Jump to content

Մասնակից:Sargsyan Ani/Ավազարկղ2

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Չոր հունվար, Alcohol Change UK կազմակերպության կողմից իրականացվող արշավ։ Արշավի ընթացքում մարդիկ միանում են նախաձեռնությանը՝ հունվար ամսվա ընթացքում ալկոհոլից հրաժարվելու համար։ «Չոր հունվար» տերմինը Alcohol Change UK-ի կողմից գրանցված ապրանքանիշ է և առաջին անգամ գրանցվել է 2014 թվականին։[1]

Արշավն առաջին անգամ իրականացվել է 2013 թվականին Alcohol Concern (այժմ՝ Alcohol Change UK)[2] կազմակերպության կողմից, և 2024 թվականին նշվել է արշավի 11-ամյակը։[3] Առաջին արձանագրված «Չոր հունվարը» տեղի է ունեցել 2008 թվականին Ֆրենկ Պոզիլիկոյի կողմից՝ Հանթինգթոնում, Նյու Յորք։ Շատերը նկատել էին նրա էական քաշի կորուստն ու էներգիայի բարձր մակարդակը։ Պոզիլիկոյի շարժումից ներշնչված՝ Էմիլի Ռոբինսոնը 2012 թվականին Alcohol Concern-ին միանալուց հետո սկսեց միջազգային «Չոր հունվար» արշավը։ Չնայած ուրիշներն էլ հունվարին ալկոհոլից հրաժարվել էին, սակայն Ռոբինսոնը դարձավ առաջին մարդը, ով այս նախաձեռնությունը վերածեց արշավի և գրանցեց «Չոր հունվար» ապրանքանիշը Alcohol Concern-ի համար։[4] Նույն ժամանակաշրջանում «The Seattle Times»-ից Նիկոլ Բրոդյուրը իր առաջին «Չոր հունվարի» մասին սյունակ գրեց, որին նրան մղել էր մի ընկեր, ով նույնը կատարում էր մի քանի տարի շարունակ։[5]

Առաջին տարում «Չոր հունվար» արշավին միացել էր 4,000 մարդ, և թիվը հետագայում մեծացել է՝ 2022 թվականին արդեն ավելի քան 130,000 մասնակից ունենալով։[6] 2015 թվականին արշավը ստացել է Անգլիայի հանրային առողջապահության աջակցությունը, ինչը նպաստել է մասնակիցների թվի մեծ աճին և տարեցտարի կայուն ավելացմանը։[7] Սասեքսի համալսարանի կողմից 2020 թվականին հրապարակված հետազոտությունը ցույց է տվել, որ նրանք, ովքեր միանում են «Չոր հունվար» արշավին Alcohol Change UK-ի անվճար Try Dry հավելվածի կամ էլփոստային խորհրդատվության միջոցով, երկու անգամ ավելի հավանական է, որ ամբողջ ամսվա ընթացքում հրաժարվեն ալկոհոլից՝ համեմատած նրանց հետ, ովքեր ինքնուրույն են փորձում հրաժարվել ալկոհոլից ` հունվարին։ Բացի այդ, նրանք ունեն բարելավված բարեկեցություն և ավելի առողջ մոտեցում ալկոհոլի նկատմամբ՝ վեց ամիս անց։[8]

Միջազգային գործընկերներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Չոր հունվար» արշավն ունի պաշտոնական գործընկերներ Շվեյցարիայում, Գերմանիայում, Նորվեգիայում, Իսլանդիայում, Ֆրանսիայում, Նիդերլանդներում[9] և ԱՄՆ-ում։

  • Ֆրանսիայում «Չոր հունվար» արշավը մեկնարկել է 2020 թվականին՝ Federation Addiction-ի կողմից։
  • Շվեյցարիայում այն մեկնարկել է 2021 թվականին՝ մի շարք ոչ առևտրական կազմակերպությունների լայն կոալիցիայի նախաձեռնությամբ, ներառյալ «staatslabor» հասարակական նորարարության հարթակը, «Blue Cross Switzerland»-ը և GREA-ն։[10]
  • Նորվեգիայում և Իսլանդիայում արշավը սկսվել է 2022 թվականին՝ IOGT, «Juvente» և «Edru» կազմակերպությունների համագործակցությամբ։
  • Գերմանիայում այն մեկնարկել է 2023 թվականին՝ «Blaues Kreuz Deutschland»-ի և «Blue Cross Switzerland»-ի աջակցությամբ։
  • ԱՄՆ-ում «Չոր հունվար» արշավը մեկնարկել է 2023 թվականին՝ «Meharry Medical College»-ի հետ՝ որպես պաշտոնական ենթալիցենզավորված կազմակերպություն։
  • Նիդերլանդներում այն ներառված է «IkPas» («Ես հրաժարվում եմ») արշավում, որը նախաձեռնվել է «Trimbos »ինստիտուտի, Windesheim կիրառական գիտությունների համալսարանի և «Տեղական առողջապահության ծառայության »բաժինների կողմից։ Մասնակիցները կարող են ընտրել 30-օրյա «Չոր հունվար» կամ 40-օրյա մարտահրավեր՝ Մոխրոտ չորեքշաբթիից մինչև Զատկի նախորդ կիրակի ընկած ավանդական քրիստոնեական պահքի ժամանակահատվածը։

Որոշ երկրներում, օրինակ՝ Չեխիայում և Կանադայում, անցկացվում է «Չոր փետրվար» արշավը։ Ֆինլանդիայի կառավարությունը 1942 թվականին նախաձեռնել էր «Սթափ հունվար» արշավ՝ որպես պատերազմի ջանքերի մաս։[11]

Morning Consult-ի կողմից 2021 թվականի հունվարի 4-5-ը անցկացված հարցման համաձայն, որին մասնակցել է 2,200 ամերիկացի մեծահասակ, պարզվել է, որ «Չոր հունվար» արշավին մասնակցել է ամերիկացիների 13 տոկոսը, մինչդեռ նախորդ տարիներին այս ցուցանիշը 11 տոկոս էր։ Մասնակիցների 79 տոկոսը նշել է, որ առողջությունը բարելավելու ցանկությունն է իրենց որոշման պատճառը,[12] 72 տոկոսը փորձել է ընդհանուր առմամբ ավելի քիչ ալկոհոլ օգտագործել, 63 տոկոսը ցանկանում էր «վերակառուցել» իր խմելու սովորությունները, իսկ 49 տոկոսը նշել է, որ COVID-19 համավարակի[13] ընթացքում շատ է խմել։ 2022 թվականին մեծահասակ խմողներից 35 տոկոսը որոշեց Նոր տարին[14] սկսել ալկոհոլից հրաժարվելով։ Չնայած ոմանք ենթադրում են, որ կվերադառնան իրենց սովորություններին, հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ «Չոր հունվարն» ունի երկարաժամկետ դրական ազդեցություն։[15]

Զգուշացումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալկոհոլից կախվածություն ունեցող անձանց համար «Չոր հունվարը» կարող է առաջացնել ալկոհոլից հրաժարվելու համախտանիշի ախտանիշներ, եթե նրանք կտրուկ դադարեցնեն օգտագործումը։[16] Նման մարդկանց համար փորձագետները խորհուրդ են տալիս խորհրդակցել մասնագետի հետ՝ նախքան այս վարժությանը մասնակցելը:[17][18]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. «Search for a trade mark - Intellectual Property Office». trademarks.ipo.gov.uk (անգլերեն). Վերցված է 2022-12-23-ին.
  2. «ALL ABOUT DRY JANUARY 2014». Mhealthylifestylemag.com. Արխիվացված է օրիգինալից January 2, 2015-ին. Վերցված է January 2, 2015-ին.
  3. «One in seven Brits plan to take part in Dry January 2023, charity estimates». The Independent (անգլերեն). 2022-12-20. Վերցված է 2022-12-23-ին.
  4. «10 year anniversary». Alcohol Change UK (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2022-12-23-ին.
  5. Brodeur, Nicole (December 27, 2010). «A good time to dry up». Արխիվացված օրիգինալից January 29, 2021-ին. Վերցված է February 21, 2020-ին.
  6. «The Dry January story». Alcohol Change UK (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2022-12-23-ին.
  7. «Festive Drinkers Urged To Try 'Dry January'». LBC. Արխիվացված է օրիգինալից January 2, 2015-ին. Վերցված է January 2, 2015-ին.
  8. de Visser, Richard O.; Nicholls, James (2020-03-27). «Temporary abstinence during Dry January: predictors of success; impact on well-being and self-efficacy». Psychology & Health. 35 (11): 1293–1305. doi:10.1080/08870446.2020.1743840. ISSN 0887-0446. PMID 32216557. S2CID 214680311.
  9. «Over IkPas». IkPas (հոլանդերեն). Վերցված է 2023-12-29-ին.
  10. «Eistee statt Kopfweh». dryjanuary.ch. Վերցված է December 7, 2020-ին.
  11. «"Raitis tammikuu" (1942) oli tehokas propagandahyökkäys». viestijat.fi. January 2, 2015. Վերցված է January 8, 2015-ին.
  12. «How To Win At Dry January». Surely Dealcoholized Wines. Արխիվացված օրիգինալից March 5, 2021-ին. Վերցված է August 3, 2021-ին.
  13. Meyers, Alyssa (January 8, 2021). «2020 Didn't Sap Americans' Appetite for Dry January». Morning Consult. Վերցված է January 11, 2021-ին.
  14. Valinsky, Jordan (2022-02-16). «Dry January was more popular than ever. That's good news for the alcohol industry | CNN Business». CNN (անգլերեն). Վերցված է 2023-02-15-ին.
  15. «The benefits of 'Dry January' last longer than a month, studies show». Washington Post (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0190-8286. Վերցված է 2023-02-15-ին.
  16. Solan, Matthew (2022-01-03). «Thinking of trying Dry January? Steps for success». Harvard Health (անգլերեն). Վերցված է 2023-01-03-ին.
  17. «Dry January: What are the benefits and drawbacks?». BBC Good Food (անգլերեն). Վերցված է 2023-01-03-ին.
  18. «Advice | Ask a Doctor: Will 'Dry January' trigger alcohol withdrawal symptoms?». The Washington Post (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0190-8286. Վերցված է 2023-01-03-ին.