Կաղապար:Օրվա հոդված/Մարտի 9, 2014 թ.
Երևանի կուսակալություն (պարսկերեն՝ بیگلربیگی ایروان — Beglarbegi-e Īravān), միջնադարյան ավատատիրական կառավարմամբ իշխանություն էր 1501-1724 թթ.։ Թուրքմենական ցեղերի դեմ հաղթանակ տանելով՝ Սեֆյան պետության հիմնադիր շահ Իսմայիլը 1501 թ. այն միացրել է Պարսկաստանին։ 1502 թ. վերջնականապես ձևավորվում է Երևանի կուսակալությունը՝ թուրքմենական համանուն կուսակալության կամ Չուղուր-Սաադի տարածքի վրա։
Կուսակալության տարածքը կազմել է շուրջ 45,000 կմ2՝ զբաղեցնելով Մեծ Հայքի Այրարատ նահանգը՝ Արարատյան դաշտը, Շիրակը և Վանանդը, Արարատ և Արագած լեռները, Սևանի ավազանը, ինչպես նաև՝ Նախիջևանի հովիտը։ Այժմ հիմնականում համապատասխանում է Հայաստանի կենտրոնական հատվածին, բացի Արարատ լեռից և Կարսի մարզից, որոնք ամբողջությամբ պատկանում են Թուրքիային, և Նախիջևանից, որը ինքնավար հանրապետություն է Ադրբեջանի կազմում։
1722-1728 թթ. թուրք-պարսկական պատերազմի արդյունքում Երևանը միացվել էր Օսմանյան կայսրությանը։ 1736 թ. Նադիր շահը այն կրկին միացրել է Իրանին։ 1747 թ. կուսակալության տարածքի վրա ստեղծվում են Երևանի և Նախիջևանի խանությունները շարունակել...