Դոլմեն

Դոլմեն (բրետոն. dolmen < dol -սեղան, men - քար), հնագույն դամբարանային կառույց է։ կառուցված են վիթխարի քարերից մինչև մի քանի տոննա։ Ծածկված են մեկ կամ մի քանի սալաքարերով։ Դոլմենը առաջին ճարտարապետական կառույցներից է։ Դոլմեններում սովորաբար թաղվել է մեկ, կամ մի քանի աճյուն՝ քարե կամ բրոնզի զենքերի հետ։ Որոշ դեպքերում օգտագործվել են թաղման նպատակով տասնամյակներ, և երբեմն էլ մի ամբողջ դար։ Ենթադրվում է որ դոլմենները կառուցվել են տոհմավագների հողարկավորության համար։ Հայաստանում դոլմեններ կան Աշտարակում, Արթիկի Առիճ գյուղում, Տավուշում։

Ձևերը ըստ տեղանքի[խմբագրել]

Իռլանդիա

Տարբեր տեղերում դոլմենները տարբեր ձևով են կառուցված։

Կովկաս, Կրասնոդարի շրջան (Ռուսաստան) - սալերով, հավաքական, տաշտաձև, մոնոլիտ դոլմեններ, նաև կրոմլեխներ։
Դանիա - դոլմենները հսկայական քարերից են, ընդ որում վերևի սալաքարը ամենամեծն է։
Մեծ Բրիտանիա, Իռլանդիա - դոլմենները լավ մշակված ուղղանկյուն քարերից են, պատերի քանակը չորսից պակաս մենհիրներ։
Կորեա, Հյուսիսային Ամերիկա, Եվրոպա - վերին սալը ներքևիններին համեմատ շատ խոշոր է, Կորեայում դոլմենները հիմնականում առանց անցքի են
Պորտուգալիա, Իսպանիա - դոլմենները թեք հարթ սալեր են, դասավորված շրջանով և ծածկով(անտոսներ)։
Ֆրանսիա, Գերմանիա - Ուղղանկյուն մշակված քարեր են, իրար մոտիկ շարված ստեղծում են սրահը։