Սիսակ (քաղաք)
| Բնակավայր | |||
|---|---|---|---|
| Սիսակ | |||
| խորվ.՝ Sisak | |||
| |||
 | |||
| Երկիր |  Խորվաթիա | ||
| Մակերես | 421,4 կմ², 32 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 100 մետր | ||
| Բնակչություն | ▲40 121 մարդ (օգոստոսի 31, 2021)[1] | ||
| Հեռախոսային կոդ | 044 | ||
| Փոստային դասիչ | 44000 | ||
| Ավտոմոբիլային կոդ | SK | ||
| Պաշտոնական կայք | sisak.hr | ||
| |||
Սիսակ (խորվ.՝ Sisak, գերմ.՝ Sissek, հունգ.՝ Sziszek), քաղաք Խորվաթիայի կենտրոնական մասում։ Գտնվում է մայրաքաղաք Զագրեբից 57 կմ հարավ-արևելք` Օդրա, Կուպա և Սավա գետերի միախառնման տեղում։
Բնակչությունը 33.322 մարդ է (2011)[2]։ Սիսակը Սիսակ-Մոսլավինա շրջանի վարչական կենտրոնն է։
Ընդհանուր տեղեկություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքը գտնվում է Զագրեբ - Սիսակ - Պետրինյա ավտոմայրուղու և Զագրեբ - Սիսակ - Խրվաթսկա-Կոստայնիցա երկաթգծի հարևանությամբ։ Կանոնավոր ավտոբուսային և երկաթուղային կապով կապված է Խորվաթիայի խոշորագույն քաղաքներին։
Սիսակը Խորվաթիայի գետային խոշորագույն նավահանգիստն է։ Քաղաքից սկսած` Սավա գետը նավարկելի է, և նավերը նրանով հասնում են մինչև Դանուբ։
Քաղաքում գործում են մետալուրգիական, թեթև, սննդի, քիմիական արդյունաբերության ձեռնարկություններ։
Սիսակը քաղաք-առողջարան է` բազմաթից հանքային աղբյուրներով, որոնցում ջրի ջերմաստիճանը 42-54 °C է։ քաղաքիից ոչ հեռու գտնվում է Լոնսկո պոլե (Lonjsko polje) բնության պարկը։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքն ունի մոտ 2.500 տարվա պատմություն։ Մինչև Հռոմեական կայսրության ներխուժումը քաղաքը կելտական էր և կոչվում էր Սեգեստիկա։ Հռոմեական կայսրության օրոք երեք գետերի միախառնման տեղում գտնվող քաղաքը արագ զարգացավ` ձեռք բերելով Պանոնիա նահանգի մայրաքաղաքի կարգավիճակ։ Արդեն Սիսցիա անունը կրող քաղաքի եպիսկոպոս Կվիրինումը, որ 309 թվականին նահատակվեց հռոմեացիների ձեռքով, դարձավ քաղաքի հովանավոր սուրբը։
Հռոմեական կայսրության անկումից հետո քաղաքը բազմիցս նվաճվել է հոների, ավարների, սլավոնների կողմից։ 9-րդ դարում սլավոնները, հաստատվելով Սավա գետի ափին, միաձուլեցին ոչ սլավոններին։ Այդ ժամանակից քաղաքը պատկանել է տեղացի իշխաններին, ապա հունգարա-խորվաթական իշխանությանը։
16-րդ դարում քաղաքի վրա հարձակվում են թուրքերը։ Նրանցից պաշտպանվելու համար կառուցվում են հզոր ամրություններ։ Սիսակը պատմության մեջ է մտել, երբ Սրբազան Հռոմեական կայսրության զորքերը Սիսակի ճակատամարտում ջարդում են թուրքական զորքերին, որը Բալկաններում թուքերին հետ մղելու առաջին լուրջ հաջողությունն էր։ Սավայի շրջանը անցնում է Հաբսբուրգների իշխանությանը։
Առաջին աշխարհամարտից հետո ամբողջ Խորվաթիայի հետ Սիսակը դառնում է Սերբերի, խորվաթների և սլովենացիների թագավորության մաս, իսկ ավելի ուշ` Հարավսլավիայի թագավորության մաս։
Երկրորդ աշխարհամարտի ժամանակ քաղաքի մերձակայքում ակտիվ գործողություն են ծավալել հակաֆաշիստական պարտիզանական ջոկատները, իսկ բուն քաղաքում ֆաշիստները ձևավորել են համակենտրոնացման ճամբար, որում ոչնչացվել են բազմաթիվ սերբեր, հրեաներ և գնչուներ։
Հարավսլավիայի տրոհումից հետո 1991 թվականին քաղաքը մտավ Խորվաթիայի կազմի մեջ։ Այս պատերազմի ընթացքում Սիսակը տուժել է սերբերի կրակոցներից։ Մարտական գործողությունների դադարից հետո քանդված ու վնասված շենքերը վերականգնվել են։ 1991-1992 թվականներին քաղաքում տեղի են ունեցել զանգվածային սպանություններ, որի արդյունքում սպանվել են բազմաթիվ սերբեր, ինչպես նաև մի քանի խորվաթներ և բոսնիացի մուսուլմաններ։
Տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 16-րդ դարի եռանկյունաձև ամրոց Կուպա և Սավա գետերի միջև
- Մալի Կապտոլ (Mali Kaptol) պալատ` բարոկկո ոճով, Վելիկի Կապտոլ (Veliki Kaptol) պալատ` կլասիցիզմի ոճով
- Կուպայի հին կամուրջ
- Սուրբ Խաչ եկեղեցի
- Հռոմեական Սիսցիա քաղաքի ավերակներ
Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Popis stanovništva, kućanstava i stanova 2021. – stanovništvo prema starosti i spolu po naseljima, 2021 Croatian census: population data by age, sex, settlement — Croatian Bureau of Statistics, 2022.
- ↑ POPULATION BY AGE AND SEX, BY SETTLEMENTS, 2011 CENSUS(չաշխատող հղում)
- ↑ «Община Габрово. Города-побратимы» (բուլղարերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 23-ին. Վերցված է 03.06.2009-ին.
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Սիսակ (քաղաք) կատեգորիայում։ |