Հանս Ավգուստո Ռեյ

Հանս Ավգուստո Ռեյ; գերմ.՝ H. A. Rey
Ծնվել է	սեպտեմբերի 16, 1898[…]
Ծննդավայր	Համբուրգ, Գերմանական կայսրություն
Մահացել է	օգոստոսի 26, 1977[…] (78 տարեկան)
Մահվան վայր	Քեմբրիջ, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	Գերմանական կայսրություն և ԱՄՆ
Երկեր	Curious George?
Մասնագիտություն	գրող, մանկագիր, աստղագետ և նկարազարդող
Ամուսին	Մարգրեթ Ռեյ

Հանս Ավգուստո (Հ.Ա.) Ռեյ (անգլ.՝ Hans Augusto "H.A." Rey, գերմ.՝ Hans Augusto Reyersbach, սեպտեմբերի 16, 1898(1898-09-16)^[1]^[2]^[3]^[…], Համբուրգ, Գերմանական կայսրություն - օգոստոսի 26, 1977(1977-08-26)^[1]^[2]^[3]^[…], Քեմբրիջ, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ), մանկական գրող և նկարիչ։ Համագործակցել է իր կնոջ՝ Մարգրեթ Ռեյի հետ, որը նույնպես հրատարակել է բազմաթիվ գրքեր, որոնցից ամենահայտնին «Հետաքրքրասեր Ջորջ» կոչվող կապիկների արկածների շարքն է»^[4]^[5]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հանսը և նրա ապագա կինը՝ Մարգրեթը, ծնվել են Գերմանիայում՝ գերմանա-հրեական ընտանիքներում։ Նրանք ծանոթացել են Բրազիլիայում, որտեղ Հանսն աշխատում էր որպես վաճառական, իսկ Մարգրեթն ավելի ուշ է տեղափոխվել այնտեղ՝ փախչելով նացիստների հետապնդումներից։ Ամուսնացել են 1935 թվականին և նույն թվականին տեղափոխվել Փարիզ^[6]^[7]։

Փարիզում Ռեյի կենդանիների նկարները գրավել են ֆրանսիացի հրատարակչի ուշադրությունը, որը նրան հանձնարարել է գրել մանկական գիրք։ Արդյունքը եղել է այժմ քիչ հայտնի «Սեսիլի Ջեյը և ինը կապիկները» պատմվածքը, որի հերոսներից մեկը՝ Հետաքրքրասեր Ջորջ մականունով, դարձել է առանձին գրքերի շարքի հերոս^[8]։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի բռնկումով նրանց աշխատանքը ընդհատվել է։ Լինելով հրեաներ՝ նրանք որոշել են հեռանալ Փարիզից մինչ գերմանացիների գալը։ Հանսը տարբեր մասերից երկու հեծանիվ է հավաքել, որի միջոցով Փարիզից հեռացել են անկումից ընդամենը մի քանի ժամ առաջ։ Իրենց հետ վերցրած սակավաթիվ իրերի ցանկում էր Հետաքրքրասեր Ջորջի նկարազարդ ձեռագիրը։

Ռեյին հաջողվել է հասնել Իսպանիա, որտեղից գնացքով մեկնել են Պորտուգալիա, այնուհետև Բրազիլիա, ապա Նյու Յորք։ 1941 թվականին Նյու Յորքում Հուղթոն Միլֆինը սկսել է հրատարակել իրենց գրքերը։ Սկզբում ցանկանում էին նկարազարդումները կատարել ջրաներկով, սակայն տպագրական դժվարությունների պատճառով ստիպված են եղել օգտագործել մուլտֆիլմին մոտ ձևաչափ (հետագայում գրքերը թողարկվել են օրիգինալ ջրաներկով նկարազարդումներով)։

Հետաքրքրասեր Ջորջն անմիջապես հաջողություն է ունեցել և հրատարակիչը հանձնարարել է Ռեյսին գրել կապիկի և նրա ընկերոջ՝ Դեղին գլխարկով մարդու արկածների շարունակությունը։ Ընդհանուր առմամբ, այս շարքում գրվել է յոթ գիրք, որոնցից Հանսը հիմնականում նկարազարդում էր, իսկ Մարգրեթը գրում էր երգերի բառերը, բայց ընդհանուր առմամբ աշխատում էին միասին։ Այնուամենայնիվ, վաղ հրապարակումներում Մարգրեթի անունը չէր նշվում շապիկի վրա, քանի որ այն ժամանակ նախապաշարմունքներ կային կանանց կողմից երեխաների համար գրված գրքերի որակի վերաբերյալ. այս բացթողումը շտկվել է հետագա հրապարակումներում^[9]։

1960 թվականին Հետաքրքրասեր Ջորջը արժանանում է Լյուիս Քերոլի մրցանակին։

Համաստեղությունների դիագրամներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկվորյակների համաստեղության ավանդական դիագրամ.
Ռեյի այլընտրանքային դիագրամ.
Առյուծ համաստեղության ավանդական դիագրամ.
Ռեյի այլընտրանքային դիագրամ.
Ռեյի այլընտրանքային դիագրամ.
Ռեյի այլընտրանքային դիագրամ.

Նախքան 1952 թվականին Ռեյի հանրահայտ «Աստղերը. նրանց տեսնելու նոր ճանապարհ» հրատարակությունը, համաստեղությունների դիագրամները շատ սխեմատիկ էին, դժվար էր հիշելը, հատկապես այն պատճառով, որ որոշ աստղեր վատ են տեսանելի և խիտ բնակեցված շրջաններում ծառայել են որպես հղման կետեր։ Ռեյն առաջարկել է նոր, երևակայական և հեշտ հիշվող համաստեղությունների դիագրամներ, որոնք արագ ընդունվել են աստղագիտական հանրության կողմից և այժմ հաճախ օգտագործվում են աստղագիտական գրականության մեջ, օրինակ՝ Դոնալդ Մենզելի Աստղերի և մոլորակների դաշտային ուղեցույցը։ Ռեյի աստղային դիագրամներով գիրքը շարունակում է հրատարակվել որոշ պարզաբանումներով։

1963 թվականին Ռիվների ընտանիքը տեղափոխվել է Քեմբրիջ (Մասաչուսեթս), որտեղ ապրել են մինչև Հանսի մահը՝ 1977 թվականը։

Հ.Ա. Ռեյի գրքերը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Սեսիլի Գ. և ինը կապիկները» (անգլ.՝ Cecily G. and the Nine Monkeys)
«Հետաքրքրասեր Ջորջ» (անգլ.՝ Curious George)
«Հետաքրքրասեր Ջորջը աշխատանք է գտնում» (անգլ.՝ Curious George Takes a Job)
«Հետաքրքրասեր Ջորջը և հեծանիվը» (անգլ.՝ Curious George Rides a Bike)
«Հետաքրքրասեր Ջորջը մեդալ է ստանում» (անգլ.՝ Curious George Gets a Medal)
«Հետաքրքրասեր Ջորջը օդապարիկ է թռչում» (անգլ.՝ Curious George Flies a Kite)
«Հետաքրքրասեր Ջորջը սովորում է այբուբենը» (անգլ.՝ Curious George Learns the Alphabet)
«Հետաքրքրասեր Ջորջը գնում է հիվանդանոց» (անգլ.՝ Curious George Goes to the Hospital)
«Կենդանական հոսք» (անգլ.՝ Feed the Animals)
«Գտեք համաստեղություններ» (անգլ.՝ Find the Constellations)
«Ինչպե՞ս եք հասնում այնտեղ։» (անգլ.՝ How Do You Get There?)
«Աստղեր. Հին համաստեղությունների նոր ուրվագծեր» (անգլ.՝ The Stars: A New Way to See Them)
«Որտեղ է իմ երեխան?» (անգլ.՝ Where's My Baby?)
«Նայիր կրկեսը» (անգլ.՝ See the Circus)
«Սպիտակ և սև պինգվինը նայում է աշխարհին» (անգլ.՝ Whiteblack the Penguin Sees the World)
«Քլերը լուսնի վրա և այլ ֆրանսիական մանկական երգեր» (անգլ.՝ Au Clair de la Lune and other French Nursery Songs) (1941)
«Բծավորը» (անգլ.՝ Spotty) (1945)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Jaeger R. H. A. und Margret Rey // Deutschsprachige Exilliteratur seit 1933 / Hrsg. von J. M. Spalek, K. Feilchenfeldt, S. H. Hawrylchak. —Bern; München, 2000. — Vol. 3, USA, part 2. — P. 351—360.
Jaeger R. Collecting Curious George. Children’s Books Illustrated by H.A. Rey // Firsts. The Book Collector’s Magazine. — 1998. — Vol. 8. — № 12 (Dec.). — P. 50—57.
Jaeger R. Der Schöpfer von «Curious George»: Kinderbuch-Illustrator H. A. Rey // Aus dem Antiquariat. — 1997. — № 10. — P. A543−A551.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Discogs — 2000.
↑ Rothstein E. Monkey Business in a World of Evil : Exhibition Review(անգլ.) // The New York Times. — 2010, March 25.
↑ H(ans) A(ugusto) Rey // Major Authors and Illustrators for Children and Young Adults : 8 vols. — 2nd ed. — Gale Group, 2002. (retrieved 2 January 2010)
↑ Feeney M (2005 թ․ սեպտեմբերի 17). «A curious tale of George's creators» (անգլերեն). Boston.com : The Boston Globe. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 15-ին.
↑ Smith D. (2005 թ․ սեպտեմբերի 13). «How Curious George Escaped the Nazis» (անգլերեն). The New York Times. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 15-ին.
↑ Rey H. A. The Original Curious George. — Collector's. — HMH Books, 1998. — ISBN 978-0395922729
↑ Rey H. A. Find the Constellations / illus. by author. — 2nd ed. — Houghton, 2008. — 72 p. — ISBN 978-0-547-13140-5; 978-0-547-13178-8 — аннотация книги в School Library Journal, February 2009 Արխիվացված 2009-07-11 Wayback Machine

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

[_789a5a2c56545408-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_5f6ff74e8c865124-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.

[_853ef68c2a69abb8-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Discogs — 2000.

[4] Rothstein E. Monkey Business in a World of Evil : Exhibition Review(անգլ.) // The New York Times. — 2010, March 25.

[5] H(ans) A(ugusto) Rey // Major Authors and Illustrators for Children and Young Adults : 8 vols. — 2nd ed. — Gale Group, 2002. (retrieved 2 January 2010)

[6] Feeney M (2005 թ․ սեպտեմբերի 17). «A curious tale of George's creators» (անգլերեն). Boston.com : The Boston Globe. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 15-ին.

[7] Smith D. (2005 թ․ սեպտեմբերի 13). «How Curious George Escaped the Nazis» (անգլերեն). The New York Times. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 15-ին.

[8] Rey H. A. The Original Curious George. — Collector's. — HMH Books, 1998. — ISBN 978-0395922729

[9] Rey H. A. Find the Constellations / illus. by author. — 2nd ed. — Houghton, 2008. — 72 p. — ISBN 978-0-547-13140-5; 978-0-547-13178-8 — аннотация книги в School Library Journal, February 2009 Արխիվացված 2009-07-11 Wayback Machine

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]