Մասնակից:Ջուլինե/Ավազարկղ1

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Հոլանդիա, աշխարհագրական մարզ[1] Նիդերլանդների նախկին վարչական բաժանում արևմտյան ափին.[2]10-ից մինչև 16-րդ դարերը Հոլանդիան եղել է միասնական քաղաքական շրջան Սրբազան Հռոմեական կայսրության կազմում՝ որպես շրջան, որը ղեկավարվում էր Հոլանդիայի կոմսերի կողմից: Մինչև 17-րդ դար Հոլանդիա նահանգը վերածվել էր ծովային և տնտեսական տերության՝ գերիշխելով նորանկախ Միացյալ նահանգների հանրապետության մյուս նահանգներում։

Հոլանդիայի Կոմսության նախկին շրջանի տարածքը մոտավորապես համընկնում է Նիդերլանդների վարչական բաժանումերի ներկայիս նահանգների՝ Հյուսիսային Հոլանդիայի և Հարավային Հոլանդիայի հետ, որոնց բաժանվել են և միասին ներառում են Նիդեռլանդների երեք խոշոր քաղաքները՝ Ամստերդամ մայրաքաղաքը, Ռոտերդամ՝ Եվրոպայի խոշորագույն նավահանգիստներից մեկը,Հաագան՝ Նիդեռլանների Կառավարության նստավայրը։ Հոլանդիան ունի 6,583,534 բնակչություն 2019 թվականի նոյեմբերի տվյալներով,[3] իսկ բնակչության խտությունը՝ 1203/կմ2.

Հոլանդիա անունը հաճախ խոսակցական լեզվով է օգտագործվում ՝ Նիդեռլանդների ամբողջ երկրին մատնանշելու համար[2]։ Այս սովորաբար ընդունված է այլ երկրներում և նույնիսկ օգտագործվում է շատ հոլանդացիների կողմից[1]։Այնուամենայնիվ, Նիդեռլանդներում ոմանք (հատկապես Հոլանդիայից կամ արևմուտքից դուրս գտնվող շրջաններից) անցանկալի կամ անիմաստ են համարում այդ տերմինն ամբողջ երկրում օգտագործելը[4]։2020 թվականի հունվարին Նիդեռլանդները պաշտոնապես հրաժարվեցին Հոլանդիա բառը կրել երկրի համար, որը նաև ներառում էր լոգոյի վերափոխումը «Հոլանդը»-ը՝ «ՆԼ»-ի [5]։

Ստուգաբանություն և տերմինաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հոլանդիա անվանումն առաջին անգամ հայտնվել է Հաառլեմ շրջակայքի տարածքում և 1064 թվականին օգտագործվել է որպես ամբողջ շրջանի անվանում: Տասներկուերորդ դարի սկզբին Հոլանդիայի բնակիչները լատիներեն տեքստերում կոչվում էին Հոլանդի[6]։ Հոլանդիա բառը առաջացել է հին հոլանդական holtlant («փայտ-հող») տերմինից[7]։ Այս ուղղագրական փոփոխությունը գործածության մեջ մնաց մինչև մոտ 14-րդ դարը, այդ ժամանակ անունը հաստատվեց որպես Հոլանդիա (այդ ժամանակ այլընտրանքային ուղղագրություններն էին Hollant և Hollandt): Հանրաճանաչ, բայց թյուր ժողովրդական ստուգաբանությունը պնդում է, որ Հոլանդիա բառը առաջացել է hol land (հոլանդերեն՝ «խորը հող»), որը ենթադրաբար առաջացել է երկրի դաշտավայրի աշխարհագրությունից[7]։

«Հոլանդիա» բառը խոսակացական օգտագործվում է անգլերենում և այլ լեզուներում, ներառյալ երբեմն հենց հոլանդերենում՝ համարվելով Նիդեռլանդների ժամանակակից երկիրը[4]։Սինեկդոխի այս օրինակը նման է Միացյալ Թագավորությանը որպես «Անգլիա» կոչելու միտումին[8][9], զարգացել է Հոլանդիայի գերիշխող նահանգ դառնալու և այդպիսով այլ երկրների հետ քաղաքական և տնտեսական փոխգործակցության մեծամասնության շնորհիվ [10]։

1806 թվականից մինչև1810 թվականներին «Հոլանդիա» բառը եղել է երկրի ամբողջ պաշտոնական անվանումն այն բանից հետո, երբ Նապոլեոնը իր եղբայր Լյուդովիկ Բոնապարտին դարձրեց Նիդերլանդների Թագավորության միապետ։

Հոլանդացիներին հոլանդերենում և անգլերենում անվանում են «հոլանդացիներ», թեև անգլերենում դա այժմ անսովոր է: Այսօր դա վերաբերում է հատկապես Հյուսիսային Հոլանդիայի և Հարավային Հոլանդիայի ներկայիս նահանգներից եկած մարդկանց: Ճշգրտորեն, «հոլանդացիներ» տերմինը չի վերաբերում Նիդեռլանդների մյուս նահանգներից եկած մարդկանց, բայց խոսակցական լեզվով «հոլանդացիներ» բառը երբեմն օգտագործվում է ավելի լայն իմաստով:

Հոլանդերենում հոլանդներ բառը հոլանդ-ի ածական ձևն է: Հոլանդներ-ը նաև խոսակցական լեզվով օգտագործվում է որոշ հոլանդացիների կողմից Նիդեռլանդներ (հոլանդերեն լեզու) իմաստով, երբեմն նպատակ ունենալով հակադրել հոլանդացիների այլ խմբերի կամ լեզվի ձևերի հետ, օրինակ՝ լիմբուրգերեն, հոլանդերենի բելգիական տարատեսակներ («Ֆլամանդական»), կամ նույնիսկ Հոլանդիայի ցանկացած հարավային տարատեսակ հենց Նիդեռլանդներում:

Անգլերենում հոլանդերեն-ը վերաբերում է ամբողջ Նիդեռլանդներին, սակայն «Հոլանդիա»-ի համար սովորաբար օգտագործվող ածական չկա: «Հոլանդական» բառն այլևս տարածված չէ։ «Հոլանդական» բառը լեզվաբանները անվանում ենՀոլանդիայում որպես բարբառը, որը երբեմն օգտագործում են պատմաբանները և նախնապոլեոնյան Հոլանդիա նկատի ունեն։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սկզբում Հոլանդիան Սուրբ Հռոմեական կայսրության հեռավոր անկյունն էր։ Աստիճանաբար, նրա տարածաշրջանային նշանակությունը մեծացավ, ի վերջո, գերիշխող ազդեցություն ունենավ Նիդեռլանդների պատմության վրա:

Հոլանդիայի կոմսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Historical coat of arms of the County of Holland

Until the start of the 12th century, the inhabitants of the area that became Holland were known as Frisians. The area was initially part of Frisia. At the end of the 9th century, West-Frisia became a separate county in the Holy Roman Empire. The first count known about with certainty was Dirk I, who ruled from 896 to 931. He was succeeded by a long line of counts in the House of Holland (who were in fact known as counts of Frisia until 1101). When John I died childless in 1299, the county was inherited by Count John II of Hainaut. By the time of William V (House of Wittelsbach; 1354–1388) the count of Holland was also the count of Hainaut and Zealand.

Մինչև 12-րդ դարի սկիզբը Հոլանդիա դարձած տարածքի բնակիչները հայտնի էին որպես ֆրիզներ։ Տարածքը ի սկզբանե մտնում էր Ֆրիսիայի կազմի մեջ։ 9-րդ դարի վերջում Արևմտյան Ֆրիզիան դարձավ Սուրբ Հռոմեական կայսրության առանձին կոմսություն։ Առաջին կոմսը, որի մասին հաստատապես հայտնի էր, Դիրկ I-ն էր, ով կառավարեց 896-ից 931 թվականներին: Նրան հաջորդեցին կոմսերի երկար շարքը Հոլանդիայի տանը (որոնք իրականում հայտնի էին որպես Ֆրիսիայի կոմսեր մինչև 1101 թվականը): Երբ 1299 թվականին Հովհաննես I-ն անզավակ մահացավ, շրջանը ժառանգեց Հայնոտի կոմս Ջոն II-ը։ Վիլյամ V-ի ժամանակ (Վիտելսբախի տուն; 1354–1388) Հոլանդիայի կոմսը նաև Հայնոտի և Զելանդիայի կոմս էր։

After the St. Lucia's flood in 1287 the part of Frisia west of the later Zuiderzee, West Friesland, was conquered. As a result, most provincial institutions, including the States of Holland and West Frisia, would for more than five centuries refer to "Holland and West Frisia" as a unit. The Hook and Cod wars started around this time and ended when the countess of Holland, Jacoba or Jacqueline was forced to cede Holland to the Burgundian Philip III, known as Philip the Good, in 1432.

In 1432, Holland became part of the Burgundian Netherlands and since 1477 of the Habsburg Seventeen Provinces. In the 16th century the county became the most densely urbanised region in Europe, with the majority of the population living in cities. Within the Burgundian Netherlands, Holland was the dominant province in the north; the political influence of Holland largely determined the extent of Burgundian dominion in that area. The last count of Holland was Philip III, better known as Philip II, king of Spain. He was deposed in 1581 by the Act of Abjuration, although the kings of Spain continued to carry the titular appellation of Count of Holland until the Peace of Münster signed in 1648.

Dutch Republic[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

A map of Holland from 1682

In the Dutch Rebellion against the Habsburgs during the Eighty Years' War, the naval forces of the rebels, the Watergeuzen, established their first permanent base in 1572 in the town of Brill. In this way, Holland, now a sovereign state in a larger Dutch confederation, became the centre of the rebellion. It became the cultural, political and economic centre of the United Provinces (հոլ.՝ Verenigde Provinciën), in the 17th century, the Dutch Golden Age, the wealthiest nation in the world. After the King of Spain was deposed as the count of Holland, the executive and legislative power rested with the States of Holland, which was led by a political figure who held the office of Grand Pensionary.

The largest cities in the Dutch Republic were in the province of Holland, such as Amsterdam, Rotterdam, Leiden, Alkmaar, The Hague, Delft, Dordrecht and Haarlem. From the great ports of Holland, Hollandic merchants sailed to and from destinations all over Europe, and merchants from all over Europe gathered to trade in the warehouses of Amsterdam and other trading cities of Holland.

Many Europeans thought of the United Provinces first as Holland rather than as the Republic of the Seven United Provinces of the Netherlands. A strong impression of Holland was planted in the minds of other Europeans, which then was projected back onto the Republic as a whole. Within the provinces themselves, a gradual slow process of cultural expansion took place, leading to a "Hollandification" of the other provinces and a more uniform culture for the whole of the Republic. The dialect of urban Holland became the standard language.

Under French rule[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հավելյալ տեղեկություն՝ Kingdom of Holland
Departments of French Empire North, 1811

The formation of the Batavian Republic, inspired by the French Revolution, led to a more centralised government. Holland became a province of a unitary state. Its independence was further reduced by an administrative reform in 1798, in which its territory was divided into several departments called Amstel, Delf, Texel, and part of Schelde en Maas.

From 1806 to 1810, Napoleon styled his vassal state, governed by his brother Louis Napoleon and shortly by the son of Louis, Napoleon Louis Bonaparte, as the "Kingdom of Holland". This kingdom encompassed much of what would become the modern Netherlands. The name reflects how natural at the time it had become to equate Holland with the non-Belgian Netherlands as a whole.[11]

During the period when the Low Countries were annexed by the French Empire and actually incorporated into France (from 1810 to 1813), Holland was divided into départements Zuyderzée, and Bouches-de-la-Meuse. From 1811 to 1813, Charles-François Lebrun, duc de Plaisance served as governor-general. He was assisted by Antoine de Celles, Goswin de Stassart and François Jean-Baptiste d'Alphonse.[12] In 1813, Dutch dignitaries proclaimed the Sovereign Principality of the United Netherlands.

Kingdom of the Netherlands[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

In 1815, Holland was restored as a province of the United Kingdom of the Netherlands. Holland was divided into the present provinces North Holland and South Holland in 1840, after the Belgian Revolution of 1830. This reflected a historical division of Holland along the IJ into a Southern Quarter (Zuiderkwartier) and a Northern Quarter (Noorderkwartier),[13] but the present division is different from the old division. From 1850, a strong process of nation formation took place, the Netherlands being culturally unified and economically integrated by a modernisation process, with the cities of Holland as its centre.[14]

Geography[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հավելյալ տեղեկություն՝ Geography of the Netherlands
North Holland
South Holland

Holland is located in the west of the Netherlands. A maritime region, Holland lies on the North Sea at the mouths of the Rhine and the Meuse (Maas). It contains numerous rivers and lakes, and has an extensive inland canal and waterway system. To the south is Zealand. The region is bordered on the east by the IJsselmeer and four Dutch provinces.

Holland is protected from the sea by a long line of coastal dunes. The highest point in Holland, about 55 metres (180 ft) above sea level,[15] is in the Schoorlse Duinen (nl) (Schoorl Dunes). Most of the land area behind the dunes consists of polder landscape lying well below sea level. At present the lowest point in Holland is a polder near Rotterdam, which is about 7 metres (23 ft) below sea level. Continuous drainage is necessary to keep Holland from flooding. In earlier centuries, windmills were used for this task. The landscape was (and in places still is) dotted with windmills, which have become a symbol of Holland.

Holland is 7,494 կիլոմետր քառակուսիs (2,893 square miles), land and water included, making it roughly 13% of the area of the Netherlands. Looking at land alone, it is 5,488 կիլոմետր քառակուսիs (2,119 square miles) in area. The combined population was 6.5 million in 2018.[16]

The main cities in Holland are Amsterdam, Rotterdam and The Hague. Amsterdam is formally the capital of the Netherlands and its largest city. The Port of Rotterdam is Europe's largest and most important harbour and port. The Hague is the seat of government of the Netherlands. These cities, combined with Utrecht and other smaller municipalities, effectively form a single metroplex—a conurbation called Randstad.

The Randstad area is one of the most densely populated regions of Europe, but still relatively free of urban sprawl. There are strict zoning laws. Population pressures are enormous, property values are high, and new housing is constantly under development on the edges of the built-up areas. Nevertheless, much of the province still has a rural character. The remaining agricultural land and natural areas are highly valued and protected. Most of the arable land is used for intensive agriculture, including horticulture and greenhouse agri-businesses.

Reclamation of the land[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Benthuizen polder, as seen from a dike

The land that is now Holland has not been geographically "stable" since prehistoric times. The western coastline shifted up to 30 կիլոmetres (19 miles) to the east and storm surges regularly broke through the row of coastal dunes. The Frisian Isles, originally joined to the mainland, became detached islands in the north. The main rivers, the Rhine and the Meuse (Maas), flooded regularly and changed course repeatedly and dramatically.

The people of Holland found themselves living in an unstable, watery environment. Behind the dunes on the coast of the Netherlands a high peat plateau had grown, forming a natural protection against the sea. Much of the area was marsh and bog. By the tenth century the inhabitants set about cultivating this land by draining it. However, the drainage resulted in extreme soil shrinkage, lowering the surface of the land by up to 15 metres (49 feet).

To the south of Holland, in Zeeland, and to the north, in Frisia, this development led to catastrophic storm floods literally washing away entire regions, as the peat layer disintegrated or became detached and was carried away by the flood water. From the Frisian side the sea even flooded the area to the east, gradually hollowing Holland out from behind and forming the Zuiderzee (the present IJsselmeer). This inland sea threatened to link up with the "drowned lands" of Zealand in the south, reducing Holland to a series of narrow dune barrier islands in front of a lagoon. Only drastic administrative intervention saved the county from utter destruction. The counts and large monasteries took the lead in these efforts, building the first heavy emergency dikes to bolster critical points. Later special autonomous administrative bodies were formed, the waterschappen ("water control boards"), which had the legal power to enforce their regulations and decisions on water management. They eventually constructed an extensive dike system that covered the coastline and the polders, thus protecting the land from further incursions by the sea.

However, the Hollanders did not stop there. Starting around the 16th century, they took the offensive and began land reclamation projects, converting lakes, marshy areas and adjoining mudflats into polders. This continued well into the 20th century. As a result, historical maps of medieval and early modern Holland bear little resemblance to present maps.

This ongoing struggle to master the water played an important role in the development of Holland as a maritime and economic power, and has traditionally been seen as developing the presumed collective character of its inhabitants: stubborn, egalitarian and frugal.

Culture[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

The stereotypical image of Holland is a contrived amalgam of tulips, windmills, clogs, Edam cheese and the traditional dress (klederdracht) of the village of Volendam, far from the reality of everyday Holland. These stereotypes were deliberately created in the late 19th century by official "Holland Promotion" to attract tourists.

The predominance of Holland in the Netherlands has resulted in regionalism on the part of the other provinces, a reaction to the perceived threat that Holland poses to their local culture and identity. The other provinces have a strong, and often negative,[17] image of Holland and the Hollanders, to whom certain qualities are ascribed within a mental geography, a conceptual mapping of spaces and their inhabitants.[18] On the other hand, some Hollanders take Holland's cultural dominance for granted and treat the concepts of "Holland" and "the Netherlands" as coinciding. Consequently, they see themselves not primarily as Hollanders, but simply as Dutch (Nederlanders).[19] This phenomenon has been called "hollandocentrism".[20]

Languages[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

The predominant language spoken in Holland is Dutch. Hollanders sometimes call the Dutch language "Hollands,"[21] instead of the standard term Nederlands. Inhabitants of Belgium and other provinces of the Netherlands use "Hollands" to mean a Hollandic dialect or strong accent.

Standard Dutch was historically largely based on the dialect of the County of Holland, incorporating many traits derived from the dialects of the previously more powerful Duchy of Brabant and County of Flanders. Strong dialectal variation still exists throughout the Low Countries. Today, Holland proper is the region where the original dialects are least spoken, in many areas having been completely replaced by standard Dutch, and the Randstad has the largest influence on the developments of the standard language—with the exception of the Dutch spoken in Belgium.[22]

Despite this correspondence between standard Dutch and the Dutch spoken in the Randstad, there are local variations within Holland itself that differ from standard Dutch. The main cities each have their own modern urban dialect, that can be considered a sociolect.[23] Some people, especially in the area north of Amsterdam, still speak the original dialect of the county, Hollandic. This dialect is present in the north: Volendam and Marken and the area around there, West Friesland and the Zaanstreek; and in a southeastern fringe bordering the provinces of North Brabant and Utrecht. In the south on the island of Goeree-Overflakkee, Zeelandic is spoken.[24]

Legacy[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

New Holland[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հավելյալ տեղեկություն՝ New Holland

The province of Holland gave its name to a number of colonial settlements and discovered regions that were called Nieuw Holland or New Holland. The largest was the island continent presently known as Australia:[2] New Holland was first applied to Australia in 1644 by the Dutch seafarer Dirk Hartog as a Latin Nova Hollandia, and remained in international use for 190 years. After its discovery by the Dutch explorer Abel Tasman, New Zealand was likewise named after the Dutch province of Zealand. In the Netherlands Nieuw Holland would remain the usual name of the continent until the end of the 19th century; it is now no longer in use there, the Dutch name today being Australië.

As contemporary exonym for the Netherlands[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հավելյալ տեղեկություն՝ Terminology of the Low Countries § Holland as exonym

While "Holland" has been replaced in English as the official name for the country of the Netherlands, many other languages use it or a variant of it to officially refer to the Netherlands. This is the case in Southeast Asia particularly Indonesia, Malaysia, and Cambodia for example:

References[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Netherlands vs. Holland Արխիվացված 2020-11-24 Wayback Machine, Netherlands Board of Tourism & Conventions
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 G. Geerts & H. Heestermans, 1981, Groot Woordenboek der Nederlandse Taal. Deel I, Van Dale Lexicografie, Utrecht, p 1105
  3. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «opendata�s%nl2» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  4. ↑ 4,0 4,1 «Holland or the Netherlands?». Dutch Embassy in Sweden. Արխիվացված է օրիգինալից 27 October 2016-ին. Վերցված է 15 December 2012-ին.
  5. ↑ Romano, Andrea (January 7, 2020). «The Netherlands Will No Longer Be Called Holland». Travel + Leisure (անգլերեն). Վերցված է 2022-02-05-ին.
  6. ↑ Antheun Janse, "Een zichzelf verdeeld rijk" in Thimo de Nijs and Eelco Beukers (eds.), 2003, Geschiedenis van Holland, Vol. 1, p. 73
  7. ↑ 7,0 7,1 Oxford English Dictionary, "Holland, n. 1," etymology.
  8. ↑ "The majority of English people still behave as if 'English' and 'British' are synonymous", historian Norman Davies quoted in The English: Europe's lost tribe Արխիվացված 2020-07-29 Wayback Machine, BBC News Story, 14 January 1999
  9. ↑ George Mikes, How to be an Alien, "When people say England, they sometimes mean Great Britain, sometimes the United Kingdom, sometimes the British Isles - but never England."
  10. ↑ «Is "Holland" the Same Place as "the Netherlands"?». Արխիվացված օրիգինալից 2016-04-13-ին. Վերցված է 2016-04-15-ին.
  11. ↑ Willem Frijhoff, "Hollands hegemonie" in Thimo de Nijs and Eelco Beukers (eds.), 2002, Geschiedenis van Holland, Vol. 2, p. 468
  12. ↑ C.F. Gijsberti Hodenpijl (1904) Napoleon in Holland, pp. 6–7.
  13. ↑ G. Geerts & H. Heestermans, 1981, Groot Woordenboek der Nederlandse Taal. Deel II, Van Dale Lexicografie, Utrecht, p 1831-1832
  14. ↑ Hans Knippenberg and Ben de Pater, "Brandpunt van macht en modernisering" in Thimo de Nijs and Eelco Beukers (eds.), 2003, Geschiedenis van Holland, Vol. 3, p. 548
  15. ↑ «Highpoints of the Netherlands». Արխիվացված օրիգինալից 20 September 2015-ին.
  16. ↑ (nl) [1] Արխիվացված 2018-07-27 Wayback Machine Statline CBS: Bevolkingsontwikkeling per maand.
  17. ↑ Rob van Ginkel, "Hollandse Tonelen" in Thimo de Nijs and Eelco Beukers (eds.), Geschiedenis van Holland, Vol. 3, p. 688
  18. ↑ Hans Knippenberg and Ben de Pater, "Brandpunt van macht en modernisering" in Thimo de Nijs and Eelco Beukers (eds.), 2003, Geschiedenis van Holland, Vol. 3, p. 556
  19. ↑ Thimo de Nijs, "Hollandse identiteit in perspectief" in Thimo de Nijs and Eelco Beukers (eds.), 2003, Geschiedenis van Holland, Vol. 3, p. 700
  20. ↑ Rob van Ginkel, "Hollandse Tonelen" in Thimo de Nijs and Eelco Beukers (eds.), 2003, Geschiedenis van Holland, Vol. 3, p. 647
  21. ↑ Dutch: An Essential Grammar, p. 15 Արխիվացված 2015-05-20 Wayback Machine, William Z. Shetter, Esther Ham, Routledge, 2007
  22. ↑ Sijs, Nicoline van der, 2006, De geschiedenis van het Nederlands in een notendop, Amsterdam, Uitgeverij Bert Bakker, pp. 127–128
  23. ↑ Sijs, Nicoline van der, 2006, De geschiedenis van het Nederlands in een notendop, Amsterdam, Uitgeverij Bert Bakker, p. 123
  24. ↑ E.J. van den Broecke-de Man, D.K. Soldaat-Poortvliet & F. Heerschap, 1988, Dialect op Goeree-Overflakkee, Zeeuwsche Vereeniging voor Dialectonderzoek, Ouddorp, 271 pp
Վիիքպահեստ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Ջուլինե/Ավազարկղ1&oldid=9165382» էջից