Էր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բնակավայր
Էր
Զինանշան

ԵրկիրՄիացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն
Հիմնադրված է1205 թ.
Մակերես17,9 կմ²
ԲԾՄ36 մետր
Բնակչություն▲46 780 մարդ (2016)
Ժամային գոտիUTC+0 և UTC+1
Փոստային դասիչG84
Պաշտոնական կայքsouth-ayrshire.gov.uk/about/ayr/
Էր (Միացյալ Թագավորություն)##
Էր (Միացյալ Թագավորություն)

Էր ( գելական Inbhir Àir ), քաղաք Շոտլանդիայի հարավ-արևմուտքում՝ Ֆյորտ-օֆ-Կլայդի և վերջինիս միախառնվող Էր գետի ափերին։ Ավանդական Էրշիր կոմսության գլխավոր քաղաքն է և Հարավային Էրշիրի խորհրդի /South Ayrshire Council/ վարչական կենտրոնը։ 2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով Էրում ապրում էր 46849 մարդ.[1]

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էրը Գալոուեյի հռոմեական կաթոլիկ եպիսկոպոսության նստավայրն է, որն ունի ավելի քան 1600 տարվա պատմություն։ Եպիսկոպոսանիստ, առաջնորդական եկեղեցին Սուրբ Մարգարետի տաճարն է։

Շոտլանդիայի առաջին խորհրդարանը բացվել է Էրում, Ռոբերտ Բրյուսի կողմից, 1315 թվականի ապրիլի 26-ին։

1940 թվականին ձեռներեց Բիլլի Բաթլինը ռազմածովային նախարարության հետ համագործակցելով Թագավորական նավատորմի ուսումնական ճամբար է հիմնել Էրում։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո նա գնել է ճամբարը և 1946-ից 1987 թվականներին այն ղեկավարել է որպես Բաթլինի Այր։ Այնուհետև հանգստավայրը վերանվանվել է Wonderwest World ; 1999 թվականից գործում է Haven Holidays-ի կառավարմամբ և բազմաթիվ զբոսաշրջիկների ու հանգստացողների է գրավում։

Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էրում գործում է Արևմտյան Շոտլանդիայի համալսարանի չորս մասնաճյուղերից մեկը (մնացած երեքը Փեյսլիում, Համիլտոնում և Դամֆրիսում են)։

Սպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էր Յունայթեդը՝ քաղաքի ֆուտբոլային ակումբ, 2018/19 մրցաշրջանից հանդես է գալիս Շոտլանդիայի երկրորդ դիվիզիոնում։

Էր ձիարշավարանում յուրաքանչյուր տարի պարբերաբար անց են կացվում. Շոտլանդիայի Մեծ ազգային (ապրիլին) և Ayr Gold Cup (սեպտեմբերին) մրցարշավները։

Տրանսպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքի հյուսիսային ծայրամասում է գտնվում Գլազգո-Պրեստվիկ օդանավակայանը։

Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1984 թվականից էրը բարեկամական սերտ կապեր է հաստատել Ֆրանսիայի Իլ դը Ֆրանս երկրամասի Սեն Ժերմեն ան Լե քաղաքի հետ[2][3]։

Ծնվել են Էրում՝[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շոտլանդացիների ազգային բանաստեղծ Ռոբերտ Բըրնսը ծնվել է Ալոուեյում, որը ներկայումս Էրի մաս է կազմում
  • Էնդրյու Մայքլ Ռեմսեյ (1686–1743), գրող
  • Ջոն Լուդոն ՄակԱդամ (1756–1836), շոտլանդացի ինժեներ, մակադամի ճանապարհի մակերևույթի գյուտարար
  • Ռոբերտ Բըրնս (1759–1796), շոտլանդացի բանաստեղծ, ծնվել է Ալոուեյում, որը ներկայումս Էրի մաս է կազմում[4]։
  • Ուիլյամ Մակլուր (1763–1840), շոտլանդացի երկրաբան, գիտնական և բարերար
  • Ջեյմս Ֆերգյուսոն (1808–1886), գործարար և ճարտարապետության պատմաբան
  • Ջոն Մ. Ֆարկուհար (1832–1918), ամերիկացի քաղաքական գործիչ
  • Թոմաս Հայեթ (1853–1907), ֆուտբոլ և կրիկետ խաղացող
  • Էդվարդ Պրովան Քաթքարտ (1877–1954), ֆիզիոլոգ
  • Մարիոն Քեմերոն Գրեյ (1902–1979), շոտլանդացի ամերիկացի մաթեմատիկոս
  • Ջոն Քոութս (1906–1979), շոտլանդացի աստվածաբան
  • Ուոլթեր Մաքյուեն (1906–1986), կինոպրոդյուսեր և կինոռեժիսոր
  • Nicholas G. Hammond (1907–2001), բրիտանացի հին պատմաբան
  • Ուիլյամ Ռոս, Մարնոկի բարոն Ռոս (1911–1988), բրիտանական լեյբորիստական կուսակցության քաղաքական գործիչ
  • Աբդալքադիր աս-Սուֆի (1930–2021), բրիտանացի գրող և իսլամական գործիչ
  • Էնթոնի Քլարկ, Baron Clarke of Stone-cum-Ebony (ծնված 1943 թ.), դատավոր և իրավաբան
  • Մյուրեյ Թոշ (ծն. 1950), քաղաքական գործիչ (Պահպանողական կուսակցություն)
  • Դեյվիդ Է. Մյուրեյ (ծնվ. 1951), շոտլանդացի ձեռներեց և սպորտի նախկին պաշտոնյա
  • Ալան Ռիդ (ծն. 1954), քաղաքական գործիչ
  • Շեյլա Ուոլշ (ծնված 1956 թ.), երգչուհի, երգահան, քարոզիչ, հեղինակ և թոք-շոուի հաղորդավար
  • Ալան Մաքինալի (ծնվ. 1963), նախկին շոտլանդացի ֆուտբոլիստ
  • Բրայան Ուիթլ (ծն. 1964), բրիտանացի նախկին մարզիկ
  • Corri Wilson (ծնված 1965), քաղաքական գործիչ (Շոտլանդիայի ազգային կուսակցություն)
  • Ռոնա Մարտին (ծն. 1966), շոտլանդացի գանգրացնող
  • Քրեյգ Բերլի (ծն. 1971), ֆուտբոլիստ
  • Չարլզ Քամինգ (ծն. 1971), լրտեսական վեպերի հեղինակ
  • Նիկոլա Սլեյթեր (ծն. 1984), թենիսիստ
  • Դրյու Մակինթայր (ծն. 1985), շոտլանդացի ըմբիշ

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էրին, ծովի ազդեցությամբ, բնորոշ են չափազանց զով ամառները և մեղմ ձմեռները։ Աշխարհագրական դիրքի ու հարթ լանդշաֆտի շնորհիվ մառախուղն ու ձյունը հազվադեպ են[5]։

Օչինքրուիվ, Էրից մոտ 3 մղոն հեռավորությամբ elevation: 48 m (157 ft), 1981–2010 normals, extremes 1960–presentի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 13.6
(56.5) 		14.8
(58.6) 		19.4
(66.9) 		23.5
(74.3) 		27.0
(80.6) 		29.4
(84.9) 		30.0
(86) 		29.8
(85.6) 		24.7
(76.5) 		21.0
(69.8) 		16.5
(61.7) 		14.2
(57.6) 		30
(86)
Միջին բարձր °C (°F) 7.1
(44.8) 		7.3
(45.1) 		9.1
(48.4) 		11.5
(52.7) 		14.9
(58.8) 		16.9
(62.4) 		18.5
(65.3) 		18.3
(64.9) 		16.1
(61) 		12.9
(55.2) 		9.6
(49.3) 		7.3
(45.1) 		12.5
(54.5)
Միջին օրական °C (°F) 4.5
(40.1) 		4.6
(40.3) 		6.1
(43) 		7.9
(46.2) 		10.7
(51.3) 		13.2
(55.8) 		15.0
(59) 		14.8
(58.6) 		12.8
(55) 		9.9
(49.8) 		6.9
(44.4) 		4.5
(40.1) 		9.2
(48.6)
Միջին ցածր °C (°F) 1.8
(35.2) 		1.8
(35.2) 		3.0
(37.4) 		4.3
(39.7) 		6.5
(43.7) 		9.4
(48.9) 		11.5
(52.7) 		11.2
(52.2) 		9.4
(48.9) 		6.9
(44.4) 		4.1
(39.4) 		1.7
(35.1) 		6.0
(42.8)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) −11.7
(10.9) 		−12.7
(9.1) 		−11.1
(12) 		−4.1
(24.6) 		−3.0
(26.6) 		0.2
(32.4) 		2.2
(36) 		1.7
(35.1) 		−1.0
(30.2) 		−5.1
(22.8) 		−8.3
(17.1) 		−10.7
(12.7) 		−12.7
(9.1)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 101.8
(4.008) 		74.0
(2.913) 		83.9
(3.303) 		53.9
(2.122) 		54.0
(2.126) 		60.5
(2.382) 		73.6
(2.898) 		85.7
(3.374) 		97.8
(3.85) 		116.1
(4.571) 		103.6
(4.079) 		100.4
(3.953) 		1005,4
(39,583)
Միջ. տեղումների օրեր (≥ 1.0 mm) 16.5 12.6 14.4 10.9 10.5 11.1 11.7 13.2 13.3 16.0 15.3 15.1 160.6
Միջին ամսական արևային ժամ 44.3 68.8 98.0 143.0 197.2 169.9 158.6 151.6 117.9 83.4 57.2 40.7 1330,6
Աղբյուր #1: Met Office[6]
Աղբյուր #2: KNMI[7]

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Հայ սթրիթը և Wallace աշտարակը
    Հայ սթրիթը և Wallace աշտարակը
  • Սբ.Մարգարեթ տաճարը
    Սբ.Մարգարեթ տաճարը
  • Սեն Ժերմեն ան Լեի հրապարակը
    Սեն Ժերմեն ան Լեի հրապարակը

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Zensus 2011
  2. ↑ «Accueil». Jumelagestgermainayr.fr. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 30-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  3. ↑ «Ayr Town Twinning Association». South Ayrshire Unitary Authority. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 30-ին.
  4. ↑ National Trust for Scotland. «Robert Burns Birthplace Museum». Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.
  5. ↑ «averages 1971–2000». Met Office. 2008 թ․ նոյեմբերի 19. Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 9-ին.
  6. ↑ «Auchincruive 1981–2010 averages». Met Office. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 2-ին.
  7. ↑ «Indices Data – Auchincruive STAID 1800». KNMI. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 9-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 2-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էր» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Էր&oldid=9412264» էջից