Հայկ Մարտիրոսյան (գեներալ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Հայկ Մարտիրոսյան (այլ կիրառումներ)
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Մարտիրոսյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Հայկ Մարտիրոսյան
դեկտեմբերի 22, 1903(1903-12-22)[1] - 1978
ԾննդավայրԲաքու, Ռուսական կայսրություն[1]
Մահվան վայրԵրևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Զորատեսակհետևազոր
Կոչումգեներալ-մայոր
Հրամանատարն էր76-րդ Հայկական լեռնահրաձգային դիվիզիա
Մարտեր/
պատերազմներ
Խասան լճի մարտեր[1] և Հայրենական մեծ պատերազմ[1]
ԿրթությունՄ. Վ. Ֆրունզեի անվան ռազմական ակադեմիա (1936)[1]
Պարգևներ
Լենինի շքանշան Կարմիր դրոշի շքանշան Կարմիր դրոշի շքանշան Կարմիր դրոշի շքանշան II աստիճանի Կուտուզովի շքանշան «Հայրենական պատերազմի» I աստիճանի շքանշան «Մարտական ծառայությունների» մեդալ «Մոսկվայի պաշտպանության համար» մեդալ «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ «Քյոնիսբերգ գրավելու համար» մեդալ «Վարշավայի ազատագրման համար» մեդալ «ԽՍՀՄ զինված ուժերի վետերան» մեդալ և «Բանվորագյուղացիական Կարմիր բանակի 20 տարի» հոբելյանական մեդալ

Հայկ Հովհաննեսի Մարտիրոսյան (դեկտեմբերի 22, 1903(1903-12-22)[1], Բաքու, Ռուսական կայսրություն[1] - 1978, Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), գեներալ-մայոր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է նավթագործ բանվորի ընտանիքում։ 1922 թվականից ընտանիքով տեղափոխվել է Երևան։ 1925 թվականին ավարտել է Անդրկովկասյան ռազմա-քաղաքական դպրոցը (Թիֆլիս), 1925-1930 թվականներին ծառայել հայկական հրաձգային դիվիզիայում որպես վաշտի հրամանատար և քաղղեկ։ 1932 թվականին Գլխավոր շտաբին կից հետախուզական միամյա դասընթացները վերջացնելուց հետո նշանակվել է հրաձգային դիվիզիայի շտաբի հետախուզության պետ։ 1933 թվականին ընդունվել և 1936 թվականին ավարտել է Մ․ Վ․ Ֆրունզեի անվան ռազմական ակադեմիան։ 1938 թվականին մասնակցել է Խասան լճի մարտերին։ Մինչև 1941 թվականի հոկտեմբերը ծառայել է Հեռավորարևելյան ռազմական օկրուգում, որպես դիվիզիայի օպերատիվ բաժնի, շտաբի պետ, հրամանատարի տեղակալ, հրաձգային դիվիզիայի հրամանատար։ 1941 թվականի նոյեմբերից 239-րդ հրաձգային դիվիզիան Մարտիրոսյանի հրամանատարությամբ մասնակցել է Մոսկվայի, Կալուգայի, Տուլայի, Սմոլենսկի պաշտպանական, ապա հարձակողական (ազատագրել են մոտ 200 բնակավայր), 1942 թվականի հուլիս-հոկտեմբերին՝ Ռժևի հարձակողական մարտերին և ազատագրել ավելի քան 60 բնակավայր։

Հայկ Մարտիրոսյանին նվիրված հուշատախտակ Երևանում

1944 թվականին Գլխավոր շտաբի ռազմական ակադեմիայի բարձրագույն դասընթացներն ավարտելուց հետո նշանակվել է 43-րդ բանակի հրամանատարի տեղակալ, որոշ ժամանակ եղել է այդ բանակի 90-րդ հրաձգային կորպուսի հրամանատար։ Այնուհետև մասնակցել է Խորհրդային Մերձբալթիկայի, Արևելյան Պրուսիայի, Քյոնիգսբերգի ազատագրման մարտերին և թշնամու Դանցիգ-Գդինյա խմբավորման ջախջախմանը։ ԽՄԿԿ անդամ 1926 թվականից։

1946-1951 թվականներին Մարտիրոսյանը եղել է հայկական Թամանյան հրաձգային դիվիզիայի հրամանատար։ 1954 թվականին զորացրվել է։ Պատերազմի վետերանների խորհրդային կոմիտեի Երևանի բաժանմունքի և «Գիտելիք» ընկերության գիտամեթոդական խորհրդի նախագահն է։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Լենինի շքանշան
  • Կարմիր դրոշի 3 շքանշան
  • Հայրենական պատերազմի 1-ին աստիճանի շքանշան
  • Կուտուգովի 2-րդ աստիճանի շքանշան

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.)Երևան: 1981. — հատոր 7. — էջ 348—349.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 348