձագանքներով․ ոմանք կարող են չպատասխանել լսարանի արձագանքներին, մինչդեռ մյուսները ակտիվորեն պատասխանում են լսարանի արձագանքներին՝ դրական արդյունքներ ստանալու համար: Շրջակա միջավայրի և թիրախ լսարանի նկատմամբ արձագանքելու այս տարբերությունները կոչվում են ինքնամոնիթորինգ[25]։ Ինքնադրսևորման մեկ այլ գործոն է ինքնաստուգումը՝ լսարանին անձի ինքնագիտակցությանը համապատասխանեցնելու ակտը:

Հանդիսատեսը կարող է լինել իրական կամ երևակայական: Ինքնության մեթոդները, որոնք սոցիալականացման միջոցով ստացված մտավոր ծրագրավորման մի մասն են, այնքան հիմնարար են, որ մենք սովորաբար չենք նկատում մեր ակնկալիքները դրանց վերաբերյալ: Մինչ կատարողը (խոսողը) փորձում է ցուցադրել ցանկալի պատկերը, լսարանը (լսողը) կարող է վերագրել ռեզոնանսային կամ անհամապատասխան պատկեր: Օրինակը բերված է այնպիսիիրավիճակներից, որոնցում առաջանում է շփոթություն և սպառնում է մասնակցի կերպարին[26]։

Գոֆմանն առաջարկում է, որ կատարողները «կարող են օգտագործել դրամատուրգիական կարգապահությունը որպես պաշտպանություն՝ երաշխավորելու, որ «շոուն» շարունակվի առանց ընդհատումների»:[18] Գոֆմանը պնդում է, որ դրամատուրգիական կարգապահությունը ներառում է[18]՝

  1. դրամատուրգիական պատահականությունների դեմ պայքար;
  2. ինտելեկտուալ և էմոցիոնալ ներգրավվածության դրսևորում;
  3. հիշել իր մասը և չանել անիմաստ ժեստեր կամ արհեստական գործողություններ;
  4. չբացահայտել գաղտնիքները առանց մտածելու;
  5. թիմակիցների կողմից անպատշաճ պահվածքի քողարկումը տվյալ պահին;
  6. հավանական պատճառներ բերել կամ խորը ներողություն խնդրել խանգարող իրադարձությունների համար;
  7. ինքնատիրապետման պահպանում (օրինակ, համառոտ և համեստ խոսել);
  8. ճնշել զգացմունքները մասնավոր խնդիրների համար; և
  9. ճնշել ինքնաբուխ զգացմունքները։

Մանիպուլյացիա և էթիկա  [խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բիզնեսում «ինքնադրսևորումը» սովորաբար «վերաբերում է այն անձին, որը փորձում է վերահսկել զգալի շահագրգիռ կողմի իր մասին ունեցած պատկերը»: Ինքնադրսևորման էթիկան բուռն քննարկվել է այն հարցի շուրջ, թե արդյոք մենք պետք է դա դիտարկենք որպես արդյունավետ ինքնաբացահայտում, թե որպես ցինիկ մանիպուլյացիա[18]։ Որոշ մարդիկ պնդում են, որ ինքնադրսևորոըմը կարող է բացահայտել սեփական անձի ավելի իրական տարբերակը՝ որդեգրելով թափանցիկ լինելու ռազմավարությունը: Քանի որ թափանցիկությունը «կարելի է ապահովել շատ հեշտորեն, և քանի որ այն պատրաստում է արժեքավոր տեղեկատվություն լսարանի համար, այն փոխում է ինքնադրսևորման բնույթը՝ ցինիկ մանիպուլյատիվ լինելուց վերածվելով մի տեսակ օգտակար հարմարվողականություն»:

Առաքինության ազդանշանն օգտագործվում է խմբերի ներսում՝ քննադատելու իրենց անդամներին արտաքին տեսքը բովանդակային գործողություններիցվեր դասելու համար (ունենալ իրական կամ մշտական, այլ ոչ թե ակնհայտ կամ ժամանակավոր գոյություն):

Հոգեբանական մանիպուլյացիան սոցիալական ազդեցության տեսակ է, որի նպատակն է փոխել ուրիշների վարքագիծը կամ ընկալումը դաժան, խաբուսիկ կամ թաքնված մարտավարության միջոցով[27]։ Մանիպուլյատորի շահերը առաջ են տարվում` հաճախ ուրիշի հաշվին, և նման մեթոդները կարող են համարվել շահագործող, դաժան, նենգ և խաբուսիկ: Մանիպուլյացիայի գործընթացը ներառում է անտեղյակ զոհին մանիպուլյատորի տիրապետության տակ դնելը՝ հաճախ օգտագործելով խաբեությունը, և օգտագործել զոհին՝ սեփական նպատակներին ծառայելու համար:

Մաքիավելիզմ տերմինը որոշ սոցիալական և անձի հոգեբաններն օգտագործում են նկարագրելու մարդու հակվածությունը չարտահայտել զգացմունքներ, և, հետևաբար, կարողանալ ինքն իրեն հեռացնել ընդունված բարոյականությունից և, հետևաբար, խաբել և շահարկել ուրիշներին[28]։ (Տե՛ս նաև Մաքիավելիզմը աշխատավայրում։)

Սուտը կործանարար ուժ է և կարող է շահարկել շրջապատին՝ թույլ տալով նրանց դրսևորել նարցիսիստ պահվածք: Մարդու միտքը կարող է մանիպուլյացիայի ենթարկվել՝ հավատալով, որ այդ հնարները արդարացված են, ասես դա վերաբերում է բացառապես խաբուսիկ և ոչ բարոյական լինելուն[29]։ Տեսությունները ցույց են տալիս, որ մանիպուլյացիան կարող է հսկայական ազդեցություն ունենալ հարաբերությունների դինամիկայի վրա: Մարդու զգացմունքները կարող են բխել այնպիսի հատկանիշից, որը կասկածելի է և մղելի  մարդուն դրսևորել անընդունելի վատ վերաբերմունք և բնավորություն դրսևորելուն: Դրական էներգիայով հարաբերությունները կարող են ավելի մեծ փոխանակում ապահովել, մինչդեռ վատ բարոյական արժեքներ ունեցող հարաբերությունների դեպքում կապի հնարավորությունները հիմնված կլինեն հեռացման և չփոխազդելու վրա[30]։ Մութ անհատականություններն ու մանիպուլյացիաները էությամբ նույն են: Այն կմիջամտի մարդու հասանելի նպատակներին, եթե նրա տեսակետը կենտրոնանա միայն եսակենտրոնության վրա[31]։ Անհատականությունը հրապուրում է մի շարք անկանոն վարքագծեր, որոնք կփչացնեն միտքը՝ բռնի գործողություններ իրականացնելու համար, ինչը հանգեցնում է բարկության և ֆիզիկական վնաս հասցնելուն [32]։

Կիրառումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դեմ առ դեմ հաղորդակցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սեփական անձ, սոցիալական ինքնություն և սոցիալական փոխազդեցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոցիալական հոգեբան Էդվարդ Է. Ջոնսը 1960-ականներին բերեց ինքնադրսևորման ուսումնասիրությունը հոգեբանության ոլորտ և ընդլայնեց այն՝ ներառելով մարդկանց փորձերը՝ վերահսկելու ուրիշների տպավորություններն իրենց անհատական հատկանիշների մասին [33]։ Նրա աշխատանքը մեծ ուշադրություն է գրավել ինքնադրսևորման նկատմամբ՝ որպես միջանձնային հիմնարար գործընթաց:

«Ես»-ի հասկացությունը կարևոր է ինքնադրսևորման տեսության համար, քանի որ մարդկանց պատկերներն իրենց մասին ձևավորում են և ձևավորվում են սոցիալական փոխազդեցությունների միջոցով [34]։ Մեր ինքնորոշումը զարգանում է կյանքի վաղ շրջանում սոցիալական փորձից[35]։ Շլենկերը (1980) հետագայում առաջարկում է, որ երեխաները կանխագուշակում են ազդեցությունը, որ իրենց վարքագիծը կունենա ուրիշների վրա, և ինչպես ուրիշները կգնահատեն իրենց: Նրանք վերահսկում են տպավորությունները, որոնք կարող են ձևավորել ուրիշների վրա, և դրանով իսկ վերահսկում են սոցիալական փոխազդեցություններից ստացված արդյունքները:

Սոցիալական ինքնությունը վերաբերում է նրան, թե ինչպես են մարդիկ սահմանվում և դիտվում սոցիալական փոխազդեցություններում [36]։ Անհատները օգտագործում են ինքնադրսևորման ռազմավարություններ՝ ազդելու սոցիալական ինքնության վրա, որը նրանք ներկայացնում են ուրիշներին[35]։ Ինքնությունը, որը մարդիկ հաստատում են, ազդում է նրանց՝ ուրիշների առջև վարքի վրա, իրենց նկատմամբ ուրիշների վերաբերմունքի վրա և ստացվող արդյունքների վրա: Հետևաբար, անձը իր սոցիալական արդյունքների վրա ազդելու հարցում կարևոր դեր է խաղում ուրիշների տպավորությունների վրա ազդելու իրենց փորձերում [37]։

Սոցիալական փոխազդեցությունն  գործընթաց է, որը մեզ դրդում է գործել և արձագանքել մեզ շրջապատող մարդկանց: Կարճ ասած՝ սոցիալական փոխազդեցությունը ներառում է այն գործողությունները, որոնք մարդիկ կատարում են միմյանց հանդեպ և պատասխանները, որոնք նրանք տալիս են դրա դիմաց [38]։ Ինքնաներկայացման ամենահիմնական գործառույթը սոցիալական իրավիճակի բնույթի սահմանումն է (Գոֆման, 1959): Սոցիալական փոխազդեցությունների մեծ մասը խիստ կառավարվում են դերերով: Յուրաքանչյուր մարդ իր դերը ունի խաղալու, և փոխգործակցությունը սահուն է ընթանում, երբ այդ դերերը արդյունավետ կերպով կատարվեն: Մարդիկ նաև ձգտում են իրենց մասին տպավորություններ ստեղծել ուրիշների մտքերում՝ նյութական և սոցիալական պարգևներ ստանալու համար (կամ խուսափել նյութական և սոցիալական պատիժներից) [39]։

Միջմշակութային հաղորդակցություն  [խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հասկանալը, թե ինչպես կարող է մեկնաբանվել ինքնադրսևորման վարքագիծը ուրիշների կողմից, կարող է նաև որպես հիմք ծառայել ավելի հարթ փոխազդեցությունների և որպես տարբեր ռասայական/էթնիկական և գենդերային պատկանելության անհատների միջև հաղորդակցման ամենանենգ խնդիրների լուծման միջոց (Sanaria, 2016)[40][41]։

«Մարդիկ զգայուն են իրենց մասին  ուրիշների ունեցած կարծիքի հանդեպ և օգտագործում են ինքնադրսևորման բազմաթիվ ձևեր՝ ստիպելու ուրիշներին արձագանքել իրենց այնպես, ինչպես իրենք են ցանկանում» (Giddens, 2005, p. 142): Այս հասկացության օրինակը հեշտությամբ կարելի է պատկերացնել մշակութային տարբերությունների միջոցով: Տարբեր մշակույթներ ունեն տարբեր մտքեր և կարծիքներ այն մասին, թե ինչն է համարվում գեղեցիկ կամ գրավիչ: Օրինակ՝ ամերիկացիները հակված են գրավիչ համարել արևայրուք արած մաշկը, սակայն Ինդոնեզիայի մշակույթում գունատ մաշկը ավելի ցանկալի է [42]։Նաև քննարկվում է, որ Հնդկաստանում կանայք օգտագործում են ինքնադրսևորման տարբեր ռազմավարություններ՝ համեմատած արևմտյան մշակույթների կանանց հետ (Sanaria, 2016) [40]։

Մեկ այլ օրինակ, թե ինչպես են մարդիկ փորձում վերահսկել, թե ինչպես են ուրիշներն իրենց ընկալում, ներկայացված է նրանց հագուստի միջոցով: Մարդը, որ գտնվում է ղեկավարի պաշտոնում, ձգտում է հարգված լինել և վերահսկել ու պահպանել տպավորությունը: Այս ներկայացումը կարող է նաև հարմարեցվել մշակութային սցենարին: Հագուստը, որը մարդիկ ընտրում են հագնել, շատ բան է ասում այն անձի և մշակույթի մասին, որը նրանք ներկայացնում են: Օրինակ, ամերիկացիների մեծամասնությունը առանձնապես մտահոգված չէ պահպանողական հագուստով: Ամերիկացիների մեծամասնությունը բավարարվում է շապիկներով, շորտերով և բաց մարմնով: Աշխարհի մյուս ծայրում ճիշտ հակառակն է: «Ինդոնեզացիները և՛ համեստ են, և՛ պահպանողական իրենց հագուկապով» (Cole, 1997, p. 77) [42]։

Մարդիկ ձևավորում են իրենց ինքնությունը սոցիալական մեդիա հարթակներում լուսանկարներ տարածելու միջոցով: Լուսանկարները որոշակի տեխնոլոգիաներով, օրինակ՝ Ֆոտոշոփով, փոփոխելու ունակությունը օգնում է հասնել դրանց իդեալականացված պատկերներին [43] ։

Ընկերությունները օգտագործում են միջմշակութային ուսուցում (ՄՈՒ)՝ արդյունավետ միջմշակութային փոխգործակցությունը հեշտացնելու համար: ՄՈՒ-ն կարող է սահմանվել որպես ցանկացած ընթացակարգ, որն օգտագործվում է օտար միջավայրում անհատի հաղթահարելու և աշխատելու  կարողությունը բարձրացնելու համար: Աշխատակիցներին մշակութապես հետևողական և հատուկ ինքնադրսևորման տեխնիկայի ուսուցումը հնարավորություն է տալիս աշխատողին գիտակցաբար անցնել ավտոմատ, տնային մշակույթի ինքնադրսևորման ռեժիմից մշակութային առումով համապատասխան և ընդունելի ինքնադրսևորման ռեժիմի: Եվ հետո, ինքնադրսևորման ուսուցումը նվազեցնում է աշխատակիցների հետ փոխգործակցության անորոշությունը և մեծացնում է աշխատողի կարողությունը՝ նվազեցնելով անսպասելի իրադարձությունները [41]։

Թիմային աշխատանք հիվանդանոցային բաժանմունքներում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինքնադրսևորման  տեսությունը կարող է օգտագործվել նաև առողջապահական հաղորդակցության մեջ: Այն կարող է օգտագործվել՝ ուսումնասիրելու, թե ինչպես են մասնագետներն իրենց «ներկայացնում» հիվանդանոցային բաժանմունքներում շփվելիս, և ինչպես են նրանք օգտագործում հիվանդների և աշխատակազմի կարգավորումները իրենց համատեղ աշխատանքում [44]։

Հիվանդանոցի բաժանմունքներում Գոֆմանի հիվանդների և աշխատակազմի դրսևորումները բաժանվում են «պլանավորված» և «ժամանակավոր» և ոչ թե «պաշտոնական» և «ոչ պաշտոնական» փոխազդեցությունների [44]։

  • Հիվանդների պլանավորված կարգավորումը կառուցվածքային համագործակցային գործողություններ են, ինչպիսիք են հիվանդապալատ շրջայցերը և խնամքին նվիրված համաժողովները, որոնք տեղի են ունեցում հիվանդների և/կամ խնամողների ներկայությամբ:
  • Հիվանդների ժամանակավոր կարգավորումը չկառուցված կամ չպլանավորված միջմասնագիտական փոխազդեցությունն է, որը տեղի է ունեցել հիվանդների/խնամողների կամ անմիջականորեն ներգրավված հիվանդների/խնամողների առջև:
  • Աշխատակազմի պլանավորված կարգավորոըմըկառուցողական Բազմապրոֆիլ թիմային հանդիպումն է (ԲԹՀ), որի ընթացքում մասնագետները հավաքվում էին բաժանմունքի մասնավոր տարածքում հիվանդների բացակայության ժամանակ՝ քննարկելու իրենց խնամքի տակ գտնվող հիվանդների կառավարման նախագծերը:
  • Աշխատակազմի ամանակավոր կարգավորումըմիջանցքների և հիվանդասենյակների այլ տարածքների օգտագործումն է մասնագետների միջև արագ զրույցների համար հիվանդների/խնամողների բացակայության դեպքում:
  • Հիվանդի անմիջական խնամք չպահանջող կարգավորումը մասնագիտական խմբերի/անհատների միջև սոցիալական գործունեությունն է հիվանդանոցային համատեքստից դուրս[44]։

Արդյունքները ցույց են տալիս, որ այս միջավայրում միջմասնագիտական փոխազդեցությունները հաճախ ավելի քիչ են հիմնված առաջին բեմի պլանավորված գործողությունների վրա, քան ետնաբեմի այդ պահին գործողությունների: Թեև առաջինները երբեմն կարող են օգնել ստեղծել և պահպանել համագործակցային միջմասնագիտական «թիմային աշխատանքի» պատկերը` փոխանցելով մասնագիտական միասնության զգացում հիվանդների և նրանց ընտանիքների առջև, նրանք հաճախ քիչ պրակտիկայի կարիք ունեն: Այս բացահայտումները ենթադրում են միջմասնագիտական պրակտիկան բարելավելու ուղիներ մշակելու սուր հիվանդանոցային բաժանմունքներում, որտեղ չկա հստակ սահմանված միջմասնագիտական թիմ, այլ մասնագետների անփույթ կազմաձև, որոնք համագործակցում են ինչ-որ հիվանդի շուրջ: Նման պայմաններում միջամտությունները, որոնք նպատակ ունեն բարելավելու ինչպես ժամանակավոր, այնպես էլ պլանավորված հաղորդակցության ձևերը, կարող են ավելի հաջողակ լինել, քան միայն պլանավորված հաղորդակցությունը բարելավելու համար նախատեսված միջամտությունները[44]։

Համակարգչային միջնորդավորված հաղորդակցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համակարգչային միջնորդավորված հաղորդակցության հիպերանձնային մոդելը (ՀՄՀ) ենթադրում է, որ օգտվողներն օգտագործում են ՀՄՀ-ի տեխնոլոգիական ասպեկտները, որպեսզի ուժեղացնեն իրենց ստեղծած հաղորդագրությունները՝ ինքնադրսևորման և ցանկալի հարաբերությունները դյուրացնելու նպատակով: ՀՄՀ-ի հայտնության ամենահետաքրքիր կողմն այն է, թե ինչպես է այն բացահայտում միջանձնային հաղորդակցության հիմնական տարրերը՝ ուշադրության կենտրոնը դարձնելով հիմնարար գործընթացները, որոնք տեղի են ունենում, երբ մարդիկ հանդիպում են և զարգացնում հարաբերությունները՝ հենվելով գրած հաղորդագրությունների վրա՝ որպես արտահայտման առաջնային մեխանիզմ: «Ֆիզիկական առանձնահատկությունները, ինչպիսիք են արտաքինը և ձայնը, ապահովում են այն տեղեկատվության մեծ մասը, որի վրա մարդիկ առաջին տպավորություններն են հիմնում դեմ առ դեմ, բայց նման հատկանիշները հաճախ անհասանելի են ՀՄՀ-ում: ՀՄՀ-ի վերաբերյալ տարբեր տեսակետներ ենթադրում են, որ ոչ խոսակցական նշանների բացակայությունը նվազեցնում է ՀՄՀ-ի՝ տպավորությունների ձևավորումը և կառավարումը խթանելու կարողությունը , կամ վիճարկվող տպավորությունները, այնուամենայնիվ, զարգանում են՝ հենվելով լեզվի և բովանդակության ակնարկների վրա: Մոտեցումներից մեկը, որը նկարագրում է, թե ինչպես են աշխատում ՀՄՀ-ի տեխնիկական կարողությունները օգտվողների տպավորությունների զարգացման մտադրությունների հետ համատեղ, ՀՄՀ-ի հիպերանձնային մոդելն է (Walther, 1996): Որպես ստացողներ՝ ՀՄՀ-ի օգտվողները իդեալականացնում են գործընկերներին՝ հիմնվելով հանգամանքների կամ հաղորդագրության տարրերի վրա, որոնք ենթադրում են նվազագույն նմանություն կամ ցանկալիություն: Որպես ուղարկող՝ ՀՄՀ-ի օգտվողները ընտրողաբար ինքնաներկայանում են՝ բացահայտելով սեփական վերաբերմունքն ու կողմերը վերահսկվող և սոցիալապես ցանկալի ձևով: ՀՄՀ ալիքը հեշտացնում է խմբագրումը, խոհեմությունը և հարմարավետությունը, ինչպես նաև շրջակա միջավայրի շեղումները կարգավորելու և ճանաչողական ռեսուրսները վերաբաշխելու կարողությունը՝ հաղորդագրության շարադրումն էլ ավելի բարելավելու համար: Վերջապես, ՀՄՀ-ն կարող է ստեղծել հետադարձ կապի դինամիկ օղակներ, որտեղ չափազանցված ակնկալիքները հաստատվում և փոխանակվում են երկկողմանի փոխազդեցության միջոցով վերը նշված կողմնակալության հակված հաղորդակցման գործընթացների միջոցով»[45]։

Համաձայն Օ'Սալիվանի (2000թ.) հաղորդակցման ուղիների տպավորությունների կառավարման մոդելի՝ անհատները կնախընտրեն օգտագործել միջնորդավորված ուղիներ, քան դեմ առ դեմ խոսակցություններ սպառնացող իրավիճակներում: Նրա մոդելի շրջանակներում այս միտումը պայմանավորված է ուղու հատկանիշներով, որոնք թույլ են տալիս վերահսկել փոխանակվող սոցիալական տեղեկատվությունը: Սույն հոդվածը ընդլայնում է Օ'Սալիվանի մոդելը` բացատրելով տեղեկատվության վերահսկումը որպես մեդիա մատչելիություն, որը բխում է հաղորդակցման ուղու առանձնահատկություններից և սոցիալական հմտություններից և հնարավորություն է տալիս անհատին կարգավորել և սահմանափակել սոցիալական տեղեկատվության հոսքը փոխազդեցության մեջ և ունենալ այն չափելու սանդղակ: Տեղեկատվության վերահսկման սանդղակի մեկ չափումը՝ արտահայտիչ տեղեկատվության վերահսկումը, դրականորեն կանխատեսեց ուղու նախապատվությունը հիշված սպառնացող իրավիճակների համար:  Այս ազդեցությունը պահպանվեց հարաբերություններում սոցիալական անհանգստությունը և ուժային հարաբերությունները վերահսկելուց հետո: Օ'Սալիվանի մոդելը պնդում է, որ որոշ հաղորդակցման ուղիներ կարող են օգնել անհատներին կառավարել այս պայքարը և, հետևաբար, ավելի նախընտրելի լինել, երբ այդ իրավիճակները առաջանան: Այն հիմնված էր այն ենթադրության վրա, որ ուղիները, որոնք թույլ են տալիս ավելի քիչ սոցիալական ազդանշաններ, ինչպիսիք են ոչ խոսակցական տեղեկատվության կրճատումը կամ հաղորդագրությունների ավելի դանդաղ փոխանակումը, միշտ թույլ են տալիս անհատին ավելի լավ կառավարելու բարդ, երկիմաստ կամ պոտենցիալ դժվար խոսակցությունների հոսքը[46]։ Անհատները կառավարում են, թե իրենց մասին ինչ տեղեկատվություն է հայտնի կամ ինչ՝ ոչ, որպեսզի վերահսկեն իրենց մասին ուրիշների տպավորությունը: Յուրաքանչյուր ոք, ով արագ մաքրել է լոգարանը, երբ սպասել է իր սկեսուրի (կամ ժամադրության) ժամանմանը, կառավարել է իր տպավորությունը: Տեղեկատվական և հաղորդակցական տեխնոլոգիաների օգտագործման օրինակ՝ որևէ մեկին հրավիրելը դիտելու անձի վեբ էջը նախքան դեմ առ դեմ հանդիպում ունենալը կարող է նախատրամադրել նրան ընկալելու տվյալ անձին ինչ-որ կերպ, երբ նրանք իրականում հանդիպում են[18]։

Կորպորատիվ ապրանքանիշ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինքնադրսևորման հեռանկարը պոտենցիալ պատկերացում է տալիս այն մասին, թե ինչպես կորպորատիվ պատմությունները կարող են կառուցել կորպորատիվ ապրանքանիշ՝ ազդելով կազմակերպության վրա շահագրգիռ կողմերի տպավորությունների վրա: Կորպորատիվ պատմությունների թեմաների և տարրերի և ՏՊ ռազմավարությունների/վարքագծի միջև կապը ցույց է տալիս, որ այդ տարրերը կազդեն կորպորատիվ ապրանքանիշի մասին լսարանի ընկալման վրա [47]։

Կորպորատիվ պատմություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կորպորատիվ պատմություններն օգնում են ցույց տալ կորպորատիվ ապրանքանիշի կարևորությունը ներքին և արտաքին շահագրգիռ կողմերինև ապահովել ընկերության դիրքը մրցակիցների նկատմամբ, ինչպես նաև օգնել ընկերությանը կապ հաստատել իր աշխատակիցների հետ (Roper and Fill, 2012): Կորպորատիվ համբավը սահմանվում է որպես կազմակերպության մասին շահագրգիռ կողմի ընկալում (Բրաուն և ուրիշներ, 2006թ.), և Դոուլինգը (2006թ.) առաջարկում է, որ եթե պատմությունը շահագրգիռ կողմերին ստիպում է ընկալել կազմակերպությունը որպես ավելի վավերական, տարբերվող, փորձագետ, անկեղծ, հզոր և դուր է գալիս, ապա հավանական է, որ դա կբարձրացնի ընդհանուր կորպորատիվ հեղինակությունը:

Ինքնադրսևորման տեսությունը համապատասխան հեռանկար է կորպորատիվ պատմությունների օգտագործումը կորպորատիվ բրենդի կառուցման համար ուսումնասիրելու համար: Կորպորատիվ բրենդինգի գրականությունը նշում է, որ ապրանքանիշի հաղորդակցությունների հետ փոխազդեցությունները հնարավորություն են տալիս շահագրգիռ կողմին տպավորություն ձևավորել կազմակերպության վերաբերյալ (Abratt and Keyn, 2012), և դա ցույց է տալիս, որ ինքնադրսևորման տեսությունը կարող է նաև առաջ քաշել կորպորատիվ պատմությունների կիրառումը որպես հաղորդակցման ձև կորպորատիվ ապրանքանիշ կառուցման գործում: Կորպորատիվ պատմություններում ակնհայտ ՏԿ ռազմավարությունների/վարքագծի ուսումնասիրությունը կարող է ցույց տալ, որ կորպորատիվ պատմությունները կարող են ազդել այն տպավորությունների վրա, որոնք լսարանները ձևավորում են կորպորատիվ ապրանքանիշի վրա [47]։

Կորպորատիվ փաստաթուղթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընկերություններն օգտագործում են ավելի նուրբ ձևեր՝ ազդելու կողմնակի անձանց` ընկերության գործունեության և հեռանկարների մասին տպավորությունների վրա, մասնավորապես՝ շահարկելով կորպորատիվ փաստաթղթերում տեղեկատվության բովանդակությունը և ներկայացումը, որպեսզի «խեղաթյուրեն ընթերցողների» ընկալումները կորպորատիվ ձեռքբերումների մասին» [Godfrey et al., 2003, էջ 96]: Հաշվապահական գրականության մեջ սա կոչվում է տպավորությունների կառավարում: Կորպորատիվ հաշվետվություններում տպավորությունների կառավարման հնարավորությունը մեծանում է: Պատմողական բացահայտումները դարձել են ավելի երկար և բարդ վերջին մի քանի տարիների ընթացքում: Կորպորատիվ փաստաթղթերում նկարագրող բաժինների այս աճող կարևորությունը  ընկերություններին հնարավորություն է ընձեռում հաղթահարել տեղեկատվական անհամաչափությունները՝ ներկայացնելով ավելի մանրամասն տեղեկատվություն և բացատրություն՝ դրանով իսկ մեծացնելով նրանց որոշումների օգտակարությունը։ Սակայն նրանք նաև հնարավորություն են տալիս ներկայացնելու ֆինանսական կատարողականը և հեռանկարները լավագույնս՝ ունենալով հակառակ ազդեցությունը։ Ի լրումն օպորտունիստական հայեցողական բացահայտման ընտրությունների մեծացած հնարավորության՝ ինքնադրսևումը նաև հեշտացվում է նրանով, որ կորպորատիվ պատմությունները հիմնականում չկարգավորված են:

Մեդիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հաղորդակցման միջոցը ազդում է ինքնադրսևրոման համար իրականացվող գործողությունների վրա: Ինքնարդյունավետությունը կարող է տարբերվել՝ կախված նրանից, թե ինչ-որ մեկին համոզելու փորձը կատարվում է դեմ առ դեմ փոխգործակցության միջոցով, թե էլեկտրոնային փոստի միջոցով [25]։ Հեռախոսի, էլեկտրոնային փոստի կամ չաթի նման սարքերի միջոցով հաղորդակցությունը կարգավորվում է տեխնիկական սահմանափակումներով, որպեսզի մարդկանց անձնական հատկանիշներն արտահայտելու ձևը և այլ բաներ փոխվեն: Սա հաճախ ցույց է տալիս, թե որքան հեռու կգնան մարդիկ:

Որոշակի միջոցների հնարավորությունները նույնպես ազդում են օգտատերերի ինքնաներկայացման ձևի վրա [48]։ Պրոֆեսիոնալ միջոցի միջոցով, ինչպիսին է էլեկտրոնային փոստը, անհատը կօգտագործի ողջունելու տարբերակներ, ճիշտ ուղղագրություն, քերականություն և մեծատառերի կիրառություն, ինչպես նաև ակադեմիական լեզու:[49] Անձնական հաղորդակցման միջոցները, ինչպիսիք են տեքստային հաղորդագրությունները, կհանգեցնեն անկանոն ինքնաներկայացման, որտեղ օգտատերը կրճատում է բառերը, ներառում էմոջիներ և սելֆիներ և օգտագործում է ավելի քիչ ակադեմիական լեզու:

Գործողություններում տպավորությունների կառավարման տեսության մեկ այլ օրինակ առկա է սոցիալական մեդիայի այսօրվա աշխարհում: Օգտատերերը կարող են ստեղծել պրոֆիլ և կիսվել այն ամենով, ինչով ցանկանում են, իրենց ընկերների, ընտանիքի կամ աշխարհի հետ: Օգտատերերը կարող են բաց թողնել կյանքի բացասական իրադարձությունները և ընդգծել դրական իրադարձությունները, եթե ցանկանում են [50]։

Անձնական էջեր սոցիալական ցանցերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոցիալական մեդիայի կիրառումը չափահաս ամերիկացիների շրջանում աճել է 5%-ից 69% 2005-2018թթ [51]։ Facebook-ը սոցիալական մեդիայի ամենահայտնի հարթակն է, որին հաջորդում են Instagram-ը, LinkedIn-ը և Twitter-ը [51]։

Սոցիալական ցանցերի օգտատերերը կիրառում են պաշտպանականինքնաներկայացումը կերպարի կարգավորման համար: Ցանկալի պատկերը պահպանելու համար օգտատերերը կիրառում են չեղարկելու և մերժելու ռազմավարություններ:[52] Չեղարկման ռազմավարությունը օգտագործվում է սոցիալական ցանցերում անցանկալի լուսանկարից իրենց անունը հեռացնելու համար: Բացի իրենց անունը չնշելուց որոշ օգտատերեր պահանջում են ամբողջությամբ հեռացնել լուսանկարը: Մերժման ռազմավարությունն օգտագործվում է, երբ ընկերը անցանկալի մեկնաբանություն է հրապարակում օգտատիրոջ մասին: Ի պատասխան անցանկալի գրառման՝ օգտատերերը կարող են ավելացնել մեկ այլ պատի գրառում՝ որպես անմեղության պաշտպանություն: Մայքլ Ստեֆանոնն ասում է, որ «ինքնագնահատականի պահպանումը կարևոր դրդապատճառ է առցանց ռազմավարական ինքնաներկայացման համար» [52] Նրանց արտաքին տեսքի, իրավասությունների և այլոց կողմից հավանության գնահատումները որոշում են, թե ինչպես են սոցիալական մեդիայի օգտատերերը արձագանքում նկարներին և պատի գրառումներին: Անհաջող ինքնաներկայացումը առցանց կարող է հանգեցնել մերժման և քննադատության սոցիալական խմբերի կողմից: Սոցիալական մեդիայի օգտատերերը իրենց առցանց պատկերը կառավարելու ցանկությամբ մոտիվացված են ակտիվորեն մասնակցել ՍՑԾ-ին (Սոցիալական Ցանցային Ծառայություն) [53]։

Առցանց սոցիալական մեդիայի ներկայությունը հաճախ տարբերվում է՝ կախված օգտատերերի տարիքից, սեռից և մարմնի կառուցվածքից: Թեև տղամարդիկ և կանայք հակված են օգտագործել սոցիալական մեդիան տարբեր չափերով, և՛ օգտագործումը, և՛ հնարավորությունները տարբերվում են՝ կախված անհատական նախասիրություններից, ինչպես նաև իշխանության կամ գերակայության ընկալումից [54]։ Կատարողականության առումով տղամարդիկ հակված են դրսևորել առնականության, ինչպես նաև ավելի հրամայական լեզվաոճերի հետ կապված հատկանիշներ [54]։ Մոտավորապես նույն կերպ կանայք հակված են ներկայացնել կանացի ինքնապատկերներ և ավելի շատ աջակցող լեզվով հանդես գալ [54]։

Տարիքային տարբերությունից օգտագործման առումով շատ երեխաներ զարգացնում են թվային և սոցիալական մեդիա գրագիտության հմտությունները մոտ 7 կամ 8 տարեկանում և սկսում են առցանց սոցիալական հարաբերություններ ձևավորել իրենց տարիքային խմբի համար նախատեսված վիրտուալ միջավայրերի միջոցով [54]։ Տասներեքից տասնհինգ տարեկանները ցույց են տալիս սոցիալական մեդիայի հաճախ օգտագործում, որը սկսում է ավելի հավասարակշռված դառնալ իրական փոխազդեցությունների հետ, քանի որ դեռահասները սովորում են կողմնորոշվել ինչպես առցանց, այնպես էլ իրական կյանքի ինքնությունների մեջ, որոնք հաճախ կարող են տարբերվել միմյանցից [54]։

Սոցիալական մեդիայի հարթակները հաճախ ապահովում են սոցիալական կապիտալի մեծ մասը քոլեջի տարիներին և ավելի ուշ [54]։ Քոլեջի ուսանողները մոտիվացված են օգտագործել Facebook-ը տպավորությունների կառավարման, ինքնարտահայտման, զվարճանքի, հաղորդակցության և հարաբերությունների պահպանման համար [55]։ Քոլեջի ուսանողները երբեմն ապավինում են Facebook-ին՝ բարենպաստ առցանց ինքնություն ստեղծելու համար, ինչը նպաստում է համալսարանական կյանքից ավելի մեծ գոհունակությանը [55]։ Առցանց անձնավորություն կառուցելիս քոլեջի ուսանողները երբեմն ներգրավվում են ինքնության մանիպուլյացիաների մեջ՝ ներառյալ անհատականության և արտաքին տեսքի փոփոխությունը՝ իրենց ինքնագնահատականը բարձրացնելու և հասակակիցների համար ավելի գրավիչ երևալու համար [56]։ Քանի որ ռիսկային վարքագիծը հաճախ գրավիչ է համարվում հասակակիցների կողմից, քոլեջի ուսանողները հաճախ օգտագործում են իրենց սոցիալական մեդիայի պրոֆիլները՝ հավանություն ստանալու համար՝ ընդգծելով ռիսկային վարքագծի օրինակներ, ինչպիսիք են ալկոհոլի օգտագործումը և անառողջ սնունդը [57]։ Օգտատերերը ներկայացնում են ռիսկային վարքագիծը որպես ձեռքբերումների, զվարճանքի և շփվողականության նշան՝ մասնակցելով տպավորությունների կառավարման ձևին, որն ուղղված է հասակակիցների շրջանում ճանաչում և ընդունում [57]։ Միջին հասուն տարիքում օգտատերերը հակված են ավելի մեծ վստահության և վարպետության մակարդակներ դրսևորել իրենց սոցիալական մեդիայի կապերում, մինչդեռ տարեցները հակված են օգտագործել սոցիալական մեդիան կրթական և աջակցող նպատակներով [54]։ Այս անհամար գործոնները ազդում են այն բանի վրա, թե ինչպես են օգտատերերը ձևավորում իրենց առցանց անձերը և հաղորդակցվում դրանցով: Բացի այդ, TikTok-ը ազդեցություն է թողել համալսարանի ուսանողների և մեծահասակների վրա՝ սոցիալական մեդիայի հարթակում սեփական պատկերացում ստեղծելու համար: Դրա դրական մասն այն է, որ քոլեջի ուսանողներն ու մեծահասակները օգտագործում են սա իրենց սեփական ապրանքանիշը  բիզնես նպատակներով և զվարճանքի նպատակներով ստեղծելու համար: Սա նրանց հնարավորություն է տալիս փնտրել աստղերի ցանկությունները և ստեղծել լսարան եկամուտների համար [58]։ Լրատվամիջոցների ուժասպառությունը բացասական ազդեցություն է, որն առաջանում է սոցիալական մեդիայի ներկայության փոխանցումից: Սոցիալական անհանգստությունը բխում է ցածր ինքնագնահատականից, որն առաջացնում է ընկճախտի լարվածություն անձի ինքնության մեջ, որը ընկալվում է թիրախային լսարանի մեդիայի ուշադրության կենտրոնում [59]։

Ըստ Մարվիկի՝ սոցիալական պրոֆիլները ստեղծում են այնպիսի հետևանքներ, ինչպիսիք են «համատեքստի փլուզումը»՝ լսարանին ներկայանալու համար: «Համատեքստային փլուզում» հասկացությունը ենթադրում է, որ սոցիալական տեխնոլոգիաները դժվարացնում են ինքնաներկայացումը՝ կախված միջավայրից կամ լսարանից: «Խոշոր կայքերը, ինչպիսիք են Facebook-ը և Twitter-ը, միավորում են ընկերներին, ընտանիքի անդամներին, գործընկերներին և ծանոթներին «ընկերներ» տերմինի ներքո» [60]։ Ինչ-որ կերպ, այս համատեքստի փլուզմանը նպաստում է կատարողականության գաղափարը, որը բնութագրվում է Ջուդիթ Բաթլերի կողմից:

Քաղաքական ինքնադրսևորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինքնադրսևորուն ազդեցիկ է նաև քաղաքական սպեկտրում։ «Քաղաքական տպավորությունների կառավարումը» ստեղծվել է 1972 թվականին սոցիոլոգ Փիթեր Մ. Հոլի կողմից, որը տերմինը սահմանել է՝ որպես թեկնածուին ընտրվելու ունակ և ընդունակ տեսք տալու արվեստ (Hall, 1972): Սա մասամբ պայմանավորված է «նախագահական» թեկնածուների կարևորությամբ. արտաքին տեսքը, կերպարը և պատմությունը քարոզարշավի հիմնական մասն են, և, հետևաբար, ինքնադրսևորումըմիշտ եղել է ընտրություններում հաղթելու հսկայական մասը (Katz 2016): Սոցիալական մեդիան դարձել է քաղաքական գործընթացի մաս, հետևաբար քաղաքական տպավորությունների կառավարումն ավելի դժվար է դառնում, քանի որ թեկնածուի առցանց կերպարը հաճախ գտնվում է հենց ընտրողների ձեռքում:

Սոցիալական մեդիայի էվոլյուցիան մեծացրել է այն ձևը, որով քաղաքական արշավները ուղղվում են ընտրողներին և որքանով է ազդեցիկ ինքնադրսևորումը քաղաքական հարցեր և քարոզարշավներ քննարկելիս [61]։ Քաղաքական արշավները շարունակում են օգտագործել սոցիալական մեդիան՝ որպես իրենց քարոզարշավը խթանելու և տեղեկություններ տարածելու համար, թե ովքեր են նրանք, որպեսզի վստահ լինեն, որ վարելու են իրենց քաղաքական հարթակի մասին զրույցը [62]։ Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ քաղաքական քարոզարշավը պետք է հստակ պատկերներ ստեղծի յուրաքանչյուր թեկնածուի համար՝ հնարավոր ընտրողներին ճիշտ ուղերձ հաղորդելու համար [63]։

Ինքնադրսևորումն աշխատավայրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պրոֆեսիոնալ միջավայրում ինքնադրսևորումըհիմնականում կենտրոնացած է իրավասու երևալու վրա [64], բայց նաև ներառում է սեփական կերպարի կառուցում և ցուցադրում, որը մյուսները համարում են սոցիալապես ցանկալի և վստահելիորեն վավերական [65][66]։ Գործընթացը ներառում է տալ և վերցնել․ անձը, որ կառավարում է իր տպավորությունը, ստանում է արձագանք, երբ շրջապատող մարդիկ փոխազդում են իրենց ներկայացրած «ես»-ի հետ և արձագանքում են դրական կամ բացասական [66]։ Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ տպավորությունների կառավարումն ազդեցիկ է աշխատավայրում, քանի որ գործընկերների ընկալումները ձևավորում են միմյանց հարաբերությունները և անուղղակիորեն ազդում են թիմում լավ գործելու և միասին նպատակներին հասնելու ունակության վրա [67]։

Առաջնորդների շրջանում տպավորությունների կառավարման վերաբերյալ իրենց հետազոտության մեջ Պեկը և Հոգը սահմանում են «ինքնադրսևորման որպես գիտակցված կամ անգիտակցական, իսկական կամ ոչ իսկական, նպատակաուղղված վարքագիծ, որով անհատները ներգործում են սոցիալական փոխազդեցություններում ուրիշների տպավորությունների վրա» [67]։ Օգտագործելով այդ երեք չափումները՝ պիտակավորված «ավտոմատ» ընդդեմ «վերահսկվող», «հավաստի» ընդդեմ «անավարտական» և «ինքնամետ» ընդդեմ «սոցիալականամետ» պիտակների՝ Պեկը և Հոգը ձևավորեցին տպավորությունների կառավարման ութ նախատիպերի տիպաբանություն [67]։ Նրանք ենթադրում են, որ թեև ոչ մի նախատիպ չի առանձնանում որպես ինքնադրսևորումըորպես առաջնորդ կիրառելու միակ ճիշտ կամ իդեալական միջոց, այն տեսակները, որոնք արմատացած են իսկականության և սոցիալամետ նպատակների վրա, այլ ոչ թե սեփական նպատակների վրա, ստեղծում են ամենադրական ընկալումները հետևորդների շրջանում [67]։

Աշխատավայրի ղեկավարները, որոնք հանրությանը տեսանելի են, օրինակ՝ գործադիր տնօրենները, նույնպես իրականացնում են տպավորությունների կառավարում իրենց կազմակերպություններից դուրս շահագրգիռ կողմերի նկատմամբ: Հյուսիսամերիկյան և եվրոպական գործադիր տնօրենների առցանց պրոֆիլները համեմատող ուսումնասիրության մեջ հետազոտությունը ցույց է տվել, որ թեև երկու խմբերում էլ կրթությունը նույնն է նշված, եվրոպացի գործադիր տնօրենների պրոֆիլները հակված են ավելի մասնագիտորեն կենտրոնացած լինելու, մինչդեռ հյուսիսամերիկյան գործադիր տնօրենների պրոֆիլները հաճախ հղում են անում գործադիր տնօրենի հասարակական կյանքին՝ բիզնես գործարքներից դուրս՝ ներառյալ սոցիալական և քաղաքական դիրքորոշումները և ներգրավվածությունը ։

Ավելի փոքր մասշտաբով՝ շատ անհատներ ընտրում են մասնակցել տպավորությունների մասնագիտական կառավարմանը իրենց իսկ աշխատավայրից դուրս: Դա կարող է տեղի ունենալ ոչ պաշտոնական ցանցի միջոցով (կամ առերես, կամ օգտագործելով համակարգչային միջնորդավորված հաղորդակցություն) կամ մասնագետներին միացնելու համար կառուցված ուղիներով, ինչպիսիք են մասնագիտական ասոցիացիաները կամ աշխատանքի հետ կապված սոցիալական մեդիա կայքերը, օրինակ՝ LinkedIn-ը:

Հետևանքները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինքնադրսևորումըկարող է խեղաթյուրել էմպիրիկ հետազոտության արդյունքները, որոնք հիմնված են հարցազրույցների և հարցումների վրա․ մի երևույթ, որը սովորաբար կոչվում է «սոցիալական ցանկալիության կողմնակալություն»: Տպավորության կառավարման տեսությունը, այնուամենայնիվ, ինքնուրույն հետազոտության ոլորտ է[66]: Երբ խոսքը վերաբերում է հանրային կապերին վերաբերող գործնական հարցերին և այն ձևին, թե ինչպես պետք է կազմակերպությունները կարգավորեն իրենց հանրային պատկերը, ինքնադրսևորման տեսության կողմից տրված ենթադրությունները կարող են նաև շրջանակ տրամադրել [68]։

Դատաբժշկական գրականության մեջ զեկուցվել է ինքնադրսևորման տարբեր ռազմավարությունների ուսումնասիրություն, որոնք իրականացվել են այն անձանց կողմից, որոնք ենթարկվել են քրեական դատավարությունների, որտեղ դատավարության արդյունքները կարող էին տատանվել մահապատժից մինչև ցմահ բանտարկություն կամ արդարացում [69]։ Փերիի և Լիխտենվալդի հոդվածը ուսումնասիրում էր խելագար կին մարդասպաններին, որոնք որպես խումբ մեծ մոտիվացիա ունեին կառավարելու այն տպավորությունը, որ փաստաբանները, դատավորները, հոգեկան առողջության ոլորտի մասնագետները և, ի վերջո, երդվյալ ատենակալները ունենում էին մարդասպանների և նրանց կատարած սպանության վերաբերյալ: Այն տրամադրում է իրավական գործի պատկերներ այն մասին, թե ինչպես են մարդասպանները համատեղում և/կամ անցնում ինքնադրսևորման մեկ ռազմավարությունից, ինչպիսիք են հաճոյացումն ու աղաչանքը մյուսին, երբ նրանք աշխատում էին իրենց կատարած սպանությունների համար պատասխանատվությունը նվազեցնելու կամ վերացնելու նպատակի վրա:

1990-ականներից ի վեր սպորտի և վարժությունների հոգեբանության ոլորտի հետազոտողները ուսումնասիրել են ինքնաներկայացումը: Պարզվել է, որ մտահոգությունն այն մասին, թե ինչպես են մարդուն ընկալում, առնչվում է մարզական կատարողականության ուսումնասիրությանը: Օրինակ անհանգստություն կարող է առաջանալ, երբ մարզիկը հանդիսատեսի ներկայությամբ է: Պարզվել է, որ ինքնադրսևորման մտահոգությունները նաև առնչվում են վարժություններին: Օրինակ մտահոգությունները կարող են մարզվելու մոտիվացիա առաջացնել [70]։

Ավելի վերջին հետազոտությունը, որն ուսումնասիրում է ինքնադրսևորման ազդեցությունները սոցիալական վարքագծի վրա, ցույց է տվել, որ սոցիալական վարքագիծը (օրինակ՝ ուտելը) կարող է ծառայել ուրիշներին ցանկալի տպավորություն հաղորդելու և սեփական անձի պատկերը բարձրացնելու համար: Ուտելու վերաբերյալ հետազոտությունները ցույց են տվել, որ մարդիկ հակված են ավելի քիչ ուտելու, երբ կարծում են, որ իրենց նկատում են ուրիշները [71]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Aronson, Elliot; Wilson, Timothy D; Akert, Robin M (2009). Social Psychology (Seventh ed.). New Jersey: Prentice Hall.
  • Barnhart, Adam (1994), Erving Goffman: The Presentation of Self in Everyday Life
  • Goffman, Erving (1959). The Presentation of Self in Everyday Life. New York: Doubleday.
  • Goffman, Erving (1956). «Embarrassment and Social Organization». The American Journal of Sociology. 62 (3): 264–71. doi:10.1086/222003. S2CID 144781932.
  • Goffman, Erving (2006), Wir alle spielen Theater: Die Selbstdarstellung im Alltag, Piper, Munich.
  • Dillard, Courtney et al. (2000), Impression Management and the use of procedures at the Ritz-Carlton: Moral standards and dramaturgical discipline, Communication Studies, 51.
  • Döring, Nicola (1999), Sozialpsychologie des Internet: Die Bedeutung des Internet für Kommunikationsprozesse, Identitäten, soziale Beziehungen und Gruppen Hogrefe, Goettingen.
  • Felson, Richard B (1984): An Interactionist Approach to Aggression, in: Tedeschi, James T. (Ed.), Impression Management Theory and Social Psychological Research Academic Press, New York.
  • Sanaria, A. D. (2016). A conceptual framework for understanding the impression management strategies used by women in Indian organizations. South Asian Journal of Human Resources Management, 3(1), 25–39. https://doi.org/10.1177/2322093716631118[72]
  • Hall, Peter (1972). "A Symbolic Interactionist Analysis of Politics." Sociological Inquiry 42.3-4: 35-75
  • Hass, Glen R. (1981), Presentational Strategies, and the Social Expression of Attitudes: Impression management within Limits, in: Tedeschi, James T. (Ed.): Impression Management Theory and Social Psychological Research, Academic Press, New York.
  • Herman, Peter C; Roth, Deborah A; Polivy, Janet (2003). «Effects of the Presence of Others on Food Intake: A Normative Interpretation». Psychological Bulletin. 129 (6): 873–86. doi:10.1037/0033-2909.129.6.873. PMID 14599286.
  • Humphreys, A. (2016). Social media: Enduring principles. Oxford: Oxford University Press.
  • Katz, Nathan (2016). "Impression Management, Super PACs and the 2012 Republican Primary." Symbolic Interaction 39.2: 175–95.
  • Leary, Mark R; Kowalski, Robin M (1990). «Impression Management: A Literature Review and Two-Component Model». Psychological Bulletin. 107 (1): 34–47. CiteSeerX 10.1.1.463.776. doi:10.1037/0033-2909.107.1.34. S2CID 15886705.
  • Piwinger, Manfred; Ebert, Helmut (2001). «Impression Management: Wie aus Niemand Jemand wird». in: Bentele, Guenther et al. (Ed.), Kommunikationsmanagement: Strategien, Wissen, Lösungen. Luchterhand, Neuwied.
  • Schlenker, Barry R. (1980). Impression Management: The Self-Concept, Social Identity, and Interpersonal Relations. Monterey, California: Brooks/Cole.
  • Tedeschi, James T.; Riess, Marc (1984), Identities, the Phenomenal Self, and Laboratory Research, in: Tedeschi, James T. (Ed.): Impression Management Theory and Social Psychological Research, Academic Press, New York.
  • Smith, Greg (2006), Erving Goffman, Routledge, New York.
  • Rui, J. and M. A. Stefanone (2013). Strategic Management of Other-Provided Information Online: Personality and Network Variables. System Sciences (HICSS), 2013 46th Hawaii International Conference on.
  1. ↑ 1,0 1,1 Sanaria, A. D. (2016). A conceptual framework for understanding the impression management strategies used by women in indian organizations. South Asian Journal of Human Resources Management, 3(1), 25-39. https://doi.org/10.1177/2322093716631118 https://www.researchgate.net/publication/299373178_A_Conceptual_Framework_for_Understanding_the_Impression_Management_Strategies_Used_by_Women_in_Indian_Organizations
  2. ↑ Bolino, Mark C.; Kacmar, K. Michele; Turnley, William H.; Gilstrap, J. Bruce (December 2008). «A Multi-Level Review of Impression Management Motives and Behaviors». Journal of Management (անգլերեն). 34 (6): 1080–1109. doi:10.1177/0149206308324325. ISSN 0149-2063. S2CID 145569166.
  3. ↑ Browning, Larry D.; Saetre, Alf Steinar; Stephens, Keri; Sornes, Jan-Oddvar (2010-09-28). Information and Communication Technologies in Action: Linking Theories and Narratives of Practice (անգլերեն). Routledge. ISBN 9781135889432.
  4. ↑ Kamau, C. (2009) Strategising impression management in corporations: cultural knowledge as capital. In D. Harorimana (Ed) Cultural implications of knowledge sharing, management and transfer: identifying competitive advantage. Chapter 4. Information Science Reference. 978-1-60566-790-4
  5. ↑ Doering 1999, p. 261-2.
  6. ↑ Anderson, E; Siegel, EH; Bliss-Moreau, E; Barrett, LF (Jun 2011). «The visual impact of gossip». Science. 332 (6036): 1446–8. Bibcode:2011Sci...332.1446A. doi:10.1126/science.1201574. PMC 3141574. PMID 21596956.
  7. ↑ «What is Impression Management?». wiseGEEK. 22 July 2023.
  8. ↑ Baumeister, Roy F. (1987). «Self-Presentation Theory: Self-Construction and Audience Pleasing». In Mullen, Brian; Goethals, George R. (eds.). Theories of Group Behavior. Springer Series in Social Psychology. էջեր 71–87.
  9. ↑ Millon, Theodore (2003). Handbook of Psychology, Personality and Social Psychology. John Wiley & Sons. էջ 337. ISBN 978-0-471-38404-5.
  10. ↑ Schlenker, 1980, էջ 169
  11. ↑ Felson 1984, p. 187.
  12. ↑ ARKIN, ROBERT M. (1981), «Self-Presentation Styles», Impression Management Theory and Social Psychological Research, Elsevier, էջեր 311–333, doi:10.1016/b978-0-12-685180-9.50020-8, ISBN 9780126851809
  13. ↑ Piwinger, Manfred; Ebert, Helmut (2001). «Impression Management: Wie aus Niemand Jemand wird». in: Bentele, Guenther et al. (Ed.), Kommunikationsmanagement: Strategien, Wissen, Lösungen. Luchterhand, Neuwied.
  14. ↑ Leary; Kowalski 1990.
  15. ↑ Hass 1981
  16. ↑ Frishberg, Hannah (2019-09-19). «Plenty of Fish and other apps are going 'filter-free'». New York Post (անգլերեն). Վերցված է 2019-09-19-ին.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 Goffman, E. (1967). Interaction ritual: Essays on face-to-face behavior. Chicago: Aldine.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 18,6 18,7 18,8 Browning, Larry D.; Saetre, Alf Steinar; Stephens, Keri; Sornes, Jan-Oddvar (2010-09-28). Information and Communication Technologies in Action: Linking Theories and Narratives of Practice (անգլերեն). Routledge. ISBN 9781135889432.
  19. ↑ Goffman, 1959, p.8
  20. ↑ Dillard et al., 2000
  21. ↑ Schlenker, 1980, էջ 34
  22. ↑ Jacobsen, Michael; Kristiansen, Søren (2015). The Social Thought of Erving Goffman. Thousand Oaks, California. doi:10.4135/9781483381725. ISBN 9781412998031.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  23. ↑ Barnhart, 1994
  24. ↑ Goffman 2006, p. 40.
  25. ↑ 25,0 25,1 Döring 1999, p. 262.
  26. ↑ Goffman 1956
  27. ↑ Braiker, Harriet B. (2004). Who's Pulling Your Strings ? How to Break The Cycle of Manipulation. McGraw Hill Professional. ISBN 978-0-07-144672-3.
  28. ↑ Adrian Furnham (November 18, 2016). «The Machiavellian Boss». Psychology Today.
  29. ↑ Michels, Moritz (November 1, 2020). The ability to lie and its relations to the dark triad and general intelligence. Science Direct.
  30. ↑ Krause, Diana Eva (August 1, 2012). «Consequences of Manipulation in Organizations: Two Studies on its Effects on Emotions and Relationships». Psychological Reports. 111 (1): 199–218. doi:10.2466/01.21.PR0.111.4.199-218. PMID 23045863. S2CID 7937973.
  31. ↑ Breeden, Christopher J (September 1, 2020). «When you need identity management, people higher in some "dark" personalities can be your most thoughtful and altruistic helpers».
  32. ↑ Pailing, Andrea; Boon, Julian; Egan, Vincent (2014-09-01). «Personality, the Dark Triad and violence». Personality and Individual Differences. The Dark Triad of Personality (անգլերեն). 67: 81–86. doi:10.1016/j.paid.2013.11.018. ISSN 0191-8869.
  33. ↑ Leary; Kowalski 1990
  34. ↑ Schlenker, 1980, էջ 47
  35. ↑ 35,0 35,1 Schlenker, 1980, էջ 85
  36. ↑ Schlenker, 1980, էջ 69
  37. ↑ Schlenker, 1980, էջ 90
  38. ↑ Moffitt, Kimberly. «Social Interactions: Definition & Types».
  39. ↑ Brown, Jonathon. «CHAPTER 07 SELF-PRESENTATION» (PDF).
  40. ↑ 40,0 40,1 Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «Sanaria2» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  41. ↑ 41,0 41,1 Rosenfeld, Paul; Giacalone, Robert A.; Riordan, Catherine A. (1994-03-01). «Impression Management Theory and Diversity Lessons for Organizational Behavior». American Behavioral Scientist (անգլերեն). 37 (5): 601–604. doi:10.1177/0002764294037005002. ISSN 0002-7642. S2CID 145797383.
  42. ↑ 42,0 42,1 Norris, Ashley (2011). «Impression Management: Considering Cultural, Social, and Spiritual Factors». Inquiries Journal. 3 (7).
  43. ↑ Dijck, van (2008). Digital photography: communication, identity, memory.
  44. ↑ 44,0 44,1 44,2 44,3 Lewin, Simon; Reeves, Scott (2011-05-01). «Enacting 'team' and 'teamwork': using Goffman's theory of impression management to illuminate interprofessional practice on hospital wards». Social Science & Medicine. 72 (10): 1595–1602. doi:10.1016/j.socscimed.2011.03.037. ISSN 1873-5347. PMID 21549467.
  45. ↑ Walther, Joseph B. (2007-09-01). «Selective self-presentation in computer-mediated communication: Hyperpersonal dimensions of technology, language, and cognition» (PDF). Computers in Human Behavior. 23 (5): 2538–2557. doi:10.1016/j.chb.2006.05.002. S2CID 14663755.
  46. ↑ Feaster, John Christian (2010-10-01). «Expanding the Impression Management Model of Communication Channels: An Information Control Scale». Journal of Computer-Mediated Communication (անգլերեն). 16 (1): 115–138. doi:10.1111/j.1083-6101.2010.01535.x. ISSN 1083-6101.
  47. ↑ 47,0 47,1 Sara Spear; Stuart Roper (2013-11-01). «Using corporate stories to build the corporate brand: an impression management perspective» (PDF). Journal of Product & Brand Management. 22 (7): 491–501. doi:10.1108/JPBM-09-2013-0387. ISSN 1061-0421.
  48. ↑ Bartsch, Miriam; Subrahmanyam, Kaveri (2015-03-13), «Technology and Self-Presentation», The Wiley Handbook of Psychology, Technology, and Society, Chichester, UK: John Wiley & Sons, Ltd, էջեր 339–357, doi:10.1002/9781118771952.ch19, ISBN 978-1-118-77195-2
  49. ↑ Pratt, Laurie A. «Impression Management in Organizational E-Mail Communication». Department of Speech Communication.
  50. ↑ Tashmin, Nushrat (2016). «Art of Impression Management on Social media» (PDF).
  51. ↑ 51,0 51,1 «Social Media Fact Sheet». Pew Research Center (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2019-04-15-ին.
  52. ↑ 52,0 52,1 Rui, J. and M. A. Stefanone (2013). Strategic Management of Other-Provided Information Online: Personality and Network Variables. System Sciences (HICSS), 2013 46th Hawaii International Conference on.
  53. ↑ Krämer, Nicole C.; Winter, Stephan (2008-01-01). «Impression Management 2.0». Journal of Media Psychology. 20 (3): 106–116. doi:10.1027/1864-1105.20.3.106. ISSN 1864-1105. S2CID 207609173.
  54. ↑ 54,0 54,1 54,2 54,3 54,4 54,5 54,6 Ashlee., Humphreys (2016). Social media : enduring principles. Oxford. ISBN 9780199328437. OCLC 908698924.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  55. ↑ 55,0 55,1 Park, Namkee; Lee, Seungyoon (2014-10-02). «College Students' Motivations for Facebook Use and Psychological Outcomes». Journal of Broadcasting & Electronic Media (անգլերեն). 58 (4): 601–620. doi:10.1080/08838151.2014.966355. ISSN 0883-8151. S2CID 144193189.
  56. ↑ Bergagna, Elisa; Tartaglia, Stefano (November 2018). «Self-Esteem, Social Comparison, and Facebook Use». Europe's Journal of Psychology. 14 (4): 831–845. doi:10.5964/ejop.v14i4.1592. ISSN 1841-0413. PMC 6266525. PMID 30555588.
  57. ↑ 57,0 57,1 Loss, J.; Lindacher, V.; Curbach, J. (2014-04-01). «Do Social Networking Sites Enhance the Attractiveness of Risky Health Behavior? Impression Management in Adolescents' Communication on Facebook and its Ethical Implications». Public Health Ethics (անգլերեն). 7 (1): 5–16. doi:10.1093/phe/pht028. ISSN 1754-9973.
  58. ↑ Sharabati, Abdel-Aziz Ahmad; Al-Haddad, Shafig; Al-Khasawneh, Mohammad; Nababteh, Natalie; Mohammad, Mai; Abu Ghoush, Qais (September 2022). «The Impact of TikTok User Satisfaction on Continuous Intention to Use the Application». Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity (անգլերեն). 8 (3): 125. doi:10.3390/joitmc8030125. hdl:10419/274426. ISSN 2199-8531.
  59. ↑ Al-Shatti, Esraa; Ohana, Marc; Odou, Philippe; Zaitouni, Michel (January 2022). «Impression Management on Instagram and Unethical Behavior: The Role of Gender and Social Media Fatigue». International Journal of Environmental Research and Public Health (անգլերեն). 19 (16): 9808. doi:10.3390/ijerph19169808. ISSN 1660-4601. PMC 9408035. PMID 36011435.
  60. ↑ Marwick, Alice E. (2013). Online Identity (PDF). Blackwell. էջեր 355–364.
  61. ↑ Proudfoot, Jeffrey G.; Wilson, David; Valacich, Joseph S.; Byrd, Michael D. (2018-01-02). «Saving face on Facebook: privacy concerns, social benefits, and impression management». Behaviour & Information Technology (անգլերեն). 37 (1): 16–37. doi:10.1080/0144929X.2017.1389988. ISSN 0144-929X. S2CID 17497065.
  62. ↑ Faculty of Arts and Creative Industries, Middlesex University, London; Šimunjak, Maja; Sinčić Ćorić, Dubravka; Brečić, Ružica; Faculty of Economics and Business, Zagreb (December 2017). «Political Impression Management Through Direct and Mediated Communication: The 2014/2015 Croatian Presidential Elections». Drustvena Istrazivanja. 26 (4). doi:10.5559/di.26.4.05. {{cite journal}}: |last5= has generic name (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  63. ↑ Landtsheer, Christ'l De; De Vries, Philippe; Vertessen, Dieter (2008-09-15). «Political Impression Management: How Metaphors, Sound Bites, Appearance Effectiveness, and Personality Traits Can Win Elections». Journal of Political Marketing (անգլերեն). 7 (3–4): 217–238. doi:10.1080/15377850802005083. ISSN 1537-7857. S2CID 144530955.
  64. ↑ Pollach, I.; Kerbler, E. (2011-10-01). «Appearing Competent: A Study of Impression Management in U.S. and European CEO Profiles». Journal of Business Communication (անգլերեն). 48 (4): 355–372. doi:10.1177/0021943611414687. ISSN 0021-9436. S2CID 154399078.
  65. ↑ Sanaria, A. D. (2016). A conceptual framework for understanding the impression management strategies used by women in indian organizations. South Asian Journal of Human Resources Management, 3(1), 25-39. https://www.researchgate.net/publication/299373178_A_Conceptual_Framework_for_Understanding_the_Impression_Management_Strategies_Used_by_Women_in_Indian_Organizations
  66. ↑ 66,0 66,1 «Leadership Presence at Work: A Practice – Oriented Framework». Journal of Marketing Development and Competitiveness (անգլերեն). 13 (3). 2019-09-11. doi:10.33423/jmdc.v13i3.2241. ISSN 2155-2843.
  67. ↑ 67,0 67,1 67,2 67,3 Peck, Jessica A.; Hogue, Mary (February 2018). «Acting with the best of intentions… or not: A typology and model of impression management in leadership». The Leadership Quarterly (անգլերեն). 29 (1): 123–134. doi:10.1016/j.leaqua.2017.10.001.
  68. ↑ Piwinger; Ebert 2001, p. 3.
  69. ↑ Perri, Frank S. and Lichtenwald, Terrance G. (2010). "The Last Frontier: Myths & The Female Psychopathic Killer". Forensic Examiner, Summer 2010, 50-67.
  70. ↑ Martin Ginis, K.A., Lindwall, M., & Prapavessis, H. (2007). Who cares what other people think? Self-presentation in exercise and sport. In R. Eklund & G. Tenenbaum (Eds.), Handbook of Sport Psychology (pp. 136–153). Hoboken, NJ: John Wiles & Sons.
  71. ↑ Herman; Roth; Polivy 2003
  72. ↑ «A Conceptual Framework for Understanding the Impression Management Strategies Used by Women in Indian Organizations». Վերցված է 2022-03-21-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Has_alaverdyan/Ավազարկղ&oldid=9933232» էջից