Բանաստեղծն ու ցարը
 ռուս.՝ Поэт и царь | |
|---|---|
.jpg) | |
| Երկիր | .svg){kind=small} ԽՍՀՄ |
| Ժանր | համր կինո, պատմական ֆիլմ և կենսագրական ֆիլմ |
| Թվական | 1927 |
| Լեզու | ռուսերեն |
| Ռեժիսոր | Վլադիմիր Գարդին և Եվգենի Չերվյակով |
| Սցենարի հեղինակ | Եվգենի Չերվյակով |
| Դերակատարներ | Եվգենի Չերվյակով, Նիկոլայ Չերկասով, Բորիս Տամարին և Իվան Խուդոլեև |
| Օպերատոր | Նաում Ապտեկման |
| Կինոընկերություն | Սովկինո |
| Տևողություն | 137 րոպե |
«Բանաստեղծն ու ցարը» (ռուս.՝ «Поэт и царь»), խորհրդային պատմա-կենսագրական դրամա, որը նկարահանել են ռեժիսորներ Վլադիմիր Գարդինը և Եվգենի Չերվյակովը[1] Լենինգրադի «Սովկինո» ստուդիայում։ Նվիրված է Ալեքսանդր Պուշկինի կյանքի վերջին օրերին, խորհրդային կինոյի պատմության մեջ առաջին պատմա-կենսագրական ֆիլմն է։ Պրեմիերան տեղի է ունեցել 1927 թվականի սեպտեմբերի 20-ին։
Ֆիլմը վերականգնվել և հնչյունավորվել է 1968 թվականին Մաքսիմ Գորկու անվան կինոստուդիայում ռեժիսոր Ալեքսանդր Գինցբուրգի կողմից[2]։
Սյուժե
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Նիկոլայ I թագավորը հրապուրվել է Նատալյա Գոնչարովայով՝ Ալեքսանդր Պուշկինի կնոջով։ Փորձելով թաքցնել իր հրապուրանքը՝ թագավորը հովանավորում է Նատալյայի մտերմությունը սպա Դանտեսի հետ։ Ցարական արքունիքը բամբասում է Նատալյայի ու Դանտեսի կապի մասին։ Այս լուրերը հասնում են Պուշկինին, և նա Դանտեսին մարտահրավեր է ուղարկում։
Դերերում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Եվգենի Չեռվյակով – Ալեքսանդր Սերգեևիչ Պուշկին
- Իրինա Վոլոդկո – Նատալյա Գոնչարովա
- Կոնստանտին Կարենին – Նիկոլայ I ցար
- Բորիս Տամարին – բարոն Ժորժ Շառլ Դանտես
- Լեոնիդ Տկաչև – իշխան Պյոտր Անդրեևիչ Վյազեմսկի
- Ալեքսանդր Լարիկով – Նիկիտա Կոզլով, Պուշկինի մարտավկա
- Իվան Խուդոլեև – բարոն Ալեքսանդր Խրիստոֆորովիչ Բենկենդորֆ
- Ալեքսեյ Ֆեոնա – Վասիլի Անդրեևիչ Ժուկովսկի
- Գենադի Միչուրին – Կոնստանտին Կարլովիչ Դանզաս
- Իվան Լերսկի – Ֆադդեյ Վենեդիկտովիչ Բուլգարին
- Եվգենի Բորոնիխին – Վլադիմիր Իվանովիչ Դալ
- Զոյա Վալևսկայա – Իդալիա Պոլետիկա
- Անատոլի Նելիդով – Իվան Անդրեևիչ Կռիլով
- Օլգա Սպիրովա – Եկատերինա Նիկոլաևնա Գոնչարովա, Նատալյայի քույրը
- Ելիզավետա Ռոզիներ – Ալեքսանդրա Նիկոլաևնա Գոնչարովա, Նատալյայի քույրը
- Ֆեոդոր Լոպուխով – Նիկոլայ Վասիլիևիչ Գոգոլ
- Վալերի Պլոտնիկով – բարոն դե Գեկկերեն
- Մարիա Դոբրովա – Ալեքսանդրա Օսիպովնա Սմիրնովա-Ռոսսետ
- Նիկոլայ Չերկասով – Շառլ, սափրիչ
- Եվգենյա Ռոգուլինա
- Պյոտր Պոդվալնի – Օլիվյե դ’Արշյակ վիկոնտ, Դանտեսի մարտավկան
Նկարահանող խումբ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ռեժիսորներ՝ Վլադիմիր Գարդին, Եվգենի Չեռվյակով
- Սցենարիստներ՝ Եվգենի Չեռվյակով, Վլադիմիր Գարդին
- Օպերատորներ՝ Նաում Ապտեկման, Սվյատոսլավ Բելյաև
- Կոմպոզիտոր՝ Յուրի Մացկևիչ
- Բեմադրող նկարիչ՝ Անատոլի Արապով
- Հնչյունային օպերատոր՝ Կերիմ Ամիրով
Քննադատություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ֆիլմը մեծ քննադատություն է առաջացրել ժամանակակիցների շրջանում։ Ըստ Չեռվյյակովի և Գարդինի վարկածի, բանաստեղծի ողբերգությունը բացատրվում է Նիկոլայ I-ի կողմից Նատալյա Նիկոլաևնային սիրահետելով։ Վիճարկվել է նաև գլխավոր դերերը կատարող դերասանների ընտրությունը. ոչ Չեռվյակովը, ոչ էլ Վոլոդկոն դիմանկարային նմանություն չունեին իրենց հերոսների հետ։ Ֆիլմի հեղինակների վրիպումը վուլգար-սոցիոլոգիական մոտեցում էր համարվում Պուշկինի և Նիկոլայ I-ի արքունիքի միջև գոյություն ունեցած բարդ հակամարտության նկատմամբ։ Անհաջողություն էր ճանաչվել խորհրդային կինեմատոգրաֆում ստեղծագործական գործընթացը պատկերելու առաջին փորձը։ Ֆիլմի հեղինակներին մեղադրլ են նաև այն բանում, որ Պուշկինի ճակատագրի փոխարեն նրանք ցույց են տվել բարձրաշխարհիկ պարահանդեսներն ու պետերգոֆյան շատրվանները։ Բարձրաշխարհիկ հասարակության տոնի բազմաթիվ տեսարաններ համարվել են ճաշակից և տարրական տակտից զուրկ (օրինակ, Պուշկինը՝ ծածկված վարդերով)։
Սցենարիստ Միխայիլ Բլեյմանը դժգոհել է, որ «Վ. Գարդինը Պուշկինի ողբերգական մահվան մասին ֆիլմը վերածել է «մելոդրամայի գայթակղիչ սիրեկանի մասին, որն օգտագործում է աշխարհիկ ինտրիգը խաբված ամուսնու դեմ»[3]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Christie, Ian & Taylor, Richard. The Film Factory: Russian and Soviet Cinema in Documents 1896-1939. Routledge, 2012.
- ↑ Ленфильм. Аннотированный каталог фильмов. 1918—2003. OOO «Аникушин». 2003
- ↑ Блейман М. Павел Петров-Бытов // 20 режиссёрских биографий / Сост. Р.Д. Черненко. — М.: Искусство, 1978. — С. 207. — 408 с.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ефимов Н. Н. «Биографические фильмы о Пушкине // Пушкин: Исследования и материалы / Т. 5. Пушкин и русская культура». — С. 305—315. АН СССР. Ин-т рус. лит. (Пушкинский Дом), Ин-т театра, музыки и кинематографии. — Л.: Наука. Ленингр. отд-ние, 1967.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Фундаментальная электронная библиотека «Русская литература и фольклор». Ефимов Н. Н. «Биографические фильмы о Пушкине»
- DVD-тека: Поэт и царь (1927)
- Смотреть фильм «Поэт и царь» на www.film-ussr.ru/поэт-и-царь-1927_bc10b378a.html
- Поэт и царь, 1927 год(չաշխատող հղում)
|
- Ֆիլմեր այբբենական կարգով
- 1920-ականների ռուսերեն ֆիլմեր
- 1927 ֆիլմեր
- Ալեքսանդր Պուշկին
- Խորհրդային կենսագրական ֆիլմեր
- Խորհրդային պատմական ֆիլմեր
- Խորհրդային սև-սպիտակ ֆիլմեր
- Խորհրդային ֆիլմեր
- Համր ֆիլմեր
- Ռուսական կենսագրական ֆիլմեր
- 1920-ականների խորհրդային ֆիլմեր
- Ֆիլմեր, որոնց գործողությունները տեղի են ունենում 19-րդ դարում