Արփիար Ասլանյան
| Արփիար Ասլանյան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 16, 1895 |
| Ծննդավայր | Վաղարշապատ, Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | փետրվարի 15, 1945 (49 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Mittelbau-Dora concentration camp, Նորդհաուզեն, Գերմանիա |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն և  Փահլավիների հարստություն |
| Մասնագիտություն | Ֆրանսիական դիմադրության մարտիկ, փաստաբան, իրավաբան և գրող |
| Ամուսին | ԼԱՍ |
| Կուսակցություն | Ֆրանսիայի կոմունիստական կուսակցություն և ՀՅԴ |
| Անդամություն | Q2450536? |
 Arpiar Aslanian Վիքիպահեստում | |
Արփիար Ասլանյան (ֆր.՝ Arpiar Aslanian, հայերեն՝ Արփիար Ասլանյան), ի ծնե` Արփիար Լևոնի Ասլանյան (դեկտեմբերի 16, 1895, Վաղարշապատ, Ռուսական կայսրություն - փետրվարի 15, 1945, Mittelbau-Dora concentration camp, Նորդհաուզեն, Գերմանիա), ֆրանսահայ հակաֆաշիստ, Երկրորդ համաշխարահային պատերազմի տարիների ընթացքում եղել է դիմադրության շարժման անդամ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վաղ տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արփիար Լևոնի Ասլանյանը ծնվել է 1895 թվականի փետրվարի 16-ին Վաղարշապատ քաղաքում՝ Լևոն և Վառվառա Ասլանյանների ընտանիքում։ Ավագ եղբայրը Դերենիկն էր, իսկ քույրը Արփիկն էր։ Հայրը դպրոցի տնօրեն էր և աշխատում էր Էջմիածնի վանքի գրադարանում։ Արփիարը իրավագիտական կրթություն է ստացել ռուսական համալսարաններից մեկում։ Համարվել է «Հայ Յեղափոխական Դաշնակցություն» կուսակցության անդամ։ Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո տեղափոխվել է Թավրիզ, որտեղ 1923 թվականին ամուսնացել է Լուիզա Գրիգորյանի հետ, որը նրանից տասը տարի երիտասարդ էր։
Կյանքը Ֆրանսիայում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1923 թվականին Լուիզայի հետ մեկնել են Փարիզ և իրենց հետ տարել են նաև Լուիզայի մորը՝ Մարիամին, և քրոջը՝ Արշալույսին։ Լուիզան ցանկանում էր ստանալ իր երաժշտական կրթությունը Ֆրանսիայում՝ քանի որ տարված էր դաշնամուրի խաղով։ Վերջինիս ուսումը ապահովելու համար՝ Արփիարը բանվորական աշխատանք է կատարել՝ քանի որ չէր գտել իրավաբանական աշխատանք։
1940 թվականին համալրել է «Ֆրանսիայի կոմունիստական կուսակցության» շարքերը։
Ֆրանսիական դիմադրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1940 թվականին իր հարսնացուի հետ միասին համալրել է Ֆրանսիական դիմադրության շարքերը։ Ասլանյանները ձեռնարկել են ընդհատակյա արտադրություն և ֆրանսիական պարտիզաններին մատակարարել են զենք[1]։ Արփիարը ծանոթ է եղել այլ դիմադրության հայ մասնակիցների հետ, ինչպիսիք էին Միսաք Մանուկյանը, Մելինե Մանուկյանը, Արպեն Դավթյանը, Հայկ Դպիրյանը, Շագ Տատուրյանը և այլք։
Ձերբակալություն, համակենտրոնացման ճամբար և մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1944 թվականի հուլիսի 26-ին Ասլանյանները ձերբակալվել են Գեստապոյի գործակալների կողմից, իսկ Լուիզայի օրագրերը և ձեռագրերը, այդ թվում նաև՝ «Histoire de la Resistance»-ը («Դիմադրության պատմություն») և «La Chute de Paris»-ը («Փարիզի անկումը»), այրվել են նացիստների կողմից[2]։ Նույն թվականի օգոստոսի 15-ին նրանց Թուլուզից տեղափոխել են Բուխենվալդ, ինչից հետո Արփիարին բանտարկել են «Դորա Միթելբաու» համակենտրոնացման ճամբարում` բաժանելով նրան կնոջից։ Լուիզային տեղափոխել են Ռավենսբրյուկ[3]։
1945 թվականի հունվարի 30-ին անհայտ պատճառով մահացել է Լուիզան։ Փետրվարի 15-ին Արփիարը համակենտրոնացման ճամբարում մահապատժի է ենթարկվել[4]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Résistance. l’Affiche rouge Henri Karayan: „Notre groupe était l’incarnation d’une Europe“» L’Humanité, 21 Février, 2004 (ֆր.)
- ↑ Vosgerichian D. "Memories of the Armenian franc tireur", Publishing house "G. Donikian & Fils", Beirut, 1974, p. 50-51 (հայ.)
- ↑ «Le LIVRE-MEMORIAL des déportés de France arrêtés par mesure de répression et dans certains cas par mesure de persécution 1940—1945», Tome I, Fondation pour la mémoire de la déportation, «Tirésias», Paris, 2004, p.105-108 Արխիվացված 2018-12-02 Wayback Machine (ֆր.)
- ↑ La memoire de deportation. Livre memorial (ֆր.)
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Les Arméniens dans la Résistance en France (ֆր.)
- Arméniens Morts pour la France Արխիվացված 2021-10-26 Wayback Machine (ֆր.)