Թեզիում սեղմված
| Թեզիում սեղմված | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Սանտալածաղկավորներ (Santalales) |
| Ընտանիք | Սանտալազգիներ (Santalaceae) |
| Ցեղ | Թեզիում (Thesium) |
| Տեսակ | Թեզիում սեղմված (T. compressum) |
| Միջազգային անվանում | |
| Thesium compressum | |
Թեզիում սեղմված (լատին․՝ Thesium compressum), սանտալազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
15–40 սմ բարձրությամբ ուղիղ արմատով, ճիպոտանման անկյունավոր սեղմված ճյուղերով միամյա խոտաբույս է։ 1,5-6 սմ երկարությամբ, գծային, սրացած տերևները թեթևակի մսալի են։ Ծաղկաբույլը հասկանման է, երկար, բարակ, փուխր։ Ծաղիկները շատ մանր են, սպիտակավուն[1]։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայաստանում հանդիպում է միայն Երևանի ֆլորիստիկական շրջանում, Արարատ բանավանի շրջակայքում։ Հանդիպում է նաև Կենտրոնական Անատոլիայում և Հյուսիսարևմտյան Իրանում[1]։
Էկոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աճում է ստորին լեռնային գոտում` ծովի մակարդակից 800-850 մ բարձրությունների վրա, աղակալված ճահիճներում։ Ծաղկում է մայիս-հուլիս ամիսներին, պտղաբերում` հունիս-օգոստոսին[1]։
Պահպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ է։ Հայտնի է ընդամենը մեկ պոպուլյացիա, որի տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 10 կմ²-ից պակաս է։ Կապված ինտենսիվ տնտեսական գործունեության հետ` տեսակին սպառնում է տարածման և բնակության շրջանների կրճատում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված էր որպես ոչնչացման անմիջական սպառնալիքի ենթակա տեսակ։ CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում ընդգրկված չէ[1]։
ՀՀ Կառավարության որոշմամբ՝ 2008 թ. Արարատի ճահճուտները առանձնացվել են որպես պահպանվող տարածք՝ «Աղակալած ճահճուտ» բնության հուշարձան։ Սակայն պահպանության համար գործողություններ դեռ չեն իրականացվում[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
|
|