Ալեքսիա Պուտելյաս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ալեքսիա Պուտելյաս
Քաղաքացիությունը  Իսպանիա
Ծննդյան ամսաթիվ փետրվարի 4, 1994(1994-02-04)[1][2] (30 տարեկան)
Ծննդավայր Մոլյետ դել Վալյես
Հասակ 173 սանտիմետր
Քաշ 68 կիլոգրամ
Դիրք եզրային կիսապաշտպան և կիսապաշտպան

Ալեքսիա Պուտելյաս Սեգուրա (իսպ.՝ Alexia Putellas Segura, փետրվարի 4, 1994(1994-02-04)[1][2], Մոլյետ դել Վալյես), իսպանացի ֆուտբոլիստուհի։ Հանդես է գալիս «Բարսելոնայում» և Իսպանիայի հավաքականում։ Կանանց «Ոսկե գնդակի» կրկնակի դափնեկիր։ «Բարսելոնայի» կանանց թիմի պատմության լավագույն ռմբարկուն։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ակումբային կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երիտասարդական մակարդակով անցնելով «Սաբադելի» և «Բարսելոնայի» ակումբային համակարգերով՝ Ալեքսիա Պուտելյասը որպես ֆուտբոլիստ է ձևավորվել «Էսպանյոլում» և հենց այդ թիմի կազմում էլ նորամուտը նշել է մեծահասակների ֆուտբոլում։ Իսպանիայի առաջնության բարձրագույն դիվիզիոնի առաջին իսկ մրցաշրջանում Ալեքսիան կարողացել է ամրապնդվել «Էսպանյոլի» գլխավոր թիմում և ակտիվ մասնակցություն ունենալ ակումբի չեմպիոնության և Թագուհու գավաթի համար մղվող պայքարին, որն ավարտվել է «Ռայո Վալեկանոյից» և «Բարսելոնայից» կրած պարտություններով, համապատասխանաբար, միայն երկու մրցաշարերի եզրափակիչ խաղերում։ Անցկացնելով որակյալ մրցաշրջան, առավել ևս նորեկի համար, Պուտելյասն իր վրա է հրավիրել իսպանական այլ ակումբների ուշադրությունը։ Կատալոնական ակումբում հաջող ելույթից հետո Պուտելյասն ընդունել է «Լևանտեի» հրավերը։ Շարունակելով կատարելագործել անհատական տեխնիկան նոր թիմում բարձր մրցակցության պայմաններում՝ Պուտելյասը, սակայն, նույնիսկ 2011/12 մրցաշրջանում ոչինչ չի հաղթել, լքել է Վալենսիան և 2012 թվականի հուլիսին երկարաժամկետ պայմանագիր է կնքել մի ակումբի հետ, որի սանն էր՝ «Բարսելոնայի» հետ։ 2012 թվականի ամռանը նա տեղափոխվել է «Բարսելոնա»։

Նոր-հին վայրում Ալեքսիա Պուտելյասը արագորեն հարմարվել է և գրեթե անմիջապես դարձել հայտնի թիմի առանցքային ֆուտբոլիստ։ Սկսելով Կատալոնիայի գավաթի նախամրցաշրջանային խաղարկությունից՝ մեկ տարի անց, որպես մրցաշրջանի գլխավոր հերոսուհիներից մեկը, Պուտելյասը տոնել է վստահ, մրցակիցների նկատմամբ մեծ առավելությամբ հաղթանակ և՛ առաջնությունում, և՛ Թագուհու գավաթի խաղարկությունում։ Ազգային գավաթի եզրափակիչը, որը տեղի է ունեցել 2013 թվականի հունիսի 16-ին Մադրիդի «Լաս Ռոսասում», դարձել է Ալեքսիայի մենահամերգը։ Որոշիչ ներդրում ունենալով «Սարագոսայի» նկատմամբ տարած հաղթանակի մեջ (4:0)՝ նա աչքի է ընկել նաև կատարյալ տեխնիկայով, որը նրան թույլ է տվել, մասնավորապես, գեղեցիկ ոճով գրավել մրցակցի դարպասը՝ նախ խաբելով երկու պաշտպանուհիներին, որոնք հարձակվել էին երկու կողմից, իսկ հետո շրջանցելով դարպասապահին՝ գնդակն ուղարկել դատարկ դարպասը[11]։

2012 թվականի սեպտեմբերի 29-ին, այս մրցաշարի շրջանակներում Պուտելյասի համար դեբյուտային 1/32 եզրափակչի խաղում կատալոնացիները խոշոր հաշվով զիջեցին Բորհեմվուդի «Արսենալին» (0:3), պատասխան խաղում, միայն վատացնելով իրենց տպավորությունները, մեկ գնդակ ավելի բաց թողեցին և այդպիսով լքեցին մրցաշարը։ Մեկ մրցաշրջան անց  «Բարսելոնան» երկարաձգեց իր մնալը Եվրոպայի գլխավոր ակումբային գավաթի խաղարկությունում մինչև 1/4 եզրափակիչ, բայց այնտեղ էլ անհույս քիչ կար, այս անգամ «Վոլֆսբուրգից» կուտակային 0:5 հաշվով։ Միևնույն ժամանակ, ազգային լիգայում Թիմը պաշտպանեց չեմպիոնական տիտղոսը՝ կրկին, ինչպես երկու մրցաշրջան առաջ, վճռորոշ խաղում հաղթելով Բիլբաոյի «Ատլետիկին»։

Կարիերան հավաքականում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2009 թվականի հոկտեմբերի 24-ին Ալեքսիա Պուտելյասը նորամուտը նշեց մինչև 17 տարեկանների հավաքականում՝ մասնակցելով Եվրոպայի առաջնության որակավորման փուլի Սերբիայի հավաքականի դեմ խաղին (2:2)։ 2010 թվականի սեպտեմբերի 6-ին առաջին անգամ պաշտոնական մրցաշարերի շրջանակներում աչքի է ընկել հավաքականի կազմում՝ հաղթական գնդակը խփելով մինչև 17 տարեկանների աշխարհի առաջնության խմբային փուլի Ճապոնիայի թիմի դեմ խաղում (4:1)։ Տրինիդադ և Տոբագոյի սահմաններում անցկացված այս մրցաշարում իսպանական թիմն ավարտեց երրորդ տեղը՝ կիսաեզրափակչում զիջելով Հարավային Կորեային (1:2), բայց բրոնզե մեդալ նվաճելով ԿԺԴՀ-ի կորեուհիների հետ խաղում (1:0)։

Իսպանուհիների համար հաղթական Եվրոպայի 2010 թվականի առաջնությունում Պուտելյասը դանիուհիների հետ առաջին խաղակեսում ավելացված ժամանակում (5:1) աչքի ընկավ գոլով, որը դարձավ երրորդը իր թիմի համար։ 2011 թվականի հուլիսի 28-ին, նույն տարիքային խմբում եվրոպական հաջորդ առաջնության կիսաեզրափակչում Ալեքսիան երկու գնդակ ուղարկեց Իսլանդիայի հավաքականի դարպասը (4:0)։ Բավականին հեշտությամբ անցնելով մրցաշարային ցանցով մինչև եզրափակիչ՝ հուլիսի 31-ին իսպանուհիները մեծ դժվարությամբ հաղթեցին ֆրանսուհիներին (1:0), և Պուտելյասը թիմակիցների հետ երկրորդ տարին անընդմեջ դարձավ Եվրոպայի չեմպիոն։ Շվեդիայի դեմ Եվրոպայի մինչև 19 տարեկանների առաջնության եզրափակիչ խաղին, որն ավարտվեց վերջինիս լրացուցիչ ժամանակում հաղթանակով, Ալեքսիան իր թիմին դուրս բերեց ավագի կարգավիճակով։

Պուտելյասի նորամուտը առաջին հավաքականում տեղի է ունեցել 2013 թվականի հունիսի 29-ին Վայլում կայացած Դանիայի հավաքականի դեմ ընկերական խաղի երկրորդ խաղակեսում (2:2)[12]։ Հաջորդ օրը հավաքականի գլխավոր մարզիչ Իգնասիո Կերեդան Ալեքսիային անվանել է արդեն հուլիսի 10-ին Շվեդիայում մեկնարկող Եվրոպայի առաջնության եզրափակիչ հայտացուցակում հայտնված 23 ֆուտբոլիստների թվում[13], որի խմբային փուլում իսպանուհիներին սպասում էին Ֆրանսիան, Ռուսաստանը և Անգլիան։ Անգլիացիների հետ առաջին իսկ հանդիպումը դարձավ ամբողջ մրցաշարի զարդը. երբ հանդիպման սկզբում գոլեր փոխանակած թիմերին, սկզբում՝ 5-րդ րոպեին, երբ հաշիվը բացեց Վերոնիկա Բոկետեն, և 8-րդ րոպեին, իսկ հետո վերջում՝ 86-րդ րոպեին, երբ Ջենիֆեր Հերմոսոյի ջանքերով «Լա Ռոխան» կրկին առաջ անցավ, և 89-րդ րոպեին մնում էր խաղալ ավելացված ժամանակի հաշված վայրկյաններ, դրամատիկ խաղի ելքը որոշեց մեծահասակների մրցաշարերի դեբյուտանտուհի, 73-րդ րոպեին փոխարինման դուրս եկած Ալեքսիա Պուտելյասը, Բարդսլին հովանոցից հետո խաղում է Ադրիանա Մարտինը[14]։ 94-րդ րոպեին խփած գոլը Իսպանիայի հավաքականին բերեց պատմական՝ 16-ամյա պարապուրդից հետո առաջին հաղթանակը եվրոպական առաջնություններում։

Նույնիսկ երազանքներիս մեջ չէի կարող պատկերացնել, որ ինձ կհաջողվի նման բան անել։ Իսպանիայի համար սա Եվրոպայի առաջին առաջնությունն է 16 տարվա դադարից հետո, իսկ ինձ համար՝ Եվրո 2016-ի նորամուտը։ Ես դուրս եմ գալիս նստարանից 20 րոպե առաջ և խփում եմ երրորդ գոլը։ Ես բառեր չունեմ նկարագրելու իմ սեփական հույզերը:

Հաջորդ խաղում Իսպանիայի հավաքականը պարտվեց ֆրանսիացիներին (0:1) և ոչ-ոքի խաղաց ռուս կանանց հետ (1:1)՝ այդպիսով հասնելով փլեյ-օֆֆ, բայց առաջին իսկ ռաունդում՝ 1/4 եզրափակչում, պարտվեց նորվեգացիներին (1:3)։ Եթե խմբային փուլի բոլոր երեք խաղերում Պուտելյասը մշտապես խաղադաշտ էր դուրս գալիս որպես փոխարինող խաղացող՝ հայտնվելով 68-րդ և 78-րդ րոպեների միջև և ամեն անգամ փոխարինելով հարձակման գծում խաղացող Սոնյա Բերմուդեսին, ապա քառորդ եզրափակիչ գոտեմարտին դուրս եկավ մեկնարկային կազմում և խաղաց մինչև եզրափակիչ փուլի վերջ։

Ելույթների վիճակագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ակումբային վիճակագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ակումբային կարիերա
Ակումբ Մրցաշջան Լիգա Գավաթ Չեմպիոնների լիգա Իսպանիայի սուպերգավաթ Կատալոնիայի գավաթ Ընդհանուր
Խաղեր Գոլեր Խաղեր Գոլեր Խաղեր Գոլեր Խաղեր Գոլեր Խաղեր Խաղեր Խաղեր Գոլեր
Իսպանիա Էսպանյոլ 2009/10 1 0 1 0 - - - 2 0
2010/11 24 3 4 1 - - - 28 4
Ընդհանուր 25 3 5 1 0 0 0 0 0 0 30 4
Իսպանիա Լևանտե 2011/12 34 15 - - - - 34 15
Ընդհանուր 34 15 0 0 0 0 0 0 0 0 34 15
Իսպանիա Բարսելոնա 2012/13 30 12 5 1 2 0 - 2 0 39 13
2013/14 30 8 5 3 6 0 - 2 1 43 12
2014/15 26 6 2 0 4 1 - 2 1 34 8
2015/16 29 18 3 2 5 0 - 2 0 39 20
2016/17 28 10 3 1 8 0 - 2 4 41 15
2017/18 29 9 4 2 4 1 - 2 0 39 12
2018/19 28 16 3 1 8 1 - 0 0 39 18
2019/20 20 10 1 0 6 3 2 2 2 2 31 17
2020/21 31 18 5 6 9 2 1 1 - 46 27
2021/22 26 18 4 4 10 11 2 1 - 42 34
2022/23 5 1 0 0 1 0 0 0 - 6 1
Ընդհանուր 282 126 35 20 63 19 5 4 14 8 399 177
Ընդամենը կարիերայի ընթացքում 341 144 40 21 63 19 5 4 14 8 463 196

Ձեռքբերումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ակումբային[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Բարսելոնա»

  • Իսպանիայի չեմպիոնուհի (7)՝ 2012/13, 2013/14, 2014/15, 2019/20, 2020/21, 2021/22, 2022/23
  • Իսպանիայի Գավաթակիր (7)՝ 2013, 2014, 2017, 2018, 2019/20, 2020/21, 2021/22
  • ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների լիգայի հաղթող (2)՝ 2020/21, 2022/23
  • Իսպանիայի Սուպերգավաթակիր (3)՝ 2019/20, 2021/22, 2022/23
  • Կատալոնիայի Գավաթակիր (7)՝ 2012, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019

Ընդհանուր՝ 26 գավաթ

Իսպանիայի հավաքական

  • Աշխարհի չեմպիոնուհի՝ 2023
  • Եվրոպայի U-17 չեմպիոնուհի՝ (2) 2010, 2011
  • Ալգարվեի Գավաթակիր՝ 2017
  • Եվրոպայի U-19 առաջնության արծաթե մեդալակիր՝ 2012
  • U-17 Աշխարհի առաջնության բրոնզե մեդալակիր՝ 2010

Անձնական[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Ոսկե գնդակի» դափնեկիրն՝ ըստ France Football-ի (2)՝ 2021, 2022
  • ՖԻՖԱ-ի վարկածով տարվա լավագույն ֆուտբոլիստ՝ 2021, 2022
  • Globe Soccer Awards-ի վարկածով տարվա լավագույն ֆուտբոլիստ՝ 2021
  • Թագուհու Գավաթի լավագույն ֆուտբոլիստ՝ 2012/13
  • ՈՒԵՖԱ չեմպիոնների լիգայի մրցաշրջանի թիմ (2)՝ 2018/19, 2020/21[15]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Soccerdonna (գերմ.) — 2010.
  2. 2,0 2,1 FBref.com(բազմ․)
  3. https://www.sport.es/es/noticias/barca/alexia-putellas-mejor-jugadora-ano-uefa-12018632
  4. https://www.vilaweb.cat/noticies/alexia-putellas-primer-catala-pilota-or/
  5. https://www.fifa.com/the-best-fifa-football-awards/media-releases/alexia-putellas-and-robert-lewandowski-crowned-the-best
  6. https://www.mundodeportivo.com/futbol/fc-barcelona/20211130/1001719568/creu-sant-jordi-alexia-putella-pau-gasol.html
  7. https://www.uefa.com/insideuefa/news/0253-0d7f67c7130f-67d91be3f1fd-1000--uefa-awards/
  8. https://en.as.com/soccer/ballon-dor-2022-live-online-today-awards-nominees-winners-and-latest-updates-from-the-ceremony-n/
  9. https://beteve.cat/esports/alexia-putellas-millor-esportista-catalana-2021/
  10. https://www.fifa.com/fifaplus/en/articles/putellas-wins-best-fifa-womens-player-award-for-second-year-running-mead-morgan
  11. «Женская «Барселона» выиграла Кубок Испании». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 19-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 19-ին.
  12. «Dinamarca 2-2 España: grandes sensaciones en la última prueba preparatoria». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 18-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 19-ին.
  13. «Кереда определился с составом». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 19-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 19-ին.
  14. «Путельяс вынесла приговор». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 19-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 19-ին.
  15. «Команда сезона в женской Лиге чемпионов». uefa.com (ռուսերեն). Официальный сайт УЕФА. 2021 թ․ մայիսի 20. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 27-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալեքսիա Պուտելյաս» հոդվածին։