Գորդոն Գուլդ
| Գորդոն Գուլդ | |
|---|---|
.JPG) | |
| Ծնվել է | հուլիսի 17, 1920[1][2] |
| Ծննդավայր | Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[3] |
| Մահացել է | սեպտեմբերի 16, 2005[1][2] (85 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[3] |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ |
| Կրոն | աթեիզմ |
| Կրթություն | Կոլումբիայի համալսարան, Եյլի համալսարան, Յունիոն քոլեջ (1941) և Scarsdale High School? |
| Մասնագիտություն | ֆիզիկոս, գյուտարար և համալսարանի դասախոս |
| Աշխատավայր | Նյու Յորքի համալսարանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտ |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
 Gordon Gould Վիքիպահեստում | |
Գորդոն Գուլդ (անգլ.՝ Gordon Gould, հուլիսի 17, 1920[1][2], Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[3] - սեպտեմբերի 16, 2005[1][2], Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[3]), ամերիկացի ֆիզիկոս, որին վերագրվում է լազերի գյուտը։ Առավել հայտնի է ԱՄՆ-ի դեմ՝ լազերի և նրա հետ կապված տեխնոլոգիական պատճառներով, իր երեսնամյա արտոնագրային պայքարով։ Նաև պայքարել է լազեր արտադրողների դեմ, ովքեր խախտել էին արտոնագիրը։
Վաղ տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է Նյու Յորքում, երեք եղբայրներից ավագն է եղել։ Նրա հայրը եղել է Scholastic Magazine Publications-ի հիմնադիրը և գլխավոր խմբագիրը[5]։ Մեծացել է Նյու Յորքի արվարձաններից մեկում, սովորել է տեղի դպրոցում։ Յունիոն քոլեջում ստացել է բակալավրի աստիճան (ֆիզիկայի ոլորտում), որտեղ նա դարձել է Sigma Chi միաբանության անդամ։ Եյլի համալսարանում լուսագիտության և սպեկտրոսկոպիայի ոլորտում ստացել է մագիստրոսի աստիճան լուսագիտության և սպեկտրոսկոպիայի ոլորտում[6]։
1944 թվականի մարտից մինչև 1945 թվականի հունվարը աշխատել է Մանհեթենյան նախագծում, բայց որպես անդամ հեռացված է եղել ԱՄՆ-ի կոմունիստական կուսակցությունից[7]։ 1949 թվականին ընդունվել է Կոլումբիական համալսարան, որպեսզի աշխատի բժշկական դիսերտացիայի շուրջ՝ օպտիկական և միկրոալիքային սպեկտրոսկոպիայի ոլորտում[8]։ Նրա գիտական ղեկավարը եղել է Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Պոլիկարպ Կաշը։
1956 թվականին Գուլդը շարունակել է օգտագործել օպտիկական պոմպը, առաջարկել է օգտագործել այն՝ միջավայրում ինվերսիայի բնակվածության ստեղծման համար, և քննարկել է այդ միտքը մազերի գյուտարար Չարլզ Թաունսի հետ, ով 1964 թվականին ստացել էր Նոբելյան մրցանակ՝ մազերի և լազերի վրա իր կատարած աշխատանքի համար[9]։ Թաունսը խորհուրդ է տվել Գուլդին՝ ինչպես ստանալ իր նորարարության արտոնագիրը, և համաձայնվել է հանդես գալ որպես վկա[10]։
Գուլդը առաջարկել է շարունակել օգտագործել լազեր տերմինը (անգլ.՝ laser), ինքը հապավում է ներկայացրել անգլերենից՝ Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation, ինչը թարգմանաբար նշանակում է լույսի ուժեղացումը հարկադրական ճառագայթման միջոցով։ Առաջարկվող անվանման հանրային ներկայացումը կայացել է դեռևս Տ․ Մայմանի պատրաստած առաջին իրական աշխատող լազերի ստեղծումից առաջ (1960)՝ 1959 թվականի կոնֆերանսին[11], և շուտով դարձել է ընդունված։
Ընտրություններ Փառքի սրահում և մահը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Չնայած նրա դերը լազերի փաստացի հայտնագործման մեջ վիճարկվել է տասնամյակների ընթացքում, բայց Գուլդը 1991 թվականին ընտրվել է Գյուտարարների ազգային Փառքի սրահի անդամ[12]։
Գուլդը մահացել է 2005 թվականի սեպտեմբերի 16-ին[12]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Munzinger Personen (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 https://www.washingtonpost.com/archive/local/2005/09/20/laser-pioneer-gordon-gould-dies-at-85/8ccd0c3b-261e-40a2-b3e2-318920dec64a/
- ↑ https://www.invent.org/inductees/gordon-gould
- ↑ Taylor (2000), p. 14.
- ↑ Taylor (2000), p. 16-20.
- ↑ Taylor (2000), p. 19-25.
- ↑ Taylor (2000), p. 37-40.
- ↑ «Nobel Prize in Physics 1964». Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 16-ին.
- ↑ Taylor (2000), p. 62.
- ↑ Gould, R. Gordon The LASER, Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation // The Ann Arbor Conference on Optical Pumping, the University of Michigan, June 15 through June 18, 1959 / Franken, P.A. and Sands, R.H. (Eds.). — 1959. — С. 128.
- ↑ 12,0 12,1 Chang, Kenneth. «Gordon Gould, 85, Figure In Invention of the Laser».
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Taylor, Nick LASER: The inventor, the Nobel laureate, and the thirty-year patent war. — New York: Simon & Schuster, 2000. — ISBN 0-684-83515-0
- Brown, Kenneth Inventors at Work: Interviews with 16 Notable American Inventors. — Redmond, Wash.: Tempus Books of Microsoft Press, 1987. — ISBN 1-55615-042-3
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գորդոն Գուլդ» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
