Ստելլա Վարդանյան

Ստեղծել հղումը
Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Վարդանյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Ստելլա Վարդանյան
Ծնվել էհունիսի 27, 1934(1934-06-27) (89 տարեկան)
ԾննդավայրԵրևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1]
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
ԿրթությունԵրևանի Մխիթար Հերացու անվան Պետական Բժշկական Համալսարան (1958) և Երևանի պետական համալսարան (1969)
Մասնագիտությունբժիշկ, պատմաբան և ուռուցքաբան
Գիտական աստիճանբժշկական գիտությունների դոկտոր (1992)
ԱշխատավայրԵրևանի Մխիթար Հերացու անվան Պետական Բժշկական Համալսարան և Մատենադարան

Ստելլա Արմենակի Վարդանյան (հունիսի 27, 1934(1934-06-27), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1]), հայ բժիշկ-պատմաբան, ուռուցքաբան։ Բժշկական գիտությունների դոկտոր (1992), պրոֆեսոր (1994):

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստելլա Վարդանյանը ծնվել է 1934 թվականի հունիսի 27-ին, Երևանում, բժիշկների ընտանիքում։ 1958 թվականին ավարտել է Երևանի բժշկական ինստիտուտի բուժական ֆակուլտետը, 1969 թվականին՝ Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետը։ 1964-1977 թվականներին աշխատել է Երևանի Ռենտգենաբանության և ուռուցքաբանության գիտահետազոտական ինստիտուտում։ 1979 թվականից եղել է Երևանի պետական բժշկական համալսարանի բժշկության պատմության դասընթացի, 1998 թվականից, միաժամանակ՝ Մատենադարանի բնագիտության և բժշկագիտության խմբի ղեկավար[2][3]։

Աշխատանքները վերաբերում են միջնադարյան հայկական բժշկության ու բնագիտության ձեռագրերին, հայկական ավանդական բժշկության փորձի կիրառման հեռանկարներին։ Զբաղվել է մելանոմաների քիմիաբուժության հարցերով։ Վարդանյանը ռուսերենից թարգմանել և հրատարակել է Ամիրդովլաթ Ամասիացու «Անգիտաց անպէտ» (1990) աշխատությունը[3]։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Բժշկության պատմություն։ Ուսումնական ձեռնարկ ԵՊԲՀ ընդհանուր բժշկության, ստոմատոլոգիական, դեղագիտական, ռազմաբժշկական ֆակուլտետների I կուրսի ուսանողների համար, Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Ասլանյան Ա. Ս, Ստեփանյան Լ, Սուքիասյան Հ. Վ., Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանՀասարակագիտական առարկաների ամբիոն, Երևան, ԵՊԲՀ-ի հրատարակչություն, 2017։
  • Բարձր Հայքի մանրանկարչությունը ԺԱ.-ԺԴ. դդ., Կորխմազյան Էմմա, Վարդանյան Ստելլա, Տեր-Վարդանյան Գևորգ, Շահումյան Ամալյա, ձեռագրերի ինստիտուտ, Երևան, Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի ինստիտուտ, «Մատենադարան», 2015[4]։
  • Բժշկության պատմություն հնագույն ժամանակներից մինչև XVIII դարի վերջը։ Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Մատենադարան. Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի ինստիտուտ, Երևան, «Նաիրի», 2010։
  • Տեսութիւն ի մարդոյն կազմութիւն = On the making of man = Об устроении человека: (Յաղագս կազմութեան մարդոյ), Գրիգոր Նյուսացի, Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Արևշատյան Սեն Սուրենի, Էջմիածին։ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի հրատարակչութիւն, 2008։
  • 16-19-րդ դարերի լեհահայ բժիշկներ։ Մինասյան Հարություն Մեսրոպի, Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Երևան, «Զանգակ-97», 2001։
  • Հայաստանի բժշկության պատմություն։ Հնագույն ժամանակներից մինչև մեր օրերը = История медицины Армении = History of medicine in Armenia, Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Տեր-Վարդանյան, Գևորգ Հմայակի, Հայկական բնագիտական ընկերություն «Քննասէր», Մատենադարան ՀՀ կառավարության առընթեր հին ձեռագրերի գիտահետազոտական հիմնարկ, Երևան, Քննասէր, 2000[5]։
  • Ненужное для неучей: Пер. с арм. / Амирдовлат Амасиаци ; Пер., [предисл.] и коммент. С. А. Варданян ; Редкол.: Э. С. Габриэлян и др.; [АН СССР, Архив]., Ամիրդովլաթ Ամասիացի, 1420-1496։ Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Գաբրիելյան Էմիլ Սամսոնի, 1931-2010 [edt] | Микулинский, С. Р [edt] | Архив АН СССР., Москва, Наука , 1990.
  • Амирдовлат Амасиаци - армянский естествоиспытатель и врач XV в. / С.А. Варданян; Отв. ред. С.С. Аревшатян; АН СССР., Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Արևշատյան Սեն Սուրենի, 1928-2014 [ред.], Академия наук СССР. Москва: Наука , 1987.[6]
  • Գարնան առավոտ։ [Բանաստեղծություններ]։ Դպրոցական կրտսեր տարիքի համար], Առաքելյան Երջանիկ Գեղամի, Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Սաֆյան Սպարտակ Գևորգի, Երևան, «Արևիկ», 1987։
  • Ամուր ձեռքը։ Գամբուսինո։ [Վեպ] / Գ. Էմար, ռուս. թարգմ.՝ Շ. Գրիգորյան, խմբ.՝ Ս. Վարդանյան, Վերջաբ.՝ Վ. Վայնշտոկ, Նկ.՝ Ի. Իլյինսկի, Երևան, «Սովետական գրող», 1983[7]։
  • Բժշկությունը հին և միջնադարյան Հայաստանում։ Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Խաչիկյան Լևոն Ստեփանի, Մատենադարան ՀՀ Մին. խորհրդին առընթեր Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի ինստիտուտ, Երևան, «Սովետական գրող», 1982[8]։
  • Медицина в древней и средневековой Армении / Стелла Варданян; Отв. ред. Л. С. Хачикян; Матенадаран Ин-т древ. рукописей им. Маштоца при Сов. М-ов АрмССР., Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Խաչիկյան Լևոն Ստեփանի, [отв. ред.] | Матенадаран - Ин-т древ. рукописей им. Маштоца при Совете Министров АрмССР., Ереван, Советакан грох , 1982.[9][10]
  • Լսեցեք փետուրների երգը։ [Վիպակ], Վնուկով Նիկոլայ Անդրեևիչ, Այվազյան Հենրիկ, Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Երևան, «Սովետական գրող», 1982[11]։
  • Հեքիաթներ ծաղիկների մասին։ [Անունների ծագումը]։ Դպրոցական միջին տարիքի համար, Սաքսե Աննա Օտտոյի, Հովնանյան Մ, Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Սաֆյան Սպարտակ Գևորգի, Երևան, «Սովետական գրող», 1981[12]։
  • Медикобиологические воззрения Давида Анахта ( Непобедимого ), С. А. Варданян; АН АрмССР. Науч. конф., посвящ. 1500-летию со дня рождения Давида Непобедимого., Ереван, Изд-во АН АрмССР , 1980.
  • Դաշնամուրի վրա քայլում էր մի շուն։ [Պատմվածքներ], Տոկարևա Վիկտորյա Սամոյլովնա, Տեր-Մինասյան Լիլի Երվանդի, Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Երևան, «Սովետական գրող», 1980։
  • Երեք վիպակ։ Ժելեզնիկով Վլադիմիր Կարպովիչ, Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Դանիելյան Հրանուշ, Երևան, «Սովետական գրող», 1980[13]։
  • Ընծայագիր գրքի վրա։ Տելպուգով Վիկտոր Պետրովիչ, Զաքարյան Եվա, Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Մամյան Հենրիկ Արամի, Երևան, «Սովետական գրող», 1979։
  • Երբ անտառ մտավ ձմեռը։ Տոնոյան Կամարի Հայկի, Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Վաղարշյան Մ. Լ., Երևան, «Սովետական գրող», 1979։
  • Կարուսելի կանաչ ձին։ Դպրոցական կրտսեր տարիքի համար, Հովսեփյան Ռուբեն Գեորգիի, Կիլիկյան Ա. Ե, Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Երևան, «Սովետական գրող» 1978[14]։
  • Արևի հեքիաթը, Կուլիև Կայսին Շուվաևիչ, Սահակյան Յուրի Հակոբի, Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Երևա, «Սովետական գրող», 1977։
  • Попытки лечения опухолей в средневековой Армянской медицине = Ուռուցքների բուժման փորձերը հայ միջնադարյան բժշկության մեջ / С. А. Варданян ; Отв. ред. Э. Ц. Габриэлян ; Ин-т древних рукописей "Матенадаран" им. М. Маштоца., Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Գաբրիելյան Էլեոնորա Ցոլակի, Институт древних рукописей "Матенадаран" им. М. Маштоца. Ереван, Изд-во АН АрмССР, 1976.
  • Ազնավուրը Ազնավուրի մասին, Բուրսալյան Ս, Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Երևան, «Հայաստան», 1976[15]։
  • О строении человека / Сост. С. А. Вартанян ; Матенадаран ин-т древних рукописей им. Маштоца., Ереван, Изд-во АН АрмССР, 1974.
  • Արտակ, կատակ արա։ Նախադպրոցական տարիքի համար, Քալանթարյան Արտաշես Փիրաղայի, Վարդանյան Ստելլա Արմենակի, Երևան, Հայաստան, 1973։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #1016789416 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  2. ↑ «Ստելլա Վարդանյան.pdf». Google Docs. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 22-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007, էջ 544։
  4. ↑ Կորխմազյան Էմմա; Վարդանյան Ստելլա; Տեր-Վարդանյան Գևորգ; Շահումյան Ամալյա (2015). Բարձր Հայքի մանրանկարչությունը ԺԱ.-ԺԴ. դդ. «Մատենադարան» Մ. Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի ինստիտուտ. Երևան: Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի ինստիտուտ «Մատենադարան». ISBN 9785550017678.(չաշխատող հղում)
  5. ↑ Վարդանյան Ստելլա (2000). Հայաստանի բժշկության պատմություն հնագույն ժամանակներից մինչև մեր օրերը. Երևան.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)(չաշխատող հղում)
  6. ↑ Վարդանյան, Ստելլա Արմենակի (1987). Արևշատյան, Սեն Սուրենի (ed.). Амирдовлат Амасиаци - армянский естествоиспытатель и врач XV в. Научно-биографическая литература. Академия наук СССР. Москва: Наука.
  7. ↑ Էմար, Գուստավ; Վայնշտոկ, Վ; Իլյինսկի, Ի (1983). Վարդանյան, Ստելլա Արմենակի (ed.). Ամուր ձեռքը։ Գամբուսինո։ [Վեպ]. Արկածային գրադարան. Translated by Գրիգորյան, Շավարշ. Երևան: Սովետական գրող.
  8. ↑ Վարդանյան, Ստելլա Արմենակի (1982). Խաչիկյան, Լևոն Ստեփանի (ed.). Բժշկությունը հին և միջնադարյան Հայաստանում. Հայ մշակույթ ։ Գիտա-հանրամատչելի մատենաշար. Մատենադարան ՀՀ Մին. խորհրդին առընթեր Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի ինստիտուտ. Երևան: Սովետ. գրող.(չաշխատող հղում)
  9. ↑ Վարդանյան, Ստելլա Արմենակի (1982). Խաչիկյան, Լևոն Ստեփանի (ed.). Медицина в древней и средневековой Армении. Армянская культура. Научно-популярная серия. Матенадаран - Ин-т древ. рукописей им. Маштоца при Совете Министров АрмССР. Ереван: Советакан грох.
  10. ↑ Vardanian, Stella (1982). Medicine in Ancient and Medieval Armenia (անգլերեն). Sovetakan Grokh.
  11. ↑ Վնուկով, Նիկոլայ Անդրեևիչ; Թարգմ. Այվազյան, Հենրիկ; Խմբ. Վարդանյան, Ստելլա Արմենակի; Նկ. Գյուլանյան, Ֆ Ա (1982). Լսեցեք փետուրների երգը։ [Վիպակ]։ Դպր. միջին և բարձր տարիքի համար. Երևան: Սովետական գրող.(չաշխատող հղում)
  12. ↑ Սաքսե, Աննա Օտտոյի; Թարգմ. Հովնանյան, Մ; Խմբ. Վարդանյան, Ստելլա Արմենակի; Նկ. Սաֆյան, Սպարտակ Գևորգի (1981). Հեքիաթներ ծաղիկների մասին։ Անունների ծագումը։ Դպր. միջին տարիքի համար. Երևան: Սովետական գրող.(չաշխատող հղում)
  13. ↑ Ժելեզնիկով, Վլադիմիր Կարպովիչ; Խմբ. Վարդանյան, Ստելլա Արմենակի; Թարգմ. Դանիելյան, Հրանուշ; Նկ. Գյուլամիրյան, Խ Ա (1980). Երեք վիպակ / _. Երևան: Սովետական գրող.(չաշխատող հղում)
  14. ↑ Հովսեփյան, Ռուբեն Գեորգիի; Նկ. Կիլիկյան, Ա Ե; Խմբ. Վարդանյան, Ստելլա Արմենակի (1978). Կարուսելի կանաչ ձին։ [Հեքիաթներ]։ Դպր. կրտսեր տարիքի համար. Երևան: Սովետական գրող.(չաշխատող հղում)
  15. ↑ Թարգմ. Բուրսալյան, Ս; Խմբ. Վարդանյան, Ստելլա Արմենակի, eds. (1976). Ազնավուրը Ազնավուրի մասին։ Կենսագրական վիպակ. Երևան: Հայաստան.(չաշխատող հղում)
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ստելլա_Վարդանյան&oldid=9295044» էջից