Թայվանի վարչական բաժանում
 | |
|---|---|
 | |
Չինաստանի Հանրապետությունը (Թայվան) բաժանվում է երկու նահանգների (省 shěng) և կենտրոնական ենթակայության վեց քաղաքների (直轄市 zhíxiáshì): Նահանգները իրենց հերթին բաժանվում են գավառների (縣 xiàn) և գավառական մունիցիպալիտետների (市 shì):
- Թայվան նահանգ՝ ներառում է Թայվան կղզու տարածքի մեծ մասը։
- Ֆուցզյան նահանգ՝ ներառում է մի քանի կղզիներ մայրցամաքային Չինաստանի ափերի երկայնքով։
- Գաոսյուն քաղաք
- Սինբեյ քաղաք
- Թայպեյ քաղաք
- Թայնան քաղաք
- Թայչժուն քաղաք
- Թայյուան քաղաք
Ժամանակակից վարչական բաժանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1999 թվականին Չինաստանի Հանրապետության օրենսդիր Յուանը ընդունեց տեղական ինքնակառավարման մասին օրենքը։ Սույն օրենքով, մասնավորապես, սահմանվել է, որ ավելի քան 1,25 մլն բնակչություն ունեցող քաղաքները, որոնք կարևոր նշանակություն ունեն երկրի քաղաքական, տնտեսական և մշակութային զարգացման համար, կարող են հավակնել կենտրոնական ենթակայության քաղաքների հատուկ կարգավիճակ ստանալուն[1].
Ընդհանուր ներկայացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Մակարդակ | Առաջին | Երկրորդ | Երրորդ | Չորրորդ | Հւնգերորդ |
|---|---|---|---|---|---|
| Տեսակ
Բաժանումներ |
Կենտրոնական ենթակայության քաղաք (直轄市 zhíxiáshì) (6) |
Շրջան (區 qū) (170) |
Գյուղ (里 lǐ) |
Հարևանություն (鄰 lín) | |
| Նահանգ (省 shěng) (2) |
Գավառական ենթակայության քաղաք (市 shì) (3) | ||||
| Գավառ (縣 xiàn) (13) |
Գավառական ենթակայության քաղաք (縣轄市 xiànxiáshì) (13) | ||||
| Քաղաքային ալիք (鎮 zhèn) (39) | |||||
| Գյուղական ալիք (鄉 xiāng) (146) |
Գյուղ (村 cūn) | ||||
| Итог | 22 | 368 | 7,830 | 147,940 | |
Նահանգներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նահանգները (省) ավելի շուտ ամբողջ Չինաստանի վարչական բաժանման մասունք են։ Չինաստանի հանրապետությունում պաշտոնապես գոյություն ունի երկու նահանգ։ 2018 և 2019 թվականներին նրանց կառավարությունները վերացվել են, և գործառույթները փոխանցվել են Չինաստանի Հանրապետության գործադիր Յուանին։
| Անվանում | Չինական հիերոգլիֆներ | Տարածք (կմ²) | Բնակչությունը (մարդ) | Մայրաքաղաք | |
|---|---|---|---|---|---|
| Թայվանի Նահանգ | 臺灣省，台灣省 | 26 330,9577 | 9 242 980 | Չժունսինսինցուն | 中興新村 |
| Ֆուցզյանի նահանգ | 福建省 | 180,4560 | 107 308 | Ցզինչեն | 金城鎮 |
- Որի տարածքը հավակնում Է Չինաստանի Հանրապետությանը (ստորև՝ տես նաև ստորև)
Կենտրոնական ենթակայության քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կենտրոնական ենթակայության քաղաքները (直轄市) առանձնացված են գավառների կառավարումից։ Չինաստանի հանրապետությունում կա կենտրոնական ենթակայության վեց քաղաք։
| Անվանումը | Չինական հիերոգլիֆներ | Դրոշ | Տարածք (կմ²) | Բնակչություն (մարդ) | Ամսաթիվ |
|---|---|---|---|---|---|
| Գաոսյուն քաղաք | 高雄市 |  |
2 946,2527 | 2 769 072 | 1.1.1979 |
| Սինբեյ քաղաք | 新北市 |  |
2 052,5667 | 3 849 492 | 25.12.2010 |
| Թայպեյ քաղաք | 臺北市，台北市 |  |
271,7997 | 2 622 933 | 1.7.1967 |
| Թայնան քաղաք | 臺南市，台南市 | .svg) |
2 191,6531 | 1 873 681 | 25.12.2010 |
| Թայչժուն քաղաք | 臺中市，台中市 |  |
2 214,8968 | 2 629 323 | 25.12.2010 |
| Թայյուան քաղաք | 桃園市 |  |
1 220,9540 | 2 092 977 | 25.12.2014 |
Գավառական ենթակայության քաղաք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գավառական ենթակայության քաղաք (省轄市): Թայվանի նահանգում կա գավառական ենթակայության 3 քաղաք։
| Անվանում | Չինական հիերոգլիֆներ | Դրոշ | Տարածք (կմ²) | Բնակչություն (մարդ) |
|---|---|---|---|---|
| Սինչժու քաղաք | 新竹市 |  |
104,1526 | 415 344 |
| Ցզիլուն քաղաք | 基隆市 |  |
132,7589 | 384 134 |
| Ցզյաի քաղաք | 嘉義市 |  |
60,0256 | 272 390 |
Գավառներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գավառներ (縣): Ընդհանուր առմամբ Թայվանում կա 13 Գավառ։
- Թայվանի նահանգում կա 11 Գավառ։
| Անվանում | Չինական հիերոգլիֆներ | Դրոշ | Տարածք (կմ²) | Բնակչություն (մարդ) | Մայրաքաղաք | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Իլան նահանգ | 宜蘭縣 |  |
2143,6251 | 460 486 | Իլան | 宜蘭 |
| Մյաոլի նահանգ | 苗栗縣 |  |
1820,3149 | 560 968 | Մյագոլի | 苗栗 |
| Նանտոու նահանգ | 南投縣 |  |
4106,4360 | 526 491 | Նանտոու | 南投 |
| Պինդուն նահանգ | 屏東縣 |  |
2775,6003 | 873 509 | Պինդուն | 屏東 |
| Պենհու նահանգ | 澎湖縣 |  |
141,0520 | 513 015 | Մագուն | 馬公 |
| Սինչժու նահանգ | 新竹縣 | .svg){kind=small} |
1427,5369 | 513 015 | Չժուբեյ | 竹北 |
| Թայդուն նահանգ | 臺東縣 | .svg){kind=small} |
3515,2526 | 230 673 | Թայդուն | 臺東 |
| Հուալյան նահանգ | 花蓮縣 |  |
4628,5714 | 338 805 | Հուալյան | 花蓮 |
| Ցզյաի նահանգ | 嘉義縣 |  |
1820,3149 | 543 248 | Թայբաո | 太保 |
| Չհանհուա նահանգ | 彰化縣 |  |
1074,3960 | 1 307 286 | Չհանհուա | 彰化 |
| Յունլին նահանգ | 雲林縣 |  |
1290,8326 | 717 653 | Դոուլյու | 斗六 |
- Ֆուցզյան նահանգում կա 2 գավառ։
| Անվանում | Չինական հիերոգլիֆներ | Դրոշ | Տարածք (կմ²) | Բնակչություն (մարդ) | Մայրաքաղաք | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Լյանցզյան գավառ (Մացու կղզիներ) | 連江縣 |  |
151,6560 | 97 364 | Նանգան | 南竿 |
| Ցզենմեն գավառ (Ցզենմեն կղզիներ) | 金門縣 |  |
28,8000 | 9 944 | Ցզինչեն | 金城 |
Փաստացի վարչական բաժանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Քարտեզ | № | Անվանում | Չինական իերոգլիֆներ | Պինյին | Պաշտոնական
վիպասանություն |
Թայվաներեն | Հակկա | Մայրաքաղաք |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.svg)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 |
Կենտրոնական ենթակայության քաղաքներ (直轄市) | |||||||
| 1 | Գաոսյուն քաղաք | 高雄市 | Gāoxióng | Kaohsiung City | Ko-hiông | Kô-hiùng | ||
| 2 | Սինբեյ քաղաք | 新北市 | Xīnběi | New Taipei City | Sin-pak | Sîn-pet | ||
| 3 | Թայպեյ քաղաք | 臺北市 | Táiběi | Taipei City | Tâi-pak | Thòi-pet | ||
| 4 | Թայնան քաղաք | 臺南市 | Táinán | Tainan City | Tâi-lâm | Thòi-nàm | ||
| 5 | Թայչժուն քաղաք | 臺中市 | Táizhōng | Taichung City | Tâi-tiong | Thòi-chûng | ||
| 6 | Թայյուան քաղաք | 桃園市 | Táoyuán | Taoyuan City | Thô-hn̂g | Thò-yèn | ||
| Թայվանի գավառներ (臺灣省，台灣省) | ||||||||
| 7 | Սինչժու քաղաք | 新竹市 | Xīnzhú | Hsinchu City | Sin-tek | Sîn-tsuk | ||
| 8 | Ցզիլուն քաղաք | 基隆市 | Jīlóng | Keelung City | Ke-lâng | Kî-lùng | ||
| 9 | Ցզյայի քաղաք | 嘉義市 | Jiāyì | Chiayi City | Ka-gī | Kâ-ngi | ||
| 10 | Իլան գավառ | 宜蘭縣 | Yílán | Yilan County | Gî-lân | Ngì-làn | Իլան (宜蘭) | |
| 11 | Մյաոլի գավառ | 苗栗縣 | Miáolì | Miaoli County | Biâu-le̍k | Mèu-li̍t | Մյաոլի (苗栗) | |
| 12 | Նանտոու գավառ | 南投縣 | Nántóu | Nantou County | Lâm-tâu | Nàm-thèu | Նանտոու (南投) | |
| 13 | Պինդուն գավառ | 屏東縣 | Píngdōng | Pingtung County | Pîn-tong | Phìn-tûng | Պինդուն (屏東) | |
| 14 | Պենհու գավառ | 澎湖縣 | Pénghú | Penghu County | Phêⁿ-ô͘ | Phàng-fù | Մագուն (馬公) | |
| 15 | Սինչժու գավառ | 新竹縣 | Xīnzhú | Hsinchu County | Sin-tek | Sîn-tsuk | Չժուբեյ (竹北) | |
| 16 | Թայդուն գավառ | 臺東縣，台東縣 | Táidōng | Taitung County | Tâi-tang | Thòi-tûng | Թայդուն (台東) | |
| 17 | Հուալյան գավառ | 花蓮縣 | Huālián | Hualien County | Hoa-liân | Fâ-lièn | Հուալյան (花蓮) | |
| 18 | Ցզյաի գավառ | 嘉義縣 | Jiāyì | Chiayi County | Ka-gī | Kâ-ngi | Թայբաո (太保) | |
| 19 | Չհանհուա գավառ | 彰化縣 | Zhānghuà | Changhua County | Chiong-hoà | Chông-fa | Չհանհուա (彰化) | |
| 20 | Յունլին գավառ | 雲林縣 | Yúnlín | Yunlin County | Hûn-lîm | Yùn-lìm | Դոուլյու (斗六) | |
| ██ = Կենտրոնական ենթակայության քաղաք (直轄市) ██ = Գավառական քաղաք(省轄市 կամ 市) ██ = Գավառ (縣) |
Ֆուցզյանի գավառներ (福建省) | |||||||
| 21 | Լյանցզյան գավառ | 連江縣 | Liánjiāng | Lienchiang County | Liân-kang | Lièn-kông | Նանգան (南竿) | |
| 22 | Ցզինմեն գավառ | 金門縣 | Jīnmén | Kinmen County | Kim-mn̂g | Kîm-mùn | Ցզինչան (金城) | |
Չինաստանի Հանրապետության հայտարարված բաժանումը նահանգների (1949—2005)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Անվանում | Անվանումը չինարեն | Պինյին | Հապավում | Մայրաքաղաք |
|---|---|---|---|---|
| Գավառներ | ||||
| Անդուն | 安東 | Āndōng | 安 ān | Տունհուա |
| Անհոյ | 安徽 | Ānhuī | 皖 wǎn | Հեֆեյ |
| Չահար | 察哈爾 | Cháhā'ěr | 察 chá | Չժանցզյակոու |
| Ֆուցզյան | 福建 | Fújiàn | 閩 mǐn | Ֆուչժոու |
| Գանսու | 甘肅 | Gānsù | 甘 gān or 隴 lǒng | Լանչժոու |
| Գուանդուն | 廣東 | Guǎngdōng | 粵 yuè | Գուանչժոու |
| Գուանսի | 廣西 | Guǎngxī | 桂 guì | Գույլին |
| Գույչժոու | 貴州 | Guìzhōu | 黔 qián or 貴 guì | Գույյան |
| Հեբեյ | 河北 | Héběi | 冀 jì | Բաոդին |
| Հեյլունցզյան | 黑龍江 | Hēilóngjiāng | 黑 hēi | Բեյան |
| Հեցզյան | 合江 | Héjiāng | 合 hé | Ցզյամուսի |
| Հենան | 河南 | Hénán | 豫 yù | Կայֆեն |
| Հուբեյ | 湖北 | Húběi | 鄂 è | Ուչան |
| Հունան | 湖南 | Húnán | 湘 xiāng | Չանշա |
| Ցզյանսու | 江蘇 | Jiāngsū | 蘇 sū | Չժենցզյան |
| Ցզյանսի | 江西 | Jiāngxī | 贛 gàn | Նանչան |
| Ցզինիլ | 吉林 | Jílín | 吉 jí | Գիրին |
| Լյաոբեյ | 遼北 | Liáoběi | 洮 táo | Լյաոուան |
| Լյաոնին | 遼寧 | Liáoníng | 遼 liáo | Շենյան |
| Նինսյա | 寧夏 | Níngxià | 寧 níng | Ինչուան |
| Նենցզյան | 嫩江 | Nènjiāng | 嫩 nèn | Ցիցիկար |
| Ցինհայ | 青海 | Qīnghǎi | 青 qīng | Սինին |
| Ժեհե | 熱河 | Rèhé | 熱 rè | Չենդե |
| Շենսի | 陝西 | Shǎnxī | 陝 shǎn или 秦 qín | Սիան |
| Շանդուն | 山東 | Shāndōng | 魯 lǔ | Ցզինան |
| Շանսի | 山西 | Shānxī | 晉 jìn | Տայյուան |
| Սիուչան | 四川 | Sìchuān | 川 chuān or 蜀 shǔ | Չենդու |
| Սինցզյան | 松江 | Sōngjiāng | 松 sōng | Մուդանցզյան |
| Սույյուան | 綏遠 | Suíyuǎn | 綏 suí | Հուհ-Հոտո |
| Թայվան | 臺灣 | Táiwān | 臺 tái | Չժունսիսիննհուն |
| Սիկան | 西康 | Xīkāng | 康 kāng | Կանդին |
| Սինան | 興安 | Xīng'ān | 興 xīng | Հայլար |
| Սինցզյան | 新疆 | Xīnjiāng | 新 xīn or 疆 jiāng | Ուրումչի |
| Յուննան | 雲南 | Yúnnán | 滇 diān or 雲 yún | Կունմին |
| Չժեցզյան | 浙江 | Zhèjiāng | 浙 zhè | Հանչժոու |
| Հատուկ վարչական շրջան | ||||
| Հայնան | 海南 | Hǎinán | 瓊 qióng | Հայկոու |
| Տարածքներ (地方 dìfāng) | ||||
| Տիբեթ | 西藏 | Xīzàng | 藏 zàng | Լհասա |
| Կենտրոնական ենթակայության քաղաքներ | ||||
| Բեյպին | 北平 | Běipíng | 平 píng | |
| Չունցին | 重慶 | Chóngqìng | 渝 yú | |
| Դալյան | 大連 | Dàlián | 連 lián | |
| Գուանչժոու | 廣州 | Guǎngzhōu | 穗 suì | |
| Հանկոու | 漢口 | Hànkǒu | 漢 hàn | |
| Հարբին | 哈爾濱 | Hā'ěrbīn | 哈 hā | |
| Գաոսյուն | 高雄 | Gāoxióng | 高 gāo | |
| Նանկին | 南京 | Nánjīng | 京 jīng | |
| Ցինդաո | 青島 | Qīngdǎo | 青 qīng | |
| Շանհայ | 上海 | Shànghǎi | 滬 hù | |
| Շենյան | 瀋陽 | Shěnyáng | 瀋 shěn | |
| Թայբեյ | 台北 | Táiběi | 北 běi | |
| Տյանցզին | 天津 | Tiānjīn | 津 jīn | |
| Սիան | 西安 | Xī'ān | 鎬 hào | |
- Թայվանի նահանգի մայրաքաղաքը 1960-ականներին Թայբեյից տեղափոխվեց Չժոնգսինսինցուն։
- Թայբեյը և Գաոսյունգը ստեղծվել են կենտրոնական ենթակայության քաղաքների կողմից՝ համապատասխանաբար 1967 և 1979 թվականներին, այն բանից հետո, երբ Չինաստանի Հանրապետության կառավարությունը փախավ Թայվան 1949 թվականին։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Local Government Act. Ministry of the Interior. Republic of China (Taiwan)(չաշխատող հղում)
- ↑ National Institute for Compilation and Translation of the Republic of China (Taiwan): Geograpy Textbook for Junior High School Volume 1 (1993 version): Lesson 10: pages 47 to 49