Հայնրիխ Բյուրկել
Հայնրիխ Բյուրկել (գերմ.՝ Heinrich Bürkel. մայիսի 29, 1802[1][3][2], Պիրմազենս, Ռայնլանդ Պֆալց[4] - հունիսի 10, 1869[1][2], Մյունխեն, Բավարիա[4]), 19-րդ դարի գերմանացի ժանրային և բնապատկերային նկարիչ, կերպարվեստում բիդերմայեր ոճի աչքի ընկած ներկայացուցիչ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է 1802 թվականին Ռենիշ Բավարիա կամ Պալատինատ անվանումով հայտնի պատմական մարզի Պիրմազենս քաղաքում։ Ծնողների դրդումով՝ վաղ հասակից զբաղվել է առևտրով, սակայն ամեն մի ազատ րոպեն նվիրել է նկարչությանը։ Հայրական տունը վերածել էին իջևանատան, որի առօրյան հետաքրքիր ու բազմազան նյութ էր տալիս ապագա արվեստագետին։ Հայնրիխը, դեռ ընդամենը 11 տարեկան, ստիպված է եղել գործ ունենալ ոստիկանության հետ՝ Նապոլեոնի ծաղրանկարն արած լինելու պատճառով։ 15 տարեկանից անցել է իրավունք ուսումնասիրելուն, բայց քսան տարեկանում թողել է ու վերջնականապես նվիրվել կերպարվեստին։ Յուղանկարի տեխնիկայի նրբություններին տիրապետելու նպատակով ուսանել է Մյունխենում, Շլայսհայմում, Նիդերլանդներում։ Նկարել է հանրային ու ռազմի տեսարաններ, կենդանիներ, բնապատկերներ, ավելի հաճախ՝ ձմեռային բնանկարներ։ 1823-ից մինչև 1832 թվականը ապրել ու աշխատել է Հռոմում, հայրենիք վերադառնալով՝ կարճ ժամանակում համբավվել որպես վառ երևակայություն ու հումոր ունեցող և դրանք իր աշխատանքներում վարպետորեն արտացոլող, բազմաբեղուն նկարիչ։ Ըստ որոշ աղբյուրների՝ Հայնրիխ Բյուրկելը հեղինակել է շուրջ հազար յուղաներկ աշխատանք, վեց հազար մատիտանկա, որոնց մի մասը ներկայացրել է Փարիզում, Լոնդոնում և այլ քաղաքներում կազմակերպված ցուցահանդեսներում։ Նրա բազմաթիվ գործեր տեղ են գտել գեղարվեստի թանգարաններում, մասնավոր հավաքածուներում։
Բյուրկելը եղել է Մյունխենի, Դրեզդենի, Վիեննայի գեղարվեստ ակադեմիաների պատվավոր անդամ։ Վախճանվել է 1869 թվականին Մյունխենում[5]։
Աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայնրիխ Բյուրկելի հիշարժան աշխատանքներից են[5]՝
- Տիրոլյան 12 բնանկար (Exposition Universelle, Փարիզ, 1867]]).
- Հռոմի շրջակայքի 18 պատկեր (Փարիզի ցուցահանդես, 1867).
- Կամպանիացի բանդիտներ.
- Շրջված սայլը.
- Վերադարձ արջաորսից.
- Ջորեվարների հանգիստը.
- Իտալական բնապատկեր և այլ գործեր (Մյունխենի Նոր Պինակոտեկում).
- Տիրոլյան տոնավաճառ (Բեռլինի պատկերասրահում).
- Վալետրիի մերձակայքի բնապատկեր (Բեռլինի պատկերասրահում).
2010 թվականի հուլիսին ԱՄՆ-ը Բյուրկելի երեք աշխատանք վերադարձրել է նկարչի ծննդավայրի՝ գերմանական Պիրմազենս քաղաքի թանգարանին։
Ընտրված նկարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Բնանկար՝ ձիասայլերով -
Ցուլն ու նկարիչը, ներկայումս գտնվում է Պիրմազենս քաղաքի Բյուրկելյան պատկերասրահում. -
Մուրացկանների գրոհը իտալական փոստակայանի վրա -
Ֆերմա՝ Գարմիշի մերձակայքում
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Heinrich Bürkel (նիդերլ.)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (գերմ.) / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Deutsche Nationalbibliothek Record #118517147 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 5,0 5,1 Bryan 1886
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Heidi Caroline Ebertshäuser: Heinrich Bürkel – ein Maler aus Pirmasens. Bavaria Antiqua, Bayerische Vereinsbank, München, 1986
- Hans-Peter Bühler, Albrecht Krückl: Heinrich Bürkel – mit Werkverzeichnis der Gemälde. F. Bruckmann, München, 1989, ISBN 3-7654-2232-0
- Muriel Wipfler: Heinrich Bürkel (1802–1869). Repräsentative Edition seiner Korrespondenz und analytische Auswertung. In: Beiträge zur Kunstwissenschaft. Band 97. Scaneg, München 2018. ISBN 3-89235-097-3
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Бюркель, Генрих». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - Heinrich Bürkel(անգլ.)
- www.pirmasens.de: Dauerausstellung in Pirmasens über Heinrich Bürkel Արխիվացված 2019-08-26 Wayback Machine
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հայնրիխ Բյուրկել» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
