Իդի Ամին

	Իդի Ամին; անգլ.՝ Idi Amin
	(3-րդ) Ուգանդայի նախագահ
Հունվարի 25, 1971 - Ապրիլի 11, 1979
Նախորդող	Միլթոն Օբոտե
Հաջորդող	Յուսուֆու Լուլե
Մասնագիտություն՝	քաղաքական գործիչ, սպա և բռնցքամարտիկ
Դավանանք	Իսլամ
Ծննդյան օր	1925
Ծննդավայր	Կոբոկո, Ուգանդայի Պրոտեկտորատ
Վախճանի օր	Օգոստոսի 16, 2003; (78 տարեկան)
Վախճանի վայր	Ջիդդա, Սաուդյան Արաբիա
Քաղաքացիություն	Ուգանդա
Ամուսին	Մալյամու (ամուսնալուծված) ; Կայ (ամուսնալուծված) ; Նորա (ամուսնալուծված) ; Մադինա (այրի) ; Սարա Կյոլաբա (այրի);
Զավակներ	Հաֆսա Արաբա; Էմիրա Հավա Վանգիտա; Ֆայսալ Վանգիտա; Խադիջա Աբիրիյա
Idi Amin

Իդի Ամին Դադա (անգլ.՝ Idi Amin Dada, ենթադր. մայիսի 17, 1925(1925-05-17) կամ 1925^[5]^[6]^[4]^[7], Koboko, Northern Region, Ուգանդա - օգոստոսի 16, 2003(2003-08-16)^[1]^[2]^[3]^[4], Ջիդդա, Մեքքայի շրջան, Սաուդյան Արաբիա), ուգանդացի պետական և ռազմական գործիչ, Ուգանդայի Հանրապետության 3-րդ նախագահը 1971-1979 թվականներին։

Ծնվել է 1925 թ.՝ Կոկոբո բնակավայրում։ 1946 թվականին զորակոչվել է Մեծ Բրիտանիայի աֆրիկյան գաղութային զորախումբ։ Տարիների ընթացքում բարձրանալով զինվորական աստիճաններում, 1970 թվականին Ամինը գահընկեց է անում երկրի գործող առաջնորդ Միլթոն Օբոտեին և ինքնահռչակվում որպես նախագահ՝ աթոռին մնալով մինչև 1979 թվականը^[8]։

Ամինի կառավարման տարիներն ուղեկցվել են մարդու իրավունքների ոտնահարությամբ, քաղաքական հալածանքներով, էթնիկական զտումներով, արտադատական սպանություններով, ընտանեվարությամբ, կոռուպցիայով, ինչպես նաև թերի ներտնտեսական կառավարությամբ։ Ըստ միջազգային դիտորդների և մարդու իրավունքների պաշտպանության գրասենյակների դիտարկումների, ամինյան ռեժիմի ընթացքում սպանված մարդկանց քանակը տատանվում է 100 000-ից^[9] մինչև 500 000^[10]։

Նախագահի աթոռից 1979 թվականին հեռացվելուց հետո, Ամինն ապաստանում է Լիբիայում, և ավելի ուշ՝ Սաուդյան Արաբիայում, որտեղ էլ կնքում է մահկանացուն 2003 թվականի օգոստոսի 16-ին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #118502565 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 Find A Grave — 1995. — ed. size: 165000000
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Brockhaus Enzyklopädie
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ Akyeampong E. K., Gates H. L. Dictionary on African Biography, افریقی سوانحی لغت — New York City: OUP, 2012. — ISBN 978-0-19-538207-5
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q561458"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q46002746"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18353479"></a>
↑ National Archives Identifier
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29896325"></a>
↑ data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>
↑ «Իդի Ամին. կենսագրություն»։ «biography.com»
↑ Ուլման Ռիչարդ Հ. (ապրիլ, 1978)։ «Մարդու իրավունքները և տնտեսական ուժը. Միացյալ Նահանգներն ընդդեմ Իդի Ամինի»։ «Foreign Affairs»
↑ Քիթլի Պատրիկ (օգոստոսի 18, 2003)։ «Դանբանական. Իդի Ամին»։ «The Guardian» (Լոնդոն)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

idiamindada.com
Էջը IMDb կայքում(անգլ.)

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284_citetype_Q340169"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:Գերմանիայի_ազգային_գրադարան|German_National_Library]],_[[:Բեռլինի_պետական_գրադարան|Berlin_State_Library]],_[[:en:Bavarian_State_Library|Bavarian_State_Library]]_et_al.</i>_[http://d-nb.info/gnd/118502565/_Record_#118502565]_//_Gemeinsame_Normdatei<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #118502565 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q5535082_citetype_Q33270056_citetype_Q43229"_data-entity-id="Q63056">Find_A_Grave<span_class="wef_low_priority_links">_—_1995._—_ed._size:_165000000</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 Find A Grave — 1995. — ed. size: 165000000
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q5292"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|Brockhaus_Enzyklopädie]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Brockhaus Enzyklopädie
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136_citetype_Q1787111"_data-entity-id="Q46002746"><i_class="wef_low_priority_links">[[:en:Emmanuel_K._Akyeampong|Akyeampong&nbsp;E.&nbsp;K.]],_[[:en:Henry_Louis_Gates_Jr.|Gates&nbsp;H.&nbsp;L.]]</i>_[http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780195382075.001.0001/acref-9780195382075_Dictionary_on_African_Biography,_افریقی_سوانحی_لغت]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:Նյու_Յորք|New_York_City]]:_[[:Օքսֆորդի_համալսարանի_հրատարակչություն|OUP]],_2012._—_ISBN_978-0-19-538207-5</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q561458"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q46002746"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18353479"></a></div>-5] Akyeampong E. K., Gates H. L. Dictionary on African Biography, افریقی سوانحی لغت — New York City: OUP, 2012. — ISBN 978-0-19-538207-5
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q561458"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q46002746"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18353479"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524"_data-entity-id="Q29896325">National_Archives_Identifier<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29896325"></a></div>-6] National Archives Identifier
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29896325"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827"_data-entity-id="Q19938912">data.bnf.fr:_տվյալների_բաց_շտեմարան<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a></div>-7] ta.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>

[bio-8] «Իդի Ամին. կենսագրություն»։ «biography.com»

[Ullman1978-9] Ուլման Ռիչարդ Հ. (ապրիլ, 1978)։ «Մարդու իրավունքները և տնտեսական ուժը. Միացյալ Նահանգներն ընդդեմ Իդի Ամինի»։ «Foreign Affairs»

[guardian_obit-10] Քիթլի Պատրիկ (օգոստոսի 18, 2003)։ «Դանբանական. Իդի Ամին»։ «The Guardian» (Լոնդոն)

[5]

[6]

[4]

[7]

[1]

[2]

[3]

[8]

[9]

[10]

Իդի Ամին

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նավարկման ցանկ

Անձնական գործիքներ

Անվանատարածքներ

Տարբերակներ

Դիտումները

Ավելին

Որոնել

Նավարկում

Մասնակցել

Գործիքներ

Այլ նախագծերում

Տպել/արտահանել

Այլ լեզուներով