Վիկտոր Վարդանյան

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Վարդանյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Վիկտոր Վարդանյան
Ծնվել է	դեկտեմբերի 5, 1910(1910-12-05)
Ծննդավայր	Բաղեշ, Բիթլիսի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն
Վախճանվել է	հունվարի 28, 1988(1988-01-28) (77 տարեկան)
Վախճանի վայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	բանաստեղծ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ Գրողների միություն
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Պարգևներ

Վիկտոր Վարդանի Վարդանյան (դեկտեմբերի 5, 1910(1910-12-05), Բաղեշ, Բիթլիսի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն - հունվարի 28, 1988(1988-01-28), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ խորհրդային բանաստեղծ-մանկագիր, դրամատուրգ։ ԽՄԿԿ անդամ 1941 թվականից, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի մասնակից։ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1938 թվականից։

Կենսագրություն

Վիկտոր Վարդանյանը ծնվել է 1910 թվականին Արևմտյան Հայաստանի Բիթլիս (Բաղեշ) քաղաքում։ 1915 թվականին զրկվել է ծնողներից։ Մինչև 1927 թվականը եղել է Նախիջևանի, Նոր Բայազետի և Լենինականի մանկատներում։ 1928- 1936 թվականներին աշխատել է որպես ցրիչ, սևագործ բանվոր, սանիտար։ Ավարտել է Երևանի ատամնաբուժական դպրոցը (1938), միաժամանակ սովորել է Հայաստանի գրողների միությանն առընթեր գրական համալսարանում։ 1940-1946 թվականներին ծառայել է խորհրդային բանակում. եղել է դիվիզիայի ատամնաբույժը։ 1946-1950 թվականներին աշխատել է որպես Երևանի կենտրոնական ատամնապրոտեզարանի տնօրեն, այնուհետև մինչև 1958 թվականը դասավանդել է Երևանի բժշկական ուսումնարանում։ Եղել է Համամիութենական հեղինակային իրավունքների պաշտպանության վարչության հայկական բաժանմունքի ղեկավար (1958֊1970)։ 1970-1977 թվականներին աշխատել է Հայաստանի ժողովրդական ստեղծագործության հանրապետական տանը որպես բանահյուսության բաժնի վարիչ։ Նրա բանաստեղծությունների տեքստերով հայ կոմպոզիտորները ստեղծել են բազմաթիվ երգեր։ Վարդանյանը հեղինակ է բազմաթիվ գրքերի («Փոքրիկ կառուցողները», 1931, «Հանելուկներ», 1935, «Գարնան ծիլեր», 1950, «Գարնան երգը», 1960, «Ի՞նչ են երգում ճնճղուկները», 1963, «Լուսաբացից լուսաբաց»,1966, «Կարկաչահոս աղբյուրի պես», 1971, «Արևականչ», 1978, «Ուլիկն ու պուլիկը», 1981 և այլն), որոնցում ամփոփված բանաստեղծությունների ու պոեմների հիմնական թեման հայրենասիրությունն է, ընկերասիրությունը։ Մանկագրի առանձին գործեր զետեղվել են դպրոցական դասագրքերում։

Վարդանյանը գրել է նաև շուրջ 50 մանկական պիես («Հազարան բլբուլը», «Չարաբաստիկ կապոցը», «Ծաղիկն ու փուշը»,«Ծովինար», «Բարի գալուստ, «Ծիծեռնակ» և այլն), որոնցից շատերը բեմադրվել են հանրապետության տարբեր թատրոններում, Թբիլիսիում, Բուլղարիայում։ Վարդանյանի առանձին գործեր թարգմանվել են ռուսերեն և վրացերեն։

Պարգևներ

• Կարմիր աստղի շքանշան

Երկեր

• Փոքրիկ կառուցողները, Երևան, Պետհրատ, 1931, 10 էջ։
• Սոցմրցում, Երևան, Պետհրատ, 1932, 8 էջ։
• Հանելուկներ, Երևան, Պետհրատ, 1935, 10 էջ։
• Դերձակն ու մոծակը, Երևան, Պետհրատ, 1936, 16 էջ։
• Խաղալիքների արշավը, Երևան, Պետհրատ, 1937, 14 էջ։
• Ծտերի հունձը, աղվեսի դունչը, Երևան, Պետհրատ, 1938, 16 էջ։
• Առյուծին հաղթեցին, Երևան, Պետհրատ, 1940, 20 էջ։
• Երջանիկ մանկություն, Երևան, Հայպետհրատ, 1946, 28 էջ։
• Գարնան ծիլեր, Երևան, Հայպետհրատ, 1950, 40 էջ։
• Սալյուտ, Երևան, Հայպետհրատ, 1953, 34 էջ։
• Այ այսպես, Երևան, Հայպետհրատ, 1954, 18 էջ։
• Գարնանային առավոտ, Երևան, Հայպետհրատ, 1956, 22 էջ։
• Արևիկ, Երևան, Հայպետհրատ, 1957, 94 էջ։
• Ուլիկն ու պուլիկը, Երևան, Հայպետհրատ, 1958, 14 էջ։
• Ցայտաղբյուր, Երևան, Հայպետհրատ, 1959, 78 էջ։
• Համերաշխ ընտանիք, Երևան, Հայպետհրատ, 1959, 20 էջ։
• Գարնան երգը, Երևան, Հայպետհրատ, 1960, 170 էջ։
• Թմբուկը, Երևան, Հայպետհրատ, 1962, 12 էջ։
• Ինչ են երգում ճնճղուկները, Երևան, Հայպետհրատ, 1963, 116 էջ։
• Լուսաբացից լուսաբաց, Երևան, «Հայաստան», 1966, 136 էջ։
• Տնակը, Երևան, «Հայաստան», 1970, 9 էջ։
• Կարկաչահոս աղբյուրի պես, Երևան, «Հայաստան», 1971, 147 էջ։
• Հնչիր մեր զանգ, Երևան, «Հայաստան», 1975։
• Արևականչ, Երևան, «Սովետական գրող», 1978, 30 էջ։

Գրականություն

• Վիկտոր Վարդանյան։ Կենսամատենագիտություն, Երևան, 1981

Ծանոթագրություններ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 11, էջ 323)։