Ղուբա (ադրբ.՝ Quba, եբր.-թաթ.՝ Qybə), քաղաք ներկայիս Ադրբեջանական Հանրապետությունում, Ղուբայի շրջանի վարչական կենտրոն։ Գուբան գտնվում է Բաքուից 168 կմ հեռավորության վրա, Մեծ Կովկասի հյուսիս-արևելյան լանջերին, ծովի մակարդակից 600 մետր բարձրության վրա։ Բնակչությունը՝ ▲23 900 մարդ (2012)։
Քարլ վոն Փրուներ, որը տեղեկատվություն է տալիս Կովկասյան Ալբանիայի մասին նշում է, որ հին աղբյուրներում, հին քաղաքի Ֆիրուզ Ղուբադ քաղաքի վերցվեց անունը Սասանյան քանոն Կավադ I անունից[2]։ Դերբենտի մոտ գտնվող այս հին քաղաքը, հավանաբար, եղել է ժամանակակից Ղուբայի տարածքում։ 16-րդ դարում Ղուբան մեծ տարածք էր, որը ներառում էր բազմաթիվ գյուղեր[3]։
Մասութ իբն Նամդառ, նշում է Ղավադան գյուղի անունը աղբյուրներում։ Գուցե, այս վայրը հին Կուբայի տարածքն է[4]։
XVIII դարի կեսերին ստեղծվեց Ղուբա խանություն։ Դրա կենտրոնը Խուդաթն էր, իսկ հետո `Գուբա։ Ղուբայի խանությունը ամրացվեց Ֆատալի Խանի (1758-1789 թթ.) օրերում։ 1806 թ.-ին Ղուբայի խանությունը միացվել է Ռուսաստանին։ 1840 թվականին Ղուբան, ընդգրկվել է Դերբենտ նահանգում, իսկ 1860 թվականին, Բաքվի նահանգում։ 1930 թվականին Գուբան դարձավ Ադրբեջանի վարչական շրջաններից մեկը[5]։
Ղուբան գտնվում է Մեծ Կովկասի հյուսիս-արևելյան լանջերին։ Հյուսիս-արևելյան մասում կա Գուսարյան դաշտավայր և Սամուր-Դիվիչի դաշտավայր։ Տարածաշրջանում կան Գիզիլկայա (3726 մ), Բաբադաղ (3629 մ), Շախնազար (2874 մ) լեռները։
Ղուբայի կլիման լեռնային է՝ համեմատաբար մեղմ ամառով և ցրտաշունչ ձմեռով։ Կլիման չափավոր է հարթավայրերում և լեռնային շրջաններում, իսկ լեռներում `ցուրտ։ Ձմեռը ձյունառատ է ու ցրտաշունչ և դեկտեմբեր ամսից ձգվում է մինչև մարտը ներառյալ։ Գարունը զով է։ Ամառը տաք է և տևում է հունիսից մինչև սեպտեմբեր։ Օդի նվազագույն ջերմաստիճանը զրոյից իջնում է մինչև -14 °C, Ամռանը ջերմաստիճանը բարձրանում է մինչև 23 ° C: Տարեկան տեղումները միջին հաշվով կազմում են 500-900 մմ։
Բնակչության մեծ մասը ադրբեջանցիներն են։ Ապրում են նաև լեզգիներ, հրեաներ, ռուսներ, քրդեր։ 1885 թ. ուներ 13.412: Ըստ 2013 թ. անցկացված մարդահամարի պաշտոնական արդյունքների՝ քաղաքի բնակչության թիվը կազմում է 35220 մարդ[1]։
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կուբա (այլ կիրառումներ)
Ադրբեջան
Բազարտյուզու լեռը
Բազառյուրդ լեռը
Գաչրաշի անտառը Ղուբայում
Բուդուկ գյուղ Ղուբայում
Ղուբա-Թանգաալթի
Ղուբա
Խընալուկ
Ղուբա
