Իսլամն Ավստրիայում
Իսլամն Ավստրիայում քրիստոնեությունից հետո հանդիսանում է հետևորդների թվաքանակով երկրորդ խոշորագույն կրոնը։ Համաձայն 2010 թվականի Ավստրիայի վիճակագրական տվյալների՝ մոտավորապես երկրի ընդհանուր բնակչության 7,0%-ը դավանում է իսլամ[1]։ Ավստրիայում իսլամի հետևորդների գերակշիռ մասը հանդիսանում են սունիներ[2]։ Երկրում ապրող մուսուլմանների մեծ մասն Ավստրիա են ժամանել 1960-ական թվականներին Թուրքիայից և Բոսնիա և Հերցեգովինայից։ Կան նաև արաբական և պակիստանյան համայնքներ։
Ավստրիայի ամենաարևմտյան նահանգում՝ արդյունաբերական կենտրոն համարվող Ֆորարլբերգում կենտրոնացած է երկրի մուսուլմանների ամենամեծ թվաքանակը՝ շուրջ 8,36% (այս տոկոսային ցուցանիշը նման է Շվեյցարիայի՝ Ֆորալբերգին սահմանակից հյուսիս-արևելյան շրջանների համապատասխան ցուցանիշին)։ Մուսուլմանների թվաքանակով երկրորդ տեղում է մայրաքաղաք Վիեննան 7,82%-ով։ Կենտրոնական Զալցբուրգ, Վերին Ավստրիա, Տիրոլ և Ստորին Ավստրիա նահանգներն ունեն միջին վիճակագրական տոկոսային ցուցանիշին համապատասխան մուսուլման բնակչություն։ Հարավ-արևելյան Շտիրիա, Կարինթիա, ինչպես նաև արևելքում գտնվող Բուրգենլանդ նահանգներն ունեն երկրի մասշտաբով իսլամադավան բնակչության ամենացածր թվաքանակը։ Ավստրիայի 300 ահմադիտներից շուրջ 1/3-ը բնակվում են Վիեննայում[3]։
Ավստրիան արևմտաեվրոպական երկրների համեմատ առանձնահատուկ երկիր է հանդիսանում, քանի որ մուսուլմաններին տվել է ճանաչված կրոնական համայնքի կարգավիճակ։ Այս իրավիճակը գալիս է դեռևս 1878 թվականին Ավստրո-Հունգարական կայսրության կողմից Բոսնիա և Հերցեգովինայի բռնազավթման ժամանակներից։ Ավստրիան իսլամական կրոնական համայնքների գործունեությունը կարգավորում էր այսպես կոչված «Anerkennungsgesetz»-ով («ճանաչման ակտ»), որն ընդունվել է 1912 թվականին։ Ավստրիան համարվում է արևմտաեվրոպական երկիրը, որը դիմել է նման քայլի։ Այդ օրենքն ուժը կորցրեց 1918 թվականին Ավստրո-Հունգարական կայսրության բաժանումով ընդհուպ մինչև այն պահը, երբ մուսուլմանները 1979 թվականին հիմնեցին Ավստրիայի իսլամական կրոնական համայնքը[4]։ Այս կազմակերպությունն իրավունք ունի կրոնական ուղղվածության կրթություն տրամադրել պետական դպրոցներում։ Այն նաև զաքաթի հավաքման իրավունք ունի, սակայն համայնքը դեռևս չի օգտվել այս առավելությունից Ավստրիայում մզկիթների և կրոնական այլ հաստատությունների կառուցման համար։ 2013 թվականին ալևիտների համայնքն Ավստրիայում ստացավ ճանաչված կրոնական համայնքի կարգավիճակ[5]։
Իսլամական կրոնական խմբի ներսում առկա են նաև զուգահեռ ուղղություններ։ Կրոնական առօրյան կազմակերպվում է մզկիթներում, որոնք պատկանում են իսլամադավան թուրքերին, բոսնիացիներին և արաբներին։ Թուրքական կազմակերպությունների թվում են «Թուրք-մուսուլմանական միավորման ֆեդերացիան», որը կանոնակարգվում է կրոնի հարցերով վարչության կողմից։ Այնպիսի կազմակերպություններ, ինչպիսիք են «Սուլեյմանիան» և «Ազգային դիրքորոշումը», կարելի է համարել հասարակական կազմակերպություններ, որոնց կենտրոնակայանը գտնվում է Գերմանիայում։
Մուսուլմաններն ըստ ազգության[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ստորև ներկայացված է Ավստրիայում բնակվող մուսուլման բնակչության թվաքանակն ըստ ազգային պատկանելիության՝
| Ազգություն | Թվաքանակ | Տարի |
|---|---|---|
| Թուրքեր | 500,000+ | [6] |
| Բոսնիացիներ | 128,047 | |
| Աֆղանցիներ | 31,300 | |
| Քրդեր | 26,770 | |
| Չեչեններ | 25,000 | [7] |
| Իրանցիներ | 12,452 | |
| Արաբներ | 12,100 | |
| Պակիստանցիներ | 8,490 |
Օգտագործված գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Abid, Lise Jamila (August 2006). «Muslims in Austria: Integration through Participation in Austrian Society». Journal of Muslim Minority Affairs. 26 (2): 263–278. doi:10.1080/13602000600937770.
- Kroissenbrunner, Sabine (July 2003). «Islam and Muslim Immigrants in Austria: Socio-Political Networks and Muslim Leadership of Turkish Immigrants». Immigrants and Minorities. 22 (2–3): 188–207. doi:10.1080/0261928042000244826.
- Study for Bundesministerium des Innern: Perspektiven und Herausforderungen in der Integration muslimischer MitbürgerInnen in Österreich, Mathias Rohe, Universität Erlangen. May 2006 (summary by MilitantIslamMonitor.Org: Radical Islam in Europe: Austrian government study concludes 45 % of Muslims unwilling to integrate)
- Anna Strobel: Unique Legal Status - Muslims in Austria Արխիվացված 2008-05-20 Wayback Machine From: Herder Korrespondenz, 2006/4, P. 200-2004
- Census 2001: Population 2001 according to religious affiliation, languages, origin and nationality(չաշխատող հղում) (PDF)(German), Statistik Austria.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ How many Muslims live in Austria.(անգլ.)
- ↑ Islam in Österreich Արխիվացված 2014-03-04 Wayback Machine(գերմ.)
- ↑ Jørgen Nielsen, Samim Akgönül, Ahmet Alibašić, Egdunas Raciu. Yearbook of Muslims in Europe, Volume 5. էջ 55. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 25-ին.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)(անգլ.) - ↑ Islamische Glaubensgemeinschaft in Österreich. Արխիվացված 2020-12-10 Wayback Machine(գերմ.)
- ↑ «Anerkennung der Anhänger der Islamischen Alevitischen Glaubensgemeinschaft als Religionsgesellschaft». Legal Information System of the Republic of Austria. 2013 թ․ մայիսի 22.(գերմ.)
- ↑ Andreas Mölzer MdEP: Die Ortstafel-Groteske Արխիվացված 2012-07-22 archive.today(գերմ.)
- ↑ Refworld | Continuing Human Rights Abuses Force Chechens to Flee to Europe