Jump to content

Դերենիկ Վարդումյան (պատմաբան)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Վարդումյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Դերենիկ Վարդումյան (այլ կիրառումներ)
Դերենիկ Վարդումյան
Ծնվել էփետրվարի 1, 1923(1923-02-01)
Վահագնի, Ալեքսանդրապոլի գավառ, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել էսեպտեմբերի 12, 2005(2005-09-12) (82 տարեկան)
Երևան, Հայաստան
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
Մասնագիտությունպատմաբան
Հաստատություն(ներ)Ավանգարդ, Union of Soviet Societies for Friendship and Cultural Relations with Foreign Countries?, Հայաստանի Պատմության Թանգարան, ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտ և Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ
Գործունեության ոլորտկովկասագիտություն
Ալմա մատերԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետ
Կոչումպրոֆեսոր
Գիտական աստիճանպատմական գիտությունների թեկնածու
Տիրապետում է լեզուներինհայերեն

Դերենիկ Վարդումյան (փետրվարի 1, 1923(1923-02-01), Վահագնի, Ալեքսանդրապոլի գավառ, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - սեպտեմբերի 12, 2005(2005-09-12), Երևան, Հայաստան), պատմաբան, կովկասագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու, պրոֆեսոր։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դերենիկ Սուրենի Վարդումյանը ծնվել է 1923 թվականին Ալեքսանդրապոլի գավառի Վահագնի գյուղում (այժմ Լոռու մարզ)։ Միջնակարգ դպրոցն ավարտելուց հետո 1940 թվականին ընդունվել է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետը։ Ավարտելուց հետո աշխատել է «Ավանգարդ» թերթի խմբագրությունում որպես բաժնի վարիչ, 1946 թվականին եղել է Արտասահմանի հետ մշակութային կապերի հայկական ընկերության ավագ ռեֆերենտը։ Նույն թվականին ընդունվել է ազգագրության գծով ՀԽՍՀ ԳԱ ասպիրանտուրա։

1949-1953 թվականներին Դերենիկ Վարդումյանը եղել է Հայաստանի պատմության պետական թանգարանի ավագ գիտաշխատող։ 1953 թվականից տեղափոխվել է ԳԱ Պատմության ինստիտուտի ազգագրության խումբ՝ դառնալով այդ խմբի ղեկավար և պաշտպանել թեկնածուական ատենախոսություն «Լոռեցիների նոր կենցաղը» վերնագրով։

1959 թվականին ԳԱ համակարգում հիմնվում է Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտը, որի ազգագրության բաժնի վարիչ է դառնում Դերենիկ Վարդումյանը՝ պաշտոնավարելով մինչև կյանքի վերջը։ Նա ձեռնամուխ է եղել ազգագրության բաժնի կազմավորմանն ու ասպիրանտական նոր տեղերի ստեղծմանը, նաև Խաչատուր Աբովյանի անվան մանկավարժական ինստիտուտում։

Աշխատություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դերենիկ Վարդումյանը հեղինակ է մի շարք մենագրությունների՝ «Լոռեցիների նոր կենցաղը», «Հայաստանի կոլտնտեսականների ընտանիքը և ընտանեկան կենցաղը» և «Աշխարհի ժողովուրդները» մատենաշարի «Հայեր» բաժնի։ Ունի ավելի քան յոթ տասնյակ տպագիր աշխատություններ տեղական և արտասահմանյան գիտական պարբերականներում։

Պատրաստ են տպագրության «Հայաստանի գյուղական բնակավայրը և բնակարանը», նույն թեմայով պատմաազգագրական ատլասի բաժինը և քարտեզային հիմքերը, «Հայաստանի ազգագրագետների դաշտային հետազոտությունների արդյունքները վերջին երեսնամյակում (1950-1980 թթ.)», «Հայաստանի տնտեսամշակութային տիպերը և պատմազգագրական շրջանները», «Պատմական Հայաստանի և ՀՀ ազգագրական մարզերի բնութագրումն ու քարտեզագրումը» և այլ աշխատություններ։

1992 թվականից Դերենիկ Վարդումյանը ղեկավարել է «Հայոց տնտեսական զբաղմունքների, նյութական ու հոգևոր մշակույթի, հասարակական-ընտանեկան կյանքի ու կենցաղի, սովորույթների ու ավանդույթների ազգագրական-ազգարանական ուսումնասիրությունը» գիտական թեման։ Նա հայկական խորհրդային հանրագիտարանի ճյուղային խմբագրության, «Հայ ազգագրություն և բանահյուսություն» մատենաշարի խմբագրական հանձնաժողովի անդամ էր, ավելի քան 500 մամուլ մասնագիտական տպագիր գրականության հիմնադիր։

  • Կարլ Սեղբոսյան «Դերենիկ Սուրենի Վարդումյան», պատմաբանասիրական հանդես № 1, 2005, էջ 310-311