Jump to content

Փարիզի բուսաբանական այգի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Փարիզի բուսաբանական այգի
Տեսակբուսաբանական այգի և քաղաքային զբոսայգի
Երկիր Ֆրանսիա[1]
ՏեղագրությունՓարիզի 5-րդ շրջան[1]
ՎայրՓարիզի 5-րդ շրջան
Կազմված էMénagerie du Jardin des Plantes?, Buffon Gazebo?, Galerie de Paléontologie et d'Anatomie comparée? և Grandes serres du Jardin des plantes?
Պատկանում էԲնական պատմության ազգային թանգարան
Հասցեrue Cuvier?, rue Geoffroy-Saint-Hilaire?, rue Buffon?, quai Saint-Bernard?, place Valhubert? և boulevard de l'Hôpital?
Հիմնադրվել է1635
Մակերես23,5±0,1 հեկտար
Կայքjardindesplantesdeparis.fr(ֆր.)
Քարտեզ
Քարտեզ

Փարիզի բուսաբանական այգի (ֆր.՝ Jardin des plantes de Paris) բուսաբանական այգի, որը բաց է հանրության համար Փարիզի 5-րդ թաղամասում, Փարիզի մզկիթի, Ժուսյեի համալսարանի և Սենի միջև։ Այն Բնական պատմության ազգային թանգարանի մի մասն է։ Զբաղեցնում է 28 հա տարածք։ 1993 թվականի մարտի 24-ից ամբողջ այգին և նրանում պարունակվող շենքերը, արխիվները, գրադարանները, ջերմոցները, կենդանաբանական այգին, արվեստի գործերը և նմուշների հավաքածուն համարվում են Ֆրանսիայի ազգային պատմական տեսարժան վայրեր։

1635 թվականի մայիսի 2-ին Լյուդովիկոս XIII թագավորի բժիշկները Փարիզում կազմակերպեցին բուժիչ բույսերի այգի։

Ֆրանսիական հեղափոխությունից առաջ այգու տնօրենն էր կոմս Բուֆոնը։

Բուսաբանական այգու կենդանաբանական մասը (ֆր.՝ ménagerie du Jardin des Plantes) բացվել է 1794 թվականին, բուն այգին կառուցվել է XIX դարում։

Ֆրանս-պրուսական պատերազմի ժամանակ (1870-1871) Փարիզի գերմանական պաշարման ժամանակ կենդանաբանական այգու ղեկավարությունը հայտարարեց, որ չի կարող կերակրել կենդանիներին և սկսեց նրանց միսը առաջարկել վաճառքի։ Վաճառքի են անցել կենդանաբանական այգու պահվող գրեթե բոլոր կենդանիները, այդ թվում՝ երկու ասիական փղեր՝ Կաստորը և Պոլուքսը։ Օսման բուլվարում գտնվող անգլիական մսամթերքի խանութի սեփականատերը դրանք գնել է 27000 ֆրանկով զույգի համար[2]։ Կենդանաբանական այգու կենդանիներից ճաշատեսակներ էին մատուցվում հարուստների համար ռեստորաններում, մինչդեռ աղքատները ուտում էին շներ, կատուներ, առնետներ և մկներ։

Ֆրանս-պրուսական պատերազմի ավարտին միջոցներ ձեռնարկվեցին կենդանաբանական այգին վերականգնելու համար, մանավանդ որ որոշ կենդանիներ ողջ մնացին՝ ոչ ոք չէր համարձակվում գնել գետաձին 80 հազար ֆրանկով, ինչպես նաև առյուծներ, վագրեր և կապիկներ

Բնական պատմության թանգարանի վերափոխման ծրագրի շրջանակներում 2011 թվականին բուսաբանական այգին վերանորոգվել է։

Բնական պատմության ազգային թանգարան

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնական պատմության ազգային թանգարանն անվանվել է «Բնական գիտությունների Լուվր»։ Այն պարունակվում է բուսաբանական այգու երկայնքով տեղակայված հինգ շենքերում. Էվոլյուցիայի պատկերասրահ, հանքաբանության և երկրաբանության պատկերասրահ, բուսաբանության պատկերասրահ, պալեոնտոլոգիայի և համեմատական անատոմիայի պատկերասրահ, և միջատաբանության լաբորատորիա։

Էվոլյուցիայի պատկերասրահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այգու հատակագիծը

Էվոլյուցիայի մեծ պատկերասրահը նախագծվել է Ժյուլ Անդրեի կողմից։ 1867 թվականին Նա դարձել է թանգարանի ճարտարապետ, և նրա աշխատանքները գտնվում են Պլանտյան այգում։ Այն բացվել է 1889 թվականին Փարիզի համընդհանուր ցուցահանդեսի ժամանակ, թեև այն չի ավարտվել այնպես, ինչպես նախատեսված էր. այն դեռևս չունի մեծ ճակատ, որը գտնվում է Ջեֆրոյ-Սենթ-Հիլեր փողոցի կողմից։ Հիմնական ճակատը, որը նայում է այգու երկու հիմնական ծառուղիներին, շրջապատված է երկու լապտեր աշտարակներով[3]։

Հանքաբանության և երկրաբանության պատկերասրահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հանքաբանության և երկրաբանության պատկերասրահի դիմաց կանգնած է թագավորական այգու ծառերից մեկը՝ Sophora Japonica ծառը, որը տնկել է Բեռնար դե Ժուսյեն 1747 թվականին։ Պատկերասրահը կառուցվել է 1833-1837 թվականներին Չարլզ Ռոհոլ դե Ֆլերիի կողմից։ Ներսում գտնվող հավաքածուն ներառում է մոտ վեց հարյուր հազար քարեր, ցեղեր և բրածոներ[4]։

Բուսաբանության պատկերասրահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բուսաբանության պատկերասրահի դիմաց Փարիզի ամենահին ծառն է՝ Սպիտակ ակացիանն, որը Ֆրանսիա է բերվել 1601 թվականին Ամերիկայից։ Պատկերասրահը կառուցվել է 1930-1935 թվականներին Ռոքֆելլերի հիմնադրամի դրամաշնորհով։ Պատկերասրահում պահվում են բոլոր հայտնի բուսատեսակների նմուշները՝ ներկայացված 7,5 միլիոն բույսերով։ Առաջին հարկի պատկերասրահն օգտագործվում է ժամանակավոր ցուցադրությունների համար[5]։

Պալեոնտոլոգիայի և համեմատական անատոմիայի պատկերասրահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս պատկերասրահը գտնվում է իրիսների այգու կողքին, որը պարունակում է Իրիսի 260 տեսակ։ Շենքը կառուցվել է 1894-ից 1897 թվականներին մետալիկ ճարտարապետության մասնագետ Ֆերդինանդ Դուտերի կողմից, որի ամենահայտնի շենքը եղել է 1889 թվականի Փարիզի ցուցահանդեսի Մեքենաների պատկերասրահը։ Պատկերասրահն ընդլայնվել է 1961 թվականին՝ ճարտարապետ Անրի Դելաժի կողմից աղյուսով հավելումով։ Ինտերիերը մեծապես զարդարված է ժանյակավոր երկաթե աստիճաններով և դետալներով։ Այն ցուցադրում է դինոզավրերի և այլ խոշոր ողնաշարավորների բրածո կմախքների մեծ հավաքածու[6]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 base Mérimée (ֆր.)ministère de la Culture, 1978.
  2. Бакстер Джон Франция в своё удовольствие. В поисках утраченных вкусов / Пер. с англ. Е. Чебучевой. — Corpus, 2015. — С. 317. — ISBN 978-5-17-088784-2
  3. Deligeorges, Gady, Labalette, "Le Jardin des Plantes et le Museum National d'Histoire Naturelle" (2004), p.38-42
  4. Deligeorges, Gady, Labalette, "Le Jardin des Plantes et le Museum National d'Histoire Naturelle" (2004), p 42-43
  5. Deligeorges, Gady, Labalette, "Le Jardin des Plantes et le Museum National d'Histoire Naturelle" (2004), p 44-45
  6. Deligeorges, Gady, Labalette, "Le Jardin des Plantes et le Museum National d'Histoire Naturelle" (2004), p 45-475
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Փարիզի բուսաբանական այգի» հոդվածին։