Կոնեկտիկուտ (գետ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կոնեկտիկուտ
Բնութագիր
Երկարություն660 կմ
Ավազանի մակերես29 137 կմ²
Ջրի ծախս521 մ³/վ
Գետաբերանի տեղակայումԼոնգ Այլենդ (նեղուց)[1]
Կոորդինատներ
Տեղակայում
Հոսող հոսքերChicopee River?, White River?, Millers River?, Farmington River?, Ottauquechee River?, Westfield River?, Ammonoosuc River?, Ashuelot River?, Black River?, Deerfield River?, Falls River?, Rivière Hall?, Passumpsic River?, Waits River?, West River?, Manhan River?, Nulhegan River?, Upper Ammonoosuc River? և Mohawk River?
Երկիր Նյու Հեմփշիր
ԵրկրամասԿոնեկտիկուտ[2][3][1], Մասաչուսեթս[2][1], Վերմոնտ[2][1] և Նյու Հեմփշիր[2][1]
ՋրահավաքConnecticut River basin?

Կոնեկտիկուտ (անգլերեն՝ Connecticut River), Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Նոր Անգլիա տարածաշրջանի ամենաերկար գետը։ Ունի մոտավորապես 660 կիլոմետր (406 մղոն) երկարություն։ Սկիզբ է առնում Կանադայի հետ ԱՄՆ-ի ունեցած պետական սահմանի մերձակայքում և հոսելով դեպի հարավ ու անցնելով ամերիկյան չորս նահանգներով՝ թափվում է Ատլանտյան օվկիանոսի Լոնգ Այլենդ նեղուցը[4]։ Գետի ջրահավաք ավազանն ընդգրկում է ամերիկյան հինգ նահանգ և կանադական մեկ պրովինցիա (Քվեբեկի պրովինցիան)՝ ընդհանուր առմամբ 29,1 հազար քառակուսի կիլոմետր (շուրջ 1.1260 քառակուսի մղոն) տարածք[5]։ Կոնեկտիկուտն ունի 148 վտակ, որոնցից 38-ը համարվում են խոշոր գետեր[6]։ Գետը յուրաքանչյուր վայրկյան Լոնգ Այլենդ նեղուց է լցնում մոտավորապես 19.600 խորանարդ մետր ջուր՝ այդպիսով ապահովելով այդ նեղուցի քաղցրահամ ջրի շուրջ 70%-ը[6][7]։

Կոնեկտիկուտի գետահովիտը բարենպաստ պայմաններ է ընձեռում գյուղատնտեսությամբ զբաղվելու և այն զարգացնելու համար։ Միաժամանակ՝ այստեղ կազմավորվել են քաղաքային մի շարք ագլոմերացիաներ (մասաչուսեթսյան Սփրինգֆիլդի և Կոնեկտիկուտ նահանգի վարչական կենտրոն Հարթֆորդի ագլոմերացիաները), որոնցում ընդհանուր առմամբ ապրում է մոտավորապես երկու միլիոն մարդ։

Անվանումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Connecticut անվանումը աղավաղված ձևույթն է մոհիկանյան quinetucket բառի, որը նշանակում է «երկար, մակընթացվող գետից այն կողմ»[8]։ Բառն անգլերենին է անցել 1600-ական թվականների սկզբներին՝ անվանակոչելու համար գետը, որը մինչ այդ կրում էր The Great River («Մեծ գետ») անվանումը։ Այն կրել է նաև այլ անվանումներ. Fresh River (Թարմ գետ), Verse River (վերջինս հոլանդացիների տված անվանումն էր)[9]։

Վաղ շրջանում եվրոպացի հետազոտողների, հիմնականում՝ ֆրանսիացիների, կողմից գետին տրված անվանաձևերից է նաև Cannitticutt-ը[10][11]։

Նկարիչ՝ Ալվան Ֆիշեր
Նկարիչ՝ Ուիլյամ Հավել

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Bacon, Edwin M. (1906). The Connecticut River and the Valley of the Connecticut: Three Hundred and Fifty Miles from Mountain to Sea. New York: G.P. Putnam's Sons. F12.C7 B2.
  • Braden, Al (2009). The Connecticut River: A Photographic Journey into the Heart of New England. Middletown CT: Wesleyan University Press. ISBN 978-0-8195-6895-3.
  • Delany, Edmund Thomas (1983). The Connecticut River: New England's Historic Waterway. The Globe Pequot Press. ISBN 978-0-87106-980-1.
  • Hard, Walter R. (1947). The Connecticut (Rivers of America). New York, Toronto: Rinehart & Company, Inc. ISBN 0-932691-27-7.
  • Roth, Randolph A. (2003). The Democratic Dilemma: Religion, Reform, and the Social Order in the Connecticut River Valley of Vermont, 1791–1850. Cambridge Mass.: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-31773-3.
  • Wardner, Henry Steele (1927). The Birthplace of Vermont: A history of Windsor to 1781. New York: Scribner's. ASIN B00086X8BY. LCCN 27014536.

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Կոնեկտիկուտի առաջին լճի շրջական
    Կոնեկտիկուտի առաջին լճի շրջական
  • Քոլբրուքի շրջական (Նյու Հեմփշիր նահանգ)
    Քոլբրուքի շրջական (Նյու Հեմփշիր նահանգ)
  • Գետաբերանը
    Գետաբերանը
  • Տեսարան Ֆաունդրս Բրիջ կամրջի մոտից
    Տեսարան Ֆաունդրս Բրիջ կամրջի մոտից
  • Մշուշված գետը Վինձորի ու Հարավային Վինձորի միջակայքում
    Մշուշված գետը Վինձորի ու Հարավային Վինձորի միջակայքում

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Gazetteer
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Sustainable Rivers: Sites: Connecticut River — USACE.
  3. ↑ Ramsar Sites Information Service
  4. ↑ Linda Brughelli (2014 թ․ հոկտեմբերի 28). «Essex - Connecticut». BBC Local: Essex. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  5. ↑ Connecticut River Watershed Facts
  6. ↑ 6,0 6,1 «Watershed Facts». Connecticut River Watershed Council. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  7. ↑ «Event: Source To Sea Cleanup To Benefit 410 Miles of Connecticut River — Courant.com – CT Environmental Headlines». Environmentalheadlines.com. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 19-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 25-ին.
  8. ↑ «Connecticut State Name Origin». Statesymbolsusa.org. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 5-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 25-ին.
  9. ↑ Alberta Eiseman (1998 թ․ օգոստոսի 30). «THEATER; The Industrialization of the Great River, New England's Longest». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  10. ↑ https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b53089800t/f1.item
  11. ↑ https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b5905631t/f1.item

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կոնեկտիկուտ (գետ)» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կոնեկտիկուտ_(գետ)&oldid=9769568» էջից