Փարիզի բուսաբանական այգի
Բուսաբանական այգի Jardin des plantes | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | բուսաբանական այգի և քաղաքային զբոսայգի |
| Երկիր | .svg){kind=small} Ֆրանսիա[1] |
| Տեղագրություն | Փարիզի 5-րդ շրջան[1] |
| Վայր | Փարիզի 5-րդ շրջան |
| Կազմված է | Ménagerie du Jardin des Plantes?, Buffon Gazebo?, Galerie de Paléontologie et d'Anatomie comparée? և Grandes serres du Jardin des plantes? |
| Պատկանում է | Բնական պատմության ազգային թանգարան |
| Հասցե | rue Cuvier?, rue Geoffroy-Saint-Hilaire?, rue Buffon?, quai Saint-Bernard?, place Valhubert? և boulevard de l'Hôpital? |
| Հիմնադրվել է | 1635 |
| Մակերես | 23,5±0,1 հեկտար |
| Կայք | jardindesplantesdeparis.fr(ֆր.) |
 | |
 | |
Փարիզի բուսաբանական այգի (ֆր.՝ Jardin des plantes de Paris) բուսաբանական այգի, որը բաց է հանրության համար Փարիզի 5-րդ թաղամասում, Փարիզի մզկիթի, Ժուսյեի համալսարանի և Սենի միջև։ Այն Բնական պատմության ազգային թանգարանի մի մասն է։ Զբաղեցնում է 28 հա տարածք։ 1993 թվականի մարտի 24-ից ամբողջ այգին և նրանում պարունակվող շենքերը, արխիվները, գրադարանները, ջերմոցները, կենդանաբանական այգին, արվեստի գործերը և նմուշների հավաքածուն համարվում են Ֆրանսիայի ազգային պատմական տեսարժան վայրեր։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1635 թվականի մայիսի 2-ին Լյուդովիկոս XIII թագավորի բժիշկները Փարիզում կազմակերպեցին բուժիչ բույսերի այգի։
Ֆրանսիական հեղափոխությունից առաջ այգու տնօրենն էր կոմս Բուֆոնը։
Բուսաբանական այգու կենդանաբանական մասը (ֆր.՝ ménagerie du Jardin des Plantes) բացվել է 1794 թվականին, բուն այգին կառուցվել է 19-րդ դարում։
Ֆրանս-պրուսական պատերազմի ժամանակ (1870-1871) Փարիզի գերմանական պաշարման ժամանակ կենդանաբանական այգու ղեկավարությունը հայտարարեց, որ չի կարող կերակրել կենդանիներին և սկսեց նրանց միսը առաջարկել վաճառքի։ Վաճառքի են անցել կենդանաբանական այգու պահվող գրեթե բոլոր կենդանիները, այդ թվում՝ երկու ասիական փղեր՝ Կաստորը և Պոլուքսը։ Օսման բուլվարում գտնվող անգլիական մսամթերքի խանութի սեփականատերը դրանք գնել է 27000 ֆրանկով զույգի համար[2]։ Կենդանաբանական այգու կենդանիներից ճաշատեսակներ էին մատուցվում հարուստների համար ռեստորաններում, մինչդեռ աղքատները ուտում էին շներ, կատուներ, առնետներ և մկներ։
Ֆրանս-պրուսական պատերազմի ավարտին միջոցներ ձեռնարկվեցին կենդանաբանական այգին վերականգնելու համար, մանավանդ որ որոշ կենդանիներ ողջ մնացին՝ ոչ ոք չէր համարձակվում գնել գետաձին 80 հազար ֆրանկով, ինչպես նաև առյուծներ, վագրեր և կապիկներ
Բնական պատմության թանգարանի վերափոխման ծրագրի շրջանակներում 2011 թվականին բուսաբանական այգին վերանորոգվել է։
Բնական պատմության ազգային թանգարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնական պատմության ազգային թանգարանն անվանվել է «Բնական գիտությունների Լուվր»։ Այն պարունակվում է բուսաբանական այգու երկայնքով տեղակայված հինգ շենքերում. Էվոլյուցիայի պատկերասրահ, հանքաբանության և երկրաբանության պատկերասրահ, բուսաբանության պատկերասրահ, պալեոնտոլոգիայի և համեմատական անատոմիայի պատկերասրահ, և միջատաբանության լաբորատորիա։
Էվոլյուցիայի պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Էվոլյուցիայի մեծ պատկերասրահը նախագծվել է Ժյուլ Անդրեի կողմից։ 1867 թվականին Նա դարձել է թանգարանի ճարտարապետ, և նրա աշխատանքները գտնվում են Պլանտյան այգում։ Այն բացվել է 1889 թվականին Փարիզի համընդհանուր ցուցահանդեսի ժամանակ, թեև այն չի ավարտվել այնպես, ինչպես նախատեսված էր. այն դեռևս չունի մեծ ճակատ, որը գտնվում է Ջեֆրոյ-Սենթ-Հիլեր փողոցի կողմից։ Հիմնական ճակատը, որը նայում է այգու երկու հիմնական ծառուղիներին, շրջապատված է երկու լապտեր աշտարակներով[3]։
-
Էվոլյուցիայի մեծ պատկերասրահի սրահը -
Տեսակների շքերթ Էվոլյուցիայի մեծ պատկերասրահում -
Դոդո թռչնի վերականգնում` անհետացող և անհետացած տեսակների հատվածում
Հանքաբանության և երկրաբանության պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Հանքաբանության և երկրաբանության պատկերասրահը
Հանքաբանության և երկրաբանության պատկերասրահի դիմաց կանգնած է թագավորական այգու ծառերից մեկը՝ Sophora Japonica ծառը, որը տնկել է Բեռնար դե Ժուսյեն 1747 թվականին։ Պատկերասրահը կառուցվել է 1833-1837 թվականներին Չարլզ Ռոհոլ դե Ֆլերիի կողմից։ Ներսում գտնվող հավաքածուն ներառում է մոտ վեց հարյուր հազար քարեր, ցեղեր և բրածոներ[4]։
Բուսաբանության պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Բուսաբանության պատկերասրահը -
Հսկայական սեքվոյայի ծառի կտրվածք, 2200 տարեկան -
Բուսաբանական այգու "Nepenthes Mirabilis" նմուշ
Բուսաբանության պատկերասրահի դիմաց Փարիզի ամենահին ծառն է՝ Սպիտակ ակացիանն, որը Ֆրանսիա է բերվել 1601 թվականին Ամերիկայից։ Պատկերասրահը կառուցվել է 1930-1935 թվականներին Ռոքֆելլերի հիմնադրամի դրամաշնորհով։ Պատկերասրահում պահվում են բոլոր հայտնի բուսատեսակների նմուշները՝ ներկայացված 7,5 միլիոն բույսերով։ Առաջին հարկի պատկերասրահն օգտագործվում է ժամանակավոր ցուցադրությունների համար[5]։
Պալեոնտոլոգիայի և համեմատական անատոմիայի պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Պալեոնտոլոգիայի և համեմատական անատոմիայի պատկերասրահը -
Հարավային մամոնտի կմախք Պալեոնտոլոգիայի և համեմատական անատոմիայի պատկերասրահում -
Դիպրոդոտոնի կմախք
Այս պատկերասրահը գտնվում է իրիսների այգու կողքին, որը պարունակում է Իրիսի 260 տեսակ։ Շենքը կառուցվել է 1894-ից 1897 թվականներին մետալիկ ճարտարապետության մասնագետ Ֆերդինանդ Դուտերի կողմից, որի ամենահայտնի շենքը եղել է 1889 թվականի Փարիզի ցուցահանդեսի Մեքենաների պատկերասրահը։ Պատկերասրահն ընդլայնվել է 1961 թվականին՝ ճարտարապետ Անրի Դելաժի կողմից աղյուսով հավելումով։ Ինտերիերը մեծապես զարդարված է ժանյակավոր երկաթե աստիճաններով և դետալներով։ Այն ցուցադրում է դինոզավրերի և այլ խոշոր ողնաշարավորների բրածո կմախքների մեծ հավաքածու[6]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 base Mérimée (ֆր.) — ministère de la Culture, 1978.
- ↑ Бакстер Джон Франция в своё удовольствие. В поисках утраченных вкусов / Пер. с англ. Е. Чебучевой. — Corpus, 2015. — С. 317. — ISBN 978-5-17-088784-2
- ↑ Deligeorges, Gady, Labalette, "Le Jardin des Plantes et le Museum National d'Histoire Naturelle" (2004), p.38-42
- ↑ Deligeorges, Gady, Labalette, "Le Jardin des Plantes et le Museum National d'Histoire Naturelle" (2004), p 42-43
- ↑ Deligeorges, Gady, Labalette, "Le Jardin des Plantes et le Museum National d'Histoire Naturelle" (2004), p 44-45
- ↑ Deligeorges, Gady, Labalette, "Le Jardin des Plantes et le Museum National d'Histoire Naturelle" (2004), p 45-475
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Փարիզի բուսաբանական այգի» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
