Բորիս Գոդունով (ֆիլմ, 1986)
«Բորիս Գոդունով» (ռուս.՝ «Борис Годунов»), Սերգեյ Բոնդարչուկի սովետա-չեխոսլովակիա-լեհ-արևմտագերմանական գեղարվեստական ֆիլմը, Ա. Ս. Պուշկինի համանուն պատմական ողբերգության էկրանավորումը։ Սերգեյ Բոնդարչուկի վերջին ֆիլմը, որն Էկրան Է բարձրացել նրա կենդանության օրոք։
Պրեմիերան կայացել է 1986 թվականի հոկտեմբերի 31-ին Ֆինլանդիայում, 1987 թվականի ապրիլի 4-ին՝ Խորհրդային Միությունում։ Ֆիլմը ներկայացվել Է Կաննի կինոփառատոնի մրցույթին[4]։
Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գործողությունները տեղի են ունենում Ռուսաստանում և Լեհաստանում 16-րդ և 17-րդ դարերի սամանածին։ Ներկայացվում են Բորիս Գոդունովի, նրա որդու՝ Ֆեոդորի թագավորության ժամանակները և Կեղծ Դմիտրի I-ի իշխանության գալը։ Ցար Ֆեոդոր Իոանովիչի մահից հետո Բորիս Գոդունովը, Զեմսկի սոբորի որոշմամբ, բարձրանում է Մոսկվայի գահ, որը դեռևս Իվան Ահեղի օրոք ինտրիգների, դաշինքների օգնությամբ և իր քույր Իրինայի՝ ցարևիչ Ֆեոդորի հետ ամուսնության շնորիվ մեծ ազդեցություն և իշխանություն էր ձեռք բերել արքունիքում։ Բայց հանկարծ հայտնվում է գահի նոր հավակնորդ, որն իրեն ներկայացնում է որպես Իվան Աեղի կրտսեր որդի՝ ցարևիչ Դիմիտրի, որը պաշտոնապես մահացել էր Ուգլիչում 1591 թվականին։ Ինքնակոչը հայտնվում է Լեհաստանում և, ստանալով իշխան Վիշնևեցկու, սանդոմիրի նահանգապետ Մնիշկայի և նրա դստեր՝ գեղեցիկ Մարինայի աջակցությունը, վերադառնում է Ռուսաստան։ Չնայած այն հանգամանքին, որ և եկեղեցին, և Վասիլի Շույսկին, ովքեր հետաքննում էին Ուգլիչում Դիմիտրիի մահվան հանգամանքները, հերքում են ցարևիչի իսկությունը, նա, մոտենալով Մոսկվային, ավելի ու ավելի մեծ ժողովրդականություն է ձեռք բերում ժողովրդի շրջանում և դառնում իրական սպառնալիք ցար Բորիսի համար։
Դերերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Դերասան | Դեր |
|---|---|
| Սերգեյ Բոնդարչուկ | Բորիս Գոդունով |
| Ալեքսանդր Սոլովյով | րիորի Օտրեպև, նույն ինքը Կեղծ Դմիտրի I |
| Անատոլի Ռոմաշին | Վասիլի Շույսկի |
| Անատոլի Վասիլև | Պյոտր Բասմանով |
| Ադրիանա Բեջինսկայա | Մարինա Մնիշեկ |
| Եվգենի Սամոյլով | Չուդովա վանքի վանական Պիմեն |
| Ռոման Ֆիլիպով | Պատրիարք Իով |
| Վյաչեսլավ Բուտենկո | Իվան Վորոտինսկի |
| Ալյոնա Բոնդարչուկ | Քսենյա Գոդունովա |
| Գենադի Միտրոֆանով | խենթ Նիկոլկա Երկաթե Բռունցք |
| Վալերի Ստորոժիկ | իշխան Դմիտրի Կուրբսկի |
| Յուրի Լազարև | Գավրիիլ Պուշկին |
| Վլադիմիր Սեդով | Աֆանասի Պուշկին |
| Գեորգի Բուրկով | թափառական Վառլաամ |
| Վադիմ Ալեքսանդրով | թափառական Միսաիլ |
| Իրինա Սկոբցևա | պանդոկի տեր |
| Կիրա Գոլովկո | Քսենյայի մայրը |
| Լյուդմիլա Կորշակովա | թագուհի Մարիա Սկուրատովա |
| Ֆեոդոր Բոնդարչուկ | ցարևիչ Ֆեոդոր Գոդունով |
| Խենրիկ Մախալիցա | Եժի Մնիշեկ |
| Օլգերդ Լուկաշևիչ | լեհ ճիզվիտ Նիկոլայ Չեռնիկովսկի |
| Մարիան Ձենձել | Ադամ Վիշնևեցկի |
| Վլադիմիր Նովիկով | Սեմյոն Գոդունով |
| Վիկտոր Յակովլև | Վասիլի Շչելկալով] |
| Օլեգ Միխայլով | Ֆեոդոր Մստիսլավսկի |
| Բորիս Խիմիչև | բոյար Վասիլի Մոսալսկի |
| Ալեքսանդր Տիտորենկո | կապիտան Ժակ Մարժերետ |
| Նորբերտ Կուխինկե | կապիտան Վալտեր Ռոզեն |
| Վիկտոր Սմիռնով | պալատական Ռոժնով |
| Յուրի Շերստնյով | Դոնի կազակ Իվան Կարելա |
| Վլադիմիր Ֆերապոնտով | բոյար Խրուշչով |
| Յուրի Մատյուխին | ցարևիչ Դմիտրի |
| Վալերի Շեպտեկիտա | իգումեն Պաֆնուտի |
| Գալինա Դյոմինա | պառավ |
| Իվան Լապիկով | կույր ծերունի |
| Նիկոլայ Երոֆոև | առաջին պրիստավ |
| Ալեքսանդր Սայկո | երկրորդ պրիստավ |
| Վլադիսլավ Կոմար | Սոբանսկի |
| Վոլոդյա Լատնիկ | տղա Շույսկու տանը[Ն. 1] |
Նկարահանող խումբ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Բեմադրող ռեժիսոր և էկրանավորման հեղինակ՝ Սերգեյ Բոնդարչուկ
- Գլխավոր օպերատոր՝ Վադիմ Յուսով
- Գլխավոր նկարիչ՝ Վլադիմիր Արոնին
- Զգեստների գլխավոր նկարիչ՝ Լիդիա Նովի
- Կոմպոզիտոր՝ Վյաչեսլավ Օվչիննիկով
- Հնչյունային օպերատոր՝ Ալեքսանդր Պողոսյան
- Ռեժիսորներ՝ Իգոր Պետրով, Ռոման Ցուրցումիա
- Նկարիչ-դիմահարդար՝ Թամարա Գայդուկովա
- Օպերատորներ՝ Վլադիմիր Գորշկով, Ալեքսանդր Միխալիչև
- Պատմական զգեստների հարցով խորհրդատու՝ Մարիա Մերցալովա
- Ֆիլմի ռեժիսոր՝ Վալերի Մալկով
Քննադատություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տատյանա Մոսկվինան ֆիլմում տեսել է ռեժիսորի կողմից հեղինակային կինոյի անկման դարաշրջանի մոտալուտ ավարտի կանխատեսումը։
Բոնդարչուկի «Բորիս Գոդունովի» ստատիկ, պաթոսային արտաքին օպերացիան լի էր ներքին ըմբոստ տագնապով. ռեժիսորը պետության համար կանխատեսում էր նոր անհանգիստ ժամանակ, և հոյակապ էպոսը վերածվում էր քնարական-խոստովանական ֆիլմի, որի պատմական պատյանը ուտում էր հենց Բոնդարչուկի՝ ռեժիսոր-ցարի շփոթմունքն ու կարոտը՝ աշխույժ կինոինքնակոչների դարաշրջանից առաջ։
Բնօրինակ տեքստ (ռուս.)'Статичная, пафосная внешняя оперность «Бориса Годунова» Бондарчука была полна внутренней мятежной тревоги — режиссёр предвидел новое смутное время для государства, и величавый эпос превращался в лирико-исповедальный фильм, чью историческую оболочку разъедали растерянность и тоска самого Бондарчука, режиссёра-царя, перед эпохой бойких киносамозванцев.'
— журнал «Сеанс» август 2013[6]
Իրինա Պավլովային նկարը թվացել է «լեզվով ծանրակշիռ և արխայիկу»[4], սակայն, այն դիտարկելով ԽՍՀՄ կինեմատոգրաֆիստների 5-րդ համագումարի որոշումների համատեքստում, հանուն արդարության նշում է.
«...Էկրանային հյուսվածքների մշակման և հզոր, թեկուզև մռայլ էներգիայի մանրակրկիտ ուսումնասիրության մեջ այս ֆիլմը չի կարելի մերժել։ Բայց դրա հեղինակը այդքան երկար մնաց քննադատությունից դուրս, այնքան ժամանակ, որպես իր ստեղծագործությունների միակ հնարավոր արձագանքը, պաշտոնապես թույլատրվեց միայն այն հրճվանքը, որ ռևանշի ծարավը գերակշռում էր սովորական ողջախոհության վրա, ինչը հուշում էր, որ համեմատած ժամանակակից համատեքստի շատ ֆիլմերի հետ, Ս.Բ.-ի այս ձախողումը արժանի է ավելի ներողամտության:
Բնօրինակ տեքստ (ռուս.)'…в тщательности проработки экранных фактур и в мощной, пусть и мрачной энергетике этому фильму отказать нельзя. Но его автор так долго оставался вне критики, так долго в качестве единственно возможной реакции на его произведения официально был дозволен лишь восторг, что жажда реванша возобладала над обыкновенным здравым смыслом, который подсказывал, что в сравнении со многими фильмами современного контекста эта неудача С. Б. заслуживает бо́льшего снисхождения.'
— «Новейшая история отечественного кино. 1986—2000» т. 1[7]
Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 ČSFD (չեխերեն) — 2001.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 http://www.imdb.com/title/tt0092688/fullcredits
- ↑ 3,0 3,1 3,2 DEFA film database
- ↑ 4,0 4,1 Новейшая история отечественного кино, 2001, էջ 150
- ↑ Мосфильм
- ↑ Москвина Татьяна (2013 թ․ օգոստոսի 23). «Вадим Юсов». Проект «Чапаев» – Журнал «Сеанс» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հունվարի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 7-ին.
- ↑ Новейшая история отечественного кино, 2001, էջ 151
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Павлова И. Бондарчук Сергей // Новейшая история отечественного кино. 1986—2000. Кино и контекст. — СПб.: Сеанс, 2001. — Т. 1. — 504 с. — ISBN 5-901586-01-8
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Борис Годунов» на официальном канале «Мосфильма»- «Борис Годунов». Мосфильм. 2012. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 2-ին.
- «Борис Годунов». Мосфильм (ռուսերեն). Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 7-ին.
