Իոնացման պոտենցիալ

Իոնացման պոտենցիալ, էլեկտրոնը ատոմից պոկելու համար անհրաժեշտ էներգիայի և էլեկտրոնի լիցքի հարաբերությունը։ Ինոցման պոտենցյալ ատոմի իոնացման էներգիայի չափն է։ Տարբերում են իոնացման առաջին, երկրորդ և այլ պոտենցիալներ։ Իոնացման առաջին պոտենցիալը հիմնական վիճակում գտնվող չեզոք ատոմի ու միապատիկ լիցքավորված իոնի հիմնական վիճակի էներգիաների տարբերության և էլեկտրոնի լիցքի հարաբերությունն է։ Միապատիկ լիցքավորված իոնի Ինորացման պոտենցիալը անվանում են իոնացման երկրորդ պոտենցիալ։ Ինոացման պոտենցյալը չափում են t/ով։ Հիմնական վիճակում գտնվող չեզոք ատոմից էլեկտրոնի (առավել թույլ կապված) հեռացմանը համապատասխանող իոնացման առաջին պոտենցիալի արժեքները 3,894 վ-ից (Cs) հասնում են մինչև 24,587 վ (He)։ Դրանք պարբերաբար փոփողվում են՝ կախված ատոմական Z համարից։ Մոլեկուլների իոնացման առաջին պոտենցիալները նույն կարգի մեծություններ են, ինչ և ատոմներինը (5-15 վ)։ Իոնացման պոտենցիալը աճում է ատոմի իոնացման աստիճանի մեծացմանը զուգընթաց։ Օրինակ, Li-ի չեզոք ատոմի իոնացման պոտենցիալը հավասար է 5,392 վ (իոնացման առաջին պոտենցիալ), Li+-ինը՝ 75,638 վ (երկրորդ պոտենցիալ), իսկ Լi++-ինը՝ 122,451 վ (երրորդ պոտենցիալ)։ Ինոացման պոտենցիալը որոշվում է փորձով՝ էլեկտրոնների հարվածներով գազը իոնացնելու ճանապարհով կամ իոնացման այլ մեխանիզմների օգնությամբ։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 378)։