Թեոդոր Թոբլեր
| Թեոդոր Թոբլեր գերմ.՝ Theodor Tobler | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունվարի 24, 1876[1] |
| Ծննդավայր | Բեռն, Շվեյցարիա |
| Մահացել է | մայիսի 4, 1941[1] (65 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Բեռն, Շվեյցարիա |
| Քաղաքացիություն |  Շվեյցարիա |
| Մասնագիտություն | ձեռնարկատեր և Idist |
Թեոդոր Թոբլեր (գերմ.՝ Theodor Tobler, հունվարի 24, 1876[1], Բեռն, Շվեյցարիա - մայիսի 4, 1941[1], Բեռն, Շվեյցարիա), շվեյցարացի շոկոլադագործ, հրուշակագործ և ձեռնարկատեր, Շվեյցարական Toblerone շոկոլադի ապրանքանիշի ստեղծող (Էմիլ Բաումանի հետ միասին)։
Վաղ կյանք և կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թոբլերը ծնվել է 1876 թվականի հունվարի 24-ին Բեռնում՝ Ավստրիայի սահմանի մոտ գտնվող Ապենցել-Աուսերոդենի Լուցենբերգ քաղաքի[2] հրուշակագործ Յոհան Յակոբ Թոբլերի (1830-1905) և Ադելինա Լորենց Բաումանի ընտանիքում[3]։ 1885-1892 թվականներին սովորել է Բեռնի դպրոցում, բայց հեռացել է առանց դասընթացը ավարտելու[4]։ Առևտրային կրթություն ստանալով Ժնևում և Վենետիկում՝ Թոբլերը սկսեց իր հոր բիզնեսը 1894 թվականին[3]։ Քանի որ հետագա տարիներին նրանց պահանջարկն ավելացավ, 1899 թվականին Յոհան Յակոբ Թոբլերը հրուշակեղենի խանութը վերածեց շոկոլադի գործարանի՝ անվանելով այն Fabrique de Chocolat Berne, Tobler & Cie[5]։ 1900 թվականի հունիսի 19-ին հայրը Թոբլերին է հանձնել ընկերությունը[6]։
1908 թվականին Թոբլերը և նրա զարմիկը՝ Էմիլ Բաումանը, ով ընկերության արտադրության ղեկավարն էր, ստեղծեցին Toblerone շոկոլադե սալիկը[4]՝ ապրանքը անվանելով Թոբլեր ազգանվան և իտալական torrone բառի միացումով, որը նշանակում է մեղրից և նուշի նուգայից բաղկացած արտադրանք[4]։ 1909 թվականին Tobler-ը արտոնագիր է ներկայացրել Բեռնում Toblerone շոկոլադե սալիկների արտադրության գործընթացի համար[7], նույն թվականին ապրանքանիշը գրանցվեց Բեռնում գտնվող Շվեյցարիայի մտավոր սեփականության դաշնային ինստիտուտում՝ դառնալով առաջին արտոնագրված կաթնային շոկոլադը, որը պատրաստված է նուշից և մեղրից[7]։
Թոբլերը լքեց ընկերությունը 1933 թվականին և 1934 թվականին գնեց բեռնում գտնվող Klameth հրուշակեղենի ընկերությունը[3]։ Այն բանից հետո, երբ Klameth-ում մաստակի արտադրության փորձերը անհաջող էին, ընկերությունը ձեռք բերեց Wrigley մաստակի բաշխման իրավունքները Շվեյցարիայում[4]։ Դրանից հետո նա ուսումնասիրեց Typon AG-ը Բուրգդորֆում, որը թեստեր էր անցնում տպագրական արդյունաբերության համար[4]։
Նա ականատես է եղել մասոնականության անունից Բեռնի դատավարությունում։
Թոբլերը մահացել է բեռնում 1941 թվականի մայիսի 4-ին[3]։
Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1903 թվականին Թոբլերն ամուսնացավ Թեդ Բորնի հետ։ Ամուսնությունը տևեց մինչև 1919 թվականը։ Այդ տարի Թոբլերն ամուսնացավ Բերտա Աշմանի հետ[3]։
1902 թվականից Բեռնի zur Hoffnung Մասոնական օթյակի անդամ է եղել[3]։
Պացիֆիստ և համաեվրոպական[3], Թոբլերը հիմնադիրներից մեկն էր 1934 թվականին Եվրոպական միության Բազելում[4], եվրոպական ֆեդերալիզմին աջակցող կազմակերպություն[8], որը Շվեյցարիայում ժամանակակից նոր եվրոպական շարժման նախորդն է, որը պաշտպանում է Շվեյցարիայի ամբողջական անդամակցությունը Եվրամիությանը։ 1935 թվականին Թոբլերը հիմնադրեց Եվրոպական միությունը, որը հիմնադրվել է 1936 թվականին[9]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 https://www2.unil.ch/elitessuisses/index.php?page=detailPerso&idIdentite=50813
- ↑ Staatsarchiv des Kantons Bern (Canton of Bern State Archives) (2001). Berner Zeitschrift für Geschichte und Heimatkunde (գերմաներեն). Vol. 63. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 11-ին. Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 17-ին.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Christian Lüthi. «Tobler, Theodor». Historical Dictionary of Switzerland (ֆրանսերեն). Translated by Florence Piguet. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 11-ին. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 27-ին. Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 17-ին.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Katja Hürlimann. «Tobler, Ernst Theodor». Deutsche Biographie (գերմաներեն). Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 11-ին. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 11-ին. Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 17-ին.
- ↑ Alexander Thoele (2003 թ․ մայիսի 29). «A história picante do Toblerone». Swissinfo (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 11-ին.
- ↑ «Toblerone – How it all began». Toblerone. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 11-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 11-ին.
- ↑ 7,0 7,1 «Toblerone:1909». How it All Began: Tobler's Chocolate. Kraft Foods. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 24-ին. Վերցված է 2008 թ․ փետրվարի 3-ին.
- ↑ «En plein nazisme, des Suisses collaborent à une constitution pour une future Europe fédérale». Le Temps (ֆրանսերեն). 2016 թ․ հունվարի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 11-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 11-ին.
- ↑ Eric Flury-Dasen. «Nouveau mouvement européen Suisse (NOMES)». Historical Dictionary of Switzerland (ֆրանսերեն). Translated by Monique Baud-Wartmann. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ մայիսի 8-ին. Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 17-ին.
| ||||||||||
