Մասնակից:AlvinaGh/Ավազարկղ

Թայվանի հրաշք

AlvinaGh/Ավազարկղ

Թայվանի հրաշքը ()(չինարեն՝ 臺灣奇蹟, փինյին՝ Táiwān Qíjī) կամ Թայվանի տնտեսական հրաշքը վերաբերում է 20-րդ դարի վերջին կեսին Թայվանի արագ արդյունաբերացմանն ու տնտեսական աճին։ Քանի որ Թայվանը զարգանում էր Սինգապուրի, Հարավային Կորեայի և Հոնկոնգի հետ մեկտեղ, սկսեց հայտնի դառնալ որպես «4 ասիական վագրերից մեկը» անվամբ։

Պատմություն

1940թ․ վերջերին հիպերինֆլյացիոն շրջանից հետո, երբ Կուոմինտանգ կուսակցության ներկայացուցիչ Չեն Յիի կողմից ղեկավարվող Չինաստանի Հանրապետության կամ Թայվանի կառավարության ռազմական ռեժիմը Թայվանի դոլարի գերթողարկում իրականացրեց ի դեմ ճապոնական շրջանի Թայվանի յենի, նոր և կայուն արժույթ ունենալու անհրաժեշտությունը ակնհայտ դարձավ։ 1945-1965 թթ․ ԱՄՆ-ից ստացված 4 մլրդ դոլար ծավալի ֆինանսական օգնության ու վարկի հետ միասին Թայվանն ուներ իր տնտեսության վերաթարմացման համար անհրաժեշտ բոլոր կապիտալ ռեսուրսները։ Ավելին, Կուոմինտանգի կառավարությունը սահմանեց բազմաթիվ օրենքներ և հողային բարեփոխումներ, որոնք երբեք արդյունավետ կերպով չէին ընդունվել մայրցամաքային Չինաստանում:

Հողային բարեփոխումների օրենքը, ոգեշնչված նույն այն մեկից, որ ԱՄՆ-ը ուժի մեջ դրեց գրավված Ճապոնիայում, հեռացրեց հողատիրոջ դասակարգը և ստեղծեց մեծաթիվ գյուղացիների, որոնք պետության օգնությամբ կտրուկ զարկ տվեցին գյուղատնտեսական արտադրանքի աճին։ Սա կուտակման առաջին մեծ աղբյուրն էր։ Այն փոխակերպեց կապիտալի ստեղծման պրոցեսը, ազատ արձակեց գյուղատնտեսական աշխատուժը ուրբան սեկտորներում գործառնելուց։ Այնուամենայնիվ, կառավարությունը գյուղացիներին անհավասար փոխանակում պարտադրեց արդյունաբերական տնտեսության հետ՝ վարկային ու պարարտանյութային հսկողությամբ, և ագրարային ապրանքների բրնձի հետ ոչ դրամական փոխանակումով։ Բանկերի վերահսկողությամբ, որոնք այդ ժամանակ պետությանն էին պատկանում, և ներմուծման լիցենզիաներով պետությունը Թայվանի տնտեսությունն ուղեց ներմուծմանը փոխարինող ինդուստրիալացմամբ՝ լիովին պաշտպանված շուկայում նախնական կապիտալիզմ ձևավորելով։

Բացի այդ, այն ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության (անգլ.՝ United States Agency for International Development, USAID) օգնությամբ ստեղծեց ամուր արդյունաբերական և կոմունիկացիոն ենթակառուցվածքներ ու զարգացրեց կրթական համակարգը։ Ձևավորվեցին որոշ կառավարչական մարմիններ ու սկսեցին կիրառվել 4-ամյազարգացման պլաններ։ 1952-1982թթ․ ընկած ժամանակահատվածում տնտեսական աճը միջինում կազմում էր 8.7%, իսկ 1983-1986թթ․՝ 6.9%։ Համախառն ազգային արդյունքը (ՀԱԱ) 1965-1986թթ․ աճեց 360%-ով։ Հարուստների և աղքատների միջև եղած սոցիալական ճեղքվածքը կրճատվեց (Ջինի գործակից։ 0․558՝ 1953թ․-ին, 0․303՝ 1980թ-ին), որը նույնիսկ ավելի ցածր էր, քան շատ այլ Արևմտյան Եվրոպայի երկրներում։ Սակայն այն մի քիչ մեծացավ 80-ական թթ․։ Այս ամենի մեծ մասը հնարավոր դարձավ ԱՄՆ-ից ստացված տնտեսական օգնությամբ, որն այսպես ասած սուբսիդավորում էր ներքին արտադրանքի ավելի բարձր ծախսերը։ Արտադրական համակարգի և արդյունաբերական կառուցվածքի ճկունությունը ենթադրում էր, որ թայվանական ընկերությունները փոփոխվող միջազգային իրադրությանը և համաշխարհային տնտեսությանը հարմարվելու առավել մեծ շանսեր ունեն։

Պետությունը կապիտալը մեծացնելու և արտասահմանյան շուկաներին հասանելիություն ստանալու համար օտարերկրյա ընկերությունների ներգրավեց, բայց դրանց շարքում եղած մեծ ընկերությունները համաձայնագրեր կնքեցին փոքր ընտանեկան ու ազգային ընկերությունների հետ, որոնք արդյունաբերական արտադրանքի ձևավորման գործում շատ կարևոր մասնաբաժին ունեին։ Այդ փոքր ու միջին ընտանեկան ձեռնարկությունները ձևավորվել էին ընտանեկան խնայողությունների հաշվին, իսկ արդյունքում ձևավորված խնայողական կոոպերատիվների ցանցը կոչվում էր հույ (չին․՝ hui)։

Օտարերկրյա ներդրումները երբեք էլ թայվանական տնտեսության կարևորագույն բաղադրիչը չեն եղել, բացառությամբ՝ էլեկտրոնիկայի շուկայի։ Օր․՝ 1981թ․ օտարերկրյա ուղղակի ներդրումները կազմում էին ՀԱԱ-ի սոսկ 2%-ը, օտարեկրյա ընկերությունները ապահովում էին ողջ աշխատուժի միայն 4.8%-ի զբաղվածությունը, նրանց արտադրանքը կազմում էր ամբողջի ընդամենը 13.9%-ը, իսկ արտահանումը՝ 25.6%-ը։ Համաշխարհային շուկային հասանելիությունը հեշտացվեց ճապոնական ըներությունների և ամերիկյան ներմուծողների շնորհիվ, ովքեր թայվանական ապրանքանիշերի հետ ուղիղ հարաբերությունների մեջ էին ուզում մտնել։

Զարգացման մեծագույն մասը ընտանեկան ձեռնարկությունների շնորհիվ էր, որոնք միջնորդների օգնությամբ արտադրություն էին կազմակերպում Թայվանում օտարերկրյա առևտրականների և միջազգային առևտրային ցանցերի համար։ Բայց պետությունը առանցքային օրգանիզմն էր, որը կոորդինացրեց արդյունաբերացման գործընթացը, ստեղծեց համապատասխան ենթակառուցվածքները, գրավեց օտարերկրյա ներդրումներ, սահմանեց ռազմավարական առաջնահերթությունները, և պարտադրեց իր պայմանները, երբ անհրաժեշտ էր։

Գլոբալացման դարաշրջան

1970-ական թթ․, երբ հովանավորչական քաղաքականությունը գլուխ էր բարձրացել, ՄԱԿ-ը Թայվանի կառավարությանը փոխարինեց Չինաստանի կառավարությամբ՝ որպես ամբողջ Չինաստանի միակ իրավական ներկայացուցիչ։ Գլխավոր ասամբլեան Թայվանի կառավարությանը դուրս թողեց ՄԱԿ-ի բոլոր մարմիններից՝ տեղ վերապահելով Չինաստանի կառավարությանը։ Կուոմինտանգը սկսեց արդյունաբերության բարելավման և արդիականացման գործընթացը, հիմնականում՝ բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտում (միկրոէլեկտրոնիկա, անհատական համակարգիչներ և հարակից սարքեր)։ Թայպեյի մոտակայքում կառուցվեց ամենամեծ և ամենահաջողակ տեխնոլոգիական պարկերից մեկը։

Շատուշատ թայվանական ապրանքանիշեր դարձան համաշխարհային ճանաչում ունեցող ընկերությունների մատակարարներ, մինչդեռ մնացածը Սիլիկոնյան հովտում և ԱՄՆ այլ տարածքներում մասնաճյուղեր բացեցին։ Տասնամյակը նաև ականատես եղավ միութենական անկախ շարժումներին տասնամյակներ տևած ճնշումներից հետո։ 1977թ․ տեղի ունեցան մի քանի կարևորագույն իրադարձություններ, որոնք միությունների համար խթան հանդիսացան։ Առաջինը տեքստիլ արտադրության ընկերություններից մեկում մենեջմենթից անկախ արհմիության ձևավորումն էր։ Այն Թայվանի հետպատերազմյան պատմության մեջ առաջիննէր, որ գործում էր Կուոմինտանգից անկախ:

Մյուս իրադարձությունը, և պատմականորեն ամենակարևորը, ներկայումս «Չոնգլիի դեպքեր» կոչվածն է, որը 1977թ․ թայվանական Չոնգլի քաղաքում տեղի ունեցած ժողովրդավարական շարժում էր, երբ քվեարկողներից մեկը վկայել էր Կուոմինտանգի կողմից ընտրությունների կեղծման վերաբերյալ։

1980-ական թթ․ Թայվանը հասուն և դիվերսիֆիկացված տնտեսությամբ, համաշխարհային շուկաներում ամուր ներկայությամբ և խոշոր արտարժութային պահուստներով մեծ տնտեսական ուժի վերածվեց։ Ավելի բարձր աշխատավարձերն ու ավելի լավ կազմակերպված արհմիությունները արտահանման քվոտաների կրճատման հետ մեկտեղ ենթադրում էին, որ թայվանական ավելի խոշոր ընկերությունները իրենց արտադրությունը տեղափոխելու էին Չինաստան և Հարավարևելյան Ասիա։ Առավել մեծ քայլ եղավ այն ժամանակ, երբ ծագումով Թայվանից Լի Տենգ-հույը դարձավ նախագահ, որի արդյունքում էլ Կուոմինտանգը սկսեց նոր ուղի` փնտրելով ժողովրդավարական լեգիտիմություն: Նրա իշխանության գալով, բնիկ թայվանցիները բիզնես աշխարհում ներգործելու հնարավորություն ձեռք բերեցին։

1952թ․ Թայվանի մեկ շնչի հաշվով համախառն ազգային արդյունքը կազմում էր $170, որով կղզու տնտեսությունը հայտնվել էր Զաիրի (ներկայում՝ Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն) և Կոնգոյի արանքում։ Սակայն 2018թ․, այդ ցուցանիշը, ճշգրտված սպառողի գնողունակության ինդեքսով, հասավ $53,074, որը բարձր էր մի շարք զարգացած եվրոպական երկրների ու Ճապոնիայի ցուցանիշներից։

Ըստ Փոլ Կրուգմանի՝ այս արագ աճը հնարավոր դարձավ կապիտալի ու աշխատուժի, այլ ոչ թե արդյունավետության աճով։ Այլ կերպ ասած, խնայողությունների մակարդակն աճեց, աշխատանքային ժամերը երկարեցին և ավելի շատ մարդիկ, այդ թվում կանայք համալրեցին աշխատուժի շարքերը։

Դուայթ Փերկինսն ու այլոք Թայվանի աճը վերագրում էին արտադրողականության աճին։ Այդ խթանները ձեռք բերվեցին հողային բարեփոխումների, կառուցվածքային փոփոխությունների (ուրբանիզացում և ինդուստրալացում) և ներմուծման փոխարինման փոխարեն արտահանման խթանման քաղաքականություն որդեգրելու ճանապարհով։ (չին․՝ hui)

The Taiwan Miracle ((Չինարեն)) or Taiwan Economic Miracle refers to the rapid industrialization and economic growth of Taiwan during the latter half of the twentieth century. As it developed alongside Singapore, South Korea and Hong Kong, Taiwan became known as one of the "Four Asian Tigers".

Background

Liberty Square, Taipei, Taiwan.

GDP per capita development in Taiwan.

After a period of hyperinflation in the late 1940s when the Kuomintang-led government of the Republic of China military regime of Chen Yi overprinted the Taiwanese dollar against the previous Taiwanese yen in the Japanese era, it became clear that a new and stable currency was needed. Along with the $4 billion in financial aid and soft credit provided by the US (as well as the indirect economic stimulus of US food and military aid) over the 1945–1965 period, Taiwan had the necessary capital to restart its economy. Further, the Kuomintang government instituted many laws and land reforms that it had never effectively enacted on mainland China.

A land reform law, inspired by the same one that the Americans were enacting in occupied Japan, removed the landlord class (similar to what happened in Japan), and created a higher number of peasants who, with the help of the state, increased the agricultural output dramatically. This was the first excedent accumulationԿաղապար:Huh source. It inverted capital creation, and liberated the agricultural workforce to work in the urban sectors. However, the government imposed on the peasants an unequal exchange with the industrial economy, with credit and fertilizer controls and a non monetary exchange to trade agrarian products (machinery) for rice. With the control of the banks (at the time, being the property of the government), and import licenses, the state oriented the Taiwanese economy to import substitutive industrialization, creating initial capitalism in a fully protected market.

It also, with the help of USAID, created a massive industrial infrastructure, communications, and developed the educational system. Several government bodies were created and four-year plans were also enacted. Between 1952 and 1982, economic growth was on average 8.7%, and between 1983 and 1986 at 6.9%. The gross national product grew by 360% between 1965 and 1986. The percentage of global exports was over 2% in 1986, over other recently industrialized countries, and the global industrial production output grew a further 680% between 1965 and 1986. The social gap between the rich and the poor fell (Gini: 0.558 in 1953, 0.303 in 1980), even lower than some Western European countries, but it grew a little in the 80's. Health care, education, and quality of life also improved. Much of that was made possible through US economic aid, subsidizing the higher cost of domestic production. The flexibility of the productive system and the industrial structure meant that Taiwanese companies had more chances to adapt themselves to the changing international situation and the global economy.

In 1959, a 19-point program of Economic and Financial Reform, liberalized market controls, stimulated exports and designed a strategy to attract foreign companies and foreign capitals. An exports processing area was created in Kaohsiung and in 1964, General Instruments pioneered in externalizing electronic assembly in Taiwan. Japanese companies moved in, reaping the benefits of low salaries, the lack of environmental laws and controls, a well-educated and capable workforce, and the support of the government. But the nucleus of the industrial structure was national, and it was composed by a large number of small and medium-sized enterprises, created within families with the family savings, and savings cooperatives nets called hui (չինարեն՝ {{{1}}}; Pha̍k-fa-sṳ: Fi). They had the support of the government in the form of subsidies and credits loaned by the banks.

Most of these societies appeared for the first time in rural zones near metropolitan areas, where families shared work (in the parcels they owned and in the industrial workshops at the same time). For instance, in 1989 in Changhua, small enterprises produced almost 50% of the world's umbrellas. The State attracted foreign companies in order to obtain more capital and to get access to foreign markets, but the big foreign companies got contracts with this huge net of small sized, familiar and national companies, which were a very important percentage of the industrial output.

Foreign investment never represented an important component in the Taiwanese economy, with the notable exception of the electronic market. For instance, in 1981, direct foreign investment was a mere 2% of the GNP, foreign companies employed 4.8% of the total workforce, their production was 13.9% of the total production and their exports were 25.6% of nationwide exports. Access to the global markets was facilitated by the Japanese companies and by the American importers, who wanted a direct relationship with the Taiwanese brands. No big multinational corporations were created (like in Singapore), or huge national conglomerates (like South Korean chaebols), but some industrial groups, with the support of the government, grew, and became in the 90's huge companies totally internationalized.

Most of the development was thanks to the flexibility of family businesses which produced for foreign traders established in Taiwan and for international trade nets with the help of intermediaries. But the state was the central organism which coordinated the industrialization process, it created the infrastructures, it attracted foreign investment, it decided the strategic priorities and, when necessary, recurredԿաղապար:Huh to impose its conditions.

Era of globalization

In the 1970s, protectionism was on the rise, and the United Nations switched recognition from the government of the Republic of China to the government of the People's Republic of China as the sole legitimate representative of mainland China. It was expelled by General Assembly Resolution 2758 and replaced in all UN organs with the PRC. The Kuomintang began a process of enhancement and modernization of the industry, mainly in high technology (such as microelectronics, personal computers and peripherals). One of the biggest and most successful Technology Parks was built in Hsinchu, near Taipei.

Many Taiwanese brands became important suppliers of worldwide known firms such as DEC or IBM, while others established branches in Silicon Valley and other places inside the United States and became known. The government also recommended the textile and clothing industries to enhance the quality and value of their products to avoid restrictive import quotas, usually measured in volume. The decade also saw the beginnings of a genuinely independent union movement after decades of repression. Some significant events occurred in 1977, which gave the new unions a boost.

One was the formation of an independent union at the Far East Textile Company after a two-year effort discredited the former management-controlled union. This was the first union that existed independently of the Kuomintang in Taiwan's post-war history (although the Kuomintang retained a minority membership on its committee). Rather than prevailing upon the state to use martial law to smash the union, the management adopted the more cautious approach of buying workers' votes at election times. However, such attempts repeatedly failed and, by 1986, all of the elected leaders were genuine unionists. Another, and, historically, the most important, was the now called "Zhongli incident".

In the 1980s, Taiwan had become an economic power, with a mature and diversified economy, solid presence in international markets and huge foreign exchange reserves. Its companies were able to go abroad, internationalize their production, investing massively in Asia (mainly in People's Republic of China) and in other Organisation for Economic Co-operation and Development countries, mainly in the United States.

Higher salaries and better organized trade unions in Taiwan, together with the reduction of the Taiwanese export quotas meant that the bigger Taiwanese companies moved their production to China and Southeast Asia. The civil society in a now developed country, wanted democracy, and the rejection of the KMT dictatorship grew larger. A major step occurred when Lee Teng-hui, a native from Taiwan, became President, and the KMT started a new path searching for democratic legitimacy.

Two aspects must be remembered: the KMT was on the center of the structure and controlled the process, and that the structure was a net made of relations between the enterprises, between the enterprises and the State, between the enterprises and the global market thanks to trade companies and the international economic exchanges. Native Taiwanese were largely excluded from the mainlanders dominated government, so many went into the business world.

In 1952, Taiwan had a per capita gross national product (GNP) of $170, placing the island's economy squarely between Zaire and Congo. But, by 2018 Taiwan's per capita GNP, adjusted for purchasing power parity (PPP), had soared to $53,074, around or above some developed West European economies and Japan.

According to economist Paul Krugman, the rapid growth was made possible by increases in capital and labor but not an increase in efficiency. In other words, the savings rate increased and work hours were lengthened, and many more people, such as women, entered the work force.Կաղապար:Irrelevant citation

Dwight Perkins and others cite certain methodological flaws in Krugman and Alwyn Young's research, and suggest that much of Taiwan's growth can be attributed to increases in productivity. These productivity boosts were achieved through land reform, structural change (urbanization and industrialization), and an economic policy of export promotion rather than import substitution.

Future growth

Skyline of Taipei in 2017.

Economic growth has become much more modest since the late 1990s. A key factor to understand this new environment is the rise of China, offering the same conditions that made possible, 40 years ago, the Taiwan Miracle (a quiet political and social environment, cheap and educated workers, absence of independent trade unions). To keep growing, the Taiwanese economy must abandon its workforce intensive industries, which cannot compete with China, Vietnam or other sub-developed countries, and keep innovating and investing in information technology. Since the 1990s, Taiwanese companies have been permitted to invest in China, and a growing number of Taiwanese businessmen are demanding easier communications between the two sides of the Taiwan Strait.

One major difference with Taiwan is the focus on English education. Mirroring Hong Kong and Singapore, the ultimate goal is to become a country fluent in three languages (Taiwanese; Mandarin, the national language of China, and Taiwan; and English, becoming a bridge between East and West).

According to western financial markets, consolidation of the financial sector remains a concern as it continues at a slow pace, with the market split so small that no bank controls more than 10% of the market, and the Taiwanese government is obligated, by the WTO accession treaty, to open this sector between 2005 and 2008.

However, many financial analysts estimate such concerns are based upon mirror-imaging of the Western model and do not take into account the already proven Asian Tiger model. Yet, recently,Կաղապար:When credit card debt has become a major problem, as the ROC does not have an individual bankruptcy law. Taiwan also remains undeveloped in some sectors, such as the lack of a bond market, a role that has been filled by small entrepreneur-oriented investment or direct investment by foreign persons.

Generally, transportation infrastructure is very good and continues to be improved, mainly in the west side of the island. Many infrastructure improvements are currently being pursued, such as the first rapid transit lines opening in Kaohsiung in 2008 and a doubling in size of Taipei's rapid transit system by 2013 now underway; the country's highways are very highly developed and in good maintenance and continue to be expanded, especially on the less developed and less populated east coast, and a controversial electronic toll system has recently been implemented.

The completion of the Taiwan High Speed Rail service connecting all major cities on the western coast, from Taipei to Kaohsiung is considered to be a major addition to Taiwan's transportation infrastructure. The ROC government has chosen to raise private financing in the building of these projects, going the build-operate-transfer route, but significant public financing has still been required and several scandals have been uncovered. Nevertheless, it is hoped that the completion of these projects will be a big economic stimulus, just as the subway in Taipei has revived the real estate market there.

Technology sector

Taipei Neihu Technology Park

Taiwan continues to rely heavily on its technology sector, a specialist in manufacturing outsourcing. Recent developments include moving up the food chain in brand building and design. LCD manufacturing and LED lights are two newer sectors in which Taiwanese companies are moving. Taiwan also wants to move into the biotechnology sector, the creation of fluorescent pet fish and a research-useful fluorescent pig being two examples. Taiwan is also a leading grower of orchids.

Taiwan's information technology (IT) and electronics sector has been responsible for a vast supply of products since the 1980s. The Industrial Technology Research Institute (ITRI) was created in the 1973 to meet new demands from the burgeoning tech industry. This led to start-up companies like Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) and the construction of the Hsinchu Science and Industrial Park (HSP), which includes around 520 high-tech companies and 150,000 employees. By 2015, a bulk of the global market share of motherboards (89.9 percent), Cable CPE (84.5 percent), and Notebook PCs (83.5 percent) comprise both offshore and domestic production. It placed second in producing Transistor-Liquid Crystal Display (TFT-LCD panels) (41.4 percent) and third for LCD monitors (27 percent) and LED (19 percent). Nonetheless, Taiwan is still heavily reliant on offshore capital and technologies, importing up to US$25 billion worth of machinery and electrical equipment from Mainland China, US$16 billion from Japan, and US$10 billion from the U.S.

In fact, the TFT-LCD industry in Taiwan grew primarily from state-guided personnel recruitment from Japan and inter-firm technology diffusion to fend off Korean competitors. This is due to Taiwan's unique trend of export-oriented small and medium enterprises (SME) – a direct result of domestic-market prioritization by state-owned enterprises (SOE) in its formative years. While the development of SMEs allowed better market adaptability and inter-firm partnerships, most companies in Taiwan remained original equipment manufacturers (OEM) and did not – other than firms like Acer and Asus – expand to original design manufacturing (OBM). These SMEs provide "incremental innovation" with regard to industrial manufacturing but do not, according to Dieter Ernst of the East–West Centre, a think-tank in Honolulu, surpass the "commodity trap", which stifles investment in branding and R&D projects.

The Taiwanese president Tsai Ing-wen, of the Democratic Progressive Party (DPP) enacted policies building on the continued global influence of Taiwan's IT industry. To revamp and reinvigorate Taiwan's slowing economy, her "5+2" innovative industries initiative aims to boost key sectors such as biotech, sustainable energy, national defense, smart machinery, and the "Asian Silicon Valley" project. President Tsai herself was the chairperson for TaiMed Biologics, a state-led start-up company for biopharmaceutical development with Morris Chang, the CEO of TSMC, as an external adviser. On 10 November 2016, the Executive Yuan formally endorsed a biomedical promotion plan with a budget of NT$10.94 billion (US$346.32 million).

At the opening ceremony for the Asia Silicon Valley Development Agency (ASVDA) in December 2016, Vice President Chen Chien-jen emphasized the increasing importance of enhancing not only local R&D capabilities, but also appealing to foreign investment. For example, the HSP now focuses 40 percent of its total workforce on "R&D and technology development". R&D expenditures have been gradually increasing: In 2006, it amounted to NT$307 billion, but it increased to NT$483.5 billion (US$16 billion) in 2014, approximately 3 percent of the GDP. The World Economic Forum's Global Competitiveness Report 2017–2018 profiled up to 140 countries, listing Taiwan as 16th place in university-industry collaboration in R&D, 10th place in company spending on R&D, and 22nd place in capacity for innovation. Approved overseas Chinese and foreign investment totaled US$11 billion in 2016, a massive increase from US$4.8 billion in 2015. However, the Investment Commission of the Ministry of Economic Affairs' (MOEAIC) monthly report from October 2017 estimated a decline in total foreign direct investment (between January and October 2017) to US$5.5 billion, which is a 46.09 percent decrease from the same time period of 2016 (US$10.3 billion).

Cross-strait relations

Debate on opening "Three Links" with the People's Republic of China were completed in 2008, with the security risk of economic dependence on PR China being the biggest barrier. By decreasing transportation costs, it was hoped that more money will be repatriated to Taiwan and that businesses will be able to keep operations centers in Taiwan while moving manufacturing and other facilities to mainland China.

A law forbidding any firm investing in the PR China more than 40% of its total assets on the mainland was dropped in June 2008, when the new Kuomintang government relaxed the rules to invest in the PR China. Dialogue through semi-official organisations (the SEF and the ARATS) reopened on 12 June 2008 on the basis of the 1992 Consensus, with the first meeting held in Beijing. Taiwan hopes to become a major operations center in East Asia.

Regional free trade agreements

While China already has international free trade agreements (FTA) with numerous countries through bilateral relations and regional organizations, the "Beijing factor" has led to the deliberate isolation of Taiwan from potential FTAs. In signing the Economic Cooperation Framework Agreement (ECFA) with China on 29 June 2010 – which permitted trade liberalization and an "early harvest" list of tariff cuts – former president Ma Ying-jeou wanted to not only affirm a stable economic relationship with China, but also to assuage its antagonism towards Taiwan's involvement in other FTAs. Taiwan later signed FTAs with two founding members of the Trans-Pacific Partnership (TPP) in 2013: New Zealand (ANZTEC) and Singapore (ASTEP). Exports to Singapore increased 5.6 percent between 2013 and 2014, but decreased 22 percent by 2016.

In 2013, a follow-up bilateral trade agreement to the ECFA, the Cross-Strait Service Trade Agreement (CSSTA), faced large student-led demonstrations – the Sunflower Movement – in Taipei and an occupation of the Legislative Yuan. The opposition contended that the trade pact would hinder the competency of SMEs, which encompassed 97.73 percent of total enterprises in Taiwan in 2016. The TPP, on the other hand, still presents an opportunity for Taiwan. After the APEC economic leaders' meeting in November 2017, President Tsai expressed deep support for the advancements made regarding the TPP – given that U.S. President Donald Trump pulled out of the trade deal earlier in the year. President Tsai has also promoted the "New Southbound Policy", mirroring the "go south" policies upheld by former presidents Lee Teng-hui in 1993 and Chen Shui-Bian in 2002, focusing on partners in the Asia-Pacific region such as the Association of Southeast Asian Nations (ASEAN), Australia and New Zealand.

See also

Taiwan

• Made in Taiwan
• Taiwanese Wave
• Japanese economic miracle
• Miracle on the Han River

External links

• Official Website of Taiwan for WTO affairs, Documents
• Official Website of Taiwan for WTO affairs
• Separate Customs Territory of Taiwan, Penghu, Kinmen and Matsu (Chinese Taipei) and the WTO
• Cross-Strait Relations between China and Taiwan
• A New Era in Cross-Strait Relations? Taiwan and China in the WTO
• China's Economic Leverage and Taiwan's Security Concerns with Respect to Cross-Strait Economic Relations

Սակագին

Սակագինը (տարիֆ) երկրի կառավարության կամ վերազգային միության կողմից ապրանքների ներմուծման կամ արտահանման համար սահմանված հարկ է: Պետության համար եկամտի աղբյուր լինելուց բացի, ներմուծման տուրքերը կարող են նաև լինել արտաքին առևտրի կարգավորման ձև և քաղաքականություն, որի էությունը որպես այդպիսին օտարերկրյա արտադրանքի հարկումն է՝ ներքին արդյունաբերությունը խրախուսելու կամ պաշտպանելու համար: Ներմուծման և արտահանման քվոտաների հետ մեկտեղ սակագները հովանավորչական քաղաքականության (պրոտեկցիոնիզմ) ամենատարածված գործիքներից են:

Սակագները կարող են լինել հաստատուն (ներմուծվող ապրանքների միավորի դիմաց հաստատուն գումար կամ գնի որոշակի տոկոս) կամ փոփոխուն (գումարը տատանվում է ըստ գնի): Ներմուծված ապրանքներ հարկելը նշանակում է, որ ավելի քիչ հավանական է, որ մարդիկ կգնեն դրանք, քանի որ վերջիններս թանկանում են: Նպատակն այն է, որ նրանք փոխարենը տեղական արտադրանք գնեն՝ իրենց երկրի տնտեսությունը խթանելու համար: Հետևաբար սակագները խթան են հանդիսանում արտադրությունը զարգացնելու և ներմուծումը տեղական արտադրանքով փոխարինելու համար: Սակագները նախատեսված են արտաքին մրցակցության ճնշումը և առևտրի դեֆիցիտը նվազեցնելու համար: Դրանք պատմականորեն արդարացված էին որպես արդյունաբերության նորաստեղծ ոլորտները պաշտպանելու և ներմուծմանը փոխարինող արդյունաբերականացումը թույլատրելու միջոց: Սակագները կարող են օգտագործվել նաև որոշ ներմուծվող ապրանքների արհեստականորեն ցածր գները շտկելու համար, որոնք ձևավորվել են «դեմպինգի», արտահանման սուբսիդիաների կամ արտարժութային մանիպուլյացիաների պատճառով:

Տնտեսագետների մոտ գրեթե միաձայն համաձայնություն է առկա այն բանի շուրջ, որ սակագները տնտեսական աճի և տնտեսական բարեկեցության վրա բացասական ազդեցություն ունեն, մինչդեռ ազատ առևտուրն ու առևտրի իրականացման խոչընդոտների կրճատումը դրական ազդեցություն են թողնում տնտեսական աճի վրա։ Այնուամենայնիվ, առևտրի ազատականացումը կարող է հանգեցնել զգալի և անհավասարաչափ բաշխված կորուստների, ու ներմուծման սեկտորներում աշխատուժի ոչ ճիշտ տեղաբաշխման։

Ծագումնաբանություն

Տարիֆ (սակագին) բառի հիմքում ընկած է իտալերեն tariffa բառը, որը թարգմանաբար նշանակում է «գների ցուցակ, նորմաների գիրք»։ Վերջինս էլ իր հերթին հավանաբար ծագում է միջնադարյան լատիներենում եղած արաբերեն تعريف (ta'rif) բառից, որը նշանակում է «ծանուցում» կամ «վճարման ենթակա հաշիվների հաշվառում»։

Պատմություն

Հին Հունաստան

Աթենք քաղաքում Պիրեյոսի նավահանգիստը քաղաքի համար հարկերը բարձրացնելու նպատակով գանձման որոշակի համակարգ էր կիրառում։ Հացահատիկը այն կարևորագույն ապրանքներից էր, որը ներմուծվում էր նավահանգստի միջոցով և, Պիրեյոսի նավահանգիստը արևելյան միջերկրածովային տարածաշրջանի հիմնական նավահանգիստներից մեկն էր։ Պիրեյոսի քաղաքային շուկա մուտք գործող ապրանքների վրա 2% գանձման հարկ էր սահմանվել։ Չնայած մ.թ.ա. 399-ին նախորդող Պելոպոնեսյան պատերազմին, Պիրեյոսը որոշակի նավահանգստային տուրքերի չափով հարկային եկամուտ էր գրանցել։ Աթենք քաղաքը նույնպես սահմանափակումներ էր դրել պարտքով փող տալու վրա, և հացահատիկի տեղափոխումը թույլատրվում էր միայն Պիրեյոս քաղաքի միջով։

Մեծ Բրիտանիա

14-րդ դ․, Էդուարդ III (1312–1377) միջամտական միջոցներ ձեռնարկեց, ինչպիսին էր օրինակ՝ բրդյա հագուստի ներկրման արգելքը, որով նպատակ էր հետապնդվում զարգացնել տեղի բրդյա հագուստի արտադրությունը։ 1489թ․ սկզբին Հենրի VII կիրառեց այլ միջոցներ, որոնցից էր բրդյա հումքի վրա արտահանման տուրքի բարձրացումը։ Թուդորյան միապետները, հատկապես՝ Հենրի VIII ու Ելիզաբեթ I, բրդի արդյունաբերությունը զարգացնելու նպատակով կիրառել են միջնորդության այնպիսի գործիքներ, որոնցից էին հովանավորչությունը, սուբսիդիաները, մոնոպոլ իրավունքների շնորհումը, կառավարության կողմից հովանավորած լրտեսությունը և այլն։ Այս ամենը Անգլիային դարձրեց աշխարհի բուրդ արդյունաբերող ամենախոշոր երկիրը։ Բացի այդ, Մեծ Բրիտանիան իր գաղութներում արգելք էր դրել այնպիսի արդյունաբերական գործունեությունների վրա, որոնք զարգացած չէր ուզում տեսնել։ Մեծ Բրիտանիան նաև արգելք էր դրել իր գաղութների արտահանման վրա, որոնք ի զորու էին մրցակցության մեջ մտնել երկրի ներսում և երկրից դուրս։ Այդպիսով՝ գաղութները պարտադրված լքում էին եկամտաբեր ոլորտները՝ վերջիններս թողնելով Մեծ Բրիտանիայի ձեռքերում։

ԱՄՆ

Նախքան, նոր Սահմանադրությունը ուժի մեջ կմտներ 1788թ․, ԱՄՆ Կոնգրեսը հարկեր չէր կիրառում․ հողն էր վաճառում կամ նահանգներից փող էր հավաքում։ Քանի որ նոր ազգային կառավարությունը եկամտի կարիք ուներ, որոշեց 1789թ․ սահմանված Սակագների ակտի միջոցով հարկեր սահմանել ներմուծման վրա։

1816թ․ և Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմի ավարտն ընկած ժամանակահատվածում ԱՄՆ-ն ուներ արդյունաբերական ներմուծման վրա սահմանված միջին սակագների ամենաբարձր մակարդակն աշխարհում։ Ըստ Փոլ Բայրոքի՝ այս ընթացքում ԱՄՆ-ն մոդեռն պրոտեկցիոնիզմի (հովանավորչության) հայրենիքն էր։

Այդ ժամանակի բոլոր ամերիկացի տնտեսագետները մինչև 19-րդ դ․ վերջին եռամսյակ, արդյունաբերական հովանավորչության ուժեղ ջատագովներ էին։

Տնտեսագետ Հա Ջուն Չանգը հերքում էր այն միտքը, որ ԱՄՆ-ն համաշխարհային տնտնեսության հիերարխիայի գագաթին հասել է ազատ առևտրի որդեգրման ուղով։ Հակառակը, ըստ նրա, ԱՄՆ-ն միջամտությունների քաղաքականություն որդեգրելով, տարիֆների կիրառման շնորհիվ խթանել ու պաշտպանել է արդյունաբերական ոլորտները։ Հենց հովանավորչական քաղաքականությունն էր, որ ԱՄՆ-ին 19դ․ և 1920թթ․ թույլ տվեց աշխարհում ամենարագ տնտեսական աճը գրանցել։

Ռուսաստան

2013թ․ Ռուսաստանն ավելի շատ հովանավորչական առևտրային միջոցներ է ձեռնարկել, քան որևէ այլ երկիր, այդպես աշխարհում դառնալով հովանավորչության առաջատարը։ Այն միայնակ աշխարհով մեկ ներկայացրել է հովանավորչական գործիքների մոտ 20%-ը, իսկ G20 երկրների շարքում՝ գործիքների մեկ երրորդը։ Ռուսաստանի հովանավորչական գործիքներից են տարիֆները, ներմուծման սահմանափակումը, սանիտարական միջոցների ձեռնարկումը և տեղի ձեռնարկություններին տրվող ուղղակի սուբսիդիաները։ Օր․՝ պետությունն աջակցում է մի քանի տնտեսական ոլորտների, ինչպիսիք են գյուղատնտեսությունը, տիեզերական, ավտոմոբիլային, էլեկտրոնիկայի, քիմիական և էներգիայի արդյունաբերությունները։

Հայաստան

Հայաստանը, երկիր տեղակայված Արևմտյան Ասիայում, իր մաքսային ծառայությունների ձևավորմանը հիմք է դրել 1992թ․ հունվարի 4-ին։ 2015թ․ հունվարի 2-ին Հայաստանը հասանելիություն է ստանում Եվրասիական մաքսային միությանը, որն առաջնորդվում է Եվրասիական տնտեսական միության և Ռուսաստանի կողմից։ Սա հանգեցրեց ներմուծման տարիֆների թվաքանակի աճին։ Ներկայումս Հայաստանն արտահանման վրա հարկեր չի կիրառում, ի հավելումն սրան, այն նաև ներմուծման ժամանակավոր դրույքաչափեր և վարկեր չի սահմանում կառավարության կողմից կատարվող կամ այլ միջազգային օգնություն հանդիսացող ներմուծումների վրա։

Մաքսային վճար

Մաքսային վճարը կամ տուրքը միջազգային առևտրում ներմուծվող և արտահանվող ապրանքների վրա սահմանվող անուղղակի հարկն է։ Տնտեսական իմաստով՝ տուրքը որպես այդպիսին նաև սպառողական հարկատեսակ է։ Ներմուծվող ապրանքների վրա դրվող հարկը կորվում է ներմուծման հարկ։ Նմանապես, արտահանվող ապրանքների վրա դրվող տուրքը կոչվում է արտահանման տուրք։ Այն սակագինը կամ տարիֆը, որն իրականում որոշակի ապրանքների ցանկն է` մաքսային վճարի հարկվող դրույքաչափի (գումարի) հետ մեկտեղ, սովորաբար կոչվում է մաքսատուրք։

Մաքսատուրքի հաշվարկում

Մաքսատուրքը հաշվարկվում է գնահատելի արժեքի որոշման հիման վրա այն ապրանքային միավորների դեպքերում, որոնց դեպքում տուրքը գանձվում է ըստ արժեքի։ Սա հաճախ տրանսակցիոն արժեքն է, քանի դեռ մաքսային ծառայողը չի որոշել գնահատելի արժեքը՝ ի համապատասխան ապրանքների դասակարգման միջազգայնորեն ստանդարտացված անունների ու համարների համակարգի։ Որոշակի ապրանքատեսկաների համար (օր․՝ նավթ և ալկոհոլ), մաքսատուրքը գանձվում է հատուկ դրույքաչափով, որը կիրառվում է ներմուծվող կամ արտահանվող բեռների խմբաքանակների նկատմամբ։

Մաքսային մարմին

Յուրաքանչյուր երկրում մաքսային մարմինը կամ ծառայությունը պատասխանատու է երկիր ներմուծվող կամ երկրից դուրս արտահանվող ապրանքների նկատմամբ սահմանված հարկերի հավաքագրման համար։ Սովորաբար ուղեբեռի իրական բնութագիրը, ծավալը կամ քանակը հստակեցնելու համար պետական օրենքների շրջանակներում գործառնող մաքսային մարմնին ուղեբեռի ստուգման իրավունք է շնորհված, որպեսզի գնահատելի արժեքը և հարկային դրույքաչափը հնարավորինս ճիշտ սահմանվեն ու կիրառվեն։

Տուրքերից խուսափում

Մաքսատուրքերից խուսափումը հիմնականում տեղի է ունենում երկու ճանապարհով։ Առաջինի դեպքում առևտրային գործակալը ավելի ցածր արժեք է ներկայացնում այնպես, որ գնահատելի արժեքը ի վերջո ավելի ցածր է լինում, քան իրականն է։ Նույն կերպ, առևտրային գործակալը մաքսատուրքերից կարող է խուսափել առևտրի օբյեկտ հանդիսացող ապրանքի քանակի կամ ծավալի թերագնահատմամբ։ Բացի այդ, առևտրային գործակալը կարող է ապրանքների սխալ ներկայացում իրականացնել՝ ավելի ցածր մաքսատուրքեր ենթադրող ապրանքների կատեգորիաներին վերագրելով։ Մաքսատուրքերից խուսափումը կարող է տեղի ունենալ մաքսային ծառայողների հետ համագործակցության միջոցով կամ առանց դրա։ Մաքսատուրքերից խուսափումը մաքսանենգություն համարելը պարտադիր չէ։

Չհարկվող ապրանքներ

Շատ երկրներ ճանապարհորդին թույլ են տալիս տվյալ երկիր չհարկվող ապրանքներ (դյութի ֆրի) բերել։ Այդպիսի ապրանքները կարելի է ձեռք բերել նավահանգիստներում և օդանավակայաններում կամ երբեմն մի երկրի ներսում՝ առանց սահմանված հարկերի գանձմամբ, և այնուհետև չհարկված վիճակում այլ երկիր մտցնել։ Որոշ երկրներ սահմանում են որոշակի թույլատրելի չափեր, որոնք սահմանափակում են մի անձի կողմից տվյալ երկիր մուտք անելու չհարկվող ապրանքի քանակը կամ արժեքը։ Նման սահմանափակումները հաճախ վերաբերում են տոբակոյին, գինուն, ալկոհոլային խմիչքներին, կոսմետիկ ապրանքներին, նվերներին ու հուշանվերներին։ Հաճախ օտարերկրյա դիվանագետները և ՄԱԿ-ի ներկայացուցիչները չհարկվող ապրանքներ ձեռք բերելու իրավունքով են օժտված լինում։ Չհարկվող ապրանքները ներմուծվում և պահեստավորվում են այսպես կոչված մաքսային պահեստներում։

Տնտեսական վերլուծություն

Ներմուծման տուրքի ազդեցությունները, որոնք վնաս են հասցնում տեղի սպառողներին ավելի շատ, քան տեղի արտադրողներին տված օգուտը։ Բարձր գինն ու առաջարկի ցածր քանակը A+B+C+D գումարով կրճատում է սպառողի ավելցուկը, մինչդեռ արտադրողի ավելցուկն ավելանում է A հատվածով, իսկ պետական եկամուտները՝ C-ով։ B և D հատվածները կորուստներն են, մասնավորապես՝ ապառողի ավելցուկի կորուստը։

Նեոդասական տնտեսագիտության տեսաբանների մոտ կա այն միտումը, որ տարիֆները խեղաթյուրում են ազատ շուկան։ Ըստ վերլուծությունների՝ տարիֆները միտում ունեն սպառողների հաշվին օգուտ բերել հայրենական արտադրողներին և պետությանը։ Եվ, տարիֆի զուտ բարեկեցության էֆեկտը ներմուծող երկրի վրա բացասական է, որովհետև արտաքին մրցակցության պակասի պատճառով հայրենական ընկերությունները ջանքեր չեն գործադրում ավելի արդյունավետ արտադրություն կազմակերպելու համար։ Ուստի, ներքին սպառողները տուժում են, քանի որ կա՛մ ոչ արդյունավետ արտադրության պատճառով մեծ ծախսերը հանգեցնում են ավելի բարձր գների, կա՛մ ընկերությունների՝ արտաքին աշխարհից ավելի էժան հումք ձեռք բերելու անկարողությունը, նվազեցնում է սպառողների կողմից ապրանքների գնման մատչելիությունը։

Բոլոր տեսակի տարիֆների դեմ դիմադրությունը նպատակ է հետապնդում կրճատել տարիֆներն ու թույլ չտալ տարիֆներ կիրառելիս խտրական վերաբերմունք դրսևորել այլ երկրների նկատմամբ։ Աջ կողմում տեղ գտած դիագրամը ցուց է տալիս ներքին տնտեսությունում ապրանքի վրա տարիֆ սահմանելու ծախսերն ու օգուտները։

Ներմուծման տարիֆների սահմանումը կարող է թողնել հետևյալ հետևանքները, որոնք վերոնշյալ դիագրամում ցույց են տրված հեռուստացույցների ենթադրյալ ներքին շուկայում․

• Գինը համշխարհային Pw գնի մակարդակից բարձրանում է ավելի բարձր Pt տարիֆային գնի։
• Ներքին սպառողների պահանջարկը C1-ից նվազում է C2-ի, որը ձևավորված բարձր գնի պատճառով իրենից պահանջարկի կորի վրա տեղաշարժ է ներկայացնում։
• Ներքին մատակարարները պատրաստ են ավելի շուտ Q2, քան Q1 քանակի առաջարկել, որն էլ իր հերթին բարձր գնի պատճառով առաջարկի կորի վրա տեղաշարժ է ենթադրում այնպես, որ ապրանքի ներմուծված քանակը (C1-Q1)-ից նվազում է (C2-Q2)-ի։
• Սպառողի ավելցուկը (պահանջարկի կորի տակ, բայց գնից վերև ընկած հատվածը) նեղանում է A+B+C+D հատվածների գումարի չափով, քանի որ ներքին սպառողները հանդիպում են ավելի բարձր գների և ավելի քիչ քանակությամբ են սկսում սպառել։
• Արտադրողի ավելցուկը (առաջարկի կորի վերևում, բայց գնից ներքև ընկած հատվածը) աճում է A հատվածով, քանի որ, միջազգային մրցակցությունից պաշտպանված լինելով, ներքին արտադրողները կարող են իրենց արտադրանքը ավելի բարձր գնով վաճառել։
• Պետության հարկային եկամուտը կլինի ներմուծման (C2-Q2) ծավալը բազմապատկած (Pw - Pt) տարիֆային գնով, որը ներկայացվում է C հատվածով։
• B և D հատվածները կորուստներ են, որոնք նախկինում սպառողի համար ավելցուկ էին, իսկ հիմա կորուստ բոլորի կողմերի համար։

Բարեկեցության ամբողջական փոփոխությունը = Սպառողի ավելցուկի փոփոխություն+Արտադրողի ավելցուկի փոփոխություն+Պետության եկամտի փոփոխություն = (-A-B-C-D) + A + C = -B-D։ Ներքին սպառողների կորուստները ավելի մեծ են, քան ներքին արտադրողների և պետության օգուտները միասին վերցրած։ Տարիֆներն ավելի անարդյունավետ են, քան սպառողական հարկերը։

Օպտիմալ սակագին

Տնտեսական արդյունավետության տեսանկյունից ազատ առևտուրը հաճախ լավագույն քաղաքականությունն է, այնուամենայնիվ՝ տարիֆի սահմանումը երբեմն երկրորդ լավագույնն է։

Սակագինը համարվում է օպտիմալ, եթե այն սահմանված է այնպես, որ մաքսիմիլացնում է սակագին սահմանող երկրի բարեկեցությունը։ Այն սակագին է, որն առաջանում է տվյալ երկրի առևտրի անտարբերության կորի և այլ երկրի առաջարկի կորի հատումից։ Այս դեպքում մյուս երկրի բարեկեցությունը միաժամանակ վատթարանում է, ուստի այդ քաղաքականությունը մի տեսակ մուրացկանություն է հարևանի քաղաքականության նկատմամբ։ Եթե մյուս երկրի առաջարկի կորը ծագման կետի միջով անցնող գիծ է, ապա սկզբնական երկիրը գտնվում է փոքր երկրի կարգավիճակում, ուստի ցանկացած սակագին վատթարացնում է սկզբնական երկրի բարեկեցությունը։

Հնարավոր է սակագին սահմանել՝ որպես քաղաքական քաղաքականության ընտրություն, և դիտարկման տակ առնել տեսականորեն օպտիմալ դրույքաչափը։ Սակայն, օպտիմալ սակագնի սահմանումը շատ հաճախ կարող է օտար երկրին դրդել բարձրացնել իրենց սակագները ևս, որն էլ իր հերթին կբերի բարեկեցության կորստի երկու երկրում էլ։ Երբ երկրները մեկը մյուսի վրա սակագներ են սահմանում, նրանք պայմանավորված կորի վրա շեղված դիրքի են հայտնվում, որը նշանակում է, որ երկու երկրների բարեկեցությունը կաճի սակագների նվազեցման պարագայում։

Քաղաքական վերլուծություն

Սակագինը օգտագործվել է որպես ազատ պետություն ձևավորելու քաղաքական գործիք, օր․՝ ԱՄՆ-ի 1789թ․ Սակագների ակտը, ստորագրված հուլիսի 4-ին, թերթերի կողմից կոչվում էր «Երկրորդ անկախության հռչակագիր», որովհետև այն նպատակ ուներ լինել այն տնտեսկան միջոցը, որը թույլ կտար հասնել ԱՄՆ-ի ինքնիշխան և ազատ քաղաքական նպատակին։

Սակագների քաղաքական ազդեցությունը քննադատվում է՝ կախված քաղաքական հեռանկարներից, օր․՝ 2002թ․ ԱՄՆ պողպատի սակագինը երեք տարի ժամկետով 30% դրույքաչափ սահմանեց մի շարք ներմուծված պողպատյա արտադրանքների վրա և ամերիկացի ներքին արտադրողները իրենց աջակցությունն էին հայտնում այդ քաղաքականությանը։

Փաստարկներ ի նպաստ սակագների

Նորաստեղծ ոլորտի պաշտպանություն

18-րդ դարի վերջին Ալեքսանդր Համիլթոնի կողմից ԱՄՆ-ում առաջ է քաշվել Ջոն Ստյուարտ Միլլի կողմից արտահայտված և Ֆրիդրիխ Լիստի կողմից 1841թ․ գրված իր «Քաղաքական տնտեսության ազգային համակարգը» գրքում սակագների օգտին բերված փաստարկը, որը հետևյալն էր. եթե որևէ երկիր ուզում է իր սեփական հողի վրա նոր տնտեսական գործունեություն ծավալել, ապա նա պետք է այն ժամանակավոր պաշտպանության տակ դնի։ Նրանց կարծիքով, մաքսային խոչընդոտների կիրառման միջոցով որոշակի գործունեությունների պաշտպանությունը համարվում է իրավաչափ, որովհետև այն նրանց ժամանակ է տալիս աճել, հասնել բավարար չափերի և արտադրության ու արտադրողականության աճի միջոցով մասշտաբի էֆեկտի հաշվին օգուտ քաղել։ Այն նրանց թույլ կտա դառնալ մրցակցային և դիմադրել միջազգային մրցակցությանը։ Իրոք, ձեռնարկությունը պետք է հասնի արտադրության ծավալի որոշակի մակարդակի շահութաբեր լինելու համար, որպեսզի կարողանա ծածկել իր հաստատուն ծախսերը։ Առանց հովանավորչության, օտարերկրյա արտադրանքները, որոնք արդեն իսկ շահութաբեր են իրենց իսկ երկրում, այլ երկիր մուտք կգործեն ավելի մեծ քանակությամբ և ցածր գնով, քան տեղական արտադրանքն է։ Ընդունող երկրի նոր ծնվող ոլորտը արագ հօդս կցնդի։ Նոր ձեռնարկությունները հետևաբար հմտանալու համար պահանջվող ժամանակի հետ կապված մրցունակության պակասի պատճառով կորուստներ կկրեն։ Այս արտաքին մրցակցությունից պաշտպանված լինելով՝ ձեռնարկությունները կարող են ներքին շուկայում իրենց դիրքերը հաստատել։ Արդյունքում՝ նրանք օգուտ կքաղեն իրենց տրված մանևրելու մեծ ազատությունից և նրանց շահութաբերության ու ապագա զարգացման հետ կապված հստակությունից։ Հետևաբար, հովանավորչական փուլը՝ որպես այդպիսին սովորելու ժամանակահատված է, որն ավելի քիչ զարգացած երկրներին թույլ կտա արդյունաբերական արտադրության ոլորտներում ձեռք բերել ընդհանուր և տեխնիկական նոու-հաուներ՝ միջազգային շուկայում մրցունակ դառնալու համար։

Ըստ հովանավորչության կիրառմանը կողմ տնտեսագետների՝ ազատ առևտուրը կդատապարտեր զարգացող երկրներին ոչ այլ ինչ, քան հումքի արտահանող և արդյունաբերացված ապրանքների ներմուծող հանդիսանալու համար։ Համեմատական առավելությունների տեսության կիրառումը նրանց կդրդի մասնագիտանալ հումքի և արդյունահանվող արտադրանքի արտադրության մեջ և կանխել նրանց արդյունաբերական բազա ձեռք բերելը։ Ուստի, նորաստեղծ ոլորտների պաշտպանությունն էական կլիներ զարգացող երկրների արդյունաբերականացման համար և թույլ կտար խուսափել հումքի արտադրման կախվածությունից։

Հովանավորչությունը ի դեմ դեմպինգի

Այն պետությունները, որոնք դիմում են հովանավորչության օգնությանը, պրակտիկայում առաջ են քաշում ոչ արդար մրցակցության կամ դեմպինգի դրսևորումներ։

• Դրամական մանիպուլյացիա- արժույթը արժեզրկվում է, երբ դրամավարկային քաղաքականության համար պատասխանատու մարմինները որոշում են արտարժույթի շուկայում միջամտելու ճանապարհով իջեցնել տվյալ արժույթի արժեքն այլ արժույթների նկատմամբ։ Այն տեղական արտադրանքն ավելի մրցունակ է դարձնում, իսկ ներմուծվող ապրանքներն ավելի թանկ (Մարշալ Լերների պայմանը), որի արդյունքում արտահանման ծավալն ավելանում է, ներմուծմանը՝ նվազում, և այդպիսով առևտրային հաշվեկշիռը բարելավվում է։ Թույլլ արժույթ ունեցող երկրներն առևտրի անհավասարակշռություն են առաջացնում, որովհետև նրանք ունեն արտաքին մեծ ավելցուկ, իսկ նրանց մրցակիցները՝ պակասուրդ։
• Հարկային դեմպինգ - որոշ հարկային առավելություններ ընձեռող երկրներ ունենում են կորպորատիվ (շահութահարկ) և եկամտային հարկերի ավելի ցածր դրույքաչափեր։
• Սոցիալական դեմպինգ - երբ պետությունը կրճատում է սոցիալական աջակցությունը կամ սոցիալական ստանդարտների ավելի ցածր մակարդակ է ապահովում (օր․՝ գործատուների համար Չինաստանում աշխատանքային նորմատիվաիրավական կարգավորումներն ավելի քիչ սահմանափակող բնույթ են կրում, քան որևէ այլ տեղ)։
• Շրջակա միջավայրին առնչվող դեմպինգ - երբ շրջակա միջավայրի վերաբերյալ նորմատիվաիրավական կարգավորումները ավելի քիչ խստապահանջ են, քան որևէ այլ տեղ։

Աղբյուրներ

• Krugman, Paul; Wells, Robin (2005). Macroeconomics. Worth. ISBN 978-0-7167-5229-5.