Անշլավս Էգլիտիս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անշլավս Էգլիտիս
լատիշ․՝ Anšlavs Eglītis
Ծնվել էհոկտեմբերի 14, 1906(1906-10-14)[1][2]
ԾննդավայրՌիգա, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել էմարտի 4, 1993(1993-03-04)[2] (86 տարեկան)
Վախճանի վայրԼոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Մասնագիտությունգրող և լրագրող
Լեզուլատիշերեն
Քաղաքացիություն Լատվիա
ԿրթությունԼատվիայի գեղարվեստի ակադեմիա
 Anšlavs Eglītis Վիքիպահեստում

Անշլավս Էգլիտիս (լատիշ․՝ Anšlavs Eglītis, հոկտեմբերի 14, 1906(1906-10-14)[1][2], Ռիգա, Ռուսական կայսրություն - մարտի 4, 1993(1993-03-04)[2], Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), լատվիացի գրող, լրագրող և կինոքննադատ։ 1944 թվականին գաղթել է Գերմանիա, հետո 1950 թվականին ԱՄՆ, որտեղ գրել է գրեթե 50 ստեղծագործություն՝ վեպեր, նովել և մի քանի պիեսներ՝ դառնալով լատիշական գրականության դասական[3]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անվլավսը ծնվել է 1906 թվականի հոկտեմբերի 14-ին Ռիգայում։ Հայրը գրող Վիկտոր Էգլիտիսն է, մայրը՝ Մարիա Էգլիտեն (նախկինում՝ Ստոլբովա), դասախոս և թարգմանիչ։ Կրտսեր եղբայրը՝ Վիդվուդսը (1913-2003), հետագայում ավարտել է իրավագիտության ֆակուլտետը։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ գերմանացիների կողմից Ռիգայի օկուպացումից առաջ ընտանիքի հետ տարհանվել է Ռուսաստան, որտեղից մայրը վերադարձել է թոքերի տուբերկուլյոզով։ 1918 թվականին նրանք վերադարձել են Լատվիա և ապրել Ալուկսնում։

1919 թվականին ընտանիքը տեղափոխվել է Ռիգա։ Անշլավսն ավարտել է Ռիգայի № 2 վարժարանը։ Այցելել է Վալդեմար Տոնեի գեղարվեստական ստուդիա (1908-1909)։ Ամառն անցկացրել է Կրիմուլդայի շրջանի Ինցիեմս տեղանքում, որը հետագայում նկարագրվում է «Պանսիոն պալատում» (1962) վեպում։ 1925 թվականին Լեզենում բուժվել է տուբերկուլյոզից։ Ռիգա վերադառնալուց հետո իմացել է մոր մահվան մասին։ 1935 թվականին ավարտել է Լատվիայի գեղարվեստի ակադեմիան։ Աշխատել է որպես նկարչության ուսուցիչ։ Մեկ տարի անց ստեղծել է առաջին խոշոր ստեղծագործությունը՝ «Մաեստրո» նովելը։

Համագործակցել եմ այնպիսի հրատարակությունների հետ, ինչպիսիք են «Յաունակաս զինյասը» (1938) և «Ատպուտան» (1940-1941)։

1944 թվականին Տեվիա թերթում հրապարակվում է նրա «Homo novus» վեպը։ Նույն թվականին Էգլիտիսը գաղթել է Գերմանիա, ապրել և աշխատել Բեռլինում։ Քաղաքի ռմբակոծությունից հետո տեղափոխվել է Շվեյցարիա, իսկ 1950 թվականին՝ ԱՄՆ։ 1945 թվականին գրողի հայրը ձերբակալվել է կեղծ մեղադրանքով և գնդակահարվել, նրան թաղել են ընդհանուր գերեզմանում[4]։ ԱՄՆ-ում Էգլիտիսը ստեղծել է ավելի քան 50 նովել և վեպեր։ Գրական գործունեությանը զուգահեռ՝ գրել է թատերական ստեղծագործություններ և կինոռեցենզիաներ։ Նրա ստեղծագործությունները հրատարակվել են նաև Լատվիայում։

Անշլավս Էգլիտիսը մահացել է 1993 թվականի մարտի 4-ին Լոս Անջելեսում քաղցկեղից։ Ամուսնացած էր լատվիացի նկարիչ Վերոնիկա Յանելսինի (1910-2001) հետ, որը նկարազարդել է ամուսնու գրքերի մեծ մասը։

2008 թվականին Ինցիեմսում գրողին հուշարձան են կանգնեցրել[5]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  3. «Эглитис (Eglitis) Аншлавс (1906—1993)» (ռուսերեն). philatelia.ru. Վերցված է 2015-13-01-ին.
  4. Edīte Zuzena. «« Maestro Anšlavs Eglītis un viņa romāni. »» (լատվիերեն). Jaunā Gaita nr. 136, 1981. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 2-ին.
  5. Anita Mellupe (2008). «« Pansija pilī ziemā. »» (PDF) (լատվիերեն). Dienvidkalifornijas latviešu informācijas biļetens. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 2-ին.