Աղավնաբազե
Աղավնաբազե | |
![]() Աղավնաբազե (արու) | |
![]() Աղավնաբազե (էգ) | |
Դասակարգում | |
Թագավորություն | Կենդանիներ (Animalia) |
Տիպ/Բաժին | Քորդավորներ (Chordata) |
Ենթատիպ | Ողնաշարավորներ (Vertebrata) |
Դաս | Թռչուններ (Aves) |
Կարգ | Բազեանմաններ (Falconiformes) |
Ընտանիք | Բազեներ (Falconidae) |
Ցեղ | Բազե (Falco) |
Տեսակ | Աղավնաբազե (F. columbarius) |
Միջազգային անվանում | |
Falco columbarius | |
Տարածվածություն և պահպանություն | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝ ![]() Քիչ մտահոգող տեսակ ![]() Տաքսոնի տարածվածությունը |

Աղավնաբազե (լատին․՝ Falco columbarius), բազեների ընտանիքի հազվագյուտ, չվող-ձմեռող թռչուն։ Գրանցված է ՀՀ Կամիր գրքում։
Արտաքին կառուցվածք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մարմնի երկարությունը 23-30 սմ է, , կենդանի զանգվածը՝ 160-250 գ։
Կենսակերպ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ճարպիկ է, թռչում է թևերի արագ թափահարումներով, գետնից ոչ բարձր։ Անակնկալի է բերում զոհին կամ հետապնդում նրան անզիջում։ Բնակվում է բաց տարածքներում։
Սննդառություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սնվում է մանր թռչուններով, մկնակերպ կրծողներով, խոշոր միջատներով։
Չու
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]ՀՀ տարածքում հայտնվում է սեպտեմբեր-հոկտեմբերին, չվում է ապրիլին։ Բնադրում է այլ թռչունների հին բներում։ Ձվադրում է մայիսի երկրորդ կեսին։ Օգտակար է։ Չի գնահատվում որպես որսորդ թռչուն, սակայն մեծ է նրա դերը սարյակներից ու ճնճղուկներից խաղողի և այլ այգիների պաշտպանության գործում։ Անհրաժեշտության դեպքում ինքնաթիռների թռիչքից մի քանի րոպե առաջ օդանավակայանի տարածք է բաց թողնվում վարժեցված աղավնաբազե, որից ահաբեկված թռչունները թաքնվում են (կանխվում է բախումը ինքնաթիռին) և անվտանգ պայմաններ են ստեղծվում թռիչքի համար։
Տարածվածություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ենթատեսակը տարածված է Հյուսիսային Եվրոպայից դեպի արևելք՝ մինչև Կենտրոնական Սիբիր։ Առավելապես չվահյուր է Երևանի շրջակայքում և Հրազդանի շրջանում, նաև ձմեռող տեսակ է[1]։
Պահպանություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հազվագյուտ, անհետացող, սակավաթիվ և քիչ ուսումնասիրված, Հայաստանում՝ չվահյուր և ձմեռող տեսակ է, որն ԲՊՄՄ Կարմիր ցուցակում ընդգրկված է տվյալների անբավարարություն կատեգորիայով։
Թվաքանակի արդի վիճակը գնահատելու համար տվյալները բավարար չեն, սակայն հանդիպումները կրում են կանոնավոր բնույթ։
Վտանգման հիմնական գործոնները բավարար ուսումնասիրված չեն, սակայն վտանգ է ներկայացնում որսագողությունը, ինչպես նաև Մերձավոր Արևելքում որսորդական թռչունների վաճառքով զբաղվողների գործունեությունը, որը բներից ձագերին հանելու և հասուն թռչուններին բռնելու վտանգ է ներկայացնում[1]
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
![]() | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աղավնաբազե» հոդվածին։ |
![]() | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աղավնաբազե» հոդվածին։ |
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ ![]() |