Էդվարդ Դոյզի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Էդվարդ Դոյզի
անգլ.՝ Edward Adelbert Doisy
Edward A Doisy.jpg
Ծնվել էնոյեմբերի 13, 1893(1893-11-13)[1][2][3][…]
Hume, Էդգար շրջան, Իլինոյս, ԱՄՆ
Մահացել էհոկտեմբերի 23, 1986(1986-10-23)[1][2][3][…] (92 տարեկան)
Սենթ Լուիս, Միսսուրի, ԱՄՆ
ԳերեզմանOak Hill Cemetery[4]
ՔաղաքացիությունFlag of the United States.svg ԱՄՆ
Մասնագիտությունկենսաքիմիկոս, բժիշկ, համալսարանի դասախոս և քիմիկոս
Հաստատություն(ներ)Վաշինգտոնի համալսարան Սենտ Լուիսում և Սենթ Լուիսի համալսարան
ԱնդամակցությունՊապական գիտությունների ակադեմիա[5], Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատերՀարվարդի համալսարան և Ուրբանա-Շամպեյնի Իլինոյսի համալսարան
Գիտական ղեկավարՕտտո Ֆոլին
ՊարգևներԲժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակ[6][7] և Վիլարդ Գիբսի պարգև
Edward Adelbert Doisy Վիքիպահեստում

Էդվարդ Ադելբերդ Դոյզի, (նոյեմբերի 13, 1893(1893-11-13)[1][2][3][…], Hume, Էդգար շրջան, Իլինոյս, ԱՄՆ - հոկտեմբերի 23, 1986(1986-10-23)[1][2][3][…], Սենթ Լուիս, Միսսուրի, ԱՄՆ[8]), ամերիկացի կենսաքիմիկ։ 1943 թվականին արժանացել է Նոբելյան մրցանակի՝ Հենրիկ Դամի հետ վիտամին K-ն հայտնաբերելու համար։ K վիտամինն իր անունը ստացել է կոագուլյացիա բառից։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դոյզին ծնվել է Հյումում՝ Իլինոյսում, 1893 թվականի նոյեմբերի 13-ին։ Բակալավրի աստիճան ստացել է 1914 թվականին, մագիստրոսինը՝ 1916 թվականին Իլինոյսի համալսարանում՝ Ուրբանա Շամպեյնում։ 1920 թվականին պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն Հարվարդի համալսարանում[8]։

1919 թվականին ընդունվել է աշխատանքի Վաշինգտոնի համալսարանի (Սենտ Լուիսում) կենսաքիմիայի ֆակուլտետում և հենց այստեղ էլ ստացել դոցենտի աստիճան։ 1923 թվականին Էդվարդ Դոյզին որպես պրոֆեսոր և կենսաքիմիայի ամբիոնի նախագահ աշխատել է Սենտ Լուիսի համալսարանում։ Նա այդ ամբիոնի պրոֆեսորն ու վարիչն էր մինչև 1965 թվականին թոշակի անցնելը։ Հետագայում ամբիոնն անվանափոխվել է և այժմ կոչվում է Է.Ա. Դոյզիի անվան կենսաքիմիայի և մոլեկուլային կենսաբանության ամբիոն։

1940 թվականին որպես բժիշկ դասախոսել է Չիկագոյի համալսարանում[9]։

1930 թվականին Դոյզին մրցակցության մեջ է եղել Ադոլֆ Բուտենանդի հետ էստրոնի հայտնաբերման ժամանակ։ Նրանք միմյանցից անկախ հայտնաբերել են նյութը[8], բայց միայն Բուտենանդն է արժանացել Նոբելյան մրցանակի։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Who Named It?
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ Find A Grave — 1995.
  5. ↑ http://www.pas.va/content/accademia/en/academicians/deceased/doisy.html
  6. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1943 — Nobel Foundation.
  7. ↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 «Edward A. Doisy - Biographical»։ Nobel Foundation։ Վերցված է դեկտեմբերի 1, 2017 
  9. ↑ «Our Nobel Laureates»։ University of Chicago Medical Center։ Վերցված է դեկտեմբերի 1, 2017 

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Zetterström Rolf (June 2006)։ «H. C. P. Dam (1895–1976) and E. A. Doisy (1893–1986): the discovery of antihaemorrhagic vitamin and its impact on neonatal health»։ Acta Paediatr. (Norway) 95 (6): 642–4։ ISSN 0803-5253։ PMID 16754542։ doi:10.1080/08035250600719739 
  • Fitch C D (May 1988)։ «In memoriam: Edward A. Doisy, Ph. D»։ J. Clin. Endocrinol. Metab. (UNITED STATES) 66 (5): 1094–5։ ISSN 0021-972X։ PMID 3283162 

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Էդվարդ_Դոյզի&oldid=7886003» էջից