Խորվաթիան և եվրոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Խորվաթիան եվրոն որպես արժույթ ընդունել է 2023 թվականի հունվարի 1-ին՝ դառնալով եվրոգոտու 20-րդ անդամ երկիրը։ Փոխակերպման ֆիքսված փոխարժեքը սահմանվել է 1€ = 7,5345 կն.[1]։

Խորվաթիայի նախորդ արժույթը՝ կունան, օգտագործում էր եվրոն (իսկ մինչ այդ եվրոյի հիմնական նախորդներից մեկը՝ գերմանական մարկը) որպես իր հիմնական հենանիշ 1994 թվականից ի վեր, և Խորվաթիայի ազգային բանկի վաղեմի քաղաքականությունն էր պահպանել Կունայի փոխարժեքը եվրոյի փոխարժեքը համեմատաբար կայուն միջակայքում[2]։

Խորվաթիայի՝ Եվրամիության (ԵՄ) անդամակցությունը պարտավորեցրել է նրան ներմուծել եվրոն եվրոյի կոնվերգենցիայի չափանիշները կատարելուց հետո[3]։ Նախքան Խորվաթիայի ԵՄ մտնելը 2013 թվականի հուլիսի 1-ին, Խորվաթիայի Ազգային բանկի կառավարիչ Բորիս Վույչիչը հայտարարել էր, որ կցանկանար, որ անդամակցությունից հետո հնարավորինս շուտ կունան փոխարինվեր եվրոյով[4]։ Սա պետք է լիներ առնվազն երկու տարի անց այն բանից հետո, երբ Խորվաթիան միացավ Եվրոպական փոխարժեքի մեխանիզմին (ERM II), ի հավելումն այլ չափանիշների։ Խորվաթիան միացել է ERM II-ին 2020 թվականի հուլիսի 10-ին[5]։ Վարչապետ Անդրեյ Պլենկովիչը 2020 թվականի նոյեմբերին հայտարարել է, որ Խորվաթիան մտադիր է ընդունել եվրոն 2023 թվականի հունվարի 1-ին, իսկ 2020 թվականի դեկտեմբերին Խորվաթիայի կառավարությունն ընդունել է եվրոյի ընդունման գործողությունների ծրագիր[6][7]։

Խորվաթիայում շատ փոքր բիզնեսներ եվրոյով պարտքեր են ունեցել մինչև ԵՄ անդամակցությունը[8]։ Խորվաթներն արդեն օգտագործում էին եվրոն խնայողությունների մեծ մասի և շատ ոչ պաշտոնական գործարքների համար։ Անշարժ գույքի, ավտոմեքենաների և կացարանների գները հիմնականում գնանշվել են եվրոյով։

2022 թվականի հուլիսի 18-ին Խորվաթիայի դրամահատարանը սկսել է արտադրել եվրո մետաղադրամներ խորվաթական ազգային մոտիվներով[9][10][11]։

Կոնվերգենցիայի կարգավիճակը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2014 թվականի մայիսին կոնվերգենցիայի չափանիշներով իր առաջին գնահատման ժամանակ երկիրը բավարարել է գնաճի և տոկոսադրույքի չափանիշները, սակայն չի բավարարել պետական ֆինանսների, ERM անդամակցության և օրենսդրության համապատասխանության չափանիշները[12]։ 2016 թվականի հունիսին, 2018 թվականի մայիսին և 2020 թվականի հունիսին հրապարակված հետագա մերձեցման զեկույցները եկել են նույն եզրակացություններին։

2022 թվականի հունիսին հրապարակված զեկույցում ասվում է, որ Խորվաթիան կատարել է եվրոն ընդունելու բոլոր չափանիշները[13]։

Նախապատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ես միշտ մեջբերում եմ Բոբ Դիլանի «Երբ ոչինչ չունես, կորցնելու ոչինչ չունես» երգը։ Եթե չունեք անկախ դրամավարկային քաղաքականություն, ի՞նչ եք կորցնելու՝ մտնելով արժութային միություն,–Խորվաթիայի Ազգային բանկի կառավարիչ Բորիս Վույչիչը նմանություն է անում Խորվաթիայի՝ եվրոյի վրա կենտրոնացած երկարաժամկետ դրամավարկային քաղաքականության մասին[14]:

Խորվաթիայի ԵՄ անդամակցությունը պարտավորեցրել է նրան միանալ եվրագոտուն, երբ այն կատարի եվրոյի կոնվերգենցիայի չափանիշները։ Նախքան Խորվաթիայի ԵՄ մտնելը 2013 թվականի հուլիսի 1-ին Խորվաթիայի Ազգային բանկի կառավարիչ Բորիս Վույչիչը հայտարարել էր, որ կցանկանար, որ անդամակցությունից հետո հնարավորինս շուտ կունան փոխարինվեր եվրոյով[4]։ Սա պետք է լիներ առնվազն երկու տարի այն բանից հետո, երբ Խորվաթիան միացավ ERM II-ին (ի լրումն այն, որ այն համապատասխանի այլ չափանիշներին ևս)։

Խորվաթիայի Ազգային բանկը ակնկալում էր եվրոյի ընդունումը ԵՄ մտնելուց հետո երկու-երեք տարվա ընթացքում[15][16]։ Այնուամենայնիվ, Եվրագոտու ֆինանսական ճգնաժամերին ԵՄ արձագանքը հետաձգել է Խորվաթիայի կողմից եվրոյի ընդունումը[17]։ Երկրի սեփական կծկվող տնտեսությունը նույնպես մարտահրավեր է նետել կոնվերգենցիայի չափանիշներին համապատասխանելու համար[18]։ Եվրոյի ընդունման ցանկությունից մեկ ամիս առաջ նահանգապետ Վույչիչը հայտարարել է, որ «...մենք մտքում չունենք ամսաթիվ (միասնական արժույթին միանալու) այս պահին»[4]:Եվրոպական կենտրոնական բանկը (ԵԿԲ) ակնկալում էր, որ Խորվաթիան կհաստատվի ERM II անդամակցության համար ամենաուշը 2016 թվականին, իսկ եվրոյի ընդունումը 2019 թվականին[19][20]։

2015 թվականի ապրիլին նախագահ Կոլինդա Գրաբար-Կիտարովիչը Bloomberg-ին տված հարցազրույցում հայտարարել է, որ ինքը «վստահ է, որ Խորվաթիան կներդնի եվրոն մինչև 2020 թվականը», թեև այն ժամանակվա վարչապետ Զորան Միլանովիչը հրաժարվել է եվրոյի ընդունման նման ժամանակացույցից[21]։

2017 թվականի նոյեմբերին վարչապետ Անդրեյ Պլենկովիչն ասել է, որ Խորվաթիան նպատակ ունի միանալ ERM -ին մինչև 2020 թվականը և սկզբնական շրջանում եվրոն ներմուծել մինչև 2025 թվականը[22]։ Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ժան Կլոդ Յունկերը 2019 թվականի հունիսին հայտարարել է, որ «Խորվաթիան պատրաստ է միանալ ERM II-ին»[23]։

ERM II մեխանիզմին միանալու մտադրության մասին նամակ է ուղարկվել ԵԿԲ 2019 թվականի հուլիսի 5-ին, որը ստորագրել են ֆինանսների նախարար Զդրավկո Մարիչը և Խորվաթիայի Ազգային բանկի կառավարիչ Բորիս Վույչիչը[24][25]։ Նամակը նշանավորել է առաջին պաշտոնական քայլը դեպի եվրոյի ընդունումը։ Խորվաթիան պարտավորվել է միանալ Եվրոպական միության բանկային միությանը` որպես ERM II-ին միանալու իր ջանքերի մաս։ 2019 թվականի նոյեմբերի 23-ին Եվրահանձնակատար Վալդիս Դոմբրովսկիսն ասել է, որ Խորվաթիան կարող է միանալ ERM II-ին 2020 թվականի երկրորդ կեսին[26]։

Խորվաթիան միացել է ERM II-ին 2020 թվականի հուլիսի 10-ին[27]։ Կունայի կենտրոնական փոխարժեքը սահմանվել է 1 եվրո = 7,53450 կունա[5]։ Եվրոյի ընդունման ամենավաղ թույլատրելի ամսաթիվը, որը պահանջում է ERM-ի երկու տարվա մասնակցություն, այն ժամանակ 2022 թվականի հուլիսի 10-ն էր։

Նպատակային ամսաթիվ՝ 2023 թվականի հունվարի 1[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խորվաթական եվրո մեկնարկային հանդերձանք

2020 թվականի նոյեմբերի 11-ին վարչապետ Անդրեյ Պլենկովիչը հայտարարել է, որ Խորվաթիան մտադիր է ընդունել եվրոն 2023 թվականի հունվարի 1-ին[28][29]։  

2021 թվականի հունիսին՝ անկախության 30-ամյակի կապակցությամբ, վարչապետ Պլենկովիչն ասել է, որ կառավարության հավակնությունն է եվրագոտուն միանալ նպատակային ամսաթվին[30]։ Սեպտեմբերին, ելույթ ունենալով Եվրոյի՝ Խորվաթիայի պաշտոնական արժույթի ներդրման ազգային խորհրդի 11-րդ նիստում, Պլենկովիչն ասել է, որ Խորվաթիան եվրոգոտուն միանալու համար Եվրահանձնաժողովի և Եվրոպական կենտրոնական բանկի լիակատար աջակցությունն ունի։ Նա վերահաստատել է իր վստահությունը, որ Խորվաթիան պատրաստ կլինի մտնել եվրոյի գոտի 2023 թվականի սկզբից[31]։ 2021 թվականի սեպտեմբերին, Սլովենիայում Եվրոխմբի հանդիպումից հետո, Խորվաթիան ստորագրել է պաշտոնական համաձայնագիր (Փոխըմբռնման հուշագիր) Եվրոպական հանձնաժողովի և եվագոտու անդամ երկրների հետ խորվաթական եվրոյի մետաղադրամների փաստացի հատման գործնական քայլերի վերաբերյալ[32]։ Դեկտեմբերի 7-ին Խորվաթիան և Եվրահանձնաժողովը ստորագրել են Գործընկերության համաձայնագիր՝ Խորվաթիայում կունայից եվրոյին անցնելու վերաբերյալ տեղեկատվական և հաղորդակցական արշավներ կազմակերպելու համար[33][34]։  

2021 թվականի նոյեմբերին խորվաթական աջակողմյան և եվրոսկեպտիկ «Հրվատսկի սուվերենիստի» կուսակցությունը չի կարողացել հավաքել անհրաժեշտ թվով ստորագրություններ՝ եվրոյի նախատեսվող ընդունումը արգելափակելու համար հանրաքվե ստիպելու համար[35]։

2021 թվականի դեկտեմբերի 10-ին Ֆինանսների նախարար Մարիչը հայտարարել է, որ Խորվաթիայում եվրո արժույթի ներդրման մասին օրինագիծը մշակման փուլում է և կարող է ուրվագծվել հունվարի կեսերին, իսկ վերջնական ընդունումը սպասվում է 2022 թվականի ապրիլին․

«2023 թվականի հունվարի 1-ից մենք մեկ գիշերվա ընթացքում կփոխենք եվրոյին, այնուհետև ևս երկու շաբաթ կունենանք շրջանառության մեջ գտնվող երկու արժույթների համար, և քաղաքացիները կկարողանան շարունակել վճարումները կունայով, բայց դրանից հետո վճարումները կլինեն եվրոյով։ Երկակի գները կպահպանվեն առնվազն մեկ տարի»[36]։

2021 թվականի դեկտեմբերի 14-ին վարչապետ Անդրեյ Պլենկովիչը հայտարարել է, որ ակնկալում է, որ ԵՄ-ից վերջնական որոշում կընդունի 2022 թվականին Խորվաթիայի՝ Շենգենյան և եվրոգոտիներին միանալու մասին[37]։

2022 թվականի հունվարին Խորվաթիայի վարչապետ Անդրեյ Պլենկովիչը հայտարարել է, որ սեպտեմբերի 5-ից երկրում գները կցուցադրվեն ինչպես կունասով, այնպես էլ եվրոյով, իսկ 2023 թվականին բոլորը կկարողանան անվճար փոխանակել կունա եվրոյով բանկերում, Խորվաթիայի փոստային բաժանմունքներում, ինչպես նաև ֆինանսական ծառայությունների և վճարային համակարգերի մասնաճյուղերում[38]։

2022 թվականի մայիսի 13-ին Խորվաթիայի խորհրդարանը կողմ է քվեարկել եվրոն որպես օրինական վճարման միջոց ներմուծելու առաջարկին[39][40]։  

2022 թվականի մայիսին Եվրահանձնաժողովն ավարտել է Խորվաթիայի առաջընթացի գնահատումը[41]։ Եվրոյի ընդունման պաշտոնական որոշումը կայացվում է ԵՄ ECOFIN խորհրդի կողմից և չէր կարող տեղի ունենալ մինչև 2022 թվականի հուլիսի 10-ը՝ մինչև Խորվաթիան ERM II-ին միանալու երկու տարին լրանալը[42][43]։  

2022 թվականի հունիսի 1-ին Հանձնաժողովն իր 2022 թվականի կոնվերգենցիայի զեկույցում գնահատել է, որ Խորվաթիան կատարել է եվրոյի գոտուն միանալու բոլոր չափանիշները և առաջարկել է Խորհրդին, որ Խորվաթիան եվրո ընդունի 2023 թվականի հունվարի 1-ին[13]։

2022 թվականի հունիսի 16-ին եվրոգոտու անդամ երկրները խորհուրդ են տվել Խորվաթիային դառնալ 20-րդ անդամը[44]։ Եվրախմբի նախագահ Պասխալ Դոնոեն ասել է.

Ես շատ ուրախ եմ հայտարարել, որ Եվրախումբն այսօր համաձայնեց, որ Խորվաթիան կատարում է եվրոն ընդունելու համար անհրաժեշտ բոլոր պայմանները։

2022 թվականի հունիսի 24-ին Եվրոպական խորհուրդը պաշտպանել է Հանձնաժողովի առաջարկը Խորվաթիային՝ եվրոն ընդունելու վերաբերյալ։ «Այն հավանություն է տալիս Հանձնաժողովի առաջարկին, որ Խորվաթիան եվրոն ընդունի 2023 թվականի հունվարի 1-ին և հրավիրում է ԵՄ ECOFIN խորհրդին՝ արագ ընդունելու Հանձնաժողովի համապատասխան առաջարկները», - ավելացրել է Խորհուրդը[45]։

2022 թվականի հուլիսի 5-ին Եվրախորհրդարանը 539 կողմ, 45 դեմ և 48 ձեռնպահ ձայների հարաբերակցությամբ հավանություն է տվել Խորվաթիայի մուտքին եվրագոտի։ Խորհրդարանը պաշտպանել է Զիգֆրիդ Մուրեշանի զեկույցը, որ Խորվաթիան կատարել է եվրոյի՝ 2023 թվականի հունվարի 1-ին ընդունման բոլոր չափանիշները[46]։

2022 թվականի հուլիսի 12-ին ԵՄ խորհուրդն ընդունել է վերջնական երեք իրավական ակտերը, որոնք անհրաժեշտ էին Խորվաթիայի համար եվրոն որպես օրինական վճարամիջոց ընդունելու համար։ Սահմանվել է ֆիքսված փոխարժեք՝ 1 € = 7,53450 կն.[47]։

Զագրեբյան տրամվայ՝ եվրոգոտու փոխակերպման խթանումով, որտեղ ասվում է «Եվրոն մեր փողն է 2023 թվականի հունվարի 1-ից» (խորվաթերեն՝ euro-naš novac od 1 siječnja 2023):

2022 թվականի հուլիսի 18-ին Խորվաթիայի դրամահատարունը սկսել է արտադրել եվրո մետաղադրամներ խորվաթական ազգային մոտիվներով[9][10][11]։  

2022 թվականի սեպտեմբերի 5-ից մինչև 2023 թվականի դեկտեմբերի 31-ը բոլոր գների ցուցադրումը երկակի արժույթով պարտադիր է՝ կանխելու գների անհիմն բարձրացումները։ Նոր արժույթին ծանոթանալու համար հանրությունը կարող է գնել եվրոյի մեկնարկային փաթեթներ ՝ սկսած 2022 թվականի դեկտեմբերի 1-ից։ Այս մետաղադրամները չպետք է օգտագործվեին մինչև 2023 թվականի հունվարի 1-ը[11][48]։  

Վճարումները կարող են կատարվել երկու արժույթներով 2023 թվականի հունվարի առաջին երկու շաբաթվա ընթացքում (փոփոխությունը տրվում է եվրոյով), իսկ հետո միայն եվրոյով։ Կունայի մետաղադրամները Խորվաթիայի Ազգային բանկը կարող է փոխանակել փոխանակումից հետո երեք տարի, մինչդեռ հնարավոր կլինի անժամկետ փոխանակել կունայի թղթադրամները[11][48][49]։

Խորվաթական եվրո դիզայն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թեև եվրոյի մետաղադրամի հակառակ կողմի պատկերները տարածված են բոլոր երկրների կողմից թողարկված մետաղադրամների համար, յուրաքանչյուր երկիր կարող է ընտրել նույնականացման նշանները եվրոյի համար, որը նա հատում է։

Խորվաթական եվրոյի մետաղադրամների ազգային նույնականացման նշաններն են՝ խորվաթական շախմատային տախտակը, Խորվաթիայի քարտեզը, նժույգը, Նիկոլա Տեսլան և գլագոլիտիկ գիրը, որոնք որոշվել են կառավարության կողմից 2021 թվականին[50][51]։ Նախագծերի համար Խորվաթիայի ազգային բանկի կողմից անցկացվել է մրցույթ, որն ավարտվել է 2022 թվականին՝ արժանանալով Սերբիայի որոշ բացասական արձագանքի և հետաձգվելով լիցենզավորման խնդրի պատճառով[52][53][54][55][56][57]։ Նախագծերի վերջնական փաթեթը հաստատվել է ԵՄ խորհրդի կողմից 2022 թվականի ապրիլին[58]։

Կունայից եվրո փոխելու արժեքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խորվաթիայի ֆինանսների նախարարությունը կունայից եվրոյին անցնելու արժեքը գնահատել է մոտ 2 միլիարդ կունա (մոտ 266 միլիոն եվրո)[59]։ Կառավարության վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ ծախսերի մեծ մասը կկազմի բանկային համակարգի կողմից փոխակերպման բիզնեսի կորուստը, ինչը ակնկալվում է, որ կհանգեցնի այլ բանկային վճարների աճին։ Սպառողների համար ընդհանուր գնի բարձրացման հնարավորություն կա՝ պարտապանների մեծ մասի համար արժույթի փոխարկման միաժամանակյա ընդհանուր ռիսկով[60]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «Croatia set to join the euro area on 1 January 2023: Council adopts final required legal acts» (անգլերեն). Europa. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 25-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 13-ին.
  2. ↑ «EFFECTIVENESS OF FOREIGN EXCHANGE INTERVENTION IN CROATIA» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 3-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 3-ին.
  3. ↑ «Joining the euro area». Council of the EU and the European Council. General Secretariat of the Council. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 24-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 THOMSON, AINSLEY (2013 թ․ հունիսի 4). «Croatia Aims for Speedy Adoption of Euro». The Wall Street Journal. New York. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 «Communiqué on Croatia» (Press release). European Central Bank. 2020 թ․ հուլիսի 10. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 18-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 11-ին.
  6. ↑ «Croatia eyes euro adoption in 2023 -PM». Reuters (անգլերեն). 2020 թ․ նոյեմբերի 11. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 9-ին.
  7. ↑ «Croatia adopts plan for replacing kuna by euro to protect consumer rights». SeeNews (անգլերեն). 2020 թ․ դեկտեմբերի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 9-ին.
  8. ↑ Joy, Oliver (2013 թ․ հունվարի 21). «Did Croatia get lucky on EU membership?». CNN. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 30-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 24-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 «Početak proizvodnje hrvatskih eurokovanica». croatianmint.hr (խորվաթերեն). Hrvatska kovnica novca. 2022 թ․ հուլիսի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ նոյեմբերի 30-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 2-ին.
  10. ↑ 10,0 10,1 «Počela proizvodnja hrvatskih eurokovanica, kao dio eurozone bit ćemo zaštićeniji u nošenju s izazovima». vlada.gov.hr (խորվաթերեն). Government of Croatia. 2022 թ․ հուլիսի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 2-ին.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 «È iniziato il conio delle monete di euro croate». La Voce del Popolo (իտալերեն). 2022 թ․ հուլիսի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հոկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 2-ին.
  12. ↑ «Convergence Report – 2014» (PDF). European Commission. 2014 թ․ ապրիլ. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022 թ․ հոկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 26-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 «Croatia and the euro». 2022 թ․ հունիսի 1. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 1-ին.
  14. ↑ «Bank Governor Determined For Croatia To Adopt Euro Currency ASAP». Croatia Week. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
  15. ↑ «Vujčić: uvođenje eura dvije, tri godine nakon ulaska u EU». Poslovni dnevnik (խորվաթերեն). HINA. 2006 թ․ հուլիսի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 7-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 1-ին. «statements made by Boris Vujčić, deputy governor of the Croatian National Bank (now governor (2013)), at the Dubrovnik economic conference, June 2006»
  16. ↑ «Croatia ready to join EU in 2013 – official». Reuters.com. 2011 թ․ հունիսի 10. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 5-ին.
  17. ↑ «No Euro for Croatia before 2017». Croatian Times. 2010 թ․ մայիսի 31. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ նոյեմբերի 5-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 24-ին.
  18. ↑ «Approaching storm. Report on transformation» (PDF). PricewaterhouseCoopers Poland. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
  19. ↑ «Konferencija HNB-a u Dubrovniku: Hrvatska može uvesti euro najranije 2019» (խորվաթերեն). Croatian National Bank. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
  20. ↑ «Croatia country report» (PDF). rbinternational.com. 2013 թ․ հունիս. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
  21. ↑ «Deficit to fall below 3 pct of GDP, public debt to stop rising by 2017». Government of the Republic of Croatia. 2015 թ․ ապրիլի 30. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 27-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 13-ին.
  22. ↑ Ilic, Igor (2017 թ․ հոկտեմբերի 30). «Croatia wants to adopt euro within 7–8 years: prime minister». Reuters. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 27-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
  23. ↑ «EU's Juncker backs Croatia joining open-border Schengen zone». Reuters. 2019 թ․ հունիսի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 8-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 9-ին.
  24. ↑ «Statement on Croatia's path towards ERM II participation». Eurogroup. 2019 թ․ հուլիսի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 8-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 14-ին.
  25. ↑ «Republika Hrvatska uputila pismo namjere o ulasku u Europski tečajni mehanizam (ERM II)». Croatian National Bank (խորվաթերեն). 2019 թ․ հուլիսի 5. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 5-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 5-ին.
  26. ↑ «Croatia Could Enter ERM II in Second Half of 2020». Total Croatia news. 2019 թ․ նոյեմբերի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  27. ↑ «Croatia and the euro – Croatia joined the European Union on 1 July 2013 and has been in ERM-II since 10 July 2020». European Commission. 2021 թ․ հունիսի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 16-ին.
  28. ↑ «Croatia eyes euro adoption in 2023 -PM». Reuters (անգլերեն). 2020 թ․ նոյեմբերի 11. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 9-ին.
  29. ↑ «Uvođenje eura očekuje se 2023., zna se po kojem tečaju. Vujčić i Marić dali detalje». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 19-ին.
  30. ↑ «Four big projects will be completed, reforms will continue in next 3 years». Government of the Republic of Croatia. 2021 թ․ հունիսի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 12-ին.
  31. ↑ «PM confident Croatia will be ready to join euro area on 1 Jan 2023». Government of the Republic of Croatia. 2021 թ․ սեպտեմբերի 13. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 2-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
  32. ↑ «Euro changeover: Agreement with Croatia on practical steps for the start of euro coin production». EU Reporter. 2021 թ․ սեպտեմբերի 13. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 16-ին.
  33. ↑ «Euro changeover: Partnership Agreement with Croatia for the organisation of information and communication campaigns signed». European Commission. 2021 թ․ դեկտեմբերի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
  34. ↑ «Euro changeover: Partnership Agreement with Croatia for the organization of information and communication campaigns signed». EU Reporter. 2021 թ․ դեկտեմբերի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
  35. ↑ «Croatia's eurosceptics fail in bid on referendum to block euro». Reuters. 2021 թ․ նոյեմբերի 16. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 3-ին.
  36. ↑ «Croatia set to adopt law on euro in April 2022». N1. 2021 թ․ դեկտեմբերի 10. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 29-ին.
  37. ↑ «Plenković: 2022 Essential Because of Accession to Schengen and Euro Area». 2021 թ․ դեկտեմբերի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հունվարի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 26-ին.
  38. ↑ «Croatia to display prices in both Kuna and Euro from September 5». Euronews. 2022 թ․ հունվարի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 20-ին.
  39. ↑ «Croatian Parliament passes law on adoption of euro as legal tender». 2022 թ․ մայիսի 13. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մարտի 11-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 19-ին.
  40. ↑ «Croatia to introduce euro from January 2023». Raidió Teilifís Éireann. 2022 թ․ մայիսի 13. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հոկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 16-ին.
  41. ↑ «Croatia's Euro Accession on Schedule». Fitch Ratings. 2022 թ․ մայիսի 30. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 26-ին.
  42. ↑ «Brussels Behind the Scenes: Highway to the eurozone». The Brussels Times. 2021 թ․ դեկտեմբերի 11. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 31-ին.
  43. ↑ «State of play in eurozone enlargement». Euractiv.com. 2022 թ․ հունվարի 11. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 12-ին.
  44. ↑ «Euro area member states recommend that Croatia become the 20th member of the euro area» (Press release). European Council/Council of the European Union. 2022 թ․ հունիսի 16. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 17-ին.
  45. ↑ «EU Council supports Commission's proposal for Croatia to adopt euro as of Jan 2023». Seenews. 2022 թ․ հունիսի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 24-ին.
  46. ↑ «MEPs approve Croatia's entry into the eurozone». European Parliament. 2022 թ․ հուլիսի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մարտի 11-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 11-ին.
  47. ↑ «Croatia set to join the euro area on 1 January 2023: Council adopts final required legal acts» (անգլերեն). Europa. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 25-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 13-ին.
  48. ↑ 48,0 48,1 «Croazia. Preparativi per l'arrivo dell'euro». La Voce del Popolo (իտալերեն). 2022 թ․ հուլիսի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 12-ին.
  49. ↑ «Gdje će se provoditi zamjena gotovine?». EURO HR (խորվաթերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մարտի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  50. ↑ «Plenković otkrio koji hrvatski simboli će biti na eurima: 'Građani su izabrali – Nikolu Teslu!'». Jutarnji list (խորվաթերեն). 2021 թ․ հուլիսի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 21-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 21-ին.
  51. ↑ Vladisavljevic, Anja (2021 թ․ հուլիսի 21). «Croatia's Euro to Feature Inventor Tesla, Claimed Also by Serbia». BalkanInsight. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հոկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 22-ին.
  52. ↑ «Serbia fumes over Croatia's plan to put Tesla on euro coins». phys.org. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 2-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 2-ին.
  53. ↑ Brezar, Aleksandar (2022 թ․ նոյեմբերի 29). «Could a new euro coin help Serbia and Croatia value a shared history?». euronews. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 2-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 2-ին.
  54. ↑ Đorđević, Nikola (2021 թ․ հուլիսի 31). «Who owns Nikola Tesla?». Emerging Europe. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 2-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 2-ին.
  55. ↑ «Winning entry for Croatia's first one-euro withdrawn after plagiarism allegations». Reuters. 2022 թ․ փետրվարի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 7-ին.
  56. ↑ «Central Bank to Hold New Competition for Design of €1 Coin With Marten Motif». Total Croatia News. 2022 թ․ փետրվարի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ նոյեմբերի 28-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 12-ին.
  57. ↑ «Savjet HNB-a: Odabrano najuspješnije likovno rješenje nacionalne strane Republike Hrvatske na kovanici od 1 eura». HNB (խորվաթերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 4-ին.
  58. ↑ «Decision of the Council on the approval of draft design for the national side of 1 euro circulation coin submitted by Croatia». General Secretariat of the Council. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 4-ին.
  59. ↑ Thomas, Mark (2022 թ․ մարտի 9). «Cost of changing from Kuna to Euro will cost Croatia around 2 billion Kuna». The Dubrovnik Times (բրիտանական անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հոկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 10-ին.
  60. ↑ Marić, Jagoda (2022 թ․ հունվարի 20). «Najveći trošak uvođenja eura trebale bi imati banke. Preko "noći" će izgubiti 2,26 milijardi kuna». Novi list (խորվաթերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 11-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Խորվաթիան_և_եվրոն&oldid=9974104» էջից