«Կորիզավորներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Հղումներ Պիտակներ՝ Խմբագրում բջջային սարքով Խմբագրում կայքի բջջային տարբերակից |
No edit summary |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
'''Կորիզավոր''' կամ '''Էուկարիոտ''' են կոչվում բոլոր [[օրգանիզմ]]ները, որոնց բջիջներն ունեն [[բջջակորիզ]] և ներքին թաղանթ (մեմբրան)<ref>[http://www.nature.com/scitable/topicpage/eukaryotic-cells-14023963 Էուկարիոտիկ բջիջների սահմանում] – Բջիջների տեսակային առանձնահատկությունները</ref>։ Կորիզավոր են` [[բույսեր]]ը, [[կենդանիներ]]ը, [[սնկեր]]ը։ Նրանց հատկանիշներն են. |
|||
* Ժառանգական նյութը [[քրոմոսոմ]]ներում է, որոնք էլ գտնվում են կորիզում։ |
* Ժառանգական նյութը [[քրոմոսոմ]]ներում է, որոնք էլ գտնվում են կորիզում։ |
||
| Տող 13. | Տող 13. | ||
Բջջում յուրաքանչյուր [[օրգանոիդ]] կատարում է որոշակի գործառույթ, վերջիններս էլ ամբողջությամբ պայմանավորում են բջջի կենսագործունեությունը։ Բջիջների ձևերը բազմազան են, ինչը պայմանավորված է նրանց ֆունկցիայով։ |
Բջջում յուրաքանչյուր [[օրգանոիդ]] կատարում է որոշակի գործառույթ, վերջիններս էլ ամբողջությամբ պայմանավորում են բջջի կենսագործունեությունը։ Բջիջների ձևերը բազմազան են, ինչը պայմանավորված է նրանց ֆունկցիայով։ |
||
Էուկարիոտիկ բջիջը ունի բարդ [[Մոլեկուլային կենսաբանություն|մոլեկուլային կառուցվածք]]<ref>{{գիրք |
|||
|հեղինակ = Է.Ս. Գևորգյան, Ֆ.Դ. Դանիելյան, Ա.Հ. Եսայան |
|||
|մաս = Ներածություն |
|||
|վերնագիր = Մոլեկուլային Կենսաբանություն |
|||
|բնօրինակ = |
|||
|հղում = http://dasatu.ru/publ/kensabanowt-39-yown/kensabanowt_39_yown_9_rd_dasarani_hamar/10-1-0-67 |
|||
|հրատարակություն = |
|||
|պատասխանատու խմբագիր = |
|||
|վայր = Երևան |
|||
|հրատարակչություն = «Աստղիկ գրատուն» |
|||
|թվական = 2014 |
|||
|հատոր = |
|||
|էջերի թիվ = 191 |
|||
|մեջբերվող էջեր =33 |
|||
|isbn = |
|||
}}</ref>: Այստեղ տարբերակված են բջջի բաղադրամասերը` [[բջջաթաղանթ]]ը, [[ցիտոպլազմա]]ն և [[բջջակորիզ]]ը: Ի տարբերություն Պրոկարիոտիկ բջիջների, այս տեսակի բարդ բջիջներում կան նաև [[էնդոպլեզմային ցանց]], [[Գոլջիի ապարատ]], [[միտոքոնդրիումներ]] և այլ օրգանոիդներ։ Կենդանական էուկարիոտիկ բջիջներում չկան [[պլաստիդներ]], որոնք նկատվում են կենդանական բջիջների մոտ։ |
|||
Էուկարիոտիկ բջիջների մյուս տարբերակիչ հատկությունը նրանց ամուր [[բջջապատ]]ը և խոշոր [[վակուոլ]]ների առկայությունն է։ Բարձրակարգ բույսերի բջիջներում բացակայում է բջջակենտրոնը կամ [[բջջային կենտրոն]]ը: Սնկերի և բակտերիաների բջջապատը կազմված է ճարպանման [[խիտին]] նյութից։ Բջջում պլաստիդները բացակայում են։ |
|||
== Կենդանական էուկարիոտիկ բջիջ == |
|||
Կենդանական էուկարիոտիկ կամ կորիզային բջիջների [[բջջապատ]]ը թույլ է արտահայտված։ Կան նաև որոշ առանձնյակներ, որոնց մոտ բջջապատը նույնիսկ բացակայում է։ Էուկարիոտիկ բջիջները միմյանցից տարբերվում են նաև [[Կենսաքիմիա|կենսաքիմիական հատկանիշներով]], ինչպես նաև պահեստային ախաջրերի կազմով։ |
|||
== Ծանոթագրություններ == |
|||
{{ծանցանկ}} |
|||
[[Կատեգորիա:Բջջաբանություն]] |
|||
[[Կատեգորիա:Օրգանիզմներ| ]] |
[[Կատեգորիա:Օրգանիզմներ| ]] |
||
17:42, 1 Մայիսի 2016-ի տարբերակ
Կորիզավոր կամ Էուկարիոտ են կոչվում բոլոր օրգանիզմները, որոնց բջիջներն ունեն բջջակորիզ և ներքին թաղանթ (մեմբրան)[1]։ Կորիզավոր են` բույսերը, կենդանիները, սնկերը։ Նրանց հատկանիշներն են.
- Ժառանգական նյութը քրոմոսոմներում է, որոնք էլ գտնվում են կորիզում։
- Ոչ բոլոր գեներն են ակտիվ։
- Էուկարոտ բջիջներում կա մեկ կամ մի քանի կորիզ, որը ցիտոպլազմայից սահմանապատված է կորիզաթաղանթով։ Այն կազմված է երկու շերտից, որոնց միջև եղած տարածությունը լցված է հեղուկով։ Կորիզաթաղանթի վրա կան ծակոտիներ։
- Ունեն հետևյալ օրգանոիդները` 2 թաղանթ ունեցող ` միտոքոնդրումներ, քլորոպլաստներ, 1 թաղանթ ունեցող` էնդոպլազմայի ցանց, գոլջի ապարատ, լիզոսոմ։ Թաղանթ չունենեցող՝ ռիբոսմներ, բջջային կենտրոն։
- Բաժանվում են կորիզակիսումով։
Կորիզավորների կառուցվածք
Կորիզավոր օրգանիզմների բջիջները նույնպես արտաքինից ծածկված են թաղանթով, որի տակ ցիտոպլազման է։ Ի տարբերություն նախակորիզավորների՝ կորիզավոր բջիջների ցիտոպլազմայում են գտնվում կորիզը և բազմաթիվ օրգանոիդներ՝ էնդոպլազմային ցանցը, Գոլջիի համալիրը, միտոքոնդրիումները և այլն։
Կորիզավոր բջիջներում կորիզը ցիտոպլազմայից սահմանազատված է կորիզաթաղանթով։ Կորիզում են բջջի գենետիկական տեղեկատվություն կրող կառուցվածքներն են՝ քրոմոսոմները։
Բջջում յուրաքանչյուր օրգանոիդ կատարում է որոշակի գործառույթ, վերջիններս էլ ամբողջությամբ պայմանավորում են բջջի կենսագործունեությունը։ Բջիջների ձևերը բազմազան են, ինչը պայմանավորված է նրանց ֆունկցիայով։
Էուկարիոտիկ բջիջը ունի բարդ մոլեկուլային կառուցվածք[2]: Այստեղ տարբերակված են բջջի բաղադրամասերը` բջջաթաղանթը, ցիտոպլազման և բջջակորիզը: Ի տարբերություն Պրոկարիոտիկ բջիջների, այս տեսակի բարդ բջիջներում կան նաև էնդոպլեզմային ցանց, Գոլջիի ապարատ, միտոքոնդրիումներ և այլ օրգանոիդներ։ Կենդանական էուկարիոտիկ բջիջներում չկան պլաստիդներ, որոնք նկատվում են կենդանական բջիջների մոտ։
Էուկարիոտիկ բջիջների մյուս տարբերակիչ հատկությունը նրանց ամուր բջջապատը և խոշոր վակուոլների առկայությունն է։ Բարձրակարգ բույսերի բջիջներում բացակայում է բջջակենտրոնը կամ բջջային կենտրոնը: Սնկերի և բակտերիաների բջջապատը կազմված է ճարպանման խիտին նյութից։ Բջջում պլաստիդները բացակայում են։
Կենդանական էուկարիոտիկ բջիջ
Կենդանական էուկարիոտիկ կամ կորիզային բջիջների բջջապատը թույլ է արտահայտված։ Կան նաև որոշ առանձնյակներ, որոնց մոտ բջջապատը նույնիսկ բացակայում է։ Էուկարիոտիկ բջիջները միմյանցից տարբերվում են նաև կենսաքիմիական հատկանիշներով, ինչպես նաև պահեստային ախաջրերի կազմով։
Ծանոթագրություններ
- ↑ Էուկարիոտիկ բջիջների սահմանում – Բջիջների տեսակային առանձնահատկությունները
- ↑ Է.Ս. Գևորգյան, Ֆ.Դ. Դանիելյան, Ա.Հ. Եսայան, Ներածություն, Մոլեկուլային Կենսաբանություն, Երևան, ««Աստղիկ գրատուն»», 2014, էջ 33 — 191 էջ։