Ինտերմեդիա (արվեստ)
Ինտերմեդիա, ժամանակակից արվեստի ձև, որը ծագել է 1960-ական թվականներին[1]։ Ինտերմեդիա է կոչվել ցանկացած միջդիսցիպլինար գեղարվեստական գործունեություն, որտեղ իրար են խառնվել տարբեր ժանրեր՝ գեղանկարչություն և պոեզիա, կերպարվեստ և թատրոն[2]։ «Ինտերմեդիա» տերմինը առաջին անգամ գործածվել է 1967 թվականին նկարիչ Դիկ Հիքինսի կողմից (Fluxus-ի մասնակից) «Ինտերմեդիայի մասին հայտարարություն» աշխատանքում, որը ուներ մանիֆեստի ձև։
Սահմանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ժանրերի կայուն համադրությունները վերածվել են գեղարվեստական պրակտիկայի նոր ձևերի, ինչպես օրինակ վիզուալ պոեզիայի, փերֆորմանսների արվեստի։ Այս սիմբիոզները տեղի են ունեցել 20-րդ դարի գլոբալ միտումների հունով, որը կայանում է ոլորտների միջև սահմանների ոչնչացման, արվեստի տարբեր տեսակների արտահայտչամիջոցների խառնման մեջ։ Ինտերմեդիայի տակ հասկացվում է նոր աշխատանքները, որոնք չեն կարող նկարագրել 1960-ական թվականների սկզբին գոյություն ունեցող գեղարվեստական կատեգորիաների շրջանակներում, քանի որ իմաստով գտնվել են երկու արտահայտչամիջոցների միջև, որոնք արդեն հայտնի էին և կիրառվում էին[3]։
Ակցիոնիստական պրակտիկաները 1960-ական թվականներին իրենցից ներկայացնում էին տարբեր գեղարվեստական ոճերի և ուղղությունների սահմաններում ստեղծված արվեստի վառ օրինակ։ Դրանք առաջանում են ժամանակակից արվեստի պոստմոդեռնիստական և ավանգարդ հոսանքների հատման կետում։ Ինտերմեդիայի շրջանակներում առանձնանում են փերֆորմիստական պրակտիկայի տարբեր ձևեր, որոնց շարքում առաջիններն են եղել հեփենինգները և իվենթները։ Հետագայում հեփենինգների հեղինակները սկսել են անել դրանցից տարբերվող ֆլյուքսուսը։ Ապա այդ ձևերից առանձնացել են այլ նկարիչների փորձերը և արդեն հարկ էր առանձնացնել նրանց արածը հեփինինգներից և ֆլյուքսից, այդպես է առաջացել «գեղարվեստական փերֆորմանս» կամ պարզապես փերֆորմանս տերմինը[2]։
Ինտերմեդիա ոճով աշխատող նկարիչների շարքում կրելի է տեսնել Դիկ Հոքինսին, որը աշխատանքներ է ստեղծել կերպարվեստի և կինոյի, թատրոնի և գրականության ոճով, նաև Վիտո Ակոնչիին, Ալան Կապրոունին, Կարեն Ֆինլին։ Այժմ ինտերմեդիա նշանակում է տարբեր արվեստների արտահայտչամիջոցների տիրապետման վրա հիմնված յուրահատուկ գեղարվեստական գործունեություն[3]։
Ամերիկյան մի շարք համալսարաններում (օրինակ, Արիզոնայի պետական համալսարան[4], Մենի համալսարան, Հարավային Կալիֆոռնիայի համալսարան[5]), Կանադայում (Կոնկորդիայի համալսարան) և Մեծ Բրիտանիայում (Էդիմբուրգի գեղարվեստի ակադեմիա)[6] սկսած 1960-ական թվականներից՝ պատրաստություն է տարվում «ինտերմեդիա» մասնագիտությամբ։
Ազդեցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ինտերմեդիան նոր մեդիաարվեստի նախահայրն է, որտեղ հիբրիդային ժանրերը (ինտերնետային արվեստը, ինտերակտիվ վիրտուալ միջավայրեր, մուլտիմեդիա կայանքներ և այլն) սեղծվում են գլխավորապես թվային և համակարգչային տեխնոլոգիաների հիման վրա։ Նոր մեդիաարվեստում կիրառվում են էկրաններ, պրոեկցիաներ, պոլիէկրաններ, սակայն հաճախ դրա ստեղծագործությունները դուրս են գալիս էկրանից համակարգչային վիրտուալ իրականության խորքերը, ինչը փոխում է հեռուստադիտողի՝ ստեղծագործության ընկալումը։ Եթե էկրանային արվեստի համար (կինոարվեստ, հեռուստաարվեստ) բնորոշ չէ ինտերակտիվության կիրառումը (հանդիսատեսի համագործակցությունը ստեղծագործության հետ), ապա 20-րդ դարի կերպարվեստը ակտիվ զարգացրել է ինտերակտիվության հետ կապված այնպիսի ասպեկտներ, ինչպիսիք են ստեղծագործության հրապարակայնությունը, ցանցային հաղորդակցությունը, հանդիսատեսի մասնակցությունը[3]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Intermedia Dick Higginswith an Appendix by Hannah Higgins // The Estate of Dick Higgin. — 2001.
- ↑ 2,0 2,1 «Пограничные коды интермедиальных практик в искусстве неоавангарда». cyberleninka.ru. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Югай Инга Анатольевна Понятие медиа в искусстве // «Санкт-Петербургский гуманитарный университет профсоюзов».. — 2013.
- ↑ «Intermedia | School of Art». art.asu.edu. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.
- ↑ «Home - Intermedia Programs - University of Maine» (անգլերեն). Intermedia Programs. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.
- ↑ «Intermedia - BA (Hons) | Edinburgh College of Art». www.eca.ed.ac.uk. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 25-ին. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.
