Զամենգա Բատուկեզանգա
| Զամենգա Բատուկեզանգա ֆր.՝ Zamenga Batukezanga | |
|---|---|
| Ծնվել է | փետրվարի 20, 1933[1][2] |
| Ծննդավայր | Ներքին Կոնգո, ԿԴՀ |
| Մահացել է | հունիսի 2, 2000[1][2] (67 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Կինշասա, ԿԴՀ |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} ԿԴՀ |
| Կրթություն | Բրյուսելի ազատ համալսարան |
| Մասնագիտություն | գրող |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | գլխավոր գործադիր տնօրեն |
Զամենգա Բատուկեզանգա (ֆր.՝ Zamenga Batukezanga փետրվարի 20, 1933[1][2], Ներքին Կոնգո, ԿԴՀ - հունիսի 2, 2000[1][2], Կինշասա, ԿԴՀ), գրող, ազգագրագետ, Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության բարերար։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1950-ական թվականներին Զամենգա Բատուկեզանգան ավարտել է Մանգեմբոյի ասպիրանտուրան, այնուհետև 1960 թվականին ստացել է կրթաթոշակ, որը թույլ է տվել սովորել Մոնսի Կիրառական սոցիալական գիտությունների բարձրագույն ինստիտուտում և Բելգիայի Բրյուսելի Ազատ համալսարանում։ Մասնագիտացել է Մանչեսթրում և Արևմտյան Աֆրիկայում։ 1965 թվականին, վերադառնալով տուն, նա նշանակվել է Կինշասայի համալսարանի ուսանողների սոցիալական աշխատանքների տան տնօրեն։
1974 թվականից աշխատել է General Motors Corporation-ում (Զաիր), որտեղ պատասխանատու է եղել սոցիալական հարցերի և արտաքին կապերի համար։ 1977 թվականին նա լքել է General Motors-ը և բացել է ֆիզիկական հաշմանդամություն ունեցող երիտասարդների վերականգնողական կենտրոն (Կիկեսա), որը ղեկավարել է մինչև 1981 թվականը։ 1984 թվականին նշանակվել է Հրատարակիչների, կոմպոզիտորների և գրողների ազգային ընկերության (SONECA) գլխավոր տնօրեն։
Նա իր դեբյուտը նշել է 1971 թվականին։ Հեղինակ է 23 գրքի՝ յուրաքանչյուրը տասնյակ հազար տպաքանակով հրատարակված։ Նրա աշխատանքը արտացոլում է Կոնգոյի սոցիալական և ազգագրական իրողությունների ճշգրիտ պատկերը։ Բատուկեզանգան անդրադարձել է կախարդության, գենդերային հարաբերությունների և հատկապես աղանդների և կրոնների թեմաներին մի երկրում, որը գտնվում էր հոգևոր և տնտեսական ճգնաժամի մեջ։ Նրա հարուստ ու գեղեցիկ խոսքը, տեքստերի որակը, ճշգրտորեն ինտեգրված Կոնգոյի մշակութային միջավայրին, նրան դարձնել են աֆրիկյան գրականության տիպիկ ներկայացուցիչ։
1980-ականների վերջերին Զամենգան որոշել է թողնել ամեն ինչ։ Նա հրաժարվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ում պաշտոնից 1986 թվականին՝ ամբողջությամբ նվիրվելու գրավոր և բարեգործական աշխատանքներին։ Կյանքի վերջին տարիներն անցկացրել է ծննդավայրում՝ ծառայելով աղքատներին։ Նա մահացել է 2000 թվականի հունիսի 2-ին (67 տարեկան) Կինշասայում։
Ամեն տարի Կոնգոյում մինչև 40 տարեկան գրողների մրցույթի հաղթողին շնորհվում է «Զամենգա Բատուկեզանգա» գրական մրցանակը։
Մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1971: Les Hauts et les Bas, éditions Saint Paul, Kinshasa, récit, 60 pages[3].
- 1971: Souvenir du village, éditions Okapi, Kinshasa, récit, 91 pages.
- 1973: Bandoki, éditions Saint Paul Afrique, Kinshasa, nouvelles, 87 pages.
- 1974: Carte postale, éditions Basenzi, Kinshasa, récit, 136 pages.
- 1974: Terre des ancêtres, éditions Basenzi, Kinshasa, récit, 125 pages.
- 1975: Village qui disparaît dans les promesses, éditions Presses Africaines, Kinshasa.
- 1975: Sept frères et une sœur, éditions Basenzi, Kinshasa, récit.
- 1979: Mille Kilomètres à pied, éditions Saint Paul Afrique, Kinshasa, récit, 102 pages.
- 1979: Les Îles Soyo, éditions Zabat, Kinshasa, récit.
- 1980: Lettre d’Amérique, éditions Saint Paul Afrique, Kinshasa, récit.
- 1982: Un Croco à Luozi, éditions Saint Paul Afrique, Kinshasa, Conte.
- 1983: Chérie Basso, éditions Saint Paul Afrique, Kinshasa, récit.
- 1984: Le Réfugié, éditions Edicva, Kinshasa, récit.
- 1985: Psaumes sur le fleuve Zaïre, éditions Zabat, Kinshasa, poème.
- 1985: Luozi 30 ans après, éditions Zabat, Kinshasa, récit.
- 1986: Mon mari en grève, éditions Zabat, Kinshasa, récit.
- 1987: Le Mariage des singes à Yambi, éditions Zabat, Kinshasa, récit.
- 1988: Un Blanc en Afrique, éditions Zabat, Kinshasa, roman.
- 1988: Un villageois à Kinshasa, éditions Zabat, Kinshasa, roman.
- 1989: La pierre qui saigne, éditions Saint Paul Afrique, Kinshasa, récit.
- 1989: Pour une démystification: la littérature en Afrique, éditions Zabat, Kinshasa, essai.
- 1990: Un boy à Pretoria, éditions Saint Paul Afrique, roman
- 1992: Laveur des Cadavres, éditions Zabat, roman
- 1992: Le Trafiquant, éditions Zabat, roman
- 1995: Belle est aussi ma peau, Kinshasa, OMS, 1995.
- 1996: Ce qui bloque le développement de l'Afrique, éditions Saint Paul Afrique, roman, 205 pages.
- 2005: Pour un cheveu blanc, œuvre posthume, éditions Zabat, Kinshasa, 127 pages, roman
- 2005: La Mercédès qui saute le trou, œuvre posthume, éditions Zabat, Kinshasa
- 2006: Le Chemin interdit
- 2007: Nkenge la divorcée
- 2008: Le Crâne de maman
Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1985: Գրան պրի Զաիրի Հանրապետության 20-ամյակին գրական ստեղծագործությունների համար։
Ծանոթագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 BD Gest' (ֆր.)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ «<marquee>www.ntemeson.tk</marquee>». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մարտի 6-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 6-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Zamenga Batukezanga(ֆր.)