«Ամանակ»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ կետադրական նշանը ծանոթագրությունից հետո oգտվելով ԱՎԲ |
չ հեռացնում եմ անավարտի պիտակը, քանի որ հոդվածը ունի 3069 բայթ ծավալ |
||
| Տող 16. | Տող 16. | ||
[[Կատեգորիա:Տաղաչափություն]] |
[[Կատեգորիա:Տաղաչափություն]] |
||
{{Անավարտ}} |
|||
19:57, 31 Օգոստոսի 2019-ի տարբերակ
Ամանակ, մորա (լատին․՝ mora - ժամանակամիջոց), անտիկ տաղաչափության մեջ ժամանակի նվազագույն միավորը։
Ամանակը ցույց էր տալիս կարճ վանկի արտասանության ժամանակամիջոցը։ Բանաստեղծության մյուս միավորները ամանակի կրկնապատկումներն են։ Երկար վանկն իր տևողությամբ հավասար է երկու ամանակի։ Հետևաբար, երկվանկ ոտքերը (քորեյ, յամբ), որոնք կազմաված են մեկ երկար և մեկ կարճ վանկերից, ունեն երեք ամանակ, իսկ եռավանկ ոտքերը (դակտիլ, ամֆիբրաքոս, անապեստ)՝ չորս ամանակ և այլն։ Բանաստեղծության տողերն ունեին նույն թվով ամանակներ, և նրանց արտասանության ժամանակամիջոցը հավասար է[1]։
Ամանակ տերմինը գործածվում է նաև երաժշտության մեջ՝ ժամանակի միավորի հասկացությամբ։ Այս առումով ամանակը գործածվում է նաև ռազմագիտության և ֆիզկուլտուրայի մեջ։
Հայերեն
Թրակացու քերականության մեջ հայերեն թարգմանության մեջ հունարենի հետևողությամբ հայերենում ևս ընդունվել է երկու ամանակի նշան՝ երկար (հունարեն տեքստերում՝ «—», հայերենում՝ «-») և սուղ (հունարեն տեքստերում՝ «-», հայերենում՝ «.»): Այս նշանները հետագայում աստիճանաբար մերժվեցին, առաջինը հունական պարույկի տեսքով՝ «῀» դառնում է զգացմունքային ինտոնացիայի հետ կապված բացականչական, երկարության նշան, իսկ երկրորդը՝ դուրս ընկնում լիովին: Սա պատճառաբանվում է հայերենում երկար ու կարճ ձայնավորների բացակայությամբ[2]:
Աղբյուրներ
- ↑ Էդ. Ջրբաշյան, Հ. Մախչանյան (1972). Գրականագիտական բառարան. Երևան: «Լույս». էջ էջ 11-12.
- ↑ Հ. Զ. Պետրոսյան, Ս. Ա. Գալստյան, Թ. Ա. Ղարագյուլյան, Լեզվաբանական բառարան (խմբ. Էդ. Բ. Աղայան), Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի հրատարակչություն», 1975, էջ 8։
Գրականություն
- Մելս Սանթոյան, Գրականագիտական բառարան, Ե., «Վան Արյան», 2009։
- Լ. Տիմոֆեև, Ն. Վենգրով, Գրականագիտական տերմինների համառոտ բառարան, Ե., Հայպետուսմանկհրատ, 1957։