Խիզմետ Աբդուլին

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Խիզմետ Աբդուլին
ույգ.՝ Хизмет Абдумуталип-огли Абдуллин
Ծնվել էհոկտեմբերի 10, 1925(1925-10-10) կամ 1925[1]
ԾննդավայրEnbekshikazakh District, Ալմաթի շրջան
Մահացել է1986
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ
ԿրթությունՂազախստանի ազգային մանկավարժական համալսարան
Մասնագիտությունբանաստեղծ
ԿուսակցությունԽՄԿԿ
Պարգևներ և
մրցանակներ
Հայրենական պատերազմի II աստիճանի շքանշան և «Պատվո նշան» շքանշան

Խիզմետ Աբդուլին[2] (ռուս.՝ Хизмет Абдумуталипович Абдуллин[3], ույգ.՝ Хизмәт Абдуллин Абдумутәллип оғли), ույղուրցի խորհրդային գրող, բանաստեղծ և թարգմանիչ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1925 թվականի հոկտեմբերի 10-ին, գյուղացու ընտանիքում, ՌԽՖՍՀ Կազակական ԻԽՍՀ Ջետիսուիսկ նահանգի Ջարկենտսկ գավառի Բայանդայ գյուղում[4]։ 1943 թվականին նրան զորակոչել են Կարմիր բանակ։ Ծառայել է Մոնղոլիայում, մասնակցել է Ճապոնիայի տիրապետության տակ գտնվող Մանջուրիի ազատագրմանը։ Հենց այդ ժամանակ էլ նա գրում է իր առաջին տաղերը։ 1950-1953 թվականներին սովորել է Ղազախստանի ազգային մանկավարժական համալսարանի բանասիրության բաժնում։

1951-ից 1955 թվականներին աշխատել է Ալմաթայի «Жаңа өмір» ամսագրի խմբագրությունում (հայերեն՝ Նոր կյանք), 1958-1962 թվականներին եղել է Ղազախստանի պետական գեղարվեստական գրականության հրատարակչության խմբագիր։ 1961 թվականին ընդունվել է Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցություն, որից հետո 1962-ից 1965 թվականը ղեկավարել է ույղուրական «Տուգայի կոմունիզմ» թերթի խմբագրական բաժինը։ 1955-1958 թվականին ղեկավարել է ույղուրական բաժանմունքը Ղազախստանի գրողների միությունում[5]։ Մահացել է 1986 թվականին։

Աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տպագրվել է 1954 թվականից։ Եղել է պատմական «Անայատ» պոեմի, «Դավութջան» երիտասարդների համար ժամանակակից պոեմի, «Գուլիստան» (ույգ.՝ Гүлстан պատմվածքի, «Հեքիաթներ» (ույգ.՝ Һекайиләр ժողովածուի, «Սեր և ատելություն» (ույգ.՝ Муһәббәт вә нәпрәт) պոեմի հեղինակը։ «Տուրֆանի երկնքի տակ» (ույգ.՝ Турпан тәвәсидә) վեպը պատմում է ույղուրի կյանքի մասին Չինաստանի ազգային ծայրամասերում։ «Զեմլյակի» (ույգ.՝ Жутдашлар) և «Բախտ» (ույգ.՝ Тәғдир) վեպերը նվիրված են խորհրդային ույղուրական գյուղին[2]։

Գրել է նաև պատմվածքների և հեքիաթների ժողովածուներ, որոնց թվում են նաև «Համագյուղացիներ», «Բախտ», «Հրե օղակ», «Տարիների պատասխանը», «Գուլիստան», ինչպես նաև բանաստեղծություններ և պոեմներ` «Անայատ», «Դավութջան» և այլն[3]։

«Անայատ» պոեմը հրատարակվել է առանձին գրքով ոչ միայն ույղուրերեն, այլ նաև` ռուսերեն, որը նվիրված է ազգային հերոս, խռովարար, չքավորներին պաշտպանող Անայատին։ «Դավութջան» պոեմը նվիրված է ժամանակակից երիտասարդներին, նրանց ուսմանը և աշխատանքին։

Ույղուրերեն է թարգմանել Ալեքսանդր Պուշկինի, Միխայիլ Լերմոնտովի, Դմիտրի Ֆուրմանովի, Յանկա Կուպալայի, Ռաբինդրանաթ Թագորի ստեղծագործությունները[3]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Faceted Application of Subject Terminology
  2. 2,0 2,1 «Краткая литературная энциклопедия»
  3. 3,0 3,1 3,2 Գրական համառոտ հանրագիտարան
  4. Այժմ` Ենբեկշիղազախյան շրջան, Ալմաթիի մարզ Ղազախստան։
  5. «Жетісу». Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2004. — ISBN 9965-17-134-3 (ղազախ.)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]