Կոնստանցիա Մոցարտ
գերմ.՝ Constanze Mozart[1] | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունվարի 5, 1762[2][3] |
| Ծննդավայր | Zell im Wiesental[4] |
| Մահացել է | մարտի 6, 1842[5][2][3] (80 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Զալցբուրգ[4] |
| Գերեզման | St. Sebastian's Cemetery |
| Քաղաքացիություն |  Ավստրիական կայսրություն |
| Մայրենի լեզու | գերմաներեն |
| Մասնագիտություն | օպերային երգչուհի և գրող |
| Ամուսին | Վոլֆգանգ Ամադեուս Մոցարտ և Georg Nikolaus von Nissen? |
| Ծնողներ | հայր՝ Franz Fridolin Weber?, մայր՝ Cäcilia Weber? |
| Երեխաներ | Կառլ Թոմաս Մոցարտ և Ֆրանց Քսավիեր Վոլֆգանգ Մոցարտ |
 Constanze Mozart Վիքիպահեստում | |
Կոնստանցիա Մոցարտ (գերմ.՝ Maria Constanze Caecilia Josepha Johanna Aloisia), հունվարի 5, 1762[2][3], Zell im Wiesental[4] - մարտի 6, 1842[5][2][3], Զալցբուրգ[4]), երգչուհի, մեմուարիստ։
Կոմպոզիտոր Վոլֆգանգ Ամադեուս Մոցարտի կինը, Կարլ Մարիա ֆոն Վեբերի զարմուհին։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կոնստանցիան Ֆրանց Ֆրիդոլին Վեբերի ընտանիքի չորս աղջիկներից երրորդն էր։ Մեծացել է Մանհայմում, որտեղ հայրն աշխատում էր որպես թատրոնի կոնտրաբասիստ և հուշարար։ Մոցարտի հետ առաջին անգամ հանդիպել է թատրոնում 1777 թվականին, թեև այդ ժամանակ կոմպոզիտորը սիրահարվել է նրա ավագ քրոջը՝ Ալոիզիային, որը նույն թատրոնի նախկին օպերային երգչուհին էր։
Երկրորդ անգամ նրանք հանդիպել են 1781 թվականին, երբ Կոնստանտիայի ընտանիքը տեղափոխվել է Վիեննա։ Ալոիզան այդ ժամանակ արդեն ամուսնացած էր։ Մոցարտը որոշ ժամանակ ապրել է նրանց տանը, հետո բամբասանքների պատճառով ստիպված է եղել լքել նրանց, սակայն շուտով՝ 1782 թվականի օգոստոսի 4-ին, ամուսնացել է Կոնստանցիայի հետ՝ առանց ծնողների թույլտվությունը ստանալու։ Երաժշտագետները ընդունում են այն ազդեցությունը, որը Կոնստանցիան ունեցել է Մոցարտի ստեղծագործական ոգեշնչման վրա։
Մոցարտի հետ ավելի քան ութ տարվա համատեղ կյանքի ընթացքում Կոնստանցիան 6 անգամ երեխայի է սպասել, սակայն երեխաներից չորսը մահացել է մանուկ հասակում։ Բացի այդ, ամուսնության վերջին տարիներին նա տանջվել է հաճախակի ուղևորություններից և ֆինանսական խնդիրներից, իսկ 1791 թվականին՝ Մոցարտի մահից հետո, մենակ է մնացել երկու երեխաների և ամուսնու չվճարված պարտքերի հետ։ Կարիքից դրդված՝ նա քույրերի՝ Ժոզեֆայի և Ալոիզիայի հետ կազմակերպել է մի քանի համերգային շրջագայություն, որտեղ կատարվել են Մոցարտի ստեղծագործությունները, իսկ 19-րդ դարի վերջին վաճառել է Մոցարտի ստեղծագործությունների ձեռագրերը։
1809 թվականին Կոնստանցիան Բրատիսլավայում ամուսնացել է դանիացի դիվանագետ Գեորգ Նիկոլաուս Նիսենի հետ, որի հետ մեկ տարի անց մեկնել է Կոպենհագեն։ 1824 թվականի օգոստոսին զույգը տեղափոխվել է Զալցբուրգ, որտեղ Կոնստանցիան ամուսնու հետ սկսել է աշխատել Մոցարտի կենսագրության վրա։ Նիսենը մահացել է 1826 թվականին, իսկ Կոնստանցիան երկու տարի անց հրատարակել է կենսագրությունը։ Մոցարտի կյանքի և ստեղծագործության հետազոտողները չափազանց զգույշ են վերաբերում այդ կենսագրությանը․ Կոնստանցիան հակված էր Մոցարտի նամակներից ջնջել իրեն դուր չեկած հատվածները։ Կենսագրության մեջ ևս, ինչպես գրում է Ալֆրեդ Էյնշտեյնը, կային «լռության, կոծկումի և նույնիսկ կեղծիքի հատվածներ»։ Հենց Կոնստանցիային է պատկանում Մոցարտի կյանքի մի քանի ոչ ճշմարտանման անեկդոտ, որոնք նյութ են ծառայել նրա վաղ կենսագրությունների համար[6][7]։
Կոնստանցիան թաղվել է Զալցբուրգի՝ Մոցարտների տոհմական դամբարանում։
Կերպար կինոյում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Ամադեուս» (1984)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Salzburgwiki (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #11873721X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ Эйнштейн А. Моцарт. Личность. Творчество/ Пер. с нем. = Mozart. Sein Charakter. Sein Werk. — М.: Музыка, 1977. — С. 83, 88. — 454 с.
- ↑ Штейнпресс Б. С. Моцарт В. А. // Музыкальная энциклопедия / под ред. Ю. В. Келдыша. — М.: Советская энциклопедия, 1976. — Т. 3. — С. 701.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Constantin von Wurzbach: Mozart, Constanze. In: Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich. Band 19, Verlag L. C. Zamarski, Wien 1868, S. 295—297.
- Erich Valentin: Das Testament der Constanze Mozart-Nissen. Mit biographischen Notizen über Constanze und Georg Nikolaus Nissen. In: Neues Mozart-Jahrbuch. 2, 1942, ZDB-ID 206550-2, S. 128—175.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Antonicek Th. «Nissen, Konstanze von». Österreichisches Biographisches Lexikon 1815-1950 [2003-]. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 3-ին.
- «Mozart, Constanze». Landeskunde Entdecken Online - Baden-Württemberg (LEO-BW) [2015-]. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 3-ին.
- «Mozart, Constanze». Bayerisches Musikerlexikon Online (BMLO) [2005-]. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 3-ին.
- «Mozart, Constanze». Personendatenbank der Landesbibliographie Baden-Württemberg [2011-]. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 3-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կոնստանցիա Մոցարտ» հոդվածին։ |
| ||||||||||||
