Կոմանդո (ֆիլմ, 1985)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կոմանդո
անգլ.՝ Commando
Երկիր ԱՄՆ
Ժանրմարտաֆիլմ, թրիլեր և ռազմական ֆիլմ
Թեմաահաբեկչություն
Թվական1985 և հունվարի 23, 1986[1]
Լեզուանգլերեն
ՌեժիսորMark L. Lester?
ՊրոդյուսերՋոել Սիլվեր
Սցենարի հեղինակՍթիվեն Է․ դե Սոուզա և Ջեֆ Լոեբ
ԴերակատարներԱռնոլդ Շվարցենեգեր, Rae Dawn Chong?, Դեն Հեդայա, Vernon Wells?, Դևիդ Պատրիկ Քելլի, Ալիսա Միլանո, Բիլ Դյուկ, Բիլ Փեքսթոն, Բրենսքոմբ Ռիչմոնդ, Chelsea Field?, George Fisher?, Ջեյմս Օլսոն և Michael Adams?
ՕպերատորՄեթյու Ֆ. Լեոնետի
ԵրաժշտությունՋեյմս Հորներ
ՄոնտաժԳլեն Ֆար
Պատմվածքի վայրԿալիֆոռնիա և Լոս Անջելես
Նկարահանման վայրԼոնգ Բիչ և Կալիֆոռնիա
ԿինոընկերությունԱրծաթե նկարներ
Տևողություն90 րոպե
Բյուջե10 000 000 $
Շահույթ57 491 000 $

«Կոմանդո»[2] (անգլ.՝ Commando), 1985 թվականի ամերիկյան ֆիլմ, որի ռեժիսորն է Մարկ Լեսթերը, գլխավոր դերում՝ Առնոլդ Շվարցենեգերը, 1980-ական թվականների դասական մարտաֆիլմ։ Պրեմիերան կայացել է 1985 թվականի հոկտեմբերի 4-ին[3]։ Ֆիլմի նկարահանումները սկսվել են 1985 թվականի ապրիլի 22-ին Կալիֆորնիայում և տևել 45 օր։ Ֆիլմի նկարահանումները սկսվել են 1985 թվականի ապրիլի 22-ին Կալիֆորնիայում և տևել 45 օր։

Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գլխավոր հերոս պաշտոնաթող գնդապետ Ջոն Մեթրիքսը ապրում է լեռներում գտնվող մեկուսի տանը՝ դեռահաս դստեր՝ Ջենիի հետ։ Նրա նախկին հրամանատարը՝ գեներալ Ֆրանկլին Քերբին, ժամանում է նրան և հայտնում, որ ինչ-որ մեկը մեկ առ մեկ սպանում է Մետրիքսի նախկին ենթականերին։ Գեներալը ենթադրում է, որ շուտով մարդասպանները կհասնեն հենց Մետրիքսին, և երկու զինվորներին թողնում է իր տունը հսկելու։

Ինչպես պարզվում է ավելի ուշ, նախկին հատուկջոկատայիններին սպանել են հենց նրա համար, որ անհանգստացած Քերբին չարագործներին դուրս բերի Մետրիքսի որջ։ Գեներալի մեկնումից գրեթե անմիջապես հետո մի խումբ զինյալներ ոչնչացնում են զինվորներին և առևանգում Ջենիին։ Մեթրիքսը սպանում է ավազակների խորհրդարանականը և իրեն հետապնդում, բայց ինքը գերի է ընկնում։ Արթնանալով ավազակախմբի որջում՝ նա տեսնում է իր հին թշնամուն՝ իր կողմից տապալված դաժան դիկտատոր Արիուսին, որը երազում է վերականգնել իշխանությունը լատինաամերիկյան հորինված Երկիր Վալվերդեի վրա։ Արիուսին օգնում է Մետրիքսի նախկին ծառայակիցը՝ Բենեթը, ով դավաճանել է իր բոլոր ընկերներին։ Ավելի վաղ, Մեթրիքսը Բենեթին հեռացրել էր իր խմբից՝ սպանության անմոտիվ փափագի համար։

Ավազակները գնդապետին հրամայում են թռչել Վալվերդե և վերացնել երկրի ներկայիս նախագահին, որը քաջատեղյակ է Մեթրիքսին և լիովին վստահում է նրան՝ ճանապարհ բացելով արիուսի գլխավորած ռազմական հեղաշրջման համար։ Եթե Մեթրիքսը չկարողանա կատարել առաջադրանքը, նրա դուստրը կսպանվի։

Վալվերդե մեկնող կանոնավոր չվերթի վայրէջքից անմիջապես հետո Մեթրիքսը վերացնում է իրեն կցված գրոմիլան և գաղտնի թողնում արդեն թռչող ինքնաթիռը՝ ցատկելով ճահճի մեջ։ Թռիչքը կշարունակվի 11 ժամ, միայն այդ ժամանակն ունի հայրը, որպեսզի գտնի և փրկի Ջենիին։

Փաստորեն, բռնի ուժով ստիպելով սևամորթ բորտուղեկցորդուհի Սինդիին, ով օդանավակայանում դուր եկավ Արիուսի ավազակներից մեկին, օգնել նրան, Մեթրիքսը հետևում է իրեն ճանապարհած ավազակներին՝ Սալիին և Քուքին, ինչպես նաև պարզում է կղզու գտնվելու վայրը, որտեղ գտնվում է Արիուսի ռազմաբազան և որտեղ, ըստ երևույթին, տարել են նրա դստերը։ Մեթրիքսը, Սինդիի ակտիվ օգնությամբ (այժմ կամավոր, քանի որ նա հնարավորություն ուներ համոզվելու, որ նա «լավ տղա է»), թալանում է զենքի խանութը և զինվում, հեռանում ոստիկանությունից, ջարդում Արիուսի առափնյա բազան և դավադիրներից գողացված հիդրոպլանի վրա, որը Սինդին, Բարեբախտաբար, մի փոքր գիտի, թե ինչպես թռչել, շարժվում է դեպի կղզի։ Միևնույն ժամանակ, Վալվերդում, Ամերիկայից թռիչք հանդիպող ավազակները հայտնաբերում են գանգստերի դիակը, Մետրիքսի բացակայությունը նավի վրա և շտապում զեկուցել Արիուսին։ Նա հրաման է տալիս աղջկան վերացնելու համար, բայց Ջենին հասցնում է անցք բացել միջնորմում և թաքնվել նկուղում գտնվող անողոք Բենեթից։

Ծանրաբեռնված փչովի նավակի վրա մի լողավարտիքով Մեթրիքսը վայրէջք է կատարում կղզու վրա։ Փոխվելով և զինվելով զենքի խանութում եղած ամեն ինչով՝ նա վերածվում է քայլող մարտական մեքենայի, պայթեցնում զորանոցները և միայնակ հարձակվում ապստամբների բազայի վրա։ Օգտագործելով ձեռքի տակ եղած ամեն ինչ՝ խոշոր տրամաչափի գնդացիրից մինչև պարտեզի տեխնիկա, Մեթրիքսը մեթոդաբար գործ է ունենում Արիուսի պահակախմբի տասնյակ, եթե ոչ հարյուրավոր զինվորների հետ, ներխուժում է բռնապետի տուն և փոխհրաձգության ժամանակ վերացնում նրան։ Հետո նա վազում է նկուղ՝ Ջենիի կանչին։ Այնտեղ տեղի է ունենում Մեթրիքսի և Բենեթի եզրափակիչ մենամարտը, որից Մեթրիքսը մեծ դժվարությամբ հաղթող է դուրս գալիս։

Վերջին տեսարանում ԱՄՆ հատուկ նշանակության ուժերը՝ գեներալ Քերբիի գլխավորությամբ, վայրէջք են կատարում մի կղզում, որտեղ այս պահին պաշտոնաթող գնդապետի գործունեության արդյունքում ողջ են մնացել ընդամենը երեք մարդ՝ ինքը՝ Մեթրիքսը, նրա դուստրը և Սինդին։ Գեներալը խնդրում է Մեթրիքսին վերադառնալ բանակ և նորից հատուկ ջոկատ հավաքել, բայց նա պատասխանում է, որ դա իր վերջին պատերազմն էր։ Մեթրիքսը, Սինդին և Ջենին նստում են Հիդրոպլան և հեռանում։

Վերջին տիտրերի ֆոնին հնչում է The Power Station խմբի «We Fight for Love» երգը։

Կինոգործիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ռեժիսոր՝ Մարկ Լեսթեր
  • Պրոդյուսեր՝ Ջոել Սիլվեր
  • Սցենարիստներ՝ Սթիվեն է. դե Սոուզա, Ժոզեֆ Լոուբ III, Մեթյու Ուայսմեն
  • Օպերատոր՝ Մեթյու Լեոնետի
  • Կոմպոզիտոր՝ Ջեյմս Հորներ
  • Կոմպոզիտոր՝ Մոնտաժ՝ Գլեն Ֆար, Մարկ Գոլդբլաթ, Ջոն Լինքամս Հորներ

Դերերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Առնոլդ Շվարցենեգեր՝ գնդապետ Ջոն Մետրիքս
  • Ալիսա Միլանո՝ Ջեննի Մեթրիքս
  • Ռեյ Դոն Չոնգ՝ Սինդի
  • Ջեյմս Օլսոն՝ Գեներալ Ֆրանկլին Քիրբի
  • Դեն Հեդայա՝ Արիուս
  • Դեյվիդ Պատրիկ՝ Քելլի Սալի
  • Բիլ Դյուկ՝ Կուկ
  • Վերնոն Ուելս՝ Բենեթ
  • Բիլ Փաքսթոն՝ առափնյա պահպանության ռադարի օպերատոր

Ստեղծում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Կոմանդոն» դարձավ առաջին ֆիլմը, որը Ջոել Սիլվերը արտադրեց 20th Century Fox ստուդիայի աջակցությամբ։ Սցենարիստ Սթիվեն դե Սոուզան պատմել է, որ ֆիլմի սցենարը ոգեշնչվել է «Որոնողները» վեսթերնից և «Տոկիոյի Ջո» նուարից[4]։

Չկայացած շարունակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դե Սոուզան և Ֆրենկ Դարաբոնտը գրել են շարունակության սցենարը, որը հիմնված է Ռոդերիկ Թորփի «Ոչինչ հավերժ չէ» գրքի վրա (որն իր հերթին իր իսկ «Դետեկտիվ» վեպի շարունակությունն էր, որի հիման վրա նկարահանվել է Ֆրենկ Սինատրայի և Լի Ռեմիքի համանուն ֆիլմը)։ Նրա նախորդ շարունակությունը (Conan Destroyer) վատ ընդունվեց քննադատների կողմից և չհավաքեց սպասվող տոմսարկղը ամերիկյան կինովարձույթում։ Այնուամենայնիվ, Շվարցենեգերը չէր ցանկանում, որ ֆիլմը ցուցադրվի։ Այն ժամանակ սցենարը վերամշակվեց որպես նոր գլխավոր հերոս, որին հետագայում մարմնավորեց Բրյուս Ուիլիսը, ֆիլմը կոչվեց «Պինդ ընկույզ» (անգլ.՝ «Die Hard»)։

Ռիմեյքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆիլմն ունի առնվազն երկուսը։

1988 թվականին Հնդկաստանում թողարկվեց համանուն ֆիլմը (ԽՍՀՄ վերջին տարիների վարձույթում այն կոչվում էր «Կոմանդոս»), որի գլխավոր դերում Միթհուն Չակրաբորտին էր։ Ֆիլմը ոչ մի կապ չուներ «Կոմանդո» սյուժեի հետ[5], բայց օգտագործում էր հայտնի վերնագիրը։

2008 թվականին թողարկվեց Ռուսական ռիմեյքը, որը կոչվում էր «Դ օր», որը բավականին ճշգրիտ պատմում էր Ֆիլմի սյուժեն։ Գլխավոր դերում նկարահանվել է Միխայիլ Պորեչենկովը։

2013 թվականին Հնդկաստանում նոր ֆիլմ է թողարկվել։ Նա պահպանել է և օրիգինալ անվանումը, և օրիգինալ ֆիլմի սյուժեի հիմնական առանձնահատկությունները։ Գլխավոր դերում նկարահանվել է Վիդյութը։

Թողարկում տեսանյութում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՄՆ-ում 1986 թվականին Ֆիլմը թողարկվել է CBS/FOX Video» ընկերության կողմից Hi-Fi ստերեո ձայնով VHS տեսաերիզներով, իսկ 1990-ական թվականների սկզբին թողարկվել է Laserdisc-ով։ 1980-ական թվականներին ԽՍՀՄ-ում և 1990-ական թվականներին Ռուսաստանում ֆիլմը տարածվեց անօրինական («ծովահեն») տեսաերիզների վրա և շատ տարածված դարձավ տեսասրահներում և տեսավարձույթում՝ Վասիլի Գորչակովի, Անդրեյ Գավրիլովի, Յուրի Տոլբինի և այլոց թարգմանություններում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. http://www.zelluloid.de/filme/index.php3?id=3215
  2. «Commando». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ մարտի 6-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 10-ին.
  3. «TV listings: Here are the feature and TV films airing the week of July 14 - 20, 2019» (անգլերեն). Los Angeles Times. 2012 թ․ հուլիսի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 13-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 31-ին.
  4. Lichtenfeld, 2004, էջ 81
  5. «Фильм Коммандос / Commando (1988) - вся информация о фильме» (ռուսերեն). www.kinonews.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 21-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 21-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]