Կարոյ Կոշ

Կարոյ Կոշ; հունգ.՝ Kós Károly
Ծնվել է	դեկտեմբերի 16, 1883
Ծննդավայր	Տիմիշոարա, Ավստրո-Հունգարիա
Մահացել է	օգոստոսի 24, 1977 (93 տարեկան)
Մահվան վայր	Կլուժ-Նապոկա, Ռումինիա
Գերեզման	Hazsongard cemetery
Քաղաքացիություն	Հունգարիա և Ռումինիա
Կրթություն	Բուդապեշտի տեխնոլոգիայի և տնտեսագիտության համալսարան
Մասնագիտություն	ճարտարապետ, լրագրող և քաղաքական գործիչ
Զբաղեցրած պաշտոններ	Րումինիայի Պարգամավորների պալատի անդամ
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Միկլոշ Իբլի անվան մրցանակ
Անդամություն	Barabás Miklós Céh?
Երեխաներ	Zsófia Koós?, Balázs Kós?, András Kós? և Károly Kós?
	Károly Kós Վիքիպահեստում

Կարոյ Կոշ (венг. Kós Károly, դեկտեմբերի 16, 1883(1883-12-16)^[1]^[2]^[3], Տիմիշոարա, Ավստրո-Հունգարիա - օգոստոսի 24, 1977(1977-08-24)^[1]^[2]^[3], Կլուժ-Նապոկա, Ռումինիա), Տրանսիլվանիայի հունգարացի ճարտարապետ, գրող, պատկերազարդող, ազգագրագետ և քաղաքական գործիչ^[4]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1909 թվականին, Կոշի նախագծի համաձայն, Զեբեգեն գյուղում կառուցվել է եկեղեցի և Օբուդայում` ծխական շենքը, իսկ 1910 թվականին` Բուդապեշտի կենդանաբանական այգին։ 1910 թվականից հետո նա Կոլոսվարի եկեղեցու և Սֆինտու Գեորգեի հիվանդանոցի նախագծերի հեղինակ է։ Այդ ժամանակ վիեննական սեցեսսիոնիզմի և մոդեռնի ազդեցությունը։

Wekerletelep շրջանը Բուդապեշտում

1914 թվականին, Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկզբին, Կոշը տեղափոխվել է Ալմաշ։ 1917-1918 թվականներին ովորել է Ստամբուլում, 1918 թվականին հրավիրվել է Բուդապեշտի կիրառական արվեստի քոլեջում դասավանդելու, սակայն հրաժարվել է, քանի որ ցանկանում էր վերադառնալ Տրանսիլվանիա^[5]։

Հետագայում սկսել է քաղաքական կարիերա, ընդունելով Ռումինիայի Թագավորության վարչակազմը։ 1921 թվականի Տրանսիլվանիայի ժողովրդական կուսակցության և հետագայում Ռումինիայի Մադյարի կուսակցության հիմնադիրներից մեկն է եղել։ Նա նաև եղել է Vasárnap կուսակցական թերթի խմբագիրը^[6]։

1924-ին նա մի քանի ընկերների հետ հիմնադրել է Erdélyi Szépmíves Céh հրատարակչական տունը։ 1931 թվականից աշխատել է որպես Erdélyi Helikon -ի խմբագիր և Միկլոշ Բարաբաշի գիլդիայի ղեկավար^[6]։

1944 թվականին նրա տունը կողոպտվեց, և Կոշը տեղափոխվեց իր ընտանիքի մոտ՝ Կլուժ։ Այնտեղ աշխատել է Տրանսիլվանիայի տնտեսական միության տնօրեն։ Որպես քաղաքական գործիչ, նա եղել է Հունգարիայի ժողովրդական միության նախագահ (Ռումինիայի ձախ հունգարական կուսակցություն), այնուհետև՝ Ռումինիայի պատգամավորների պալատի անդամ (1946-1948)։

Մինչ 1953 թվականին աշխատել է Կլուժի գյուղատնտեսական քոլեջում, որպես դեկան՝ 1945 թվականին։ 1948-1949 թվականներին Նա նաև թղթակից էր Világosság ամսագրում։ Կարոյ Կոշը մահացել է 1977 թվականին Կլուժում։

Կոշի ճարտարապետական նախագծեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1908—1910 թվականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բարեփոխվել է ծխական շենք, Օբուդա
Կաթոլիկ եկեղեցի, Զեբեգեն
Կենդանաբանական այգի, Բուդապեշտ
Կոշի տուն, Ստանա

1910—1913 թվականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վարոսմայոր փողոց, Բուդապեշտ
Район Wekerletelep, Բուդապեշտ
Սեկեյի ազգային թանգարան, Սֆինտու-Գեորգե

1930—1950 թվականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կոշի տուն, Միշկոլց
Ցուցադրությունների սրահ, Կլուժ-Նապոկա
Մաթիաս թագավորի տան վերականգնում, Կլուժ-Նապոկա
Կաթնային սրահ, Վիժու

Վեպեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Varjú nemzetség (1925)
A Gálok (1930)
Országépítő (1934)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 RKDartists (նիդերլ.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Kós [Kosch, Károly] // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — ISBN 978-1-884446-05-4 — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T047701
↑ «Культура Венгрии»։ www.hungary-nn.ru։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-04-23-ին։ Վերցված է 2018-04-23
↑ Biographical note to «Glasul care strigă»
↑ ^6,0 ^6,1 Salat, introductory study to Maghiarii din România…

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Дом Коша в Состоянии

[_4055bf8d9e814a13-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_8da0931336a4d93c-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 RKDartists (նիդերլ.)

[_a1b25f1b82e13b8a-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Kós [Kosch, Károly] // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — ISBN 978-1-884446-05-4 — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T047701

[4] «Культура Венгрии»։ www.hungary-nn.ru։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-04-23-ին։ Վերցված է 2018-04-23

[5] Biographical note to «Glasul care strigă»

[:0-6] 6,0 ^6,1 Salat, introductory study to Maghiarii din România…

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]