Գրիգոր Ամիրյանի բնակելի տուն

Գրիգոր Ամիրյանի բնակելի տուն;
	Գրիգոր Ամիրյանի բնակելի տունը
Գտնվում է	Երևան, Աբովյան փողոց 12
Կառուցվել է	1870
Շինության ձևը	Պատմամշակութային հուշարձան
Ներկա վիճակը	Կանգուն

Գրիգոր Ամիրյանի բնակելի տուն, տեղական նշանակության պատմամշակութային հուշարձան Երևանի Կենտրոն վարչական շրջանում՝ Աբովյան փողոցում։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մաքսիմ Գորկու հուշաքարը

Շենքը կառուցվել է 19-րդ դարի վերջերին՝ 1870-ական թթ։ Պատկանել է մեծահարուստ առևտրական Գրիգոր Ամիրյանին^[1]։ Նրան է պատկանել նաև Աբովյան 10 հասցեում գտնվող շենքը, որտեղ այժմ գտնվում է Երկրաբանության պետական թանգարանը։

1884-1888 և 1898-1907 թթ. այստեղ է տեղակայված եղել Երևանի քաղաքային դուման և վարչությունը, որը 1907 թ. տեղափոխվեց Տեր-Ղուկասովսկու փողոցում կառուցված շենք (գտնվել է «Կոնգրես» հյուրանոցի տեղում, քանդվել է 1999-2000 թվականներին)։

1910-1911 թթ. ծառայել է որպես ակնաբուժարան։

1911-1915 թթ. շենքում է եղել բժիշկ Հովհաննես Հովհաննիսյանի մասնավոր բուժարանը։

Շենքի վրա կա է հուշաքար, համաձայն որի 1928 թ. այդ շենքում է իջևանել ռուս բանաստեղծ Մաքսիմ Գորկին։

Ոճ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շենքը կառուցված է բարեկեցության ժամանակաշրջանի (Belle Époque) ոճով։

Վարպետ Օնիկի լուսանկարչատունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Դալան» պատկերասրահը

Աբովյան փողոցում գտնվող այս շենքում է գործել Երևանի ամենահին լուսանկարչատներից մեկը։ Դրա պատմությունը սկսվում է դեռևս 1927 թ., երբ ծագումով վանեցի Գաբրիել Խանոյանը գաղթում է Երևան։ Որոշ ժամանակ անց նա մեկնում է Կիսլովոդսկ՝ ուսանելու լուսանկարչական արվեստ։

1917 թ. վերադառնում է Հայաստան և 1922 թ. Աստաֆյան 22 հասցեում բացում իր լուսանկարչատունը։

Օնիկ Հարությունյանը սկսում է ուսանել քեռու՝ Գաբրիել Խանոյանի մոտ և շուտով սկսում է օգնել նրան։

Օնիկ Հովհաննիսյանը կամ, ինչպես ժողովուրդն էր նրան անվանում, վարպետ Օնիկը 55 տարի զբաղվել է լուսանկորչությամբ և ստեղծել բազմաթիվ լուսանկարներ։ Լուսանկարել է այնպիսի նշանավոր մարդկանց, ինչպիսիք են Ավետիք Իսահակյանը, Պարույր Սևակը, Հովհաննես Շիրազը, Արամ Խաչատրյանը, Շառլ Ազնավուրը, Մարտիրոս Սարյանը, Հովհաննես Բաղրամյանը և այլք։

Այսօր վարպետ Օնիկի լուսանկարչատունն աշխատեցնում է նրա տղան՝ Արմեն Խանոյանը։

2009 թ. Երևանի քաղաքապետարանը հայտարարեց տենդեր։ Շահող ընկերությունը որոշեց չքանդել շենքը և տարածք հատկացրեց լուսանկարչատանը։

2010 թ. լուսանկարչատունը տեղափոխվեց Պուշկինի փողոցի նորակառույց շենքերից մեկում։

2011 թվականից այստեղ է գործում «Դալան» պատկերասրահը։